Προς τα πού επικεντρώνεστε;
Προσπαθώντας να ευχαριστήσουμε τους άλλους προτού ευχαριστήσουμε τον Θεό, ανατρέπουμε την πρώτη και τη δεύτερη σπουδαία εντολή.
«Προς τα πού επικεντρώνεστε;» Ο Πρόεδρος Μπόιντ Πάκερ με εξέπληξε με την ερώτησή του που με έφερε σε αμηχανία, όταν ταξιδεύαμε μαζί κατά την πρώτη ανάθεσή μου ως νέου Μέλους των Εβδομήκοντα. Χωρίς μια εξήγηση ώστε να βάλω την ερώτηση σε ένα γενικό πλαίσιο, σάστισα. «Ένα Μέλος των Εβδομήκοντα» εξακολούθησε «δεν αντιπροσωπεύει τους ανθρώπους στον προφήτη, αλλά τον προφήτη στους ανθρώπους. Ποτέ μην ξεχνάς προς τα πού επικεντρώνεσαι!» Ήταν ένα δυνατό μάθημα.
Προσπαθώντας να ευχαριστήσουμε τους άλλους προτού ευχαριστήσουμε τον Θεό, ανατρέπουμε την πρώτη και τη δεύτερη σπουδαία εντολή (βλέπε Κατά Ματθαίον 22:37–39). Λησμονούμε προς τα πού επικεντρωνόμαστε. Και όμως, όλοι έχουμε κάνει εκείνο το λάθος εξαιτίας του φόβου των ανθρώπων. Στον Ησαΐα, ο Κύριος μας προειδοποιεί: «Μη φοβάστε τον ονειδισμό των ανθρώπων» (Ησαΐας 51:7, βλέπε, επίσης, Νεφί Β΄ 8:7). Στο όνειρο του Λεχί, αυτός ο φόβος προκλήθηκε από το δάχτυλο της περιφρόνησης, το οποίο έδειχνε από το μέγα και εκτεταμένο κτήριο, κάνοντας πολλούς να ξεχάσουν προς τα πού κοιτούσαν και να φύγουν από το δέντρο ντροπιασμένοι (βλέπεΝεφί Α΄ 8:25–28).
Αυτή η πίεση από άλλους ανθρώπους προσπαθεί να μεταβάλει τη στάση, αν όχι τη συμπεριφορά, ενός ατόμου, κάνοντάς το να αισθάνεται ένοχο διότι διαφωνεί. Επιζητούμε πλήρη σεβασμού συνύπαρξη με εκείνους οι οποίοι δείχνουν με το δάχτυλο, όμως όταν αυτός ο φόβος των ανθρώπων μάς βάζει σε πειρασμό να εγκρίνουμε την αμαρτία, γίνεται μια «παγίδα» σύμφωνα με το βιβλίο των Παροιμιών (βλέπε Παροιμίες 29:25). Η παγίδα μπορεί να είναι έξυπνα μεταμφιεσμένη, ώστε να επικαλεστεί τη συμπονετική πλευρά μας να ανεχθούμε ή ακόμα και να εγκρίνουμε κάτι το οποίο έχει καταδικαστεί από τον Θεό. Για τους αδύναμους σε πίστη, μπορεί να αποβεί ένα σοβαρό εμπόδιο όπου θα σκοντάψουν. Για παράδειγμα, μερικοί νέοι ιεραπόστολοι μεταφέρουν αυτόν τον φόβο των ανθρώπων στο ιεραποστολικό πεδίο και παραλείπουν να αναφέρουν την κατάφωρη ανυπακοή ενός συνεργάτη στον πρόεδρο ιεραποστολής τους, διότι δεν θέλουν να προσβάλουν τον ανυπάκουο συνάδελφό τους. Αποφάσεις που δείχνουν τον χαρακτήρα λαμβάνονται όταν θυμόμαστε τη σωστή σειρά τής πρώτης και δεύτερης μεγάλης εντολής (βλέπε Κατά Ματθαίον 22:37–39). Όταν αυτοί οι σαστισμένοι ιεραπόστολοι συνειδητοποιήσουν ότι είναι υπόλογοι απέναντι στον Θεό και όχι στον συνάδελφό τους, θα πρέπει να κοιτάξουν προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Στη νεαρή ηλικία των 22 ετών, ακόμα και ο Τζόζεφ Σμιθ ξέχασε προς τα πού επικεντρωνόταν, όταν επανειλημμένα ζητούσε από τον Κύριο να επιτρέψει στον Μάρτιν Χάρρις να δανειστεί τις 116 σελίδες του χειρογράφου. Ίσως ο Τζόζεφ ήθελε να δείξει ευγνωμοσύνη στον Μάρτιν για τη βοήθειά του. Ξέρουμε ότι ο Τζόζεφ αγωνιούσε ιδιαίτερα να σταθούν πλάι του άλλοι αυτόπτες μάρτυρες απέναντι στις θλιβερές ψευδολογίες και τα ψέματα που διαδίδονταν για εκείνον.
