Kapitulo 9

Sagradong mga Relasyon sa Pamilya

“Kon kita matinud-anon atong makauban ang usag usa didto sa walay katapusan ug mahimayaon nga kahimtang. … Kadtong pakigsuod nga naugmad dinhi, nga anaa sa malahutayong kinaiya, magpadayon sa kahangturan.”

Gikan sa Kinabuhi ni Lorenzo Snow

Nagpaabut sa iyang ika-70 nga adlawng natawhan, si Lorenzo Snow midapit sa tanan niyang mga anak ug ilang mga pamilya nga magtigum didto sa Brigham City, Utah, alang sa “grand re-union ug pagsaulog sa anibersaryo.” Siya mipahimutang sa ilang kapuy-an ug pagkaon ug mga programa aron ang tanan, lakip na ang gagmayng mga bata, malingaw. “Sa akong pagsige og hunahuna kalabut niini nga hilisgutan [kabahin sa reunion sa pamilya],” siya misulat, “mas nagkadako ang akong kahinam ug tinguha sa panagtigum sa pamilya, aron makita ko kamong tanan makausa sa akong kinabuhi, ug mahatagan kamo og panalangin sa usa ka amahan.” Siya miawhag kanila nga dili motugot nga adunay makapugong sa ilang pagtambong “gawas sa grabe kaayo ug dili mapugngan nga mga babag.”¹

Ang pamilya Snow nagkatigum gikan sa Mayo 7 hangtud 9, 1884, ug nalingaw sa musika, mga drama-drama, mga pagpamulong, balak, mga dula, pagkaon, ug hinigala nga pagsultihanay.² Ang igsoong babaye ni Presidente Snow nga si Eliza miingon nga sa tibuok kalihokan, siya miapil sa “nagkalainlaing mga miting sa pamilya, ug sa kapasidad sa Patriyarka, … mihimo sa paghatag og mga panalangin sa mga sakop” ug mihatag og “daghang mga tambag, panudlo ug pahimangno sa usa ka amahan.” Sa dihang hapit na mahuman ang reunion, ang tibuok pamilya nagpundok aron maminaw sa iyang pagpamulong. Sumala sa rekord ni Eliza, siya mipahayag “sa iyang kalipay ug pasalamat sa Dios nga karon iyang natagamtam ang kalipay nga makita ang maanindot ug mapahiyumon nga mga dagway sa iyang dakong pamilya, ug ang kaayohan nga iyang gilauman nga moresulta niini nga reunion.” Nagtan-aw sa iyang pamilya, si Presidente Snow miingon: “Ang akong kasingkasing napuno sa mga pagbati sa pasalamat ngadto sa akong Langitnong Amahan. … Ang pulong walay gahum sa pagpahayag sa halawom nga mga pagbati sa akong kasingkasing alang niining balaan ug sagrado nga oportunidad niining kasaulogan sa akong ika-setenta nga adlawng natawhan, nga magbarug dinhi ug makita kining mahimayaon ug langitnong makapadasig nga talan-awon.”

Si Presidente Snow mipadayon: “Kini ang katapusang re-union sa pamilya nga atong mapaabut niining kinabuhia. Unta ang Dios sa atong mga amahan motabang kanato sa pagsunod sa Iyang mga balaod, pagpuyo og talahuron nga kinabuhi, pagpabiling sagrado sa atong hiyas ug kaligdong, pagpaminaw sa mga paghunghong sa Balaang Espiritu, ug makugihong pagtinguha sa pagputli sa atong kaugalingon, nga walay bisan usa ka sakop niini nga pamilya ang mawala pinaagi sa pagsukwahi gikan sa higpit ug pig-ot nga dalan, apan unta kitang tanan mopamatuod sa atong kaugalingon nga takus nga mobangon sa buntag sa unang pagkabanhaw, kinoronahan sa himaya, ipadayon didto sa pagka-imortal ang panaghiusa sa pamilya, ug magpadayon sa pag-uswag hangtud sa walay katapusang mga panahon sa kahangturan.”³ [Tan-awa sa sugyot 1 sa pahina 157.]

Mga Pagtulun-an ni Lorenzo Snow

Ang mga relasyon sa pamilya sagrado ug mahimong mas lig-on didto sa kahangturan.

