Wase 16
“Me Sa Yaco Meda Duavata”
“Na domo ni Kalou sa Cecere Sara sa kacivi keda mai na loma ni noda veilecayaki … me da tauyavutaka e dua na lomavata kei na dua na mataveitacini totoka, sa dodonu kina meda veilomani vakai keda me vaka eda sa lomani keda.”
Mai na Bula nei Lorenzo Snow
Ni bera na nodra a cemuri mai Nauvoo na Yalododonu, era a soqoni vata na Veitacini veiliutaki ena Lotu ena valetabu. Era a veiyalayalatitaka ni ra na “sega ni tarova na veika [era sa] cakacakataka tiko, ena veika sa [tu vei] ira kei na veivakauqeti era rawata, me yacova ni ra sa vakadonuya na Yalododonu taucoko mera biuta na vanua o Nauvoo ka mera laki tiko ena dua na vanua me vakasokomuni kina na Yalododonu.”1 Ena nona sa guta me maroroya na veiyalayalati oqo, a tauyavutaka kina o Peresitedi Brigham Young ena 1849 na iLavo Vure ni Biu Vanua. Ena parokaramu oqo, e lonitaki kina na Lotu ilavo kivei ira na Yalododonu era biu vanua mai ena kena vakasama ni ra na sauma lesu tale na nodra loni ena gauna era sa yaco mai kina e Utah ka kune cakacaka.
A kacivi Elder Lorenzo Snow kei na so tale o Peresitedi Young mera vakasokomuni ilavo me baleta na sasaga oqo. A dredre sara vei Elder Snow me kerei ira na Yalododonu me ra cau ilavo mai—ni ra sa dravudravua tu mada ga, ni ra a cemuri mai na dua na vanua ki na dua tale na vanua ni bera ni ra mai vakaitikotiko e na Buca o Salt lake. A vola vakaoqo ena nona ivolaniveisiga: “Ena kena vakayacori na ilesilesi mera vakamasuti na Yalododonu mera cau mai, ni oti na nodra butakoci ka lawakitaki, era a lakova mai e dua na ilakolako e sivia e dua na udolu na maile, ka ra sa mai tu ena yasana sega na wai, galili ni ‘Vanua Dravuisiga kei Amerika,’ levu, au raica niu sa mai tiki tu ni dua na cakacaka dredre. Vakavo ga e lewe vica, sa lailai sara ga na ka e tu vei ira na tamata, se sega sara ga na ka era rawa ni solia. Ia, ena veivanau kecega e lako kina o Elder Snow, era solia mai na tamata na ka era rawata. A vola: “Na nodra sasaga kei na nodra gagadre, e laurai ena veivanua kecega, era bunoca na nodra cau lailai—na yalo ni bula galala kei na cecere ni yalo, ena veivanua kecega au sotava ena loma ni dravudravua, na yalo ni veikauwaitaki dina ena vanua sa bula matautaki tu kina na dravudravua, a vakasinaita na yaloqu ena reki cecere. E dua na turaga a kaya meu kauta mai na nona bulumakau e duabau, ni kaya sa vakabulai koya na Turaga, ka sa vakalougatatataki koya ni sa biuta mai na nona vanua makawa ka gole mai ki na dua na vanua ni tiko sautu; ni sa na solia na nona bulumakau, e kaya ni sa na cakava tiko na itavi sa gadrevi, kei na veika e na namaka mai vei ira eso, ena veisautaki na veika oqo.”
Ni oti na nona vakasokomuni ilavo mai na vualiku kei Utah, a tukuna kina o Elder Snow, “Era tamata yalovinaka na Yalododonu, ni qai laurai na kedra ituvaki, era a cau ena yalo lomasoli ka taucoko, io ena yalomamarau.”2
E dina ga ni lailai sara na nodra cau yadudua na tamata, na nodra sasaga lomavata oqo a vakalougatataki kina e vuqa na bula ni tamata. Sa laki rabailevu sara na inaki taumada ni iLavo Vure ni Biu Vanua, ka ra vukei kina vakavuqa cake na lewe ni Lotu era sa tadu mai ki Nauvoo. A veiqaravi sara me 38 na yabaki, ka ra vukei kina e tini vakacaca na udolu na curuvou mai na veivanua era soqoni vata mai kei ira na wekadra Yalododonu. [Raica na vakatutu 1 ena tabana 222.]
iVakavuvuli nei Lorenzo Snow
Ena gauna eda sa duavata kina ena kosipeli, ena vakaraitaka kina na Turaga ki vuravura na Nona ivakarau ni bula mai vei keda.
