Pagpangutana sa Husto nga mga Pangutana sa Husto nga Pamaagi
Ang tagsulat nagpuyo sa California, USA.
Ang pagkat-on kon unsaon sa pag-andam, sa paghimo, sa pagpangutana, ug sa pagtubag sa mga pangutana makahimo og dakong kalainan kon sa unsang paagi kamo makakat-on ug pagtudlo sa ebanghelyo.
Imahe pinaagi sa Digitalstorm/iStock/Thinkstock
Adunay daghang mga butang nga mahimong magamit sa paghimo og talagsaon nga leksyon o usa ka importante nga panag-istoryahanay sa pamilya. Mga kalihokan, hilom nga pagtuon, ug magtrabaho uban sa grupo maoy pipila ka mga himan nga ang mga magtutudlo sa ebanghelyo—mahimong kadtong adunay pormal nga mga calling, boluntaryo nga magtutudlo sa seminary o institute, o mga ginikanan—mahimong mogamit sa pagpalambo sa ilang pagtudlo.
Apan nalakip diha sa kinatas-ang duha o tulo ka kinahanglanon nga mga kahanas nga angayng anaa sa tanang magtutudlo mao ang abilidad sa paggamit og maayo sa mga pangutana: sa paghimo niini, sa pagpangutana niini, ug sa pag-awhag og makahuluganong mga tubag. Si Presidente Henry B. Eyring, Unang Magtatambag sa Unang Kapangulohan, miingon, “Ang pagpangutana ug ang pagtubag sa mga pangutana maoy sentro nga baruganan sa tanang pagkat-on ug tanang pagtudlo.”1 Aron mahimong epektibo nga magtutudlo, mahinungdanon ang pagbaton niini nga kahanas. Aniay lima ka mga sugyot alang sa pagbuhat gayud niana.
Tinguhaa ang Labing Epektibo nga mga Tubag
Ang paglingkod diha sa usa ka klase isip tigkat-on ug ang pagpaminaw sa talagsaon nga pangutana nagpahinumdom kanato sa gahum sa labing maanindot nga pagtudlo. Apan kon unsaon sa paghimo ug sa pagpangutana og epektibong mga pangutana makalibug ug mahimong malisud ngadto sa daghang magtutudlo. Maayo na lang kay, kini usa ka kahanas nga mahimong makat-unan ni bisan kinsang magtutudlo.
Samtang naghimo kamo sa mga pangutana, paningkamuti sa pagtino kon unsang matang sa tubag ang moresulta sa pangutana. Ang pipila ka mga pangutana nagtinguha og pihong matang sa tubag—usa nga motugma gyud sa gipangutana. Kadto nga mga pangutana maayong magamit sa klase sa math (“Unsa may area niining kwadrado?”) o diha sa klase sa siyensya (“Sa unsa nga temperatura nga makapabukal sa tubig?”) tungod kay adunay usa lamang ka tubag nga diskobrehon ug sutaon. Mapuslanon usab kini diha sa pagtuon sa ebanghelyo isip usa ka paagi aron sa pagkuha og mga kamatuoran nga anaa aron pagsugod sa panaghisgutan apan gamay ra ang mahimo aron makapaaghat og panaghisgutan. Sa kinatibuk-an, hinoon, kadtong mga matang sa mga pangutana maoy labing gigamit tungod kay kini sayon rang andamon.
Atong ipangutana ang mga butang sama sa, “Unsa man ang atong gitun-an sa una?” o “Sultihi ko sa ngalan sa …” Kini nga mga pangutana kanunayng makapaungot niadtong inyong gitudloan. Maghunahuna sila nga kahibalo sila sa tubag apan dili sigurado ug mao nga mangahadlok nga mosulay sa pagtubag. Ang magtutudlo sa kasagaran mohubad niining kahilom isip timailhan nga ang pangutana lisud kaayo, nga sa pagkatinuod ang pangutana sayon ra unta aron mogawas ang mas makahuluganon nga mga tubag gikan sa mga tigkat-on kay sa usa ka dali nga tubag.
Aron makamugna og panaghisgutan sa klasehanan, ang usa ka mas mapuslanong pangutana mao kanang magdapit og lain-laing gihunahuna nga mga tubag. Kon kamo mangutana niini nga matang sa pangutana, inyong masuta unsay mga gihunahuna niadtong inyong gitudloan mahitungod sa hilisgutan o unsay ilang gikalibgan atol sa inyong panaghisgutan. Sama pananglit, ang kapitulo 1 sa Moroni naglangkob og upat ka mga bersikulo, matag usa puno sa lawom nga pagbati. Unsa ang mahitabo kon inyong basahon ang tanang upat ka mga bersikulo uban niadtong inyong gitudloan ug dayon mangutana, “Hain niadtong mga bersikulo ang nakahimo og lawom nga pagbati diha kaninyo?” Hatagi sila og usa ka minuto nga magsugod sa pagsulti. Kay wala man ka nangayo og piho nga tubag, hapit bisan unsay ilang isulti mapuslan. Nagamit nako kana mismo nga kapitulo uban gayud nianang pangutana ug nakadawat og pipila ka talagsaon nga mga tubag nga nakamugna og lawom nga panaghisgutan.
