Αγαπώντας άλλους και ζώντας με διαφορές
Υπό του Πρεσβυτέρου Ντάλιν Όουκς
Της Απαρτίας των Δώδεκα Αποστόλων
Ως οπαδοί του Χριστού θα πρέπει να ζούμε ειρηνικά με τους άλλους που δεν συμφωνούν με τις αξίες μας ή δεν δέχονται τις διδασκαλίες στις οποίες βασίζονται.
Ι.
Στις τελευταίες μέρες της θνητής διακονίας Του, ο Ιησούς έδωσε στους μαθητές Του, αυτό που ονόμασε «καινούργια εντολή» (Κατά Ιωάννην 13:34). Επανειλημμένη τρεις φορές, αυτή η εντολή ήταν απλή αλλά δύσκολη: «Να αγαπάτε ο ένας τον άλλον, όπως εγώ σας αγάπησα» (Κατά Ιωάννην 15:12, βλέπε, επίσης, εδάφιο 17). Η διδασκαλία να αγαπάμε ο ένας τον άλλον υπήρξε κεντρική διδασκαλία της διακονίας του Σωτήρα. Η δεύτερη μεγάλη εντολή ήταν «θα αγαπάς τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου» (Κατά Ματθαίον 22:39). Ακόμα, ο Ιησούς δίδαξε: «Να αγαπάτε τους εχθρούς σας» (Κατά Ματθαίον 5:44). Αλλά η εντολή να αγαπάμε τους άλλους όπως Εκείνος είχε αγαπήσει το ποίμνιό Του ήταν για τους αποστόλους Του --και είναι για εμάς-- μια πρόκληση που ήταν μοναδική. «Στην πραγματικότητα», δίδαξε ο Πρόεδρος Τόμας Μόνσον τον προηγούμενο Απρίλιο, «η αγάπη είναι η ίδια η ουσία του Ευαγγελίου και ο Ιησούς Χριστός είναι το Παράδειγμά μας. Η ζωή Του ήταν κληρονομιά αγάπης»1.
Γιατί είναι τόσο δύσκολο να έχουμε αγάπη σαν του Χριστού ο ένας για τον άλλον; Είναι δύσκολο, επειδή πρέπει να ζήσουμε μεταξύ εκείνων που δεν συμφωνούν με τις πεποιθήσεις και τις αξίες και τις υποχρεώσεις των διαθηκών μας. Στην σπουδαία μεσολαβητική προσευχή Του, που δόθηκε λίγο πριν από τη σταύρωσή Του, ο Ιησούς προσευχήθηκε για τους οπαδούς Του: «Εγώ τους έδωσα τον λόγο σου· και ο κόσμος τους μίσησε, επειδή δεν είναι από τον κόσμο, όπως εγώ δεν είμαι από τον κόσμο» (Κατά Ιωάννην 17:14). Έπειτα, παρακάλεσε τον Πατέρα: «Δεν παρακαλώ να τους σηκώσεις από τον κόσμο, αλλά να τους διαφυλάξεις από τον πονηρό» (εδάφιο 15).
Πρέπει να ζούμε στον κόσμο αλλά να μην είμαστε του κόσμου. Πρέπει να ζούμε στον κόσμο επειδή, όπως ο Ιησούς δίδαξε σε μια παραβολή, η βασιλεία Του είναι «όμοια με προζύμι», της οποίας η λειτουργία είναι να υψώσουν όλη τη μάζα από την επιρροή της (βλέπε Κατά Λουκάν 13:21, Κατά Ματθαίον 13:33. Βλέπε, επίσης, Προς Κορινθίους Α΄ 5:6–8). Οι οπαδοί Του δεν μπορούν να το κάνουν, αν συναναστρέφονται μόνο εκείνους που μοιράζονται τις ίδιες πεποιθήσεις και πρακτικές. Αλλά ο Σωτήρας επίσης δίδαξε ότι αν Τον αγαπάμε, θα τηρούμε τις εντολές Του (βλέπε Κατά Ιωάννην 14:15).
II.