A masu o Jisu vei Tamana me yaco o ira sa solia mai o koya e vuravura mera na duabau me vaka sa duabau o koya kei Tamana, ka kaya kina o koya, au sa masu me soli vei ira na loloma vata ga ko ni sa cakava vei au, meu rawa ni tiko vata kei ira ka mo ni tiko vata kei au, ka meda sa duabau vata ga. E dua na ka bibi e tiko ena ka oqo, ka dodonu meda sa cakava vakai keda me yacova ni da sa vakataka na Tamana kei na Luvena, sa duabau ena ka kecega.3
Mai na tikina au sa wilika [Joni 17:19–21] na bibi kei na yaga dina ni nodratou duavata na iApositolo, a vakaraitaki, me yaco kina na inaki ni Turaga me mana sara ena vuravura oqo. Vakavo ga kera sa duavata na iApositolo kei ira era sa vakabauti ira, ena sega ni rawa ni vakabauta ko vuravura na ilesilesi kei na inaki ni iVakabula. A masu kina o Jisu vei Tamana me yaco vei ira kece sa solia mai o Tamana ki Vua mera sa duabau me vaka rau sa duabau o Koya kei na Tamana, me rawa ni vakabauta kina o vuravura ni sa talai Koya mai o Tamana. Na ka dina o ya ni oqo na ka sa tuvanaka na Turaga me yaco vei ira na Isireli mera kau tani mai na tiko bobula e Ijipita; ka sa gadreva me ra yaco me dua na tamata sa duavata, me dua na matanitu yalosavasava, me dua na matanitu ni tamata mena rokova ka doka na Kalou mena vakabauta kina ko vuravura, ka rawa mera ciqoma na veivakalougatataki sa gadreva o Koya me vakatikora vei ira, me vaka ni ra sa luvena na Kalou; ke a vakayacora o Isireli na nona gagadre, ena sega ni vakataratututaki ni na cecere sara na nona kune vinaka, ka yaco na inaki ni Kalou me vakayaco-ka vakalevu cake. Sa gadreva tu na Turaga me vakaraitaka na Nona ivakarau ni bula, kei na ivakarau ni bula kei lomalagi, ka gadreva o Koya me dodoka yani na Nona loloma kei na veivakalougatataki mai vei ira na Isireli ki na matavuvale ni kawatamata taucoko; ia a talairawarawa o Isireli ka sega ni vakarorogo ki na voqa ni Domona. …
Kevaka me na tiko na veisei ena keda maliwa; kevaka meda sa veisei tiko vakayalo se vakayago, ena sega vakadua ni rawa meda vakataka na mataqali tamata sa tuvanaki keda kina na Kalou, ka sega talega ni rawa meda iyaragi ni cakacaka e Ligana meda vukei vuravura me vakabauta ni sa vakalesui mai na Matabete, ka sa tiko vei keda na kosipeli tawayalani. Ena kena gadrevi vei keda meda vakayacora me mana na inaki ni Kalou sa dodonu ga meda vakayacora na veika e cakava o Jisu—meda muataka na lomada ki na loma ni Kalou, sega walega ena dua na ka, ia ena veika kecega, ka meda bula ga me rawa ni tiko vei keda na loma ni Kalou.4 [Raica na vakatutu 2 ena tabana e 222.]
Sa ka bibi dina na duavata ena loma ni Lotu ka vakakina ena noda matavuvale.
