Si Joseph Smith ug ang Basahon sa Pinadayag
Si Propeta Joseph Smith mitabang sa pagpaminos sa misteryo nga naglibut sa basahon sa Pinadayag ug mipakita sa kaimportante niini sa atong panahon.
Paghulagway sa litrato pinaagi ni Christina Smith; John on Patmos, ni Mark Steiner © Providence Collection
Ang basahon sa Pinadayag gisulat diha sa unang siglo a.d., apan kini mao ang katapusang basahon sa Bag-ong Tugon nga gidawat isip canon (awtorisado nga kasulatan). Pipila sa Kristiyanong mga eskolar sa ulahi nga mga siglo adunay mga pagduhaduha kon kinsa ang nagsulat niini, misupak sa uban nga mga doktrina niini (sama pananglit, ang mga pagtulun-an niini mahitungod sa Milenyum o ang pagtulun-an nga ang mga tawo pagahukman sumala sa ilang mga buhat), ug mihunahuna nga ang mga pagpasabut niini sa mga butang diha sa Daang Tugon ug mga paghulagway og mga panan-awon salikwaut ug lahi kaayo kay sa ubang mga sinulat diha sa Bag-ong Tugon.
Apan pipila ka dili malalis nga mga kamatuoran nakahimo sa basahon nga madawat sa kadaghanan. Sama pananglit, daghan sa kinaunhan nga Kristiyanong mga manunulat mihisgut sa basahon sa Pinadayag, mipasabut nga sinulat kini ni Juan ang Apostol, ug mikutlo niini og maayo ug sa mauyunon nga paagi diha sa ilang mga sinulat. Ang ubang mga basahon nga gidawat isip mga kasulatan dili makaangkon sa ingon nga ebidensya.
Sa sayo nga bahin sa ika-19 nga siglo, dihang ang Dios mitawag ni Joseph Smith isip Propeta sa Pagpahiuli, ang basahon sa Pinadayag gilakip diha sa hapit tanan nga mga bersyon sa Biblia ug gibasa sa kadaghanan. Ang pagkahulagway sa panan-awon ni Juan nakaimpluwensya sa mga imahinasyon sa mga tawo ug miresulta ngadto sa nagkadaiya nga mga interpretasyon, sama nga nagpadayon kini karon.
Isip Propeta sa dispensasyon sa kahingpitan sa panahon, si Joseph Smith anaa sa talagsaong posisyon nga mohatag og katin-awan sa basahon sa Pinadayag ug motabang sa paghimo niini nga dili kaayo lisud basahon ug sabton. Iya kining gihimo sa dili mominos duha ka mga paagi: (1) siya mipasabut sa piho nga mga bahin sa basahon sa Pinadayag ug mipalapad sa kinatibuk-ang kahulugan niini, ug (2) mipaminos sa kamisteryuso niini.
Gipasabut ug Gipalapdan
Ang labing maayo nga ehemplo sa pagpasabut ni Joseph Smith sa basahon sa Pinadayag anaa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 77. Nadawat niadtong Marso 1832, kini nga pagpadayag naglangkob og mga pagpangutana ug pagtubag mahitungod sa piho nga mga bersikulo diha sa Pinadayag, mga kapitulo 4–11. Ang Propeta miingon nga kini nga pagpasabut gipadayag ngadto kaniya samtang siya nagsulat sa iyang dinasig nga hubad sa Biblia (tan-awa sa D&P 77, pasiuna sa seksyon).
Ang mga pangutana diretso kaayo, sukaranong nangutana, “Unsay gipasabut niini” ug “Kanus-a man kini mahitabo?” Sa samang paagi ang mga tubag diretso, bisan og dili kaayo kompleto. Ang mga tubag nga gitinguha ug nadawat ni Propeta Joseph Smith miimbalido sa pipila ka mga pangagpas kabahin sa basahon ug sa kinatibuk-an nagtabang kanato nga makasabut sa unsang paagi ang panan-awon ni Juan adunay kalabutan ngadto sa buhat sa ulahing mga adlaw.
Sama pananglit, kini nga pagpadayag nagtabang kanato nga makita nga ang pito ka mga silyo diha sa basahon nga gihulagway ni Juan nga nagsugod sa kapitulo 5 sa Pinadayag nagrepresentar sa pito ka dagkong mga panahon sa kasaysayan sa kalibutan ug nga ang katapusang duha ka mga silyo mao ang naghisgut sa atong panahon ug lapas niini (tan-awa sa D&P 77:6–7), nagtabang kanato nga makasabut nganong ang panan-awon ni Juan naggahin og mas dako nga panahon diha sa ikaunom ug ikapito nga silyo. Ang pinadayag ni Joseph Smith dayon nagpasabut kon sa unsang paagi ang pipila sa mga tawo diha sa ikaunom nga silyo (ang upat ka mga anghel ug ang 144,000 ka mga sulugoon nga nasilyuhan gikan sa mga tribo sa Israel) may kalabutan sa buhat sa Pagpahiuli ug sa pagpundok sa katapusang mga adlaw (tan-awa sa D&P 77:9–11).