Το Ευαγγέλιο έχει πολλές διδασκαλίες για την τήρηση των εντολών καθώς ζούμε μεταξύ ανθρώπων με διαφορετικές πεποιθήσεις και πρακτικές. Οι διδασκαλίες για τη φιλονικία είναι κεντρικές. Όταν ο ανεστημένος Χριστός βρήκε τους Νεφίτες να διαμάχονται για τον τρόπο της βάπτισης, έδωσε ξεκάθαρες οδηγίες για το πώς θα πρέπει να τελείται αυτή η διάταξη. Έπειτα δίδαξε αυτήν τη μεγάλη αρχή:
«Δε θα υπάρχουν διχογνωμίες ανάμεσά σας, όπως υπάρχουν ώς τώρα. Ούτε θα υπάρχουν διχογνωμίες ανάμεσά σας σχετικά με τα σημεία τής διδαχής μου, όπως υπήρχαν ώς τώρα.
»Γιατί αληθινά, αληθινά σας λέω, αυτός που έχει το πνεύμα τής φιλονικίας δεν είναι δικός μου, αλλά είναι τού διαβόλου, ο οποίος είναι ο πατέρας τής φιλονικίας, και κεντρίζει τις καρδιές των ανθρώπων για να φιλονικούν με θυμό ο ένας με τον άλλον.
»Ιδέστε, αυτή είναι… η διδαχή μου, ότι όλα αυτά πρέπει να τερματιστούν» (Νεφί Γ΄ 11:28–30, η πλάγια γραφή προστέθηκε).
Ο Σωτήρας δεν περιόρισε την προειδοποίησή Του για τη φιλονικία σε εκείνους που δεν τηρούσαν την εντολή σχετικά με τη βάπτιση. Απαγόρευσε τη φιλονικία με οποιονδήποτε. Ακόμα και εκείνοι οι οποίοι τηρούν τις εντολές πρέπει να μην φουσκώνουν τις καρδιές των ανθρώπων για να φιλονικούν με θυμό. Ο «πατέρας της φιλονικίας» είναι ο διάβολος. Ο Σωτήρας είναι ο Πρίγκιπας Ειρήνης.
Παρομοίως, η Βίβλος διδάσκει ότι: «οι σοφοί… αποστρέφουν την οργή» (Παροιμίες 29:8). Οι πρώτοι Απόστολοι δίδαξαν ότι θα πρέπει να «ζητήσουμε εκείνα που είναι για την ειρήνη» (Προς Ρωμαίους 14:19) και να «[μιλάμε] την αλήθεια με αγάπη» (Προς Εφεσίους 4:15), «επειδή, η οργή τού ανθρώπου δεν εργάζεται τη δικαιοσύνη τού Θεού» (Ιακώβου 1:20). Σε σύγχρονη αποκάλυψη, ο Κύριος έδωσε εντολή ότι τα καλά νέα του αποκατεστημένου Ευαγγελίου πρέπει να κηρυχτούν «κάθε άνθρωπος προς τον πλησίον του, με ηπιότητα και πραότητα» (Δ&Δ 38:41), «με όλη την ταπεινότητα… χωρίς να βρίζεις εναντίον των υβριστών» (Δ&Δ 19:30).
III.
Ακόμα και όταν αναζητούμε να είμαστε πράοι και να αποφεύγουμε τις φιλονικίες, δεν πρέπει να συμβιβαζόμαστε ή να μετριάζουμε τη δέσμευσή στις αλήθειες που καταλαβαίνουμε. Δεν πρέπει να εγκαταλείπουμε τις θέσεις ή τις αξίες μας. Το Ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού και οι διαθήκες που έχουμε συνάψει, αναπόφευκτα μας τοποθετούν ως πολεμιστές στον αιώνιο αγώνα μεταξύ της αλήθειας και του λάθους. Δεν υπάρχει μέση οδός σε αυτόν τον αγώνα.
Ο Σωτήρας έδειξε τον τρόπο, όταν οι αντίπαλοι Του Τον έφεραν αντιμέτωπο με μια γυναίκα η οποία «συνελήφθη επ’ αυτοφώρω διαπράττοντας μοιχεία» (Κατά Ιωάννην 8:4). Όταν ήταν ντροπιασμένοι με τη δική τους υποκρισία, οι κατήγοροι αποσύρθηκαν και άφησαν τον Ιησού μόνο με τη γυναίκα. Της φέρθηκε με ευγένεια, αρνούμενος να την καταδικάσει εκείνη τη στιγμή. Αλλά, επίσης, την καθοδήγησε σθεναρά «στο εξής μη αμάρτανε» (Κατά Ιωάννην 8:11). Είναι απαραίτητη η στοργική καλοσύνη, αλλά ένας οπαδός του Χριστού --όπως ο Διδάσκαλος-- θα είναι σταθερός στην αλήθεια.
