Mga Pagtulon-an sa mga Presidente
Kapitulo 11: ‘Wala Ko Tinguhaa ang Pagbuhat sa Akong Kabubut-on kondili sa Kabubut-on sa Amahan’


Kapitulo 11

“Wala Ko Tinguhaa ang Pagbuhat sa Akong Kabubut-on kondili sa Kabubut-on sa Amahan”

“Kinahanglan nga kita motugyan sa atong mga pagbuot ngadto sa kabubut-on sa Amahan, ug madasig sa pag-ingon, unsa ang kabubut-on sa atong Amahan, nga atong gianhi sa kalibutan aron pagserbisyo? Dayon ang tanang buhat nga atong himoon magmalampuson.”

Gikan sa Kinabuhi ni Lorenzo Snow

Niadtong Marso 31, 1899, si Presidente Lorenzo Snow mibiyahe ngadto sa Brigham Young Academy (karon Brigham Young University), diin ang dakong pundok sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nagtigum aron pagsaulog sa iyang ika-85 nga adlawng natawhan. Pagkabuntag, mihatag siya og usa ka pakigpulong ngadto sa mga kalalakin-an diha sa kongregasyon. Sa samang higayon, ang kababayen-an adunay susama nga miting, gipasiugdahan sa mga asawa sa mga sakop sa Unang Kapangulohan ug sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles. Pagkahapon, ang tanan gihiusa pagpundok.

Isip kabahin sa miting sa hapon, ang 23 ka mga bata “miadto sa atubangan, ug miatubang ni Presidente Snow, nanganta og duha ka kanta … , human niana ang matag bata mihatag sa Presidente og hugpong sa mga bulak.” Si Presidente Snow mipahayag sa iyang pasalamat ngadto sa mga bata ug mihatag og panalangin ngadto kanila. Dayon ang walo ka mga estudyante sa Brigham Young Academy miadto sa atubangan, tagsa-tagsa. Kada usa, nagrepresentar og usa ka organisasyon sa eskwelahan, mihatag og maayo kaayong pagkaandam nga pasidungog ngadto sa ilang propeta. Agig tubag niini nga mga pulong sa paghigugma ug pagdayeg, si Presidente Snow miingon:

“Karon akong mga kaigsoonan, wala ko masayud unsay isulti kabahin niining tanan. Gusto lang kong mopauli sa balay og maghunahuna kalabut niini, apan nagtuo ko nga ang pipila ka pamahayag gipaabut, ug nagtuo ko nga kinahanglan kong mosulti, apan wala gayud ako masayud unsay isulti. Hinoon, ako mosulti. Klaro kaayo kong nakasabut nga kamo wala mohatag niini nga pasidungog ngari kanako isip Lorenzo Snow, apan tungod sa posisyon nga akong girepresentaran nga may kalabutan sa akong mga kaigsoonan, akong mga magtatambag ug mga sakop sa Korum sa Napulog Duha. … Ako mibati nga kon unsa man ang akong nahimo dili kana si Lorenzo Snow, ug ang mga kasinatian nga nagdala kanako niini nga posisyon isip Presidente sa Simbahan—dili si Lorenzo Snow, apan ang Ginoo ang naghimo niini. Sa dihang si Jesus ania pa sa yuta Siya misulti niining talagsaon nga pagpahayag; naghunahuna ko kabahin niini ug naghunahuna ako niini kanunay sa tanan nakong pagabuhaton: ‘Ako walay arang mahimo sa akong kaugalingong pagbulot-an; sumala sa akong nadungog ako magahukom, ug ang akong hukom matarung.’ Karon, nganong misulti man Siya nga ang Iyang hukom matarung? Siya miingon, kay ‘wala ko tinguhaa ang pagbuhat sa akong kabubut-on kondili sa kabubut-on sa Amahan nga mipadala kanako.’ [Tan-awa sa Juan 5:30.] Kana ang baruganan, akong mga kaigsoonan, nga akong gipaningkamutan nga buhaton sukad nga kini gipadayag ngari kanako nga ang akong Amahan sa langit, ug ang inyong Amahan sa langit, buhi. Naningkamot ko sa pagbuhat sa Iyang kabubut-on. …

“Ang Ginoo mao ang inyong gipasidunggan sa inyong pagpasidungog kanako ug sa akong mga magtatambag ug sa Korum sa Napulog Duha. Kami nasayud niana dugay na, matag usa kanamo, nga kon kami lang kami walay mahimo. Gawas lamang kon kami mosunod niana nga baruganan nga gisunod ni Jesus sa dihang Siya ania pa sa kalibutan ang kalampusan mosunod sa among mga paningkamot; ug ingon usab niini kaninyo.”1

Mga Pagtulun-an ni Lorenzo Snow

Kon atong tinguhaon ang kabubut-on sa Dios, kita nagsubay og usa ka dalan diin walay kapakyasan.

