2010-2019
Να επιλέγετε με σοφία
Οκτωβρίου 2014


15:19

Να επιλέγετε με σοφία

«Να απορρίπτ[ετε] το κακό, και να διαλέγ[ετε] το αγαθό» (Ησαΐας 7:15).

Αγαπημένοι μου αδελφοί, η επιθυμία μου αυτό το βράδυ είναι να δώσω μερικές συμβουλές σχετικά με τις αποφάσεις και τις επιλογές.

Όταν ήμουν νέος δικηγόρος στην περιοχή του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο, η εταιρεία μας διεκπεραίωνε ορισμένες νομικές υποθέσεις για την εταιρεία που παρήγαγε τις γιορτινές εκπομπές τηλεοράσεως του Τσάρλι Μπράουν1. Έγινα οπαδός του Τσαρλς Σουλτς και της δημιουργίας του -- των Peanuts, με τον Τσάρλι Μπράουν, τη Λούσυ, τον Σνούπυ και άλλους θαυμάσιους χαρακτήρες.

Ένα από τα αγαπημένα μου κόμικς συμπεριελάμβανε την Λούσυ. Όπως το θυμάμαι, η ομάδα μπέιζμπολ του Τσάρλι Μπράουν είχε έναν σημαντικό αγώνα -- η Λούσυ έπαιζε δεξιά στο γήπεδο και της ήρθε μια ψηλή μπαλιά. Οι βάσεις ήταν κατειλημμένες και ήταν η τελευταία των εννιά περιόδων. Αν η Λούσυ έπιανε τη μπάλα, η ομάδα της θα κέρδιζε. Αν η Λούσυ έχανε τη μπάλα, η άλλη ομάδα θα κέρδιζε.

Όπως συμβαίνει μόνο στα κόμικς, όλη η ομάδα περιτριγύρισε την Λούσυ καθώς κατέβαινε η μπάλα. Η Λούσυ σκεφτόταν: «Αν πιάσω τη μπάλα, θα είμαι ηρωίδα, αν όχι, θα είμαι κότα».

Η μπάλα κατέβηκε και καθώς οι συμπαίκτες της την κοιτούσαν ανυπόμονα, η μπάλα τής έπεσε. Ο Τσάρλι Μπράουν πέταξε το γάντι του στο έδαφος με έντονη αποστροφή. Η Λούσυ έπειτα κοίταξε τους συμπαίκτες της, έβαλε τα χέρια στη μέση της και είπε: «Πώς περιμένετε να πιάσω τη μπάλα, όταν ανησυχώ για την εξωτερική πολιτική της χώρας;»

Αυτή ήταν μια από τις πολλές ψηλές μπαλιές που έχασε η Λούσυ κατά τη διάρκεια των ετών και κάθε φορά είχε μια καινούργια δικαιολογία2. Παρόλο που πάντοτε ήταν αστείες, οι δικαιολογίες της Λούσυ ήταν εκλογικεύσεις, ήταν αναληθείς λόγοι για την αποτυχία της να πιάνει τη μπάλα.

Κατά τη διάρκεια της διακονίας του Προέδρου Τόμας Μόνσον, συχνά έχει διδάξει ότι οι αποφάσεις καθορίζουν τον προορισμό3. Σε αυτό το μήκος κύματος, η συμβουλή μου απόψε είναι να υψωθούμε πάνω από εκλογικεύσεις που μας εμποδίζουν να πάρουμε σωστές αποφάσεις, ειδικά όσον αφορά στο να υπηρετούμε τον Ιησού Χριστό. Στον Ησαΐα διδασκόμαστε ότι πρέπει «να απορρίπτ[ουμε] το κακό, και να διαλέγ[ουμε] το αγαθό»4.