Mao kadto ang matang sa mga pangutana nga magdapit sa panghunahuna ug pagbati sukwahi sa mga pangutana nga nagkinahanglan og paghinumdum o usa lang ka pamahayag sa kamatuoran. Adunay panahon ug dapit alang sa paghinumdom, apan ang magtutudlo makasulti sa unsay angayng hinumduman, sama sa, “Hinumdumi nga sa una atong gihisgutan ang mahitungod sa Moroni 1 ug kon sa unsang paagi ang matag bersikulo naglangkob sa pipila ka gamhanan nga mga leksyon … .” Pinaagi lang sa akong pagsulti niana, kini makapaukyab sa hunahuna, ug ang mga nagkat-on mahimong mas ganahan moapil ug magpadayon sa panaghisgutan. Hinoon, kon moingon ko, “Unsay atong gihisgutan sa una?” Sa kasagaran ang akong masugatan mao ang kahilom ug mga kihol sa pagpangambut [shrugs].
Pangutana sa Ikaduhang Pangutana
Mga imahe © iStock/Thinkstock
Usa ka komon nga pangutana nga gigamit sa mga magtutudlo sa ebanghelyo mao ang pipila ka matang niini: “Busa unsa ka importante ang hugot nga pagtuo diha sa inyong kinabuhi?” Sa unang tan-aw kana ingon og makahuluganon nga pakisayud, apan kon imo gayud kining hunahunaon, usa lang ang tubag: “Importante kaayo.” Siyempre, ang hugot nga pagtuo (ug bisan unsang baruganan sa ebanghelyo) maoy importante kaayo, apan kanang matang sa pangutana sa kinatibuk-an walay padulngan tungod kay kinahanglan gihapon nimong sunahon og pangutana, nga sama sa: “Nganong importante man kaayo kini?” o “Makahatag ka ba namo og usa ka pananglitan kon kanus-a kini importante sa imong kinabuhi?” Kadto nga mga pangutana makapadayon sa klase, busa diretso na lang niini ug ayaw na iapil ang unang pangutana. Ang pagpangutana og una sa ikaduhang pangutana makadaginot sa oras ug mas makapadayon sa panaghisgutan.
Isulat Daan ang Inyong mga Pangutana
Makatabang kaayo ang pagbuhat niining duha ka butang samtang mag-andam sa inyong leksyon. Una, isulat ang pangutana. Ayaw lang kini hunahunaa; isulat kini. Pilia og maayo ang mga pulong ug basaha kini og pila ka higayon aron masiguro nga ang pangutana klaro kon unsay imong gustong ipangutana.
Ikaduha, pangutan-a ang imong kaugalingon, unsay buhaton niadtong akong gitudloan kon akong pangutan-on nianang pangutana? Adunay mga higayon nga sa akong pagtuo nga aduna koy nindot kaayong pangutana nga nasulat, dayon ako kining gilitok og kusog, ug samtang akong gilantaw ang akong klase, ako nasayud nga kini walay padulngan. Ang pangutana mahimong mosalir sa laing klase, apan alang sa akong partikular nga klase kahibalo ko nga mapakyas kini, mao nga ako misugod og balik. Ako nasayud nga kon ako adunay duha o tulo ka mga pangutana nga maayong pagkahunahuna ug maayong pagkasulat diha sa akong plano sa leksyon, makapasugod ko og panag-istoryahanay. Ang uban nga mga pangutana mosunod na sa natural nga paagi, apan nagkinahanglan ko og mga punto nga maayong pagkagama nga kasugdan.
Kini nga teknik magamit gihapon diha sa panimalay. Kami ingon og dunay daghang dayon-dayon nga panaghisgutan sa ebanghelyo sa akong panimalay sa dihang ang mga pangutana ug mga tubag daling manggawas, apan adunay mga higayon nga dunay butang nga mas bug-at ug direkta nga kinahanglang isulti ngadto sa usa ka partikular nga bata. Niana nga mga kahimtang akong nakat-unan nga kon ako andam sa piho nga mga pangutana, napraktis ang akong paghatag niini, ug mibuhat pinaagi sa mga posibling mahitabo, mas maayo kaayo ang dagan sa mga butang. Kadto nga mga pangutana wala masulat sa papel; nahisulat kini diha sa akong kasingkasing, ug mahimo nako kining gamiton kon gikinahanglan.