IV.
Όπως ο Σωτήρας, οι οπαδοί Του μερικές φορές αντιμετωπίζουν αμαρτωλή συμπεριφορά και σήμερα, όταν στέκουν για το καλό και το κακό, όπως το καταλαβαίνουν, αποκαλούνται «θρησκόληπτοι» ή «φανατικοί». Πολλές εγκόσμιες αξίες και πρακτικές θέτουν τέτοιες προκλήσεις στους Αγίους των Τελευταίων Ημερών. Εξέχον μεταξύ αυτών σήμερα είναι το δυνατό ρεύμα, το οποίο νομιμοποιεί τον γάμο του ιδίου φύλου σε πολλές πολιτείες και επαρχίες στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά και σε πολλές χώρες του κόσμου. Ζούμε επίσης μεταξύ αυτών που δεν πιστεύουν καθόλου στον γάμο. Μερικοί δεν πιστεύουν στο να έχουν παιδιά. Μερικοί εναντιώνονται σε οποιονδήποτε περιορισμό στην πορνογραφία ή επικίνδυνα ναρκωτικά. Άλλο παράδειγμα --γνωστό στους περισσότερους πιστούς-- είναι η πρόκληση να ζουν με έναν άπιστο σύζυγο ή μέλος οικογενείας ή να συναναστρέφονται άπιστους συναδέλφους.
Σε αφιερωμένους χώρους, όπως σε ναούς, οίκους λατρείας και στα σπίτια μας, θα πρέπει να διδάξουμε την αλήθεια και τις εντολές απλά και διεξοδικά, καθώς τις κατανοούμε από το σχέδιο σωτηρίας, αποκεκαλυμμένες στο αποκατεστημένο Ευαγγέλιο. Το δικαίωμά μας να το κάνουμε, προστατεύεται από τη συνταγματική εγγύηση της ελευθερίας του λόγου και της ανεξιθρησκίας, καθώς και από την προστασία της ιδιωτικής ζωής, που τιμάται ακόμα και σε χώρες χωρίς επίσημες συνταγματικές εγγυήσεις.
Δημόσια, το τι λένε και κάνουν οι θρησκευόμενοι άνθρωποι περιλαμβάνει άλλους παράγοντες. Η ελεύθερη άσκηση της θρησκείας καλύπτει τις περισσότερες δημόσιες πρακτικές, αλλά υπόκειται σε απαραίτητες προϋποθέσεις, ώστε να εξυπηρετούν τις πεποιθήσεις και πρακτικές των άλλων. Οι νόμοι μπορούν να απαγορεύουν αυτό που γενικώς αναγνωρίζεται ως λάθος ή απαράδεκτο, όπως η σεξουαλική εκμετάλλευση, η βία ή τρομοκρατικές συμπεριφορές, ακόμα και αν γίνονται από εξτρεμιστές στο όνομα της θρησκείας. Λιγότερο λυπηρές συμπεριφορές, ακόμα και αν είναι απαράδεκτες για ορισμένους πιστούς, μπορεί απλώς να χρειαστεί να τις υπομείνουμε αν νομιμοποιηθούν από αυτό που ο προφήτης του Βιβλίου του Μόρμον ονόμασε «ψήφος τού λαού» (Μωσία 29:26).