Πιστεύω ότι είναι ιδιαίτερης σημασίας στις ημέρες μας, όταν ο Σατανάς μαίνεται στις καρδιές των ανθρώπων με τόσους πολλούς καινούργιους και διακριτικούς τρόπους, οι επιλογές και οι αποφάσεις μας να γίνονται προσεκτικά, σε αρμονία με τους στόχους και τους σκοπούς με τους οποίους ισχυριζόμαστε ότι ζούμε. Χρειαζόμαστε αδιαμφισβήτητη δέσμευση στις εντολές και στην αυστηρή τήρηση ιερών διαθηκών. Όταν επιτρέπουμε στις εκλογικεύσεις να μας εμποδίσουν από τις προικοδοτήσεις του ναού, άξιες ιεραποστολές και γάμους ναού, είναι ειδικά βλαβερές. Είναι οδυνηρό, όταν ισχυριζόμαστε πίστη σε αυτούς τους στόχους, αλλά αμελούμε την καθημερινή συμπεριφορά που απαιτείται για να τους πετύχουμε5.

Μερικοί νέοι άνθρωποι ισχυρίζονται ότι έχουν στόχο να παντρευτούν στον ναό, αλλά δεν βγαίνουν ραντεβού με άτομα άξια να εισέλθουν στον ναό. Ειλικρινά, μερικοί ούτε καν βγαίνουν ραντεβού, τελεία και παύλα! Εσείς νέοι άνδρες, όσο περισσότερο καιρό παραμένετε ανύπανδροι, ύστερα από κατάλληλη ηλικία και ωριμότητα, τόσο πιο άνετα μπορείτε να είστε. Αλλά τόσο πιο άβολα θα πρέπει να είστε! Παρακαλώ να «απορροφάσθε με ζήλο»6 σε πνευματικές και κοινωνικές δραστηριότητες συμβατές με τον στόχο σας για γάμο στον ναό.

Μερικοί αναβάλλουν τον γάμο μέχρι να ολοκληρωθούν οι σπουδές και να βρεθεί εργασία. Παρόλο που είναι κοινώς αποδεκτό από τον κόσμο, αυτή η λογική δεν επιδεικνύει πίστη, δεν συμφωνεί με τις συμβουλές των σύγχρονων προφητών και δεν είναι συμβατή με την ορθή διδαχή.

Πρόσφατα, συνάντησα έναν εξαίρετο νέο άνδρα. Οι στόχοι του ήταν να πάει ιεραποστολή, να αποκτήσει μόρφωση, να παντρευτεί στον ναό και να έχει μια πιστή και ευτυχισμένη οικογένεια. Ήμουν πολύ ευχαριστημένος με τους στόχους του. Αλλά κατά τη διάρκεια της περαιτέρω συζήτησης, έγινε προφανές ότι η συμπεριφορά του και οι επιλογές που έκανε δεν είναι σε αρμονία με τους στόχους του. Αισθάνθηκα ότι πραγματικά ήθελε να πάει ιεραποστολή και απέφευγε σοβαρά παραπτώματα που θα του απαγόρευαν μια ιεραποστολή, αλλά η καθημερινή συμπεριφορά του δεν τον προετοίμαζε για τις σωματικές, συναισθηματικές, κοινωνικές, διανοητικές και πνευματικές δυσκολίες που θα αντιμετώπιζε7. Δεν είχε μάθει να δουλεύει σκληρά. Δεν έπαιρνε στα σοβαρά το σχολείο ή το σεμινάριο. Παρευρισκόταν στην εκκλησία, αλλά δεν είχε διαβάσει το Βιβλίο του Μόρμον. Ξόδευε πολύ χρόνο στα βιντεοπαιχνίδια και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Φάνηκε σαν να νόμιζε ότι θα ήταν αρκετό να εμφανιστεί στην ιεραποστολή του. Νέοι άνδρες, παρακαλώ δεσμευτείτε εκ νέου σε άξια συμπεριφορά και σοβαρή προετοιμασία για να είστε απεσταλμένοι του Κυρίου και Σωτήρα μας, Ιησού Χριστού.

