Conferencia General
Hetave peteĩ héroe-gui
Octubre 2023-gua Conferencia General


Hetave peteĩ héroe-gui

Jesucristo ndaha’éi ñande héroe añónte, Ha’e upe ñande Ñandejára ha Rréi, yvypóra Salvador ha Redentor.

1856 guive 1860 peve, miles umi pionéro Santokuéra Ára Pahapegua ombotyryry ipertenensiakueramimi kárro ipopekuéra orahávape 1.600 kilómetro rasami oviaha aja hikuái Valle Lago Salado peve. Ojapo ciento sesenta y siete ary ko semanaite, upe 4 octubre 1856-pe, Presidente Brigham Young ipy’andýi oikuaávo mokõi kompañia kárro ipopekuéra oraháva, oisãmbyhýva Edward Martin ha James Willie, oĩha gueteri hetaiterei kilómetro Lago Salado-gui, araro’y oñemoag̃ui pya’etereímava rehe.1 Voi pe ko’ẽ oúvape, namombyrýi ko ara ñañembyatyhágui, Presidente Young oñembo’y Santokuéra renondépe ha odeklara: “Heta ñande hermano ha hermana oĩ umi llanura-pe kárro ipopekuéra oraháva, ha ojegueruva’erã chupekuéra ko’ápe. … Tapeho ha pegueru umi tapicha ko’ág̃a oĩva umi llanura-pe.”2

Mokõi ára riremínte, umi ekípo reskaterã ñepyrũmby osẽ oheka umi pionéro kárro ipopekuéra oraháva.

Peteĩ miembro Willie kompañía pegua omombe’u upe situasiõ py’aropu ohasava’ekuére og̃uahẽ mboyve pe ekípo reskaterã ñepyrũmby. Ha’e okomparti: “[Jepe] ha’ete jave opa mba’e okañymbataha, … ha ha’etéva ku sa’íma hembýva mba’érepa roikovévo, peteĩ arasunu osẽramoguáicha yvága hesakãvagui, Tupã ombohovái ore ñembo’e. Peteĩ grupo rreskaterã, oguerúva tembi’u ha ambue mba’e … , og̃uahẽ. … Mba’eichaite roaguyjeme’ẽ Tupãme ore rreskátere”3

Ko’ã pororreskatáva ha’e héroe umi pionéro-pe g̃uarã, omoĩvo hekovekuéra tee peligro renondépe umi tiémpo kondisiõ tuichaitépe ogueru hag̃ua tapicha ikatumiháicha hekove rehe hógape. Peteĩva umi héroe haʼékuri Ephraim Hanks.

Octubre mbyte rupi, ha oikuaa’ỹre umi kárro pópe ojeraháva situasiõ, Hanks ohojeýkuri hína hóga gotyo Lago Salado-pe peteĩ viaje rire, ku pyhare jave, omombáy chupe peteĩ ñe’ẽ, he’ívo: “Umi tapicha kárro ipópe oraháva oĩ apañuãime, ha nde rejeheka hína; rehótapa reipytyvõ chupekuéra?”

Upe porandu reheve ipúvo iñakãme, oho pya’e jey Lago Salado-pe. Ha ohendúvo Presidente Heber C. Kimball ohenoiha voluntario-ve, Hanks osẽ voi ambue ko’ẽme, ijeheguireínte, opororreskata hag̃ua. Oñemomýi pya’évo, ohasa ambue rreskatistakuérape tapére ha, og̃uahẽvo Martin kompañíape, Hanks imandu’a, “Upe ag̃uahẽva’ekue ahecha aikerõguare ikampamentokuérape araka’eve ndaikatuichéne cheresarái … [ha] iporãmava opoko hag̃ua pe ikorasõ atãvévare jepe”4

Ephraim Hanks heta ára ohasa peteĩ ogaógui ambuépe ohovasávo umi hasývape. Ha’e omombe’u, “hetaite jave, roadministrávo umi hasývape, ha romosẽvo umi mba’asy Ñandejára Jesucristo rérape, umi hasýva oñembyatypa sapy’aitépe; haimete upepete okuera hikuái.”5 Ephraim Hanks ha’éta tapiaite g̃uarã peteĩ héroe umi pionéro kárro ipópe orahávape g̃uarã.