I-awhag ang kaminyoon, … ug isilsil diha sa [uban] ang kasagrado niana nga relasyon ug obligasyon nga anaa kanila sa pagsunod nianang mahinungdanon nga sugo nga gihatag sa Dios sa atong unang mga ginikanan, sa pagsanay ug pagpuno sa yuta [tan-awa sa Genesis 1:28]. Mas mahinungdanaon kini karon, sa kalibutan nga mobaliwala niana nga balaod ug dili motahud sa pakigsaad sa kaminyoon. Makapaguol kini nga makita ang gidaghanon sa pagdiborsyo sa nasud ug ang nagkadaghan nga motan-aw sa mga anak isip babag imbis nga bililhon nga panulundon gikan sa Ginoo.⁴

[Ang Ginoo] mipakita kanato nga kon kita magmatinud-anon atong makauban ang usag usa didto sa walay katapusan ug mahimayaon nga kahimtang; nga kadtong pakigsuod nga naugmad dinhi, nga mao ang labing malahutayong kahimtang, magpadayon sa kahangturan.⁵

Ang mga pakig-uban nga namugna dinhi, maangkon [nato] didto sa mahangturong mga kalibutan. Ang mga amahan, mga inahan, igsoong mga babaye, igsoong mga lalaki—oo, ang mga inahan nga nakakita sa ilang mga pinalangga nga namatay sa ilang kiliran, nasayud nga sila mailaha didto sa kalibutan sa mga espiritu, ug nga sila mailaha sa samang matang sa ilang pagbiya niining kinabuhia. Ang asawa kon iyang makita ang iyang bana nga himatyon, kon ang iyang kinabuhi mobiya kaniya, nasayud siya nga makauban niya siya pag-usab, ug iyang makita ang kahupayan ug kalipay, nga gihatag pinaagi sa mga pagpadayag sa Labawng Makagagahum, niana iyang maangkon ang iyang bana didto sa mahangturong mga kalibutan. Ang sama nga matang sa mga relasyon dinhi magpadayon lapas pa niining kinabuhia; ang panaghiusa nga namugna dinhi mas molambo sa sunod nga kinabuhi. Ug ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw mobati og kasigurohan, tungod kay ang Dios mihatag niini ngadto kanila.⁶ [Tan-awa sa sugyot 2 sa pahina 157.]

Ang matinud-anon nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga wala maminyo o manganak niining kinabuhia makadawat sa tanang mga panalangin sa kahimayaan sa sunod nga kinabuhi.

Usa ka dalaga miadto sa among opisina sa miaging adlaw ug mihangyo sa pagpakigkita kanako kalabut sa pribado nga hilisgutan. Gisultihan ko niya nga lain kaayo ang iyang gibati, tungod kay wala siyay oportunidad nga maminyo. … Gusto siyang masayud kon unsay iyang kahimtang didto sa sunod nga kinabuhi, kon dili siya maminyo niining kinabuhia. Nagtuo ko nga mao usab kini ang pangutana sa mga kasingkasing sa atong mga batan-on. … Gusto ko nga mohatag kaninyo og gamay nga pagpasabut aron mahupay kadtong anaa niini nga kahimtang. Walay Santos sa Ulahing mga Adlaw kinsa human sa pagpuyo og matinud-anon nga kinabuhi nga namatay nga nawagtangan og bisan unsa tungod sa kapakyas sa pagbuhat og pipila ka butang kon ang mga oportunidad wala mahatag kaniya. Sa laing pagkasulti, kon ang batan-ong lalaki o batan-ong babaye walay oportunidad nga maminyo, ug sila nagpuyo og matinud-anong kinabuhi hangtud sa panahon sa iyang kamatayon, ilang maangkon ang tanang mga panalangin, kahimayaan ug himaya nga madawat ni bisan kinsa nga lalaki o babaye nga aduna niini nga oportunidad ug mipalambo niini. Kana sigurado ug positibo. …