Η ανησυχία μου δεν είναι μόνο για τις μεγάλες αποφάσεις που αλλάζουν τη ζωή, αλλά επίσης για τις αποφάσεις που είναι λιγότερο σημαντικές -- καθημερινές και φαινομενικώς συνηθισμένες αποφάσεις, όπου ξοδεύουμε τον περισσότερο χρόνο μας. Σε αυτούς τους τομείς, χρειάζεται να τονίσουμε το μέτρο, την ισορροπία και ειδικά τη σοφία. Είναι σημαντικό να υψωθούμε πάνω από τις εκλογικεύσεις και να κάνουμε καλύτερες επιλογές.

Ένα υπέροχο παράδειγμα της ανάγκης για μέτρο, ισορροπία και σοφία είναι η χρήση του Διαδικτύου. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ιεραποστολική προσέγγιση, για βοήθεια στις υποχρεώσεις της ιεροσύνης, για εύρεση πολύτιμων προγόνων για τις ιερές διατάξεις στον ναό και πολλά περισσότερα. Η δυνατότητα για το καλό είναι τεράστια. Επίσης, γνωρίζουμε ότι μπορεί να μεταδώσει πολύ κακό, συμπεριλαμβανομένης της πορνογραφίας και της ψηφιακής σκληρότητας8 και της ανώνυμης συνομιλίας. Μπορεί επίσης να διαιωνίζει την ανοησία. Όπως δίδαξε έντονα ο αδελφός Ράνταλ Ριντ στην προηγούμενη γενική συνέλευση, μιλώντας για το Διαδίκτυο: «Μπορείτε να παγιδευτείτε σε μία σειρά ασήμαντων πραγμάτων τα οποία χαραμίζουν τον χρόνο σας και υποβαθμίζουν τις δυνατότητές σας»9.

Περισπασμοί και αντίθεση στη χρηστότητα δεν υπάρχουν μόνο στο Διαδίκτυο, είναι παντού. Δεν επηρεάζουν μόνο τους νέους, αλλά όλους μας. Ζούμε σε έναν κόσμο που είναι κυριολεκτικά σε αναστάτωση10. Είμαστε περιτριγυρισμένοι από υπέρμετρες επιδείξεις «διασκέδασης και παιχνιδιών» και ανήθικης και δυσλειτουργικής ζωής. Παρουσιάζονται ως κανονική συμπεριφορά από πολλά μέσα.

Ο Πρεσβύτερος Ντέιβιντ Μπέντναρ πρόσφατα προειδοποίησε τα μέλη να είναι αυθεντικά στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης11. Ένας διακεκριμένος ηγέτης της σκέψης, ο Άρθουρ Μπρουκς, έχει τονίσει αυτό το σημείο. Παρατηρεί ότι όταν χρησιμοποιούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τείνουμε να δείχνουμε τις χαρούμενες στιγμές της ζωής μας, αλλά όχι τις δυσκολίες στο σχολείο ή την εργασία. Δείχνουμε μια ανολοκλήρωτη ζωή -- μερικές φορές με έναν μεγεθυμένο ή με έναν ψεύτικο τρόπο. Μοιραζόμαστε αυτή τη ζωή και έπειτα αναλωνόμαστε στις «σχεδόν αποκλειστικές …ψεύτικες ζωές των “φίλων [μας] των μέσων κοινωνικής δικτύωσης”». Ο Μπρουκς διαβεβαιώνει: «Πώς θα μπορούσε να μην σας κάνει να αισθάνεστε χειρότερα να ξοδεύετε μέρος του χρόνου σας προσποιούμενοι ότι είστε πιο ευτυχισμένοι από ό,τι είστε και το άλλο μέρος του χρόνου σας βλέποντας πόσο πιο ευτυχισμένοι από εσάς φαίνονται οι άλλοι;»12

Μερικές φορές είναι σαν να πνιγόμαστε σε επιπόλαιη ανοησία, θόρυβο χωρίς λογική και συνεχή έριδα. Όταν χαμηλώνουμε την ένταση του ήχου και εξετάζουμε την ουσία, υπάρχουν πολύ λίγα που θα μας βοηθήσουν στην αιώνια αναζήτηση προς χρηστούς στόχους. Ένας πατέρας απαντά σοφά στα παιδιά του με τις πολυάριθμες παρακλήσεις τους να συμμετάσχουν σε αυτούς τους περισπασμούς. Απλά τους ρωτά: «Θα σας κάνει καλύτερους ανθρώπους;»

Όταν εκλογικεύουμε λάθος επιλογές, μεγάλες ή μικρές, οι οποίες είναι ανακόλουθες με το αποκατεστημένο Ευαγγέλιο, χάνουμε τις ευλογίες και την προστασία που χρειαζόμαστε και συχνά παγιδευόμαστε σε αμαρτίες ή απλά χάνουμε τον δρόμο μας.