Adunay dalan nga mahimong subayon sa mga lalaki ug mga babaye diin walay kapakyasan. Bisan unsa pa nga mga kasagmuyo ang moabut o daw mga kapakyasan ang moresulta, sa pagkatinuod walay kapakyasan, sa kinatibuk-an. … Adunay mga higayon nga daw nag-atras kita; labing minus, ingon niini niadtong wala pa malamdagi sa hingpit kalabut sa hunahuna ug kabubut-on sa Dios. Ang Simbahan nakasinati og hilabihan ka talagsaon nga mga kasinatian, ug ang mga tawo nakahimo og dagkong mga sakripisyo. … Apan kita nakabuntog niini nga mga sakripisyo, ug isip usa ka katawhan wala gayuy kapakyasan. Nganong walay kapakyasan? Tungod kay ang mga tawo, isip kinatibuk-an, nakapunting sa ilang mga hunahuna diha sa tinuod nga mga baruganan sa kinabuhi, ug sila nakatuman sa ilang katungdanan. … Ang mga tawo sa kinatibuk-an nakabaton sa Espiritu sa Ginoo, ug misunod niini. Sa ingon walay kapakyasan. Busa ingon usab niini sa mga indibidwal. Adunay dalan nga mahimong subayon sa matag tawo diin walay kapakyasan. Magamit kini sa temporal ingon man usab sa espirituhanon nga mga butang. Ang Ginoo mihatag kanato og mahinungdanon nga pulong niini nga mga bersikulo nga akong nabasa sa Basahon sa Doktrina ug mga Pakigsaad:

“Kon ang inyong katuyoan usa ngadto sa akong himaya, ang inyong tibuok kalawasan mapuno sa kahayag, ug walay kangitngit diha kaninyo, ug kana nga lawas nga napuno sa kahayag makasabut sa tanan nga mga butang. Busa ibalaan ang inyong mga kaugalingon aron ang inyong mga hunahuna mahimo nga ipahinungod ngadto sa Dios.” [D&P 88:67–68.]

Kana ang yawe nga ang tawo mahimong magmalampuson kanunay. Si Pablo miingon:

“Ako nagapadayon paingon sa dauganan, ngadto sa ganti nga mao ang langitnong pagtawag kanato sa Dios diha kang Kristo Jesus”[Mga Taga-Filipos 3:14.]

Ang labing mahinungdanong tumong sa matag [Santos] sa Ulahing mga Adlaw kinahanglang maana kaniya sa kanunay. Unsa ang ganti? … “Ang tanan nga iya sa akong Amahan ihatag ngadto kaniya.” [D&P 84:38.]

Ang Manluluwas sa usa ka higayon misulti og talagsaong pamahayag. Anaa kini sa ika-5 nga kapitulo sa Juan, ug kini nag-ingon:

“Ako walay arang mahimo sa akong kaugalingon.” [Juan 5:30.]

Talagsaon kini nga ang Dios kinsa mihimo sa mga kalibutan, kinsa mikanaog dinhi sinul-oban og unod, mihimo og dagkong mga milagro, ug misakripisyo sa iyang kinabuhi didto sa Bungtod sa Kalbaryo alang sa kaluwasan sa tawhanong pamilya—nga Siya makaingon og, “Ako walay arang mahimo sa akong kaugalingon.” Ug mipadayon Siya sa pag-ingon:

“Sumala sa akong nadungog, ako magahukom: ug ang akong hukom matarung; kay wala ko tinguhaa ang pagbuhat sa akong kabubut-on kondili sa kabubut-on sa Amahan nga mipadala kanako.” [Juan 5:30.]