Ayaw og Kahadlok sa kahilom
Mga imahe © iStock/Thinkstock
Kon kamo nakahimo og maayo kaayo nga pangutana, usa nga makapahunahuna ug motugot alang sa nagkadaiyang tubag, busa ayaw katingala kon moabut pa og pila ka segundo una makatubag ang mga tawo. Mahimong dunay kahilom, apan ayaw og kabalaka. Mabaw nga mga pangutana—kanang nagkinahanglan lang og piho nga mga tubag (e.g., “Pila man ka Artikulo sa Hugot nga Pagtuo ang naa?”)—matubag ra dayon. Lawom nga mga pangutana—kanang nagkinahanglan og mga tubag—kasagaran nagkinahanglan og panahon nga hunahunaon sa tigkat-on. Niini nga sitwasyon, ang kahilom makatabang ninyo. Pasagdi ang kahilom, ug kon kadtong inyong gitudloan magsugod na sa pagtubag, mahimuot kamo sa unsay ilang mahimong tubag.
Pangutana mahitungod sa mga Kasulatan
Kon gusto gayud ninyong mapalambo ang inyong abilidad sa paghimo ug pagpangutana og epektibo nga mga pangutana, kinahanglan kamong makat-on sa pagpangutana og talagsaon nga mga pangutana mahitungod sa mga kasulatan atol sa inyong pagtuon ug panahon sa pagpangandam.
Usa ka pamaagi sa pagbasa sa kasulatan mao ang pagbuhat niini alang sa personal nga inspirasyon. Atong basahon ang mga kapitulo ug mga bersikulo aron matagamtam ang kaanindot nga makaplagan diha niini ug aron mahimong lig-on pinaagi sa doktrina ug kamatuoran. Ang laing pamaagi, nga mas mosalir alang sa mga ginikanan o mga magtutudlo sa pagpangandam sa mga leksyon, mao ang pagbasa sa mga kasulatan ug siksikon ang mga kasulatan pinaagi sa mga pangutana. Ako kining gibuhat aron makadasig sa hunahuna samtang naningkamot ko sa paghukom kon unsaon nga sa labing maayong paagi matabangan kadtong akong gitudloan aron makasabut sa mga kasulatan. Ania ang usa ka ehemplo: Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 18:10 naglangkob og hugpong sa mga pulong nga nailhan kaayo ug makapabayaw sa atong mga espiritu, “Hinumdumi ang bili sa mga kalag mahinungdanon sa panan-aw sa Dios.” Ganahan ko niana nga baruganan, apan kon makadasig lang kini ngari kanako, busa dili kini magamit diha sa klase.
Unsa kaha kon ako namalandong niini nga pangutana samtang ako nagtuon ug nag-andam: “Busa unsa man ang bili sa kalag? Ako nasayud nga kini mahinungdanon, apan makabutang ba kita sa bili niini?” Usa ka gabii sa panihapon usa sa akong anak nga babaye nangutana niana gayud nga pangutana, ug kini nakapadasig og daghang panaghisgutan. Dinhi niini kami natapos: Ang bili sa kalag mao ang unsay gibayad sa tawo alang niini, ug unsay gibuhat sa atong Amahan nga gibayad alang sa atong mga kalag? Siya mibayad pinaagi sa dugo sa Iyang hingpit nga Anak. Kana ang nakapahimo sa matag kalag nga molabaw ka bililhon nga dili mahulagway. Wala unta kami moabut niana nga panapos kon wala ang pangutana nga midirekta sa teksto mismo.
Kana nga panagsultihanay sa kan-anan mahimong sayon ra nga sundugon sa laing kahimtang sa pagtudlo. Kon gusto kamo nga mangutana og mas maayong mga pangutana niadtong inyong gitudloan, pangutana og tinuod nga pangutana mahitungod sa mga kasulatan samtang kamo nagbasa ug nagtuon ug nangandam. Magpuno sa katingala ug ayaw kahadlok sa pagsiksik. Ang mga kasulatan kanunayng magpabilin nga tinuod bisan og tukion pa kini og maayo. Kon kamo magkamaayo sa pagpangutana sa mga pangutana mahitungod sa mga kasulatan, mahimo kamong mas maayo sa pagpangutana sa samang talagsaon nga mga pangutana niadtong inyong gitudloan.
Padayon sa Pagpalambo sa Inyong Abilidad sa Pagtudlo
Adunay kalagmitan nga motan-aw sa talagsaon nga mga magtutudlo ug maghunahuna nga sila matawo nga ingon na gayud niana. Makita sila nga adunay gasa nga mahimong lisud mabatunan sa kasarangan nga tawo. Siyempre, ang abilidad sa pagtudlo mao ang usa sa mga gasa sa Espiritu (tan-awa sa Moroni 10:9–10), busa ang uban nga mga kahanas nga inyong nakita mahimong gasa gikan sa langit—apan kini usa ka gasa nga bukas sa tanan nga magtinguha niini. Daghan kaayo ang gibuhat sa mga magtutudlo nga maanaa usab ninyo pinaagi sa pagtuon ug pagpraktis. Ang pagkat-on sa pagpangutana og epektibo nga mga pangutana maoy usa niana nga kahanas. Samtang kamo mainampoon nga magtinguha sa abilidad sa pagbuhat niana, inyong makaplagan nga adunay dakong bili sa paghimo og mga pangutana nga makapaukyab niadtong inyong gitudloan sa paghunahuna, ug ang inyong abilidad sa pagbuhat niana gayud nga butang molambo.