Ανησυχώ ιδιαιτέρως με την ανοησία13 και με το να έχουμε εμμονές με «καθετί νέο». Στην Εκκλησία ενθαρρύνουμε και γιορτάζουμε κάθε είδους αλήθεια και γνώση. Αλλά, όταν ο πολιτισμός, η γνώση και οι κοινωνικές συνήθειες διαχωρίζονται από το σχέδιο ευδαιμονίας του Θεού και τον ουσιαστικό ρόλο του Ιησού Χριστού, υπάρχει μια αναπόφευκτη αποδόμηση της κοινωνίας14. Στις ημέρες μας, παρ’ όλα τα άνευ προηγουμένου οφέλη σε πολλούς τομείς, ιδίως στην επιστήμη και την επικοινωνία, ουσιαστικές βασικές αξίες έχουν διαβρωθεί και η συνολική ευτυχία και η ευημερία έχουν μειωθεί.

Όταν ο Απόστολος Παύλος προσκλήθηκε να μιλήσει στον Άρειο Πάγο στην Αθήνα, βρήκε την ίδια διανοητική επιδεικτικότητα και έλλειψη αληθινής σοφίας που υπάρχει σήμερα15. Στις Πράξεις διαβάζουμε αυτήν την αφήγηση: «Όλοι δε οι Αθηναίοι, και οι ξένοι που έμεναν εκεί, σε τίποτε άλλο δεν ευκαιρούσαν, παρά στο να λένε και να ακούν κάτι νεότερο»16. Η έμφαση του Παύλου ήταν η ανάσταση του Ιησού Χριστού. Όταν το πλήθος συνειδητοποίησε τη θρησκευτική φύση του μηνύματός του, μερικοί τον κορόιδεψαν. Άλλοι ουσιαστικά τον έδιωξαν λέγοντας: «Για το θέμα αυτό, θα σε ακούσουμε ξανά»17. Ο Παύλος έφυγε από την Αθήνα χωρίς καμία επιτυχία. Για αυτήν την επίσκεψη ο πρεσβύτερος Φρέντερικ Φάρραρ έγραψε: «Στην Αθήνα δεν βρήκε εκκλησία, δεν έγραψε καμία επιστολή στην Αθήνα και συχνά, παρόλο που περνούσε από γειτονικές περιοχές της Αθήνας, ποτέ δεν ξαναπάτησε το πόδι του»18.

Πιστεύω ότι το εμπνευσμένο μήνυμα του Πρεσβυτέρου Ντάλιν Όουκς που ξεχωρίζει μεταξύ του «καλού, καλύτερου και άριστου» παρέχει έναν αποτελεσματικό τρόπο να αξιολογούμε τις επιλογές και προτεραιότητές μας19. Πολλές επιλογές δεν είναι εγγενώς κακές, αλλά αν απορροφούν όλο τον χρόνο μας και μας εμποδίζουν να κάνουμε τις άριστες επιλογές, τότε γίνονται ύπουλες.

Ακόμα και άξιες προσπάθειες χρειάζονται αξιολόγηση για να κρίνουμε αν έχουν γίνει περισπασμοί από τους άριστους στόχους. Είχα μια αξιομνημόνευτη συζήτηση με τον πατέρα μου, όταν ήμουν έφηβος. Δεν πίστευε ότι αρκετοί νέοι άνθρωποι ήταν επικεντρωμένοι ή προετοιμάζονταν για μακροπρόθεσμους σημαντικούς στόχους -- όπως απασχόληση και παροχή απαραιτήτων στην οικογένεια.