Upeichagua rreskáte hechapyrãitéva, umi evénto opokóva ñande rekóve ha jepe omoambue ñane rembiasa rape py’ỹi ha’e resultado umi kuimba’e ha kuña desisiõ ha tembiapo individual, tuicha artista, científico, líderes de negocio ha político. Ko’ã tapicha hechapyrãva oñemomba’eguasu jepi “héroe” ramo, monumento ha memorial oñemopu’ãva ojegueromandu’a hag̃ua umi ojapova’ekuére.

Chemitã’irõ guare, che héroe ypykue ha’ékuri umi atleta. Che mandu’a ñepyrũ ha’ékuri ambyatyhague tarjeta béisbol rehegua orekóva umi béisbol jugador ra’ãnga ha estadística umi Liga Mayor pegua. “Héroe jeadora” ñanemitãme ikatu igusto ha iñinosénte, ojapoháicha mitãnguéra oñemonde jave i-superhéroe favorito ramo Halloween árape g̃uarã. Ñamomba’eguasu ha jarrespetáramo jepe heta kuimba’e ha kuña talentoita ha hechapyrãva umi katupyry ha kontrivusiõ ome’ẽvare, oñeg̃uahẽ “oñemomba’eguasu tuichaiterei rasa chupekuéra, ikatu oñembojoja Israel ra’ykuéra rehe oadoráva peteĩ vakara’y oroguigua Sinaí tave’ỹme.

Kakuaávaicha, pe yma ha’eva’ekue iñinosénteva mitã vy’arã ikatu oiko chugui peteĩ ñepysanga umi “héroe jeadora” tahe’e político, blogger, influencer, atleta térã músico ñanemoma’ẽrõ “umi oñemarkava’ekue mboypýri”6 ha okañy ñande resa renondégui umi mba’e añetehápe oimportáva.

Israel ra’ykuérape g̃uarã, pe desafío ndaha’éikuri pe óro oguerúva hendivekuéra oviaha aja pe yvy ñe’ẽme’ẽngue gotyo, ha katu upe ohejava’ekue hikuái oiko pe órogui: peteĩ ta’ãnga, upéi oikova’ekuégui chupekuéra g̃uarã peteĩ mba’e ojeadoráva, ombojerévo hikuái ijehesareko Jehová-gui, pe ombojaʼovaʼekue mar Rojo ha oipeʼa chupekuéra ñeñapytymbýgui. Pe jehesareko orekóva hikuái pe vakara’y rehe oinflui ikapasidakuéra rehe oadora hag̃ua Tupã añeteguápe.7

Pehéroe—ñande héroe, ko’ág̃a ha tapiaite—ha’e Jesucristo, ha oimeraẽ mba’e térã oimeraẽva ñandedistraéva Imbo’epykuéragui, ojejuhuháicha umi escritura-pe ha umi proféta oikovéva ñe’ẽ rupive, ikatu oinflui vai ñañakãrapu’ãkuévo umi konvénio raperãme. Ymaite ko múndo ojejapo mboyve, ñamaña Jesucristo rehe ojekuaa porãvo pe plan oproponeva’ekue Túva Yvagagua, oikehápe ñane oportunida ñañakãrapu’ã hag̃ua ha jaiko Ha’éicha, upéva ojedesafiákuri.

Jesucristo ndaha’éi pe líder odefendeva’ekue añónte ñande Ru plan, ha katu avei Ha’e oguerekóta pe funsiõ oñeikotevẽva ojegueraha hag̃ua tenonde. Ha’e ombohovái Túvape ha oñekuave’ẽ voluntário ramo oñeikuave’ẽvo Ijehegui “orreskata hag̃ua opavavépe,”8 ohepyme’ẽ hag̃ua peteĩ déuda peteĩteĩ ñande ñaikotevẽvape angaipa rupive ha katu ndaikatúiva jahepyme’ẽ ñandejehegui.