Ang mga tawo nga walay oportunidad nga maminyo niining kinabuhia, kon sila mamatay diha sa Ginoo, adunay paagi nga ihatag kanila diin sila makaangkon sa tanang mga panalangin nga gikinahanglan sa mga tawo diha sa minyo nga kahimtang. Ang Ginoo maloloy-on ug mabination, ug Siya makiangayon. Walay dili makiangayon diha Kaniya; apan dili nato makita kini nga makiangayon kon ang usa ka babaye o lalaki mamatay nga walay oportunidad nga maminyo kon kini dili mahatagan og higayon sa sunod nga kinabuhi. Dili kana makiangayon, ug kita nasayud nga ang Ginoo makiangayon. Ang akong igsoong babaye nga si Eliza R. Snow, sa akong pagtuo, usa ka buotan nga babaye sama ni bisan kinsa nga babaye nga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga nabuhi sukad, ug nagpuyo siya nga wala maminyo hangtud wala gayud siya makabaton og usa ka pamilya. … Dili gayud ako makatuo nga mawad-an siya og bisan usa ka butang tungod lamang niana nga sitwasyon. Hatagan siya og higayon sa sunod nga kinabuhi, ug siya makabaton og ingon nga gingharian sama sa iyang madawat kon aduna pa siyay oportunidad nga makabaton og pamilya niining kinabuhia.⁷

Kon ang bana ug asawa nakatagamtam og pagkahiusa sa pagbati, sila nag-awhag og paghigugma ug pagkamabination diha sa panimalay.

Siguroa nga ang gagmay, walay hinungdan nga mga dili pagsinabtanay diha sa panimalay dili moguba sa inyong kalipay.⁸

Mga asawa, pagmatinud-anon sa inyong mga bana. Nasayud ko nga kamo kinahanglang mag-antus og daghang dili maayo nga mga butang, ug ang inyong mga bana kinahanglang mag-antus usab sa pipila ka mga butang. Walay pagduhaduha nga usahay pagasulayan kamo sa inyong mga bana, sa sitwasyon nga tingali wala mahibalo ang inyong mga bana, o tingali usahay tungod kay kamo mismo wala mahibalo. …

… Nag-ingon lamang ako nga ang inyong mga bana badlongon—sama ninyo ka badlongon, ug tingali ang uban kanila mas labaw pa ka badlongon; apan, pasagdi lang: antusa lang ang dili nindot nga panghitabo nga moabut usahay, ug kon kamo magkita og usab sa sunod nga kinabuhi kamo mobati og kalipay nga inyong naantus kadtong mga butanga.

Ngadto sa mga bana, moingon ko: Daghan kaninyo wala mohatag og bili sa inyong asawa. … Pagmabination kanila. Kon anaa sila sa miting, kugusa ang bata bisan katunga lang sa miting. Kon nagkinahanglan kining duyanon, ug kamo wala kaayoy gibuhat, duyana kini. Pagmabination kon usahay kinahanglan ninyo nga mohimo og gamayng sakripisyo sa pagbuhat sa ingon; batia ang kamabination, bisan unsa pa man ang sakripisyo.⁹

Ang mga lalaki kinahanglan nga mas molihok isip amahan diha sa panimalay, adunay malumo nga pagbati sa ilang mga asawa ug mga anak, mga silingan ug mga higala, mas mabination ug mas diosnon. Kon moadto ko sa usa ka pamilya makadayeg ko nga magtan-aw nga ang haligi niana nga pamilya modumala niini isip usa ka tawo sa Dios, mabination ug malumo, puno sa Espiritu Santo ug sa kaalam ug panabut sa Langit.¹⁰

Kon kamo magsugod og pamilya sa Zion, kon kamo maminyo og celestial nga kaminyoon nga gikinahanglan aron magpadayon didto kinahanglan kamo nga mohiusa niana nga pamilya, ug kinahanglan nga anaa ang Espiritu sa Ginoo sa haligi niana nga pamilya ug kinahanglan nga siya aduna nianang kahayag ug nianang salabutan nga kon gisunod sa matag adlaw nga kinabuhi ug pamatasan niadtong mga tawhana, makahatag og kaluwasan niana nga pamilya, kay ang ilang kaluwasan anaa sa iyang mga kamot.

Siya maningkamot ug mohiusa sa iyang mga pagbati ug paghigugma uban kanila kutob sa iyang mahimo, ug maningkamot sa pagbaton sa tanan niadtong mga butang nga gikinahanglan sa ilang kahupayan ug kaayohan, ug sila sa laing bahin mohimo usab ug mopakita sa sama nga pagbati, sama nga kamabination ug sama nga pamatasan, ug kutob sa ilang mahimo mopakita og mga pagbati sa pasalamat alang sa mga panalangin nga ilang nadawat.