Nindot kaayo kini nga pagkasulti, ug mahinungdanon kaayo kini. Karon, unsay atong gusto mao ang pagbaton niana nga pagbati diha sa matag lihok sa atong kinabuhi ug diha sa matag buluhaton, temporal man o espiritwal, ug dili maghunahuna sa kaugalingon. Kita kinahanglan nga maningkamot sa pagkat-on kon unsaon nato paggasto ang kwarta ug kasayuran nga gihatag sa Dios kanato. Ang tubag sayon ra—alang sa himaya sa Dios. Ang atong mata kinahanglang bug-os ngadto sa himaya sa Dios. Mao kana ang hinungdan nganong mibiya kita sa atong laing kinabuhi ug [mianhi] niining kinabuhia. Kinahanglan kita nga magtinguha sa pagpasiugda sa tumong sa labing halangdon nga Dios, ug mobati sama sa gibati ni Jesus, “Ako walay arang mahimo sa akong kaugalingon.” Kon kita molihok karon ug ugma, niining semanaha ug sunod semana, diha sa tumong sa Dios, ug ang atong mata bug-os ngadto sa Iyang himaya, wala gayuy kapakyasan.2 [Tan-awa sa sugyot 1 sa pahina 181.]

Sa atong pagsunod sa kabubut-on sa Dios, Siya mohatag kanato og gahum aron molampus diha sa Iyang buhat.

Kita walay arang mahimo sa atong kaugalingon. Sama sa giingon ni Jesus: “Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod magaingon ako kaninyo, nga walay bisan unsa nga arang mabuhat sa Anak sa iyang kaugalingong kabubut-on, gawas lamang sa iyang makita nga ginabuhat sa Amahan; kay bisan unsay ginabuhat sa Amahan, ginabuhat usab kana sa Anak sa samang paagi.” [Juan 5:19.] Siya mianhi niini nga kinabuhi sa pagbuhat sa kabubut-on sa iyang Amahan, ug dili sa iyang kaugalingong kabubut-on. Ang atong tinguha ug determinasyon kinahanglang managsama. Kon ang mga butang moabut nga nagkinahanglan og paningkamot sa atong kaugalingon, kinahanglan nga kita motugyan sa atong mga pagbuot ngadto sa kabubut-on sa Amahan, ug madasig sa pag-ingon, unsa ang kabubut-on sa atong Amahan, nga atong gianhi sa kalibutan aron serbisyohan? Dayon ang tanang buhat nga atong himoon magmalampuson. Tingali dili nato makita ang kalampusan niini karon o ugma, apan moresulta kini sa kalampusan.3

“Ug si Moises mitubag sa Dios, kinsa ba ako, aron ako moadto kang Faraon, ug magakuha gikan sa Ehipto sa mga anak sa Israel?” [Tan-awa sa Exodo 3:11.] …

“Ug si Moises miingon sa Ginoo, Ginoo, dili ako ang tawo nga madanihong mosulti, bisan hangtud karon, bisan sukad nga ikaw misulti sa imong ulipon, kay ako mahinay nga mamulong, ug yongit sa dila.” [Tan-awa sa Exodo 4:10.] …

Atong nakita niini nga mga tudling nga akong gibasa, nga si Moises gitawag sa Dios aron paghimo sa piho nga buhat; gibati ni Moises ang iyang pagkadili angayan ug kakulangan sa pagbuhat nianang gimando kaniya. Ang buhat dako ra kaayo. Dako kaayo ang matang ug kinaiyahan niini, nagkinahanglan kini nianang gibati ni Moises nga wala kaniya nga gahum ug abilidad; ug gibati niya ang iyang kahuyang, ug mihangyo siya sa Dios nga mangita na lang og lain. … Siya misupak diha sa iyang mga pagbati, ug busa miingon sa Ginoo: Kinsa man ko nga kinahanglan man kong ipadala aron paghimo niining dakong buhat,—kay imposible nga mahimo kini sa ingon lamang niana nga abilidad nga anaa kanako. …

Kini ang mga pagbati ug mga hunahuna nga anaa ni Moises ug gusto niyang ipasabut sa Dios ang samang butang. Ingon usab niini sa sinugdanan pa lamang; sa dihang ang Ginoo mitawag og mga tawo, gibati nila ang ilang kakulangan, ug ingon usab niini sa higayon nga ang mga elder pagatawgon aron mamulong kaninyo. Ingon usab niini ang mga elder nga gitawag aron moadto sa kanasuran sa kalibutan isip mga tigpangalagad sa ebanghelyo. Bation nila ang ilang pagkadili angayan. Bation nila ang ilang kakulangan. …