Οι σημαντικές σπουδές και η προπαρασκευαστική εργασιακή εμπειρία ήταν πάντα ψηλά στις προτεραιότητες που συνιστούσε ο πατέρας μου. Εκτιμούσε εκείνες τις εξωσχολικές δραστηριότητες, όπως ο δημόσιος διάλογος και η σχολική ηγεσία θα μπορούσαν να συνδέονται άμεσα με μερικούς από τους σημαντικούς στόχους μου. Ήταν λιγότερο σίγουρος για τον εκτεταμένο χρόνο που ξόδευα συμμετέχοντας στο ποδόσφαιρο, στην καλαθοσφαίριση, στο μπέιζμπολ και στον στίβο. Αναγνώριζε ότι ο αθλητισμός μπορούσε να χτίσει δύναμη, αντοχή και πνεύμα συνεργασίας, αλλά διαβεβαίωνε ότι ίσως θα ήταν καλύτερο να επικεντρωνόμαστε σε ένα άθλημα για μικρότερο χρονικό διάστημα. Κατά τη γνώμη του, τα αθλήματα ήταν καλά, αλλά όχι τα καλύτερα για μένα. Ανησυχούσε που μερικά αθλήματα σχετίζονταν με το κτίσιμο τοπικών διασημοτήτων ή φήμης εις βάρος πιο σημαντικών μακροπρόθεσμων στόχων.

Δεδομένης αυτής της ιστορίας, ένας από τους λόγους που μου αρέσει η αφήγηση της Λούσυ που έπαιζε μπέιζμπολ, είναι ότι κατά τη γνώμη του πατέρα μου θα έπρεπε να μελετούσα την εξωτερική πολιτική αντί να ανησυχώ για το αν θα πιάσω τη μπάλα. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι η μητέρα μου αγαπούσε τα αθλήματα. Θα χρειαζόταν να είναι στο νοσοκομείο για να χάσει ένα από τα παιχνίδια μου.

Είχα αποφασίσει να ακολουθήσω τη συμβουλή του μπαμπά μου και να μην παίξω διαπανεπιστημιακά αθλήματα στο πανεπιστήμιο. Τότε ο προπονητής ποδοσφαίρου του λυκείου μας με ενημέρωσε ότι ο προπονητής ποδοσφαίρου του Στάνφορντ ήθελε να γευματίσει μαζί με τον Μέρλιν Όλσεν και με εμένα. Εσείς που είστε μικρότεροι μπορεί να μην γνωρίζετε τον Μέρλιν. Ήταν ένας απίστευτος παίκτης τάκλιν όλης της Αμερικής στην ομάδα ποδοσφαίρου του λυκείου Λόγκαν όπου έπαιζα επιθετικός και ασφάλεια, και επέστρεφα τις πρώτες και τις χαμηλές μπαλιές. Στο λύκειο, ο Μέρλιν προσεταιρίσθηκε από τις περισσότερες δυνάμεις ποδοσφαίρου όλης της χώρας. Στο πανεπιστήμιο κέρδισε το βραβείο Άουτλαντ, ως ο καλύτερος εσωτερικός λάινμαν. Ο Μέρλιν τελικά ήταν ο τρίτος παίκτης για μπλοκάρισμα σε ολόκληρο το εθνικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου και έπαιξε σε 14 καταπληκτικά συνεχόμενα επαγγελματικά κύπελλα. Εισήχθη στην Αίθουσα της Φήμης του επαγγελματικού ποδοσφαίρου το 198220.

Το γεύμα με τον προπονητή του Στάνφορντ ήταν στο εστιατόριο Μπλούμπερντ στο Λόγκαν της Γιούτας. Αφού δώσαμε χειραψία, δεν με κοίταξε ούτε μια φορά. Μίλησε κατευθείαν στον Μέρλιν αλλά αγνοούσε εμένα. Στο τέλος του γεύματος, για πρώτη φορά, γύρισε προς εμένα, αλλά δεν μπορούσε να θυμηθεί το όνομά μου. Μετά πληροφόρησε τον Μέρλιν: «Αν διαλέξεις το Στάνφοντ και θέλεις να φέρεις τον φίλο σου, έχει αρκετά καλούς βαθμούς και πιθανώς να μπορεί να κανονιστεί». Αυτή η εμπειρία μού επιβεβαίωσε ότι έπρεπε να ακολουθήσω τη σοφή συμβουλή του μπαμπά μου.