Όποιοι κι αν ήταν οι λόγοι του Τζόζεφ ή όσο λογικοί και αν φαίνονταν, ο Κύριος δεν τους δικαιολόγησε και τον επέπληξε με δριμύτητα: «Πόσο συχνά έχεις παραβεί… και έχεις συνεχίσει σύμφωνα με τις παραινέσεις των ανθρώπων. Γιατί, ιδές, εσύ δεν έπρεπε να είχες φοβηθεί τον άνθρωπο περισσότερο από το Θεό» (Δ&Δ 3:6–7. Η πλάγια γραφή προστέθηκε). Αυτή η οδυνηρή εμπειρία βοήθησε τον Τζόζεφ να θυμάται για πάντα μετά, προς τα πού επικεντρωνόταν.
Όταν άνθρωποι προσπαθούν να σώσουν την καλή φήμη τους ανάμεσα στους ανθρώπους, μπορεί άθελά τους να χάσουν την εμπιστοσύνη του Θεού. Το να νομίζει κάποιος ότι μπορεί να ευχαριστήσει τον Θεό και συγχρόνως να παραβλέψει την ανυπακοή των ανθρώπων, δεν είναι ουδετερότητα, αλλά υποκρισία ή το να είναι διπρόσωπος ή να προσπαθεί να «υπηρετεί δύο κυρίους» (Κατά Ματθαίον 6:24, Νεφί Γ΄ 13:24).
Μολονότι απαιτείται σίγουρα θάρρος για να αντιμετωπίζουμε τους κινδύνους, το πραγματικό γνώρισμα θάρρους είναι να υπερνικήσουμε τον φόβο των ανθρώπων. Για παράδειγμα, οι προσευχές του Δανιήλ τον βοήθησαν να αντιμετωπίσει τα λιοντάρια, όμως εκείνο που τον έκανε λεοντόκαρδο ήταν ότι αψήφησε τον βασιλιά Δαρείο (βλέπε Δανιήλ 6). Εκείνο το είδος του θάρρους είναι ένα χάρισμα του Πνεύματος προς εκείνους που έχουν φόβον Θεού, οι οποίοι έχουν πει τις προσευχές τους. Επίσης, οι προσευχές της βασίλισσας Εσθήρ έδωσαν σε αυτήν το ίδιο θάρρος να αντιμετωπίσει τον σύζυγό της, βασιλιά Ασσουήρη, γνωρίζοντας ότι με αυτό διακινδύνευε τη ζωή της (βλέπε Εσθήρ 4:8–16).