E dodonu me tiko vakalevu cake sara na duavata ena keda maliwa mai na kena eda rawa ni kunea nikua. E tiko e dua na duavata uasivi sara ena kuoramu ni Tinikarua. E sega beka ni dodonu me tiko e dua na duavata vakaoqo ena kuoramu o ya? Sa rawa ni vakadeitaki, ni tamata kece era na kaya Io, sa tiko e dua na duavata uasivi sara ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua. … Ka sa tiko talega e dua na duavata uasivi sara ena Mataveiliutaki Taumada, me sega beka kina? Era na kaya na tamata kecega, sa dina sara, ni sa dodonu ga me tiko kina. Ka sega beka ni dodonu me tiko e dua na duavata uasivi sara vei ira na lewe vitu na peresitedi ni Vitusagavulu? Sa dodonu sara me tiko kina; eda na kaya kece Io. E sega beka ni dodonu me tiko e dua na duavata uasivi sara vei ira na Matabose e Cake ni Veiiteki kei Saioni? Sa dodonu sara me tiko kina, ka sa tiko na sala me vakayacori rawa na duavata oqori. Ka sa vakakina na sala oqo ki na veimataisoqosoqo kei na kuoramu tale eso. E sega beka ni dodonu me tiko e dua na duavata uasivi sara ena veimataveiliutaki ni iTeki? E dina sara, kevaka meu dua beka na peresitedi ni iTeki, au na sega ni cegu ena siga se bogi me yacova niu sa duavata kei rau na noqu daunivakasala. E sega beka ni dodonu me ratou duavata tiko o Bisopi kei rau na nona Daunivakasala? Sa dodonu sara me vakakina.
Io, na cava ga sa qai bibi cake? E dodonu beka me tiko e dua na duavata ena matavuvale? … Sa dodonu sara me vakakina. Me cava na vuna me qai lomavinaka kina e dua na tamata, na cava na vuna me qai loma vakacegu kina e dua na tagane vakawati ka tama me yacova ni sa vakayacora rawa o koya e dua na duavata uasivi sara, o ya, me yacova na kena e rawati rawa yani na duavata uasivi sara. Ia ena cakacaka oqo e dodonu vei tama me tuvanaki koya me uasivi sara me vakataka e dua na tamata e rawata rawa ena vuravura oqo ka me sa tamata uasivi sara talega ki na nona matavuvale. Sa vakakina vei yalewa vakawati ni dodonu me tuvanaki koya me uasivi sara vakataka e dua na yalewa e rawata rawa ena vuravura oqo. Ka sa yaco me rau vakarautaki rau me tuvanaki ira na luvedrau mera uasivi sara me vaka ni sa lomadrau ka sa rawa me ra uasivi sara. Ka sa dodonu vei tama kei tina me rau qaqarauni sara. E sega ni dodonu vei yalewa vakawati me vosa vakacacani watina e matadratou na luvena. Kevaka e nanuma o koya ni sa caka cala o watina (e rairai cakava beka), me kakua ni cavuta kina o koya e dua na ka e matadratou na gone. Me qai kauti watina vakatikitiki tani mai vei iratou na gone ka laki tukuna vua na nona cala, ena vosa malumu, ia me kakua ga ena matadratou na gone me vosa veibeci vei tama. Me vakayacora vakakina oqo o tama. E sega vua na dodonu me vosa veibeci vei marama watina e matadratou na luvena. Ka sa noqu masu vua na Kalou me soli vei tagane vakawati kei watina na yalo kei na kila vakavinaka me rau vakadodonutaki rau vakai rau ena veika vakaoqo. Au kila ni vuqa sara na veika dredre era sa basika mai oqo, kei na veibeci e laurai ni sa yaco tiko vei ira na Matabete, ena kedra maliwa na itabagone, e yaco mai ena ka oqo, ni dau tiko na veika dredre ena loma ni itikotiko, ka sa yaco kina eso na veibeci e matadra, baleti tama mai vei tina, se vei tina mai vei tama. Ia au kila ni yaco dina tiko oqo.5 [Raica na vakatutu 3 ena tabana e 223.]
Eda na duavata ni da veivukei vakai keda meda rawata rawa na vakacegu kei na marau.
Sa vuqa sara na veivosaki me baleta na ivakavuvuli ni noda lomani ira na wekada me vakataka ni da sa lomani keda; eda veivosakitaka ka so na gauna eda vakasamataka, ia e vakacava sara na levu ni noda bulataka na yalo ni veika oqo, ka da raica kina ni sa tiko ga vei keda na veika dredre oqo? E dodonu meda kila vakavinaka kina ni sa dodonu meda sa bulataka yani na ivakavuvuli eso me rawa kina ni da vauci keda vakai keda na tamata, me vauci vata na lomada me rawa ni da duabau, ia ena sega ni vakayacori rawa na ka oqo vakavo ga ke vakayacori eso na kena cakacaka, kei na veika e gadrevi meda cakacakataka yani.