Η πρόθεσή μου δεν είναι να αποθαρρύνω τη συμμετοχή σας σε αθλήματα ή τη χρήση του Διαδικτύου ή άλλων αξιόλογων δραστηριοτήτων που απολαμβάνουν οι νέοι άνθρωποι. Είναι το είδος δραστηριοτήτων που απαιτούν μετριοπάθεια, ισορροπία και σοφία. Όταν χρησιμοποιούνται με σοφία, εμπλουτίζουν τη ζωή μας.

Ωστόσο, ενθαρρύνω τους πάντες, νέους και ηλικιωμένους, να αναθεωρήσετε τους σκοπούς και τους στόχους και να πασχίζετε να ασκείτε μεγαλύτερη πειθαρχία. Η καθημερινή συμπεριφορά και επιλογές μας θα πρέπει να είναι σύμφωνες με τους στόχους μας. Χρειαζόμαστε να υψωθούμε επάνω από εκλογικεύεις και περισπασμούς. Είναι ειδικά σημαντικό να κάνουμε επιλογές που συνάδουν με τις διαθήκες μας να υπηρετούμε τον Ιησού Χριστό σε χρηστότητα21. Δεν πρέπει να απομακρύνουμε τα μάτια μας ή να χάσουμε τη μπάλα για κανέναν λόγο.

Αυτός είναι ο καιρός να προετοιμαστούμε να συναντήσουμε τον Θεό22. Είμαστε ένας ευτυχισμένος, χαρούμενος λαός. Εκτιμάμε μια καλή αίσθηση του χιούμορ και έχουμε ως θησαυρό τον ελεύθερο χρόνο με την οικογένεια και τους φίλους. Αλλά πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχει η σοβαρότητα του σκοπού που πρέπει να περιζώνει την προσέγγισή μας για τη ζωή και όλες μας τις επιλογές μας. Οι περισπασμοί και οι εκλογικεύσεις που περιορίζουν την πρόοδο είναι αρκετά βλαβεροί, αλλά όταν μειώνουν την πίστη στον Ιησού Χριστό και την Εκκλησία Του, είναι τραγικοί.

Η προσευχή μου είναι ότι, ως σώμα φερόντων την ιεροσύνη, θα κάνουμε τη συμπεριφορά μας να συνάδει με τους ευγενείς σκοπούς που απαιτούνται από αυτούς που βρίσκονται στην υπηρεσία του Διδασκάλου. Στα πάντα θα πρέπει να θυμόμαστε ότι το να είμαστε «σταθεροί στη μαρτυρία του Ιησού» είναι μια μεγάλη δοκιμασία διαίρεσης μεταξύ του σελέστιου και του τερρέστριου βασιλείου23. Θέλουμε να βρεθούμε στη σελέστια μεριά αυτής της διαίρεσης. Ως ένας από τους αποστόλους Του, σας καταθέτω την ένθερμη μαρτυρία για την πραγματικότητα της εξιλέωσης και της θεϊκότητας του Ιησού Χριστού, του Σωτήρα μας. Στο όνομα του Ιησού Χριστού, αμήν.

Σημειώσεις

  1. Lee Mendelson-Bill Melendez Production TV Specials.

  2. Από τα φεγγάρια του Κρόνου που της διασπούσαν την προσοχή, μέχρι την ανησυχία για τις πιθανές τοξικές ουσίες στο γάντι της, η Λούσυ πάντα εκλογίκευε το γιατί άφηνε τη μπάλα να πέφτει.

  3. Βλέπε “Decisions Determine Destiny”, κεφάλαιο 8 στο Pathways to Perfection:Discourses of Thomas S. Monson (1973), 57–65.

  4. Ησαΐας 7:15.