Karon, sa dihang si Jeremias gitawag, gibati niya ang gibati ni Moises. Siya miingon nga ang Ginoo mitawag kaniya aron mahimong propeta, dili lamang sa balay sa Israel, apan sa tanang naglibut nga mga nasud. Siya bata pa lamang, sama ni Joseph Smith, sa dihang ang Dios mipakita kaniya. Si Joseph 14 anyos pa lamang ang pangidaron—apan sama sa usa ka bata—wala masayud, kon ang kaalam ug kahibalo sa kalibutan ang hisgutan—mao usab si Jeremias, sa dihang una siyang gitawag sa Dios—siya miingon: “Usa lang ako ka bata. Unsaon nako paghimo kining dakong buhat nga imong gisugo kanako, sa pagtuman niining dakong mga responsibilidad nga imong gitanyag nga isangun kanako?” Iyang gipahimutang ang iyang kasingkasing ug mga pagbati sa paghunahuna sa paghimo niining dakong buhat. Apan ang Dios miingon kaniya, … aron siya mahupay, “Sa wala pa ikaw buhata nako diha sa tiyan naila ko na ikaw.” Siya miingon nga Siya nakaila na kaniya sa [premortal] nga kalibutan sa mga espiritu, nga siya makatuman nianang gimando sa Dios kaniya; “ug sa wala pa ikaw mogula sa tagoangkan, gibalaan ko na ikaw ug gitudlo ko ikaw nga manalagna alang sa mga nasud.” [Tan-awa sa Jeremias 1:5–6.] Siya mihimo, ug pinaagi sa gahum sa Labawng Makagagahum, natuman ni Jeremias kanang gimando sa Ginoo kaniya. …

Karon ang Ginoo nagbuhat og lahi kaayo nga pamaagi kay sa mga buhat sa mga tawo. Lahi ang iyang pamaagi sa pagbuhat. Si Apostol Pablo misulti niana. Miingon siya: “Kamo gitawag. Dili ang manggialamon ang gipili, apan gipili sa Dios ang ginapakaboang sa kalibutan aron sa pagpakaulaw sa mga manggialamon.” [Tan-awa sa 1 Mga Taga-Corinto 1:25–27.] Ug [ang] mga apostoles nga gitawag sa Dios, ang gitawag ni Jesus, ang Anak sa Dios, ug mipandong sa iyang mga kamot ngadto kanila ug mihatag kanila sa iyang priesthood ug sa iyang awtoridad sa pagtuman sa iyang buhat, sila walay grado; wala sila makasabut sa mga siyensya, wala silay tag-as nga mga posisyon sa Judea—sila kabus ug walay alamag; mga kabus sa katungdanan sa kinabuhi. … Apan, lahi ang Ginoo. Siya mihimo sa iyang mga pagtawag nga lahi kay sa niadtong mga pagtawag sa mga tawo. Ug ang mga tawo kalagmitan gayud [maglibog] kalabut sa mga pamaagi sa Dios sa iyang mga pagtawag; ang kinamaayohan nga mga tawo, ang kinamaadmanon nga mga tawo mao ang sagad nga [naglibog]. Si Moises [naglibog] kalabut kon unsaon sa Ginoo nga siya makatuman sa iyang gimando apan gisultihan siya human niana. Ang Ginoo mitabang kaniya diha sa kahibulongan nga paagi, sa pagkombinser sa iyang mga kaigsoonan, ang Israel, sa dihang siya nakigkita sa gamhanang si Jehova. Siya nakigtambag kanila ug misulti kanila kabahin sa iyang misyon ug sa katapusan miuyon sila. Gidawat nila ang iyang mga tambag ug ang iyang pagpangulo ug siya midala kanila paggawas sa yuta sa pagkaulipon didto sa Ehipto. Milampus siya, dili malampuson tungod sa iyang kaugalingong kaalam; apan siya mipahinungod sa tanan niyang kalampusan ngadto sa Labawng Makagagahum kinsa mitawag kaniya. Ug maingon man usab kita. …