O na cakacakataka vakacava na nomudou vauci vata? Me na cakacakataka vakacava e dua na nona duavata kei nona itokani? Kevaka e rau sa cakacaka vata e rua na tagane ka rau sega mada ni veikilai tu mai, me rau na cakacakataka vata vakacava na taqomaki tiko ni nodrau veikilai, semati vata ka veitaleitaki vakai rau? Na cava na vuna me na vakayacori kina e dua na ka, ka sega ni mai vua ga e dua, ia me na vakayacora mai e dua ka vakakina mai vei koya na kena ikarua. Ena sega ni vinaka vua e dua vei rau me cakava duadua ga na kena cakacaka; ena sega ni vinaka vua e dua me tiko ga vua na yalo vakaoqori ka vakayacora ga vakai koya na kena cakacaka, ia ena kena gadrevi me rau duabau na lomadrau kei na veitaleitaki—ni sa gadrevi ga kina na nodrau cakacaka vata. …
… Me na vakayacori e dua na ka mai vei [rau yadua] me rawa ni taqomaki kina na nodrau veitokani ka vauci keda vata ena itikotiko raraba. …
… Me rabailevu na nomuni vakasama kei na kila ka raica yani mera kune vinaka na nomuni itokani era tiko voliti kemuni, kei na gauna sa tu kina vei iko na kaukauwa mo vakaiyautaki ira na nomu itokani mo cakava sara, ni ko sa cakava oqo ko na raica ni veika o na gadreva era na yaco mai ki ligamu vakatotolo cake sara mai na nomu laki cakacakataka ena kena gauna taucoko mo rawata mai kina vei iko ka sega ni vakasamataka na nodra kune vinaka na nomu itokani. Au kila ni oqo e dua na ivakavuvuli vinaka ka bibi. …
… E dodonu meda na kila ni sa noda cakacaka oqo meda vulica meda taqomaka na nodra tiko vakacegu kei na bula marau o ira era tiko voliti keda, ka meda kakua ni vakayacora e dua na ka me mavoa kina na yalodra kei na nodra dodonu na noda itokani. Ni yaco e dua na tamata me vakamavoataka na dodonu nei dua na tacina ena vakacava beka na balavu ni gauna mena vakarusa kina o koya na nuidei o ya ka a semati rau tu mai liu? Ni sa vakarusai rawa ena vakacava beka na balavu ni gauna mena qai tauyavutaki tale kina na yalo vakaoya ka a semati rau vata tu mai e liu? Ena taura e dua sara na gauna balavu. Oqo na veika meda raica tiko vakabibi; kau vakila me yaco vakakina; ena noda vakasama kecega, ena noda imoimoi kecega kei na noda vakanananu titobu taudua eda vinakata meda vakasamataka na nodra kune vinaka o ira taucoko era tiko voliti keda; ka meda nanuma tiko ni sa tiko na nodra dodonu kei na madigi me vakataki keda; ka me vakabauta sara vakaukauwa ena noda vakasama.
Meda raica mada e dua na tamata sa dau raica tiko ga na nodra kune vinaka o ira na tamata era tiko voliti koya, ka laiva vua me vakila me vakalougataka e dua na ka kei na veika kecega e taukena o ira na tacina, ka na yaco ena sala oqo me tauyavutaka na bula marau vua kei ira era tiko voliti koya. Meda taura mada e dua na tamata na kena sala veibasai ka a sega ni vakalougatataka se cakacakataka mera vakaiyautaki o ira eso, a qai lako ka vaqara cala ka veitabaki sobu ena vakayacora rawa beka na veivakatorocaketaki vata o ya? E matata vinaka ni na sega ni rawata.