Kining nagpasabut nga pagpadayag, siyempre, dili lang ang bugtong nga kontribusyon ni Propeta Joseph Smith sa atong panabut kabahin sa basahon sa Pinadayag gikan sa iyang paghubad sa Biblia. Sa iyang pagtrabaho, siya usahay nadasig nga usabon ang pulong sa teksto aron mahimong mas klaro,1 apan sa kasagaran siya usab gidasig nga dugangan o usabon ang teksto aron makonektar ngadto sa uban nga mga kasulatan aron sila maglig-on sa usag usa.2 Busa, makita nga kabahin sa buhat ni Joseph Smith sa Biblia mao ang pagmugna og relasyon tali sa mga tema nga komon sa lain-laing mga basahon sa kasulatan aron sa paghiusa sa mga pagtulun-an ug mga panagna nga anaa niini nga mga basahon, ug mao usab kini diha sa basahon sa Pinadayag.
Detalye gikan sa The Revelation of St. John the Divine, ni Paul Mann; detalye gikan sa Christ of the Cornfield, ni Thomas Francis Dicksee
Dugang pa, pinaagi sa uban nga mga pagpadayag ug mga paghubad, gipalapdan ni Joseph Smith ang konteksto sa basahon sa Pinadayag pinaagi sa pagpakita nga kini nagsunod og sundanan sa mga panan-awon nga detalyado nga gihatag ngadto sa lain-laing mga propeta sa tibuok kapanahonan. Diha sa Basahon ni Mormon ug sa Perlas nga Labing Bililhon, atong nakat-unan nga si Nephi, ang igsoong lalaki ni Jared, si Moises, ug si Enoch tanan adunay susama nga mga panan-awon nga nagpakita sa dagan sa kasaysayan sa katawhan, lakip na ang katapusan sa kalibutan. Kita usab nakakat-on nga bisan tuod kining uban nga mga propeta gipakita sa katapusan sa kalibutan, sila gidid-an sa pagpakigbahin niini ngadto sa kalibutan tungod kay si Juan gi-orden nang daan sa pagsulat niini (tan-awa sa 1 Nephi 14:25–26). Busa, ang Basahon ni Mormon, nga migula pinaagi ni Propeta Joseph Smith, nagtudlo kanato nga kita angay nga makabaton sa paghulagway ni Juan sa mga panghitabo paingon ngadto sa Ikaduhang Pag-anhi ni Jesukristo ug nga kini angay sa atong pagtuon.
Tungod sa ingon nga dugang nga kahibalo nga gipadayag pinaagi ni Joseph Smith, mas makita nato ang nagpatigbabaw nga tema sa Pinadayag: nga “sa katapusan adunay kadaugan sa Dios batok sa yawa dinhi sa yuta; usa ka permanente nga kadaugan batok sa dautan, sa mga Santos batok sa ilang mga tiglutos, sa gingharian sa Dios batok sa mga gingharian sa mga tawo ug ni Satanas. … Ang kadaugan maangkon pinaagi ni Jesukristo.”3 Agi og dugang, si Joseph Smith mipasabut og maayo nga ang mensahe sa Pinadayag nakasentro diha kang Jesukristo isip maoy focus sa atong paglaum ug nagtudlo kanato nga pinaagi sa pagkamatinud-anon ngadto Kaniya ug sa Iyang buluhaton sa ulahing mga adlaw, kita makabuntog sa kalibutan.
Giminusan ang misteryo
Sa usa ka komperensya sa Simbahan niadtong Abril 8, 1843, si Propeta Joseph Smith miingon, “Ang basahon sa Pinadayag mao ang usa sa pinakayano nga basahon nga gisugo sa Dios nga mahisulat.”4 Kini nga pahayag tingali nakapatingala sa iyang mga tigpaminaw tungod kay kini misukwahi gayud sa ilang kaugalingon nga kasinatian. Busa unsa man ang gipasabut sa Propeta niini?