Kini mahinungdanon nga adunay panaghiusa sa pagbati, o panaghiusa sa sentimento ug tugbang nga pagbati, nga ang ilang pagkahiusa mahimong mahiusa niini nga paagi.¹¹

Kon ang [mga lalaki] moluhod kauban ang ilang mga asawa ug mga anak kinahanglan nga sila gidasig sa gasa ug gahum sa Espiritu Santo nga ang bana mahimong usa ka lalaki nga tahuron sa buotan nga asawa, ug nga ang gasa ug gahum sa Dios mag-uban kanila sa kanunay. Sila kinahanglan nga mahiusa diha sa ilang mga pamilya aron ang Espiritu mokunsad kanila, ug kinahanglan sila nga magpuyo sa ingon nga ang asawa pinaagi sa pag-ampo mabalaan, nga unta iyang makita ang kamahinungdanon sa pagbalaan sa iyang kaugalingon atubangan sa iyang bana ug atubangan sa iyang mga anak nga sila unta mahiusa aron ang bana ug asawa hingpit nga mahiusa, takus nga mopuyo sa puluy-anan ug dapit sa gingharian sa Dios, nga unta ilang matagamtam ang tiunay nga espiritu ug mahatag ang lunsay nga panudlo ngadto sa ilang mga anak ug ngadto sa mga anak sa ilang mga anak.¹² [Tan-awa sa sugyot 3 sa pahina 157.]

Ang mga anak labing makakat-on sa ebanghelyo kon ang ilang mga ginikanan mangayo og inspirasyon ug mopakita og maayo nga mga ehemplo.

Dili kini atong buhat nga atong giapilan, buhat kini sa Dios. Kita gigiyahan sa atong mga lihok sa usa ka gamhanang binuhat. … Ang kaugmaon niining gingharian nag-agad sa atong mga anak; ug ang gahum ug kalampusan niini sa katapusan, nag-agad sa ilang edukasyon ug tukmang pagbansay. Kon kita gusto nga adunay tukmang impluwensya sa atong mga pamilya, kita kinahanglan nga mopakita og maayo nga mga ehemplo ingon man usab mohatag kanila og maayo nga mga pagtulun-an. Kita makaingon, buhata ang akong gibuhat, ingon man usab makaingon nga buhata ang akong gisulti.¹³

Paningkamot sa pagtudlo sa inyong mga anak niana nga paagi, pinaagi sa ehemplo ug pagtulun-an, aron dili sila magduhaduha sa pagsunod sa inyong mga lakang ug mahimong ingon ka maisugon sa kamatuoran sama kaninyo.¹⁴

Ang mga lalaki nga gusto nga magpabilin sa ilang baruganan atubangan sa Dios diha sa balaang priesthood kinahanglan nga makabaton og espiritu sa panagna, ug angayan sa pagpangalagad og kinabuhi ug kaluwasan ngadto sa mga tawo; ug [bisan] kon sila dili makahimo niini ngadto sa kalibutan kinahanglang himoon nila kini diha sa panimalay, sa ilang mga pamilya, sa ilang mga trabahoan ug sa kadalanan aron ang ilang mga kasingkasing madasig sa mga pulong sa kinabuhi diha sa ilang mga fireside, sa pagtudlo sa ebanghelyo ngadto sa ilang mga anak ug sa ilang mga silingan ingon nga sila namulong sa ilang mga kaigsoonan dinhi sa pulpito. Kining pagbaton og gamayng Espiritu kon anaa atubangan sa mga tawo ug dayon ibaliwala kini dili mosalir. Ang uban nga mga tawo mamulong ngadto sa mga tawo ug dayon mopauli … , ug imbis batunan ang mga pulong sa kinabuhi diha kanila sila mahimong patay sa espirituhanon, apan dili na kini mosalir.

Kini nahimong mga katungdanan sa mga amahan sa Israel ang paghigmata ug mahimong manluluwas sa mga tawo, aron sila maglakaw atubangan sa Ginoo diha niana nga kalig-on sa pagtuo ug niana nga determinadong kadasig nga mosiguro kanila sa inspirasyon sa Labawng Makagagahum sa pagtudlo sa mga pulong sa kinabuhi ngadto sa ilang mga pamilya. …

Niini atong makita ang diwa sa determinasyon nga mohiusa kanato, nga kita makat-on unsaon paghigugma ang usag usa, ug ako nag-ampo sa Ginoo nga siya mohatag niana nga gugma sa atong matag kasingkasing nga iyang gihatag ni Jesus nga iyang Anak, ug nga siya mopadayon sa paghatag og kahibalo nianang unsay maayo.¹⁵

