Rairan Booki aika Tabu:Nakon Oin Taetae n Nanora
Taneiai aika a mwaiti e kaota bain te Uea ni makuri rairan Ana boki aika tabu.
Te taneiai e bebete nakoia ake a rekereke n rairan boki aika tabu man te Imatang nakon taetae tabeua. E okioki karaoana:
Te ataeinimwaane n I-Amerika ae taua Ana Boki Moomon ae e a tibwa rairaki nakon ana taetae e kawara temanna kaain te tiim are e a tia n ibuobuoki n te rairairi: “Ko rabwa,” e taku. “I a tia ni wareka Ana Boki Moomon n te taete n Imatang. I a tia ni wareka Ana Boki Moomon n te taetae n Russia. I a tia ni warekia n te taetae n i Ukurain. Ma imwiina I kona ni warekia ni Armenia, I aki raoi n rang mataata iai. Ngke I warekia n te taetae n Armenia, e nakoraoi taekana. Kanga ai aron okiran te mweenga.”
Okiran te Mwenga
Ngkana ana euangkerio Iesu Kristo bon mweengara n tamnei, ngkane e bon eti te namakin ae kamwengaraoi ao ni kinaaki. Ni mweengara ti motirawa. Ti tararuaira. Ti taetae ma koraki ake ti tangiriia n te taetae are e reireiniira iai tinara. Aio bon te taetae man nanora, ao ngkai te nano bon te bwai are e riai n roko iai te euangkerio, warekan booki aika tabu n oin taetae man nanora e bon kakakawaki.
Te Doctrine ao Covenants e taekina ae koaua. Ikanne te Uea e kaotia bwa rinanon kiingin te nakoanibonga tauaki iroun te Moan Beretitenti, “bain te Uea e na kaota te mwaaka nakoia aba ni kaineti ma … euangkerion kamaiuakiia.
“N te kabane ni bong, aomata ni kabane a na ongo bwaninin te euangkerio n oin neweia, ao n oin aia taetae, rinanoia koraki ake a katabuaki ni mwaakana, rinanon te Tia Ibuobuoki, ni kaoniia ibukin kaotiotan Iesu Kristo” (D&C 90:10–11).
Jim Jewell, temanna kain te tiim n rairairi iaon booki aika tabu n atuun te Ekaretia, e karakina karakinan booki aika tabu are a kona n riinga nanom ngkana a rairaki nakon oin taetaen te nano:
“N rairakin Ana Boki Moomon nakon n te taetae n Sesotho, te taetae e kamanenaaki i aban Aberika n te taetae n Lesotho, ti kainnanoa temanna ni mwakuri n buokiira n rinanon an akuri te tiirm n rairairi. Te tiubwawaitia n te mwakuri, Larry Folley, e kinaa kaain te aro mai Lesotho are e reke ana beeba man Utah State Iuniwetiri. I Lesotho, te reirei e karaoaki n te taetae n Imatang, ngaia te aine aei ao natina a kamatebwaia te taetae n Imatang man te moan koraki, ma a teimatoa n tataetae ni mweengaia i Sesotho.
“Neiei e kukurei ni mwakuri n te rairairi. Ana mwakuri iaon mwakoro ake a kanakoaki nakoina a bon rang ibuobuoki. Ti kananakoi titiraki aika onoti n taekan te uokaburari ao kairakin taetae n aron are e karekea te ibuobuoki n te kaotinano. E ngae n anne, ti ataia bwa e kanikinaai kiibu aika a mwaiti ake aki irekereke ma ara titiraki. Ngke ti tuanga taekan kiibu ake e kanikinaai, e taku: ‘O, kiibu akanne a riinga nanou n ae korakora ngaia are I aki karekea te mataata ae bwanin n te taetae ni Imatang. I kanikinaai n te aro are N na kona n tibwauai ma natiu.’”
Te Kairi ibukin Rairan Booki Aika Tabu
Rairan te Baibara iai abwakin rongorongona ae tamaroa, e moanaki ma rairakin mwakorona n Te O Tetemanti man Ebera nakon te tatae n Erene. Imwina, te Baibara e rairaki man te taetae n Erene nakon te taetae n Ratine Ebera, ao man Ratine nakon Erene nakon te taetae n Imatang ao a mwaiti nakon taetae tabeua.1 N aron taekana, Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira a aki raira te Baibara nakon taetae aika kaokoro ma e anaaki kiibu ake a kaman kariaiakaki mairouia Kiritian ake aia taetae akanne.2
Mwaitin te mwakuri n rairan booki aika tabu n te Ekaretia, bon ana Boki Moomon (te moan rairairi), te Doctrine ao Covenants, ao te Pearl of Great Price. Te taetae are a rairaki iai booki aikai bon te taetae n Imatang, te taetae are te Burabeti Ioteba Timiti e kaotia inanoia n, te taetae mai oin nanona. Kabonganakin mwakuri n rairakin booki aika tabu nakon tiaki-taetae n Imatang e riai ni kinaaki nakoia ataein te reirei n te Ekaretia. Ti te arona waakin te rairairi are e kamanena Iotebwa Timiti n ana Boki Moomon nakon te taetae n Imatang.