Karon, igo na kini tingali nga moingon nga ang Dios ang mitawag kanamo. Kami dili mosangyaw [gawas] kon ang Dios momando niini. Hapit ang tanan nga tawo nga usa sa mga elder sa Israel ang mibati nga dili andam sa pagsangyaw sa ebanghelyo, sa pagtuman sa mga katungdanan ug mga obligasyon nga gisangun kanila. Akong namatikdan nga ang pipila sa labing nindot nga mga mamumulong nga nakapamulong niini nga pulpito, sa higayon nga siya tawagon sila nakuyawan, bation nila ang panginahanglan sa hugot nga pagtuo ug suporta sa kongregasyon. Ug sila mibarug diha sa gahum ni Jehova ug misangyaw sa iyang kabubut-on diha sa kahadlok ug pagpangurog; apan dili kini tungod sa ilang kaugalingong kusog ug kaalam nga sila nakapamulong sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Bisan kon wala sila makaeskwela sa kolehiyo, apan, nakabarug sila, nga wala magsalig sa ilang kaugalingong kalig-on apan diha sa kalig-on ug kahibalo sa ebanghelyo.4

Kita dili makabuhat kanunay sa unsay gusto natong buhaton, apan kita makaangkon og gahum sa pagbuhat nianang angay natong buhaton. Ang Ginoo mohatag kanato og gahum sa paghimo niini.5 [Tan-awa sa sugyot 2 sa pahina 181.]

Kita gitawag aron pagbuhat diha sa pangalan sa Dios, ug atong giila ang Iyang tabang sa tanang maayo nga atong nahimo.

Unsay atong buhaton atong himoon diha sa pangalan sa Ginoong Dios sa Israel, ug andam sa pag-ila sa tabang sa Labawng Makagagahum sa tanan natong buhaton. Sa dihang si Moises mibarug isip tigluwas sa mga Anak sa Israel gikan sa pagkaulipon sa Ehipto, wala siya mopakita sa iyang kaugalingon sa paagi sa usa ka yano nga tigluwas, apan miadto siya pinaagi sa pangalan sa Ginoo nga Dios sa Israel, nga gimandoan sa pagpahigayon sa ilang katubsanan pinaagi sa gahum ug awtoridad nga iyang nadawat gikan sa Dios. Ug gikan sa higayon nga siya mipakita kanila niini nga kapasidad, hangtud nga natuman niya ang iyang buhat, siya mibuhat diha ug pinaagi sa ngalan sa Ginoo, ug dili pinaagi sa iyang kaugalingong kaalam o kahanas, ni tungod kay siya nakaangkon og mas taas nga salabutan kay sa ubang mga tawo. Ang Ginoo mipakita kaniya diha sa nagdilaab nga sampinit, ug mimando kaniya sa pag-adto ug pagtuman sa piho nga buhat, nga may kalabutan sa kalinaw, kalipay ug kaluwasan sa daghang katawhan; ug ang kalampusan ug kalamboan niini nag-agad sa pagtuman sa han-ay sa mga butang nga gipadayag ngadto kaniya sa Dios sa Langit. Ang iyang kalampusan ug kalamboan napaniguro gayud tungod sa kamatuoran nga ang buhat nga gisangun kaniya dili niya hinimo-himo, apan nagagikan ni Jehova. …

Maingon usab niini ang kalabut sa atong kaugalingon. Ang dakong buhat karon gipatuman—ang pagpundok sa mga tawo gikan sa kanasuran sa kalibutan dili gikan sa hunahuna ni bisan kinsa nga tawo o grupo sa mga tawo; apan nagagikan kini sa Ginoo nga Labawng Makagagahum.6

Nagsalig kita sa Dios; ug diha sa tanan natong mga buhat ug paningkamot, ug diha sa tanan nga kalampusan nga nakab-ot sa atong mga paningkamot, kita mobati nga ang Dios ang nagpahinabo niini.7

Kita mianhi sa kalibutan tungod sa mahinungdanong katuyoan, sama kang Jesus, ang atong magulang nga igsoon, sa pagbuhat sa kabubut-on ug mga buhat sa atong Amahan; niini adunay kalinaw, kamaya ug kalipay, pag-uswag sa kaalam, kahibalo ug gahum sa Dios; gawas niini wala ang gisaad nga mga panalangin. Busa atong igahin ang atong kaugalingon sa pagkamatarung, motabang sa matag usa nga mahimong mas maayo ug mas malipayon; mobuhat og maayo ngadto sa tanan ug dili mobuhat og dautan ni bisan kinsa; motahud sa Dios ug mosunod sa Iyang Priesthood; mag-ugmad ug maghupot og nilamdagan nga konsensya ug mosunod sa Balaang Espiritu; dili maluya, mohupot niadtong unsay maayo, molahutay ngadto sa katapusan, ug ang inyong kopa sa kalipay mapuno hangtud kini moawas, kay dako ang inyong ganti sa inyong mga pagsulay ug inyong mga pag-antus ubos sa mga pagtintal, ang inyong lisud nga mga pagsulay, ang mga tinguha sa inyong kasingkasing ug mga luha; oo, ang atong Dios mohatag kaninyo og korona sa walay paglubad nga himaya.8 [Tan-awa sa sugyot 3 sa pahina 181.]