Το θάρρος δεν είναι απλώς μία θεμελιώδης αρετή αλλά, όπως παρατήρησε ο Κ. Σ. Λιούις: «Το θάρρος είναι… η μορφή κάθε αρετής στην κρίσιμη στιγμή. …Ο Πιλάτος ήταν ευσπλαχνικός μέχρις ότου αυτό έγινε επικίνδυνο»1. Ο βασιλιάς Ηρώδης λυπήθηκε στο αίτημα να αποκεφαλίσει τον Ιωάννη τον Βαπτιστή, όμως ήθελε να ευχαριστήσει «[τους συγκαθημένους]» (Κατά Ματθαίον 14:9). Ο βασιλιάς Νώε ήταν έτοιμος να ελευθερώσει τον Αβιναδί, έως ότου η πίεση από τους άνομους ιερείς του τον έκανε να καμφθεί (βλέπε Μωσία 17:11–12). Ο βασιλιάς Σαούλ παράκουσε τον λόγο του Κυρίου, κρατώντας τα λάφυρα του πολέμου, επειδή «φοβήθηκ[ε] τον λαό, και υπάκουσ[ε] στη φωνή τους» (Σαμουήλ Α΄ 15:24). Για να κατευνάσει τον απείθαρχο Ισραήλ στους πρόποδες του Όρους Σινά, ο Ααρών έφτιαξε ένα χρυσό μοσχάρι, ξεχνώντας προς τα πού επικεντρωνόταν (βλέπε Έξοδος 32). Πολλοί από τους άρχοντες της Καινής Διαθήκης «πίστεψαν σ’ αυτόν [τον Κύριο]· εντούτοις, εξαιτίας των Φαρισαίων δεν ομολογούσαν για να μη γίνουν αποσυνάγωγοι: Επειδή, αγάπησαν τη δόξα των ανθρώπων περισσότερο, παρά τη δόξα τού Θεού» (Κατά Ιωάννην 12:42–43). Οι γραφές βρίθουν τέτοιων παραδειγμάτων.
Ακούστε τώρα μερικά παραδείγματα που δίνουν έμπνευση:
-
Πρώτον, Μόρμον: «Ιδέστε, μιλώ με τόλμη, έχοντας εξουσία από το Θεό, και δε φοβάμαι το τι μπορεί ο άνθρωπος να κάνει, γιατί η τέλεια αγάπη διώχνει κάθε φόβο» (Μορόνι 8:16. Η πλάγια γραφή προστέθηκε).
-
Νεφί: «Γι’ αυτό, δε γράφω αυτά που ευχαριστούν τον κόσμο, αλλά μόνον εκείνα που ευχαριστούν το Θεό και εκείνους που δεν είναι τού κόσμου τούτου» (Νεφί Α΄ 6:5).
-
Αρχιστράτηγος Μορόνι: «Ιδέστε, εγώ είμαι ο Μορόνι, ο αρχιστράτηγός σας. Δεν επιδιώκω δύναμη, αλλά να την καταρρίψω. Δεν επιδιώκω τις τιμές τού κόσμου, αλλά τη δόξα τού Θεού μου, και την ελευθερία και ευημερία τής πατρίδας μου» (Άλμα 60:36).
Ο Μορόνι είχε τόσο πολύ θάρρος θυμούμενος προς τα πού επικεντρώθηκε, ώστε ειπώθηκε γι’ αυτόν: «Αν όλοι οι άνδρες υπήρξαν και ήταν, και θα ήταν στο μέλλον σαν τον Μορόνι, ιδέστε, αυτές οι ίδιες οι δυνάμεις τής κόλασης θα είχαν κλονιστεί παντοτινά. Μάλιστα, ο διάβολος ποτέ δεν θα μπορούσε να εξουσιάζει τις καρδιές των τέκνων των ανθρώπων» (Άλμα 48:17).
Οι προφήτες στη διάρκεια της Ιστορίας υφίσταντο πάντα επίθεση από το δάχτυλο της περιφρόνησης. Γιατί; Σύμφωνα με τις γραφές, είναι διότι «οι ένοχοι θεωρούν ότι η αλήθεια είναι σκληρή, επειδή τους κόβει ακριβώς στο κέντρο τής καρδιάς τους» (Νεφί Α΄ 16:2) ή, όπως παρατήρησε ο Πρόεδρος Χάρολντ Λη: «το αντικείμενο το οποίο έχει χτυπηθεί, θα κινηθεί!»2 Η περιφρονητική αντίδρασή τους είναι, στην πραγματικότητα, ενοχή που προσπαθεί να καθησυχαστεί, όπως ακριβώς με τον Κοριχόρ ο οποίος τελικά παραδέχθηκε: «Πάντα ήξερα ότι υπάρχει Θεός» (Άλμα 30:52). Ο Κοριχόρ ήταν τόσο πειστικός στην απάτη του, ώστε κατέληξε να πιστεύει το ίδιο του το ψέμα (βλέπε Άλμα 30:53).