Iotebwa Timiti e nanorinano, e ikawairake n te tabo n ribana, e aki tau ana reirei. Ma iai tamaroana ao ana konabwai nakon te mwakuri are e tangiria te Uea bwa e na riai ni katiaaki. Koauana, Ioteba ao ana utu a katauraoa ao katia te tabo ni karaoan te mwakuri ni koaua aei.3
Iotebwa e anganaki naba te buoka—ikotaki ma ae tabu mairoun te Atua ao te maiu ae mamate—n rairan ana rekooti Nibwaai. Te anera Moronaai e kakawara Iotebwa Timiti ni katoa ririki inanon aua te ririki imwaain kariaiakana ni kaokan te rekooti: Ti aki ataia bwa Moronai e reireina te Burabeti, ma e roroko e katauraoia n tamnei ao marurung ibukin te mwakuri imwaina.4
Te Uea e katauraoia naba “taan rairairi” imwain taina bwa taan raira te taetae are e bua. Kabwarabwara n aron uoua atiibu aika itiaki ni nim ma taran te biti, aikai ao titebo ma te bwai ae aranaki bwa ana atiibu te tia mamata ni buoka Ioteba Timiti n raira te Nibwaai rekooti ni Imatang. Te Burabeti e aki kabwanina raoi rongorongon te waaki; e kakoaua bwa e raira Ana Boki Moomon man “ana bwaintangira ao mwaakan te Atua.”5
N reitaki ma buokana ae anganaki mairoun te Atua, Iotebwa e karekea buokana n te rabwata are a riki bwa taan koro rongorongo ni karekea katotoon koroboki bwa aonga ake tabeman ni kabobonga n tabinna, boretia, kabooa, ao tibwaia nakon te aonaaba.
Tiaki aekan te katauraoi ao buokan Iotebwa ae karekea n ana mwakuri n rairairi, koraki ake a katabeaki ma rairan booki aika tabu n te bong aei a katauraoaki iroun te Uea ao anganaki buokaia n aia mwakuri—ae mairoun te Atua ao te maiu n rabwata.
Kaotiotan te Mwakuri
Mwakurian karinrin ni kanakoraoan etin te rairairi bon kakorakoran te tamnei tao n taekana n aron “kaotioti man te kauntira.” Uoman ke teniman aomata a rineaki bwa taan rairairi a ikotiia ma tabeman ni karaoa te mwakuri. Iai taan tiubwawaitia n atuun te Ekaretia, taan rinanona, booki ibukin rongorongo,6 kairi ibukin te rairairi, te burokuraem ibukin te kombiuta, ao ibuobuoki ni kiritian ni boutoka are e na karabaaba te waaki ni kabane nakoia te Moan Beretitentii. (Taraa te Tiata ae e kairaki.) Ngkana te moan Beretitentii e anganaki te kabanea ni kariaia n te rairairi, te mwakuri ngkanne e taibinakiraoi, boretiaki, ao n tibwaakinako. Karaoan te katauraoi n nambwa ake e na kaira bebeten karekeana, e bon katokaaki iaon LDS.org ao e na kona n reke n Gospel Library app.
Katiaan te mwakuri aio e ikota te namakin ae korakora ao te tamaroa. E irekereke ma te kakanekaraoi ni mwakuri nakon katamaroan kanoana ao tamaroan te rabwata are karaoaki iai. Rairaiiri a rinanoaki ni karinanna ae bati, n aron waakin ana karinan te aro are e ukoukora ana kariaia te Uea. Tii ngkana e butimwaeaki te kariaiakaki anne e na waaki nako te mwakuri n rairairi. Ngkana e aki karaoaki raoi ni kaotaki n te kawai are e riai te Burabeti Iotebwa Timiti n raira Ana Boki Moomon, te mwakuri e kairaki ma te itiaki iroun te Uea—man Ana bwaintangira ao man Mwaakana.
Aio tiaki nanona bwa te rairairi e nakoraoi ngke e moan tia. N tainako, n te tai ao a mwaiti taan rinanona man kamatebwaian booki aika tabu n taekina karikirakeana n te kurama ao n te uokaburari keni kunea buren kairan te taibi ke buren taibinakin taekana. E karako, bitaki a karaoaki ni kamwaingakin mwakuri ni kamataatakin te reirei. Ngkana a karaoaki aikai, a karaoaki iaan ana kairiiri te Moan Beretitentii.