Στο θέμα του δημοσίου διαλόγου, θα πρέπει όλοι να ακολουθούμε τις διδασκαλίες του Ευαγγελίου να αγαπούμε τον πλησίον μας και να αποφεύγουμε τις διαμάχες. Οι οπαδοί του Χριστού θα πρέπει να είναι παραδείγματα ευγενείας. Θα πρέπει να αγαπάμε όλους τους ανθρώπους, να είμαστε καλοί ακροατές και να δείχνουμε ευαισθησία για τις ειλικρινές πεποιθήσεις τους. Παρόλο που μπορεί να διαφωνούμε, δεν θα πρέπει να είμαστε δυσάρεστοι. Οι θέσεις και οι επικοινωνίες μας σε επίμαχα θέματα δεν θα πρέπει να είναι εριστικές. Θα πρέπει να είμαστε σοφοί στο να εξηγούμε και να ακολουθούμε τις θέσεις μας και στο να ασκούμε την επιρροή μας. Κάνοντάς το αυτό, ζητάμε από τους άλλους να μην παρεξηγηθούν με τις ειλικρινείς θρησκευτικές πεποιθήσεις και την ελεύθερη άσκηση της θρησκείας μας. Ενθαρρύνουμε όλους μας να εφαρμόσουμε τον Χρυσό Κανόνα του Σωτήρα: «Λοιπόν, όλα όσα θέλετε να κάνουν σε σας οι άνθρωποι, έτσι κι εσείς να κάνετε σ’ αυτούς» (Κατά Ματθαίον 7:12).
Όταν οι θέσεις μας δεν επικρατούν, θα πρέπει να δεχτούμε τα δυσμενή αποτελέσματα με χάρη και να εφαρμόζουμε ευγένεια με τους αντιπάλους μας. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να είμαστε άτομα καλής θέλησης προς όλους, απορρίπτοντας διωγμούς κάθε είδους, συμπεριλαμβανομένων διωγμών βασισμένων στη φυλή, εθνικότητα, θρησκευτική πεποίθηση ή απιστία και διαφορετικότητα του σεξουαλικού προσανατολισμού.
V.
Έχω μιλήσει για γενικές αρχές. Τώρα θα μιλήσω για το πώς αυτές οι αρχές θα πρέπει να εφαρμοστούν σε πλήθος οικείων περιστάσεων, στις οποίες οι διδασκαλίες του Σωτήρα πρέπει να ακολουθηθούν με περισσότερη πίστη.
Ξεκινώ με αυτά που μαθαίνουν τα παιδιά μας στις δραστηριότητες παιχνιδιού τους. Πολύ συχνά εδώ στη Γιούτα, οι μη μορμόνοι έχουν προσβληθεί και απομονωθεί από ορισμένα από τα μέλη μας, τα οποία δεν επιτρέπουν στα παιδιά τους να είναι φίλοι με παιδιά άλλων δογμάτων. Σίγουρα μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά μας αξίες και πρότυπα συμπεριφοράς χωρίς να τα κάνουμε να απομακρυνθούν ή να δείξουν ασέβεια σε όποιον είναι διαφορετικός.
Πολλοί δάσκαλοι στην εκκλησία και το σχολείο έχουν λυπηθεί με τον τρόπο που μερικοί έφηβοι, συμπεριλαμβανομένων νέων Α.Τ.Η. συμπεριφέρονται ο ένας στον άλλον. Η εντολή να αγαπάμε ο ένας τον άλλον σίγουρα συμπεριλαμβάνει την αγάπη και τον σεβασμό πέραν των θρησκευτικών ορίων και επίσης πέραν των φυλετικών, πολιτιστικών και οικονομικών ορίων. Προσκαλούμε όλους τους νέους να αποφεύγουν τον εκφοβισμό, τις προσβολές ή τη γλώσσα και τις πρακτικές που ηθελημένα προκαλούν πόνο στους άλλους. Όλα αυτά παραβιάζουν την εντολή του Σωτήρα να αγαπάμε ο ένας τον άλλον.
Ο Σωτήρας δίδαξε ότι η φιλονικία είναι ένα εργαλείο του διαβόλου. Αυτό σίγουρα μας διδάσκει εναντίον μερικών σύγχρονων εκφράσεων και πρακτικών των πολιτικών. Το να ζούμε με διαφορές πολιτικής είναι ουσιαστικό για την πολιτική, αλλά οι διαφορές πολιτικής δεν πρέπει να περιλαμβάνουν προσωπικές επιθέσεις που δηλητηριάζουν τη διαδικασία της κυβέρνησης και τιμωρούν τους συμμετέχοντες. Όλοι μας θα πρέπει να εξαλείψουμε τις απεχθείς επικοινωνίες και να ασκούμε ευγένεια για την έκφραση διαφορετικών απόψεων.