… Kevaka eda vakila ni sa noda itavi meda laki cakacaka yani vagumatua cake mai na kena eda sa cakava tiko me rawati kina na nuidei, eda na vakayacora yani ke sa tiko vei keda na kaukauwa meda vuataka na veivakalougatataki vakayago kei na caka vinaka me rawati kina na veitokani vei ira era tiko voliti keda. Ena sala vakaoqo ka sega tale ni dua na sala sa rawa meda vauci vata ka vakaraitaka e matanavotu ni sa tiko vei keda e dua na yalo ni lomasoli vakaveitacini.—E dodonu meda vakaraitaka na yalo vakaoqo mai na veika eda vakayacora … eda a lululu vua e dua ka kaya vua na wekaqu me vakalougatataki iko na Kalou, ia ena siga e tarava eda a qai sega ni kauwaitaka na veika eda sa cavuta oti ia eda sa qai vakamavotaka na yalona vinaka.6
Ena gauna sa sega kina ni vinakata e dua na tamata me solibula me vakaiyautaki ira kina na tacina, ka sa kila tu o koya ni sa mai vakamavoataka na yalodra na tacina, … na tamata oqo sa sega ni dodonu e mata ni Turaga, ka sa tiko evei na nona loloma na tamata oqo me baleti tacina?
Ena gauna sa sega kina ni gadreva e dua na tacida me solibula ena vukui tacina, ena rawa vakacava ki na nona kaukauwa me vakaraitaka kina e matanavotu ni sa lomani tacina? Meu tukuna vei kemuni ni sa noda sesewa ga kei na malumalumu eda sa sega ni vukei ira kina na tacida, ia kevaka mera vakamavoataka na noda dodonu eda na sauma sara vakatotolo, ni kevaka mera na butuqaqi keda eda na butuqaqi ira vakakina. … Niu dau raica e dua na tacida sa vakamavoataki na yalona, e dau qai sauvuki mai ka saga lesu o koya e veivakacacani, au kaya ena vakacava beka na nona yawa mai na salatu ni nona itavi, kau na kaya kina vua mo na vulica mo qarauni iko de o na sega ni vakabulai ena matanitu ni Kalou.7
Meu na wilika mada e vica na parakaravu mai na iVola ni Vunau kei na Veiyalayalati:
“Raica ko ira na noqu tisaipeli ena gauna e liu era a veibeitaki vakai ira, ka ra sega ni veivosoti vakaidina; a ka oqo era sa cala kina; a ra sa cudruvi ka kune rarawa kina.
“Raica au sa kaya vei kemudou, mo dou veivosoti vakai kemudou; ia ko koya sa sega ni vosota na wekana ena nona cala, ena cudruvi koya na Turaga; raica sa ivalavala ca vakalevu cake ko koya.” V&V 64:8–9.] …
Niu mai wilika oqo, e dua na ka e ratou a sega ni vakayacora rawa na tisaipeli ni iVakabula—e ratou a sega ni rawata me tauyavutaki e dua na duavata ni yalo kei na loma ni tamata a dodonu me a tiko vei iratou, a qai cudruvi iratou kina na Turaga. E gadreva na Turaga me ra veivosoti vakai ira na tamata yadua, me vakavitu na vitusagavulu. Ena gauna mada ga kevaka e dua e sega ni mai kere veivosoti, sa dodonu meda veivosoti. … Kivua e dua e sega ni vosoti tacina, sa tukuni tu vei keda, ni sa tu ga vua na ivalavala ca levu cake—o ya, sa tamata ivalavala ca vakalevu cake mai vei koya a vakararawataki koya. Sa gadreva vei keda na Turaga meda lomani ira na noda itokani me vaka eda sa lomani keda vakakina—e dua na ka e dredre sara toka ena vuqa na kena ituvaki; ia sa dodonu meda yacova na vanua ni uasivi sara, ka da na yacova vakaidina.8 [Raica na vakatutu 4 ena tabana e 223.]
Ena gauna eda sa mai duavata kina ena kosipeli, ena vakalevutaki na noda rarama kei na vuku ka vakarautaki keda meda laki tiko ena iserau ni Kalou.