E katauraoia te Uea
Te Uea e kateimatoa te mwakuri n rairairi aio ni kawai tabeua naba. E aki toki n ribotinaki irouia te tiim n rairairi n atuun te Ekaretia bwa ngkana iai te kainano ni kaoti, te Uea e katauraoia.
N aron temanna te katooto, te tia rairairi e kainnanoaki ibukin te rairairi ao rawebwanaa ni bwain te Ekaretia i Mam (katirebwareana “mum,” te taeka ni Mayan ngkoa, atongana n te tataetae ni Guatemala). Ibuakoia moan mitinare ni mwakuri i Guatemala bon te mitinare are tibuna te unimwane ae taetae ni Mam. E ikawairake te mitinare n te kawa ae bubura ao e tii taetae n Spain. Ma ni katoa tairiki tibuna te unimwane e roroko n te mii nakoina ao n reireinna te taetae ni Mam. Te unimwane ae kairake e riki bwa te tia raitaeka ni moanrinan n te Ekaretia.
N taainako, te mwakuri n rairairi e katiaaki n te anganano ae korakora. Ni kantaninga iaon taekan te mane, tabeman taan rairairi anganano aia ibuobuoki ao tabeman a kaboaki n aron are a kona ni karekea tangiran te rairairi.
Temwaane are e riki bwa temanna te tia rairairi ni Urdu e rairaki nakon te Ekaretia i Pakistan ngke e mwakuri bwa te tia reirei. N aron taekan rairaakina, e kabua ana mwakuri; e bua ana auti, are e anganaki man te reirei are e tia reirei iai; ao e kabua reireiia natina. Te tia kairiiri n te rairairi e kawaria ibukin ana mwakuri ni ibuobuoki n aron te tia rairairi ao e anganna boona imwiin ana mwakuri ae tamaroa. Imwiin mwakurina bwa te tia rairairi ibukin tabeua te namakaina, temwaane are e roko ma te tia kairiiri ao karaurau n tua ngkana te tia kairiiri e kona ni kabooa ibukina te been n koroboki. Te been ni koroboki are e kamanenaa e bane bwaana. Ngke arona bwa e a kaman ataa te tia kairiiri ao e kaeta ae iai te kairua n ana mwakuri te tia rairairi are e a tii karekea iai ae e uarereke man ana mwakuri are e na riai ni kaboaki iai.
Ma n aron te Uea e kakabwaiia Iotebwa Timiti n arona nako are e anganaki te kona ni katiaa ana mwakuri, te Uea e kakabwaiaiia Ana taan rairairi. N aron anne, te tia rairairi ni Latvian n booki aika tabu bon te rooia are e kamatebwaiia te tua i Russia, ike e karekea rairakina nakon te euangkerio ae kaokaki. Okiran Latvia, e katea ana bitineti. E riki naba ni mwakuri bwa te beretitenti n te mwaanga. E bon rang tatabetabe, ma te Ekaretia e kainanoia ao ma rabakauna n te taetae ni Imatang.
E tuangiia ibukin ana tai n tataroa te bubuti ibukin te kariaia e na riai, n aron e tuanga te tia tei man te Ekaretia, “a karako amwarake ibukiia natiu.” Imwiin ana tataro, e iangoia n kariaia ma e tuanga te Uea ni kakabwaiia n aron karaoana bwa tera aika a matoatoa, tuangakina n tamnei, te tai-tangira te mwakuri.
E moana nanakona nakon ana aobiti n tua teuana te aoa ni katoa bong ao e kamanena te aoa anne n raira ana Boki Moomon. E bane ana mwakuri ni waekoa riki iaan nimaua te ririki n aron kainanoana. Ni koauana, aio teuana te kabanea ni waekoa n ana mwakuri Iotebwa e baitii n raira Ana Boki Moomon inanon te kanganga n 60 te bong.
A mwaiti taneiai aika irekereke ni kaota bain te Uea n te mwakuri n rairairi inanon rairan Ana boki aika tabu. A bane ni katanoata n ae itiaki bwa aio Ana mwakuri ao bwa E bon tabeakinna raoi ni koaua. E katauraoiia aomata ni karaoan Ana mwakuri. E katauraoi bwaai ni mwakuri ake a kainannoaki ni kawaekoan Ana mwakuri. Ao E tuangiia ao ni kakabwaiaiia inanon aia waaki.
Imwiin te mwakuri e kaonaki te aonaaba ma ana taeka te Atua, anganaki natina inanon oin taetae n te nano.