Η πιο σημαντική περίσταση για να απόσχουμε από διαμάχες και να ασκήσουμε σεβασμό για τις διαφορές, είναι στις σχέσεις μας στο σπίτι και την οικογένεια. Οι διαφορές είναι αναπόφευκτες -- μερικές μικρές και μερικές μεγάλες. Για μεγάλες διαφορές, υποθέστε ότι ένα μέλος της οικογένειας είναι σε σχέση συγκατοίκησης. Αυτό φέρνει δύο σημαντικές αξίες σε σύγκρουση -- η αγάπη μας για το μέλος της οικογένειας και η δέσμευσή μας στις εντολές. Ακολουθώντας το παράδειγμα του Σωτήρα, μπορούμε να δείξουμε στοργική ευγένεια και να εξακολουθούμε να είμαστε σταθεροί στην αλήθεια με το να αποφεύγουμε πράξεις που διευκολύνουν ή φαίνονται ότι συγχωρούμε αυτό που ξέρουμε ότι είναι λάθος.
Κλείνω με ένα άλλο παράδειγμα μιας οικογενειακής σχέσης. Σε μια συνέλευση πασσάλου στις μεσοδυτικές πολιτείες πριν από περίπου 10 χρόνια, γνώρισα μια αδελφή η οποία μου είπε ότι ο σύζυγός της, ο οποίος δεν ήταν μέλος, την συνόδευε στην εκκλησία για 12 χρόνια, αλλά ποτέ δεν προσχώρησε στην Εκκλησία. Ρώτησε τι θα πρέπει να κάνει. Την συμβούλευσα να εξακολουθεί να κάνει όλα τα σωστά πράγματα και να είναι υπομονετική και καλοσυνάτη με τον σύζυγό της.
Περίπου έναν μήνα μετά μου έγραψε τα εξής: «Λοιπόν, νόμιζα ότι τα 12 χρόνια ήταν μια καλή ένδειξη υπομονής, αλλά δεν ήξερα αν ήμουν ευγενική για αυτό. Έτσι, προσπάθησα πολύ σκληρά πάνω από ένα μήνα και εκείνος βαπτίστηκε».
Η καλοσύνη είναι δυνατή, ειδικά στο οικογενειακό περιβάλλον. Το γράμμα της συνέχιζε: «Ακόμα προσπαθώ να είμαι πιο ευγενική τώρα, επειδή εργαζόμαστε για την επισφράγιση ναού αυτόν τον χρόνο!»
Έξι χρόνια μετά, μου έγραψε ένα άλλο γράμμα: «Ο σύζυγός μου [μόλις] κλήθηκε και ξεχωρίστηκε ως επίσκοπος [του τομέα μας]»2.
VI.
Σε τόσες πολλές σχέσεις και καταστάσεις της ζωής πρέπει να ζούμε με διαφορές. Όπου είναι ζωτικής σημασίας, η άποψή μας για τις διαφορές αυτές δεν θα πρέπει να αποκηρύσσεται ή να εγκαταλείπεται, αλλά ως οπαδοί του Χριστού, θα πρέπει να ζούμε ειρηνικά με τους άλλους που δεν συμφωνούν με τις αξίες μας ή δεν δέχονται τις διδασκαλίες στις οποίες βασίζονται. Το σχέδιο σωτηρίας του Πατέρα, το οποίο γνωρίζουμε με προφητική αποκάλυψη, μας τοποθετεί σε θνητές καταστάσεις, όπου πρέπει να τηρούμε τις εντολές Του. Αυτό περιλαμβάνει το να αγαπάμε τον πλησίον μας από διαφορετικές κουλτούρες και πεποιθήσεις, όπως Εκείνος μας αγάπησε. Όπως ένας προφήτης από το Βιβλίο του Μόρμον δίδαξε, πρέπει να βαδίζουμε εμπρός, έχοντας «αγάπη προς τον Θεό και προς όλους τους ανθρώπους» (Νεφί Β´ 31:20).
Όσο δύσκολο και αν είναι να ζούμε με αναταραχές που μας περιβάλλουν, η εντολή του Σωτήρα να αγαπούμε ο ένας τον άλλον όπως Εκείνος μας έχει αγαπήσει, είναι πιθανώς η μεγαλύτερη πρόκλησή μας. Προσεύχομαι ώστε να μπορέσουμε να την καταλάβουμε και να επιζητούμε να την ζούμε σε όλες τις σχέσεις και τις δραστηριότητές μας, στο όνομα του Ιησού Χριστού, αμήν.