Presidente Dallin H. Oaks ombo’ékuri: “[Jesucristo] ojapo opa mba’e oñeikotevẽva javiaha aja tekove yvy arigua rupive, pe ñane destíno gotyo oñemoĩva’ekue ñande Ru Yvagagua plan-pe.”9

Pe Jardín Getsemaní-me, ombohovái jave peteĩ tembiapo ipohyietéva, pe Salvador py’aguasúpe he’i: “Ani ojejapo che rembipota, ha katu tojejapo ne rembipota”, ha oho hese tenonde gotyo ogueraha hag̃ua Hi’ári umi mba’e’asy oñembojoajúva, mba’asy ha jehasa’asy opavave oikovétava angaipakuéra rehe.10 Peteĩ ñe’ẽrendu ha kompromíso apo perfecto-pe, Jesucristo omohu’ã upe apo ijyvateve ha heróico opa creación apytépe, oñemohu’ãva Ijeikovejey glorióso reheve.

Ñane conferencia general ipyahuvévape, Presidente Russell M. Nelson ñanemomandu’a: “Taha’eha’éva porandu térã provlema peguerekóva, pe ñembohovái akóinte ojejuhu Jesucristo rekove ha mbo’epykuérape. Peikuaave Ijexpiasiõ, Imborayhu, Iporiahuvereko, Idoctrina ha Iñevanhélio restaurado ñemonguera ha akãrapu’ã reheguágui. Tapeho Hendápe! Pesegi Chupe!”11 Ha che amoĩvéne, “Peiporavo Chupe”.

Ñane múndo ijetu’úvape, ikatu ñanetenta jajere sosieda héroe-kuéra gotyo ñañeha’ãvo ñame’ẽ tesakã tekovépe ha’ete jave isarambipa térã ipohyietereíva. Jajogua umi ao omomarandúva hikuái, ña’añua umi política omo’ãva hikuái, ha jasegi isugerencia okompartíva redes sociales-pe. Kóva ikatu oĩ porã peteĩ diversiõ sapy’arã , ha katu ñañangarekova’erã ko forma héroe ojeadorahágui ani oiko sapy’a ñande vakara’y oroguigua. Ojeiporavo pe héroe “oĩporãva” oreko consecuencia opave’ỹva.

Ore familia ndive rog̃uahẽrõ guare España-pe roñepyrũ hag̃ua ore servicio misiõgua líder ramo, rojuhu peteĩ cita Elder Neal A. Maxwell okompartiva’ekue orekóva relevancia umi héroe jaiporavóvape jasegi hag̃ua. Ha’e he’i: “Ndapeiporavói raẽverõ pe Tupã réino, ipahápe ndojapomo’ãi diferencia peiporavóva hendaguépe.”12 Hermano ha hermana-kuéra, upe jaiporavóvo Jesucristo-pe, pe Reikuéra Réi, jaiporavo hína Tupã réino. Oimeraẽ ambue jeporavo oñembojoja ojeporavoha jyva ro’o, térã peteĩ vakara’y oroguigua, ha ipahápe ofalláta ñandéve.

Pe Antiguo Testamento Daniel Kuatiañe’ẽme, ñamoñe’ẽ Sadrac, Mesac ha Abed-nego rembiasakue, oikuaa porãva mávapa Héroe oiporavova’erã—ha ndaha’éikuri ni peteĩ réi Nabucodonosor tupãnguéra. Ha’ekuéra omomarandu:

“Ore Tupã, máva roservívape ikatu orepeʼa pe tatakua rendýgui. …

“Ha katu nahániriramo, eikuaami nde, O réi, ndoroservimo’ãiha ne tupãnguérape, ni ndoroadoramo’ãiha pe ta’ãnga oroguigua.”13

Apóstol Pablo ombo’e haguéicha: “Oĩ tupãnguéra heta”,14 ha, che ikatu amoĩve, heta héroe ojeheróva, ñañeinvitáva chupekuéra ñañesũ, ja’adora, ha ña’añuã hag̃ua. Ha katu umi mbohapy Daniel angirũ oikuaa haguéicha, Peteĩ añónte oĩ pe ogarantisáva upe jejora—Ha’e ojapómagui, ha Ha’e akóinte ojapóta.