E dodonu meda vauci vata ka meda vakataki rau o Tevita kei Jonacani ni sa duabau na yalodrau [raica na 1 Samuela 18:1], ka vinaka cake sara me kau laivi e dua na ligada mai na yagoda ka kakua ga ni da veivakamavoataki. Eda na rawa ni tamata cecere sara kevaka meda vakaituvakitaki ena ivakarau oqo, ka sa dodonu meda rawata rawa na kena oqo, se cava ga na yalo lalai ni veitokani sa tu vei keda meda vakayacora ena gauna oqo. Au sa rawa ni tukuna vei kemuni ni na yaco mai na siga ni sa dodonu sara meda duavata ena sala vakaoqo kevaka meda na laki raica na serau ni Kalou. Meda sa na qai vulica meda lomani ira na noda itokani me vaka eda sa lomani keda. Meda na vakayacora oqo, se cava ga na noda yawa tiko mai kina ena gauna oqo, ia se cava ga, e dodonu meda vulica na ivakavuvuli oqo ka tauyavutaka sara ki yaloda. Ia e matata na ka au raica oqo, ni oqo na vuna au mai vosa kina ena ulutaga oqo ena kena iwalewale au dau cakava kina, niu sa gadreva sara meu vakatura oqo ki na nodra vakasama na Yalododonu, ka me tiko ga na veika oqo e yalodra e veisiga.9
Sa voqa vei keda na domo ni Kalou sa Cecere Sara mai na maliwa ni noda veilecayaki, o ya ko Papiloni, me tauyavutaki kina e dua na duavata kei na mataveitacini e totoka, ni sa dodonu kina meda veilomani me vaka eda sa lomani keda vakai keda. Ni da vakayawaki keda mai na inaki oqo, ena lako tani mai vei keda na Yalo ni Kalou mai na yawa vata ga o ya. Ia kevaka meda tomana tiko ki na icavacava ni veiyalayalati oqori eda a vakayacora ena gauna eda a ciqoma kina na Kosipeli, sa na veiraurau vata mai na kena rarama kei na vuku, ka sa tiko e dua na vakavakarau kaukauwa ki na veika ena yaco mai. Me baleta ga na noda yalodina kei na noda vakamuria tiko na veiyalayalati eda a vakayacora, na yavu eda sa tu kina sa yaco me vaka na duru kei lomalagi—sa sega ni yavalati rawa.10 [Raica na vakatutu 5 ena tabana e 223.]
Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici
Taurivaka na veivakasama oqo ni ko vulica na wase ni ivola se ni ko vakavakarau mo veivakavulici. Me ikuri ni veivuke, raica na tabana e v–vii.
-
Raicalesu na veika e sotava o Lorenzo Snow me baleta na iLavo Tudei ni Biu Vanua (tabana e 213–14). Ena loma ni Lotu nikua, na cava eso na gauna vinaka sa tu vei keda meda soli ilavo se kakana mera vukei kina eso tale? Ena sala cava e rawa ni vukei keda na sasaga oqo meda duabau kina?
-
Vakasamataka vakatitobu na ivakavuvuli nei Peresitedi Snow baleta na vuna e vinakata kina na Turaga meda duavata? Na cava na vuna era na rawata kina eso tale na tamata na nodra ivakadinadina baleta na Turaga kei na Nona Lotu vakalesuimai ena gauna era raica kina ni da sa duavata tiko? Ena veisau vakacava na yalodra kevaka era raica ni da sa tawase?
-
Vakadikeva na iwasewase e tekivu tiko ena botoni tabana e 214. Ena vakayagataki vakacava na ivakasala oqo ena noda itikotiko? Taurivaka na veika o rawa ni cakava mo vakayaloqaqataka kina vakalevu cake na duavata ena nomu veimaliwai vakamatavuvale.
-
Eda na sotava vakacava na duavata ena noda iSoqosoqo ni Veivukei se kuoramu ni matabete, ena gauna mada ga ni duidui tu kina na noda gagadre kei na vakasama? (Me baleta eso tale na ivakaraitaki, raica na tabana e 214–21.) Ena sala cava o sa vakaiyautaki kina mai na duavata ena nomu matavuvale? ena Lotu? ena itikotiko raraba?
-
Na cava o nanuma baleta na noda veilomani vakai keda ni sa rawa me da “tamata qaqa” kina? E vakauqeta vakacava na noda ivakarau ni bula mai na noda lomani ira tale eso? Ni ko vakasamataka vakatitobu se veivosakitaka na veitaro oqo, raicalesu na iotioti ni rua na parakaravu ena wase oqo (tabana e 221–2).
iVolanikalou Veisemati: Same 133; Joni 13:34–35; Roma 12:5; Mosaia 18:21; 4 Nifai 1:15–17; V&V 51:9; Mosese 7:18