Katungdanan kini sa amahan nga mahimong angayan sa pagtudlo ug pagpahimangno sa iyang mga anak, ug pagtudlo sa mga baruganan nganha kanila, aron pinaagi sa pagtuman niadto nga mga panudlo sila mahimong labing malipayon diha sa ilang pagkabata, samtang sa samang higayon ilang makat-unan ang mga baruganan diin ilang maangkon ang labihan nga kalipay ug kamaya diha sa kahimtang sa pagka[hamtong].¹⁶

Ang atong mga anak, kon kita makugihon sa pag-ugmad diha sa atong kaugalingon og lunsay nga mga baruganan sa kinabuhi ug kaluwasan, magtubo diha sa kahibalo niining mga butanga ug makahimo uban sa mas dakong abilidad kay kanato, sa pagpasiugda sa mando sa langit ug pag-ugmad og kalipay ug kalinaw sa ilang palibut.¹⁷ [Tan-awa sa mga sugyot 4 ug 5 sa pahina 157.]

Mga Sugyot alang sa Pagtuon ug Pagtudlo

Hunahunaa kini nga mga ideya samtang ikaw nagtuon sa kapitulo o samtang ikaw nangandam sa pagtudlo. Alang sa dugang nga tabang, tan-awa sa mga pahina v–viii.

Ribyuha ang mga pagbati ni Presidente Snow mahitungod sa pagpundok sa tibuok niyang pamilya (mga pahina 149–50). Unsa ang pipila sa maayo nga mga resulta nga mahimong moabut kon atong pundukon ang atong mga pamilya? Unsaon nato pagtabang ang atong mga pamilya nga magpabiling nagkahiusa?
Sa unsang mga paagi nga ang katapusang paragraph sa pahina 150 mahinungdanon karon? Unsa ang atong mahimo sa pagtabang sa mga kabatan-onan sa Simbahan nga makasabut sa kasagrado sa pakigsaad sa kaminyoon? Unsa ang atong mahimo sa pagtabang kanila nga maghinam-hinam sa kaminyoon ug pagkaginikanan?
Si Presidente Snow miingon nga “gagmay, walay hinungdan nga mga dili pagsinabtanay” “makaguba sa [atong] kalipay” diha sa panimalay (pahina 152). Unsa ang pipila ka piho nga mga ideya nga makatabang kanato nga malikayan kining “makaguba”? (Alang sa pipila ka mga ehemplo, tan-awa sa mga pahina 152–56.)
Tun-i ang seksyon nga nagsugod sa pahina 154. Ngano sa imong hunahuna nga ang mga ginikanan kinahanglan nga makaingon man og “buhata ang akong gibuhat” agig dugang sa “buhata ang akong gisulti”? Sa unsang mga paagi nga ang mga ginikanan makatudlo pinaagi sa ehemplo? Unsa ang pipila ka mga baruganan nga imong nakat-unan tungod sa maayo nga mga ehemplo sa imong mga ginikanan?
Si Presidente Snow mipahayag sa iyang kabalaka kabahin sa mga ginikanan nga maayo kaayong motudlo didto sa simbahan apan dili sa panimalay (mga pahina 155–56). Hunahunaa kon unsay imong mahimo sa pagpakigbahin sa “mga pulong sa kinabuhi” nganha sa imong pamilya.

May Kalabutan nga mga Kasulatan: 1 Nephi 8:10–12; Helaman 5:12; D&P 68:25–28; 93:40–50; 132:19–20

Tabang sa Pagtudlo: “Kinahanglang magbantay ka nga dili magpalabi og sulti kay sa gikinahanglan o mohatag sa imong mga hunahuna kanunay. Makapawala kini sa interes sa mga estudyante … . Ang imong importanting buluhaton mao ang pagtabang sa uban nga makat-on sa ebanghelyo, dili ang pagpakita og nindot nga mga presentasyon. Naglakip kini sa paghatag og kahigayunan sa mga estudyante sa pagtudlo sa usag usa” (Pagtudlo, Walay Labaw ka Mahinungdanon nga Tawag, 64).

Ang mga anak “usa ka bililhon nga panulundon gikan sa Ginoo.”

Ang mga ginikanan kinahanglan nga maningkamot nga “mohiusa sa [ilang] pamilya.”