  5. «Αν το να κάνουμε ήταν τόσο εύκολο όσο το να γνωρίζουμε το τι είναι καλό να κάνουμε, τα παρεκκλήσια θα ήταν εκκλησίες και τα σπίτια των φτωχών ανδρών, παλάτια πριγκίπων» (Ουίλιαμ Σαίξπηρ, Ο έμπορος της Βενετίας πράξη 1η, σκηνή 2η, σειρές 12–14).

  6. Διδαχή και Διαθήκες 58:27.

  7. Βλέπε Adjusting to Missionary Life (βιβλιαράκι 2013), 23–49.

  8. Βλέπε Στέφανι Ρόουσενμπλουμ, “Dealing with Digital Cruelty”, New York Times, 24 Αυγούστου 2014, SR1.

  9. Ράνταλ Ριντ, «Η διαλεχτή γενεά», Ensign ή Λιαχόνα, Μάιος 2014, 56.

  10. Βλέπε Διδαχή και Διαθήκες 45:26.

  11. Βλέπε Ντέιβιντ Μπέντναρ, “To Sweep the Earth as with a Flood” (ομιλία που δόθηκε στην εκπαιδευτική εβδομάδα της πανεπιστημιόπολης του Π.Μ.Γ., 19 Αυγούστου 2014). lds.org/prophets-and-apostles/unto-all-the-world/to-sweep-the-earth-as-with-a-flood.

  12. Άρθουρ Μπρουκς, “Love People, Not Pleasure”, New York Times, 20 Ιουλίου 2014, SR1.

  13. Δυστυχώς, ένα είδος διασκέδασης που αυξάνεται στις ημέρες μας είναι η καθαρή ανοησία. Όταν ο Σωτήρας απαρίθμησε μερικά πράγματα που μπορούν να μολύνουν τον άνθρωπο, συμπεριέλαβε την ανοησία (βλέπε Κατά Μάρκον 7:22).

  14. Αυτό συνέβη στην αρχαία Ελλάδα και στη Ρώμη, τόσο και στους πολιτισμούς του Βιβλίου του Μόρμον.

  15. Βλέπε Φρέντερικ Φάρραρ, The Life and Work of St. Paul (1898), 302. Υπήρχαν όλων των ειδών φιλόσοφοι, συμπεριλαμβανομένων επικουρικών και στωικών, αντίπαλων ομάδων, οι οποίες περιγράφονται όπως οι Φαρισαίοι και οι Σαδδουκαίοι του παγανιστικού κόσμου. Βλέπε, επίσης, Κουέντιν Κουκ “Looking beyond the Mark”, Ensign, Μάρτ. 2003, 41–44, Λιαχόνα, Μάρτ. 2003, 20–24.

  16. Πράξεις 17:21.

  17. Πράξεις 17:32.

  18. Φάρραρ, The Life and Work of St. Paul, 312.

  19. Βλέπε Ντάλιν Όουκς, «Καλό, καλύτερο, άριστο», Ensign ή Λιαχόνα, Νοέμβρ. 2007, 104–8.

  20. Ο Μέρλιν Όλσεν ήταν παίκτης ποδοσφαίρου της αίθουσας φήμης, ηθοποιός, και σχολιαστής του NBC. Kέρδισε το βραβείο Άουτλαντ, παίζοντας ποδόσφαιρο για το Πανεπιστήμιο της Πολιτείας της Γιούτας. Έπαιξε επαγγελματικό ποδόσφαιρο για τους Los Angeles Rams. Στην τηλεόραση έπαιξε τον Τζόναθαν Γκάρβεϋ μαζί με τον Μάικλ Λάντον στο Μικρό σπίτι στο λιβάδι και είχε τη δική του εκπομπή, Πατέρας Μέρφυ. Ο Μέρλιν έχει πλέον πεθάνει (11 Μαρτίου 2010) και μας λείπει πολύ.

  21. Βλέπε Διδαχή και Διαθήκες 76:5.

  22. Βλέπε Άλμα 34:32.

  23. Διδαχή και Διαθήκες 76:79.