Αυτός που δείχνει περιφρόνηση συχνά κατηγορεί τους προφήτες ότι δεν ζουν στον 21ο αιώνα ή ότι είναι προκατειλημμένοι. Αποπειρώνται να πείσουν ή ακόμα και να πιέσουν την Εκκλησία να υποβιβάσει τα πρότυπα του Θεού στο επίπεδο της δικής τους ανάρμοστης συμπεριφοράς, κάτι που κατά τα λόγια του Πρεσβυτέρου Νηλ Μάξγουελ θα «αναπτύξει σε προσωπική ικανοποίηση, αντί να αναζητήσει σε προσωπική βελτίωση και μετάνοια» 3. Υποβιβάζοντας τα πρότυπα του Κυρίου στο επίπεδο της ανάρμοστης συμπεριφοράς μιας κοινωνίας, είναι αποστασία. Πολλές από τις εκκλησίες ανάμεσα στους Νεφίτες, δύο αιώνες μετά την επίσκεψη του Σωτήρα σε αυτούς, άρχισαν να «απλοποιούν» τη διδαχή, για να δανειστούμε μία φράση από τον Πρεσβύτερο Χόλαντ4.
Καθώς ακούτε αυτό το εδάφιο από το Νεφί Δ΄, αναζητήστε παραλληλισμούς για την εποχή μας: «Και έγινε ώστε όταν πέρασαν και διακόσια δέκα χρόνια, υπήρχαν πολλές εκκλησίες στη χώρα. Μάλιστα, υπήρχαν πολλές εκκλησίες που ισχυρίζονταν ότι γνώριζαν το Χριστό, και όμως αρνιούνταν τα περισσότερα τμήματα τού ευαγγελίου, τόσο πολύ, που δέχονταν κάθε είδους ανομία και χορηγούσαν αυτό που ήταν ιερό σε εκείνους στους οποίους είχε απαγορευτεί επειδή ήταν ανάξιοι» (Νεφί Δ΄ 1:27).
Κάτι που ήδη έχουμε δει κατά τις τελευταίες ημέρες! Κάποια μέλη δεν συνειδητοποιούν ότι πέφτουν στην ίδια παγίδα όταν επιχειρούν να επηρεάσουν ώστε να γίνουν αποδεκτές οι τοπικές ή εθνολογικές «παραδόσ[εις] των πατέρων τους» (Δ&Δ 93:39), οι οποίες δεν είναι σε αρμονία με την κουλτούρα του Ευαγγελίου. Άλλοι, πάλι, εξαπατημένοι και διαψευσμένοι από τον ίδιο τους τον εαυτό, παρακαλούν ή απαιτούν ώστε οι επίσκοποι να χαμηλώσουν το πρότυπο για τα εγκριτικά ναού, εγκρίσεις σχολείου ή αιτήσεις ιεραποστόλων. Δεν είναι εύκολο να είσαι επίσκοπος κάτω από αυτό το είδος την πίεσης. Παρ’ όλα αυτά, όπως ο Σωτήρας που καθάρισε τον ναό για να υπερασπιστεί την ιερότητά του (βλέπε Κατά Ιωάννην 2:15–16), οι επίσκοποι σήμερα καλούνται να υπερασπιστούν με θάρρος το πρότυπο του ναού. Ήταν ο Σωτήρας ο οποίος είπε: «Θα φανερωθώ στο λαό μου με ευσπλαχνία… αν ο λαός μου τηρεί τις εντολές μου, και δε μολύνει ετούτον τον άγιο οίκο» (Δ&Δ 110:7–8).