Mga Sugyot alang sa Pagtuon ug Pagtudlo

Hunahunaa kini nga mga ideya samtang ikaw nagtuon sa kapitulo o samtang ikaw nangandam sa pagtudlo. Alang sa dugang nga tabang, tan-awa sa mga pahina v–viii.

  1. Tun-i ang seksyon nga nagsugod sa pahina 174. Unsaon nimo pagkahibalo nga ang imong mata bug-os ngadto sa himaya sa Dios? Sa daghan kaayong mga makabalda sa kalibutan, unsaon sa mga ginikanan pagtabang ang ilang mga anak nga magpabilin ang ilang mga mata nga bug-os ngadto sa himaya sa Dios?

  2. Ribyuha ang mga pamahayag ni Presidente Snow mahitungod ni Moises ug ni Jeremias (sa mga pahina 175–79). Sa unsa kaha nga paagi kini nga mga asoy makatabang kanato sa atong mga paningkamot sa pagserbisyo diha sa mga korum sa priesthood, sa Relief Society, ug uban nga mga organisasyon sa Simbahan?

  3. Si Presidente Snow mitudlo nga kita kinahanglang moserbisyo “diha sa pangalan sa Ginoo” (pahina 179). Unsaon nimo paghulagway ang usa ka tawo nga mobuhat pinaagi sa pangalan sa Ginoo? Paghunahuna mahitungod sa mga oportunidad nga anaa kanimo sa pagserbisyo pinaagi sa pangalan sa Ginoo.

  4. Si Presidente Snow naggamit sa mga pulong kalampusan ug malampuson sa daghang higayon niini nga kapitulo. Unsa ang kalainan sa paghulagway sa Dios kabahin sa kalampusan kay sa paghulagway sa kalibutan? Ngano nga kita makasiguro man nga magmalampuson kon kita mosunod sa kabubut-on sa Dios?

May Kalabutan nga mga Kasulatan: Mga Taga-Filipos 4:13; 2 Nephi 10:24; Mosiah 3:19; Helaman 3:35; 10:4–5; 3 Nephi 11:10–11; 13:19–24; D&P 20:77, 79; Moises 4:2

Tabang sa Pagtudlo: “Ayaw kahadlok sa kahilom. Ang mga tawo sa kasagaran nagkinahanglan og panahon sa paghunahuna ug sa pagtubag sa mga pangutana o sa pagpadayag sa unsay ilang gibati. Mahimong mohunong ka human ka makapangutana, human mapaambit ang espirituhanong kasinatian, o kon ang usa ka tawo naglisud sa pagpasabut sa iyang kaugalingon” (Pagtudlo, Walay Labaw ka Mahinungdanon, 67).

Mubo nga mga sulat

  1. Sa “Anniversary Exercises,” Deseret Evening News, Abr. 7, 1899, 9–10.

  2. “The Object of This Probation,” Deseret Semi-Weekly News, Mayo 4, 1894, 7.

  3. Sa Conference Report, Okt. 1899, 2.

  4. Salt Lake Daily Herald, Okt. 11, 1887, 2.

  5. Deseret News, Mayo 15, 1861, 82.

  6. Deseret News, Dis. 8, 1869, 517.

  7. Salt Lake Daily Herald, Okt. 11, 1887, 2.

  8. Sa Eliza R. Snow Smith, Biography and Family Record of Lorenzo Snow (1884), 487.

Didto sa tanaman sa Getsemani ang Manluluwas miingon, “Dili ang akong pagbuot, maoy matuman, kondili ang imo” (Lucas 22:42).

Si Moises “mipahinungod sa tanan niyang kalampusan ngadto sa Labawng Makagagahum kinsa mitawag kaniya. Ug maingon man usab kita.”

Iprinta