Ñandéve g̃uarã, javiaha jey aja Tupã renonderã gotyo, ñande yvy ñe’ẽme’ẽnguéme, ndaha’éi pe político, pe músico, pe atleta térã pe vlogger upe oimportáva ha katu, upéva rangue, pe jaiporavo jaheja chupekuéra oiko umi ñane atensiõ ha enfóke objeto principal ramo, romoĩ ñande Salvador ha Redentor-pe.

Jaiporavo Chupe, Jesucristo, jaiporavóramo ñamomba’eguasutaha Hi’ára taha’e ñaime ógape térã javiaha vakasiõre. Jaiporavo Chupe jaiporavóramo Iñe’ẽ umi escritura ha proféta oikovéva mbo’epy rupive. Jaiporavo Chupe jaiporavóramo jaguereko peteĩ rekomendasiõ témplope g̃uarã, ha jaiko tekopotĩme jaiporu hag̃ua. Jaiporavo Chupe ñande ha’éramo py’aguapy’apoha ha jajejoko ani ñañorairõ, “ko’ýte jaguerekóramo opiniõ ojoavýva.”15

Ndaipóri araka’eve líder py’aguasu ohechaukavéva, ni peteĩ umanitário py’aporã ohehechaukavéva, ni peteĩ médiko mba’asy omongueravéva, ha ni peteĩ artista icreativovéva Jesucristo-gui.

Peteĩ múndo héroe henyhẽháme, orekóva monumento ha museo ojededikáva umi kuimba’e ha kuña yvy ariguápe umi ojapova’ekuére, oĩ peteĩ opu’ãva opavave ári. Atestifika Jesucristo ndaha’eiha ñande héroe añónte, Ha’e upe ñande Reikuéra Réi, yvypóra Salvador ha Redentor. Jesucristo rérape. Amén.

Notakuéra

  1. Umi estudio ojededikáva Willie ha Martin Kompañia kárro ipopekuéra oraháva rérape ha avei LeRoy R. ha Ann W. Hafen,Handcarts to Zion: The Story of a Unique Western Migration, 1856–1860 (1960); Rebecca Cornwall and Leonard J. Arrington, Rescue of the 1856 Handcart Companies (1981); Howard K. and Cory W. Bangerter, Tragedy and Triumph: Your Guide to the Rescue of the 1856 Willie and Martin Handcart Companies, 2nd ed. (2006); and Andrew D. Olsen, The Price We Paid: The Extraordinary Story of the Willie and Martin Handcart Pioneers (2006).

  2. Brigham Young, “Remarks,” Deseret News, Oct. 15, 1856, 252.

  3. John Oborn, “Brief History of the Life of John Oborn, Pioneer of 1856,” 2, in John Oborn reminiscences and diary, circa 1862–1901, Church History Library, Salt Lake City.

  4. Ephraim K. Hanks mombe’upy, Andrew Jenson-pe, “Church Emigration,” The Contributor, Mar. 1893, 202–3.

  5. Hanks, in Jenson, “Church Emigration,” 204.

  6. Jacob 4:14.

  7. Tojehecha Éxodo 32.

  8. 1 Timoteo 2:6; tojehecha avei Mateo 20:28.

  9. Dallin H. Oaks, “Mba’épa ojapo ñande rehehápe ñande Salvador?,” Liahona, Mayo 2021, 75.

  10. Tojehecha Lucas 22:39–44.

  11. Russell M. Nelson,“Pe Ñembohovái Akóinte Ha’e Jesucristo,” Liahona, Mayo 2023, 127.

  12. Attributed to 18th-century English clergyman William Law; ojesita Neal A. Maxwell, “Response to a Call,” Ensign, May 1974, 112.

  13. Tojehecha Daniel 3:13–18.

  14. 1 Corintios 8:5.

  15. Russell M. Nelson, “Oñeikotevẽ py’aguapy’apoha,” Liahona, Mayo 2023, 98.

Toñeimprimi