Ο Σωτήρας, το μέγα Παράδειγμά μας, πάντοτε ήταν επικεντρωμένος προς τον Πατέρα Του. Αγαπούσε και υπηρετούσε τους συνανθρώπους Του, όμως είπε: «Δόξα από ανθρώπους δεν παίρνω» (Κατά Ιωάννην 5:41). Ήθελε εκείνους που δίδασκε να Τον ακολουθήσουν, όμως δεν επιζήτησε την εύνοιά τους. Όταν τελούσε μία πράξη φιλανθρωπίας, όπως η ίαση των αρρώστων, η δωρεά συχνά ερχόταν με το αίτημα «μην το πεις σε κανέναν» (Κατά Ματθαίον 8:4, Κατά Μάρκον 7:36, Κατά Λουκάν 5:14, 8:56). Εν μέρει, αυτό ήταν για να αποφευχθεί η φήμη που Τον ακολουθούσε, παρά τις προσπάθειές Του να την αποφύγει (βλέπε Κατά Ματθαίον 4:24). Καταδίκασε τους Φαρισαίους διότι έκαναν καλά έργα μόνον για να τους δουν οι άνθρωποι (βλέπε Κατά Ματθαίον 6:5).
Ο Σωτήρας, το μοναδικό τέλειο ον που έζησε ποτέ, ήταν ο πιο άφοβος. Στη ζωή Του, ήρθε αντιμέτωπος με πολλούς κατήγορους, όμως ποτέ δεν υποχώρησε στο δάχτυλο της περιφρόνησής τους. Είναι το μοναδικό άτομο το οποίο δεν ξέχασε ούτε μία φορά προς τα πού επικεντρωνόταν: «Εγώ κάνω πάντοτε τα αρεστά σ’ αυτόν [τον Πατέρα]» (Κατά Ιωάννην 8:29· η πλάγια γραφή προστέθηκε) και «δεν ζητάω το δικό μου θέλημα, αλλά το θέλημα του Πατέρα, που με απέστειλε» (Κατά Ιωάννην 5:30).
Μεταξύ του κεφαλαίου 11 στο Νεφί Γ΄ και του κεφαλαίου 28 στο Νεφί Γ΄, ο Σωτήρας χρησιμοποίησε τον τίτλο Πατέρας τουλάχιστον 150 φορές, κάνοντας ξεκάθαρο στους Νεφίτες ότι Εκείνος ήταν εκεί αντιπροσωπεύοντας τον Πατέρα Του. Και από τα κεφάλαια 14 έως 17 στο Κατά Ιωάννην, ο Σωτήρας αναφέρεται στον Πατέρα τουλάχιστον 50 φορές. Με κάθε δυνατό τρόπο, ήταν ο τέλειος μαθητής του Πατέρα Του. Ήταν τόσο τέλειος στην αντιπροσώπευση του Πατέρα Του, ώστε γνωρίζοντας τον Σωτήρα ήταν σαν να γνωρίζαμε, επίσης, τον Πατέρα. Βλέποντας τον Υιό, ήταν σαν να βλέπαμε τον Πατέρα (βλέπε Κατά Ιωάννην 14:9). Ακούγοντας τον Υιό, ήταν σαν να ακούγαμε τον Πατέρα (βλέπε Κατά Ιωάννην 5:36). Είχε, στην ουσία, γίνει αξεχώριστος από τον Πατέρα Του. Ο Πατέρας Του και Εκείνος ήταν ένα (βλέπε Κατά Ιωάννην 17:21–22). Ήξερε τέλεια προς τα πού επικεντρωνόταν.
Είθε το παράδειγμά του που εμπνέει, να μας δυναμώνει απέναντι στις παγίδες της κολακείας από τους άλλους ή της έπαρσης από εμάς. Είθε να μας δίνει θάρρος ώστε ποτέ να μη φοβηθούμε ή να προσπαθήσουμε να ευχαριστήσουμε τους άλλους που μας εκφοβίζουν. Είθε να μας εμπνέει να προχωρούμε κάνοντας καλό όσο πιο ανώνυμα γίνεται και να μην «αποβλέπ[ουμε] στις τιμές των ανθρώπων» (Δ&Δ 121:35). Και είθε το ασύγκριτο παράδειγμά Του να μας βοηθά να θυμόμαστε πάντοτε ποια είναι «πρώτη και μεγάλη εντολή» (Κατά Ματθαίον 22:38). Όταν οι άλλοι απαιτούν επιδοκιμασία, αψηφώντας τις εντολές του Θεού, είθε πάντοτε να θυμόμαστε τίνος μαθητές είμαστε και προς τα πού επικεντρωνόμαστε, είναι η προσευχή μου, στο όνομα του Ιησού Χριστού, αμήν.