Samtang si Joseph Smith mipasabut gayud sa pipila sa mga misteryo sa basahon sa Pinadayag, niini nga pakigpulong daw iya usab nga gitumong ang pagpaminos sa misteryo niini. Mihimo siya niini pinaagi sa pagpakita nga ang makalibug nga paglarawan diha sa basahon dili kanunayng makalibug sumala sa atong gihunahuna ug nga ang usa ka kasulatan nga adunay paglarawan nga lisud sabton wala magpasabut nga aduna kini mas dakong importansya o kahulugan ngari kanato.
Sama pananglit, diha sa pakigpulong, si Joseph Smith mipakita nga ang mainampingong pagbasa sa basahon sa Pinadayag makahimo og limitasyon sa madawat nga mga interpretasyon. Siya mipasabut nga ang unang tulo ka mga kapitulo sa basahon naghisgut sa panahon ni Juan ug sa “mga butang nga kinahanglan magakahitabo sa dili madugay” (Pinadayag 1:1) ug nga ang nahibilin sa basahon naghisgot sa “kinahanglan magakahitabo tapus niini” (Pinadayag 4:1), o lapas sa kapanahunan ni Juan.5 Pinaagi sa pagbutang og pipila ka mga limitasyon kon asa magamit ang mga paglarawan niini nga mga bahin sa basahon, kini nga mga hugna sa panahon nakapaminos sa kamisteryuso niini.
Dugang pa, si Joseph Smith mitudlo nga usahay ang usa ka mananap usa lamang gayud ka mananap. Siya mipasabut nga sa dihang si Juan miingon nga siya nakakita og mga mananap sa langit (tan-awa sa Pinadayag 4:6), siya sa tinuoray nakakita og … mga mananap sa langit. Ang Propeta mipakita nga literal ang pipila sa mga paghulagway ni Juan sa iyang mga panan-awon samtang ang uban mapasumbingayon.6 Mipasabut usab siya og usa ka baruganan kalabut sa ingon nga mga imahe:
“Matag higayon nga ang Dios naghatag og usa ka panan-awon sa usa ka larawan, o mananap, o imahe sa bisan unsa nga matang, Siya kanunay mihimo sa Iyang kaugalingon nga responsable sa paghatag og usa ka pagpadayag o interpretasyon sa kahulugan niini, kon dili man, kita dili responsable o walay tulubagon alang sa atong pagtuo niini. Ayaw kahadlok nga panghimarauton kay wala masayud sa kahulugan sa usa ka panan-awon o imahe, kon ang Dios wala mohatag og pagpadayag o interpretasyon niana.”7
Ang pagkasayud sa interpretasyon sa matag detalye sa misteryuso nga mga panan-awon dili kaayo importante sa atong pagtuon sa kasulatan. Ang mga misteryo sa mahulagwayong mga pulong sa mga propeta dili susama sa mga misteryo sa Dios, nga gihatag ngadto sa tawo kinsa “naghinulsol ug naggamit sa hugot nga pagtuo, ug nagpasiugda og mga maayo nga buhat, ug nag-ampo kanunay sa walay paghunong” (Alma 26:22).
Pinaagi sa pagpaminos sa misteryo sa basahon sa Pinadayag, ang Propeta mitangtang sa potensyal nga mga makabalda gikan sa mas importanteng mga butang sa ebanghelyo ni Jesukristo. Siyempre, ang panan-awon ni Juan naghatag kanato og importante nga impormasyon mahitungod sa ulahing mga adlaw: ang Apostasiya ug Pagpahiuli, ang Ikaduhang Pag-anhi ni Jesukristo, ang Iyang kadaugan batok sa yawa, ang Iyang milenyal nga paghari, ug ang Pagkabanhaw ug Katapusang Paghukom. Kini nga mga butang makatabang kanato samtang kita naningkamot sa pagpangita sa kamatuoran ug sa pagsunod sa kabubut-on sa Ginoo. Apan kon magtutok kita og maayo sa usa ka piho nga interpretasyon sa usa ka imahe nga gihulagway niana nga panan-awon, kita mahimong mobaliwala sa mga butang nga labing mahinungdanon.8
Samtang kita magtuon sa basahon sa Pinadayag ug mopahimulos sa talagsaong kahibalo nga gipadayag kabahin niini pinaagi ni Propeta Joseph Smith, atong masabtan ang atong kaugalingong posisyon diha sa halapad nga panglantaw sa kasaysayan sa kalibutan ug sa pakigsandurot sa Dios uban sa Iyang mga anak. Nasayud niini, atong makita ang kaimportante sa atong personal nga pagpamatuod ni Jesukristo ug sa hingpit nga pag-apil sa Iyang buluhaton sa ulahing mga adlaw. Dayon kita makabuntog sa kalibutan ug, uban ni Kristo, makapanunod sa tanan nga mga butang gikan sa Amahan (tan-awa sa Pinadayag 3:21; 21:7).