Pagtuo, Pagka-patas, ug Kagawasan sa Relihiyon
Gikan sa usa ka debosyonal nga pakigpulong, “Religious Freedom and Fairness for All,” gipamulong didto sa Brigham Young University niadtong Septyembre 15, 2015. Alang sa kompleto nga pakigpulong sa Iningles, adto sa speeches.byu.edu.
Samtang mosunod kamo sa imbitasyon sa pagtabang sa uban sa usa ka diwa sa pagka-patas, bation ninyo ang dugang nga paghigugma sa Manluluwas alang kaninyo ug sa tanang anak sa Langitnong Amahan.
Nagtuo ko nga alang sa uban kaninyo ang mga pulong nga “kagawasan sa relihiyon” mas gihuna-huna nga “kagawasan sa paghimo og diskriminasyon.” Gusto nakong hisgutan diha ninyo kini nga butang ug tabangan kamong makasabut unsay ipasabut sa Simbahan kon maghisgot man og kagawasan sa relihiyon ug kon nganong mahinungdanon kaayo kini alang sa inyong kaugmaon ug sa Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Giplanuhan sab nako ang pagpamulong bahin sa pipila ka isyu ug sa sayop nga mga pagsabut sa uban kaninyo kon hisgutan ang kagawasan sa relihiyon.
Ang pipila kaninyo tingali naglisud sa pagsabut sa tahas sa relihiyon sa katilingban, politika, ug sa mga isyu bahin sa komunidad. Ang uban kaninyo maghunahuna nganong ang mga pundok sa relihiyon maapil man sa politika sa unang dapit, ug sa kasagaran kon ang motibo sa relihiyusong mga tawo bahin na sa relihiyon molihay dayon kamo. Bag-ohay lang nga katuigan nagkalanog ang singgit sa mga pundok kinsa mibati nga ang relihiyon dili angayang manginlabut sa tahas sa politikal nga deliberasyon.
Ang oportunidad nga manginlabut sa politikanhong proseso usa ka pribiliheyo nga gihatag ngadto sa mga tawo sa kadaghanan nga nasud. Ang mga balaod ug paghimo og balaod nagdala og importanting tahas sa pagtudlo alang sa paghulma sa sosyal ug moral nga kultura. Gikinahanglan nato nga mohimo og aktibong tahas ang matag indibidwal sa katilingban nga manginlabut sa mga dayalogo sa komunidad nga makatabang sa pagporma og mga balaod ug nga may kaangayan para sa tanan.
Kagawasan alang sa Tanan
Unsa man ang atong istoryahan kon maghisgot kita og kagawasan sa relihiyon? Gusto kong mosugilon ninyo og istorya bahin sa duha ka tawo. Sa akong pag-istorya, gusto ko nga maghunahuna mo kon unsay inyong bation kon usa mo niini nga mga indibidwal.
Ang unang istorya mahitungod sa tawo nga tawgon nako og Ethan. Bag-o lang siyang nagsugod sa iyang trabaho sa panarbaho nga dugay na niyang gipangandoy, ug gusto siya nga makakuha og pagdayeg. Sayo siyang mosulod sa trabaho ug dugay nga mogawas. Mohimo pa siyag ekstra nga mga buluhaton ug maayo kaayo ang iyang pagtrabaho. Daghan kaayo ang ganahan sa iyang mga kaubanan ug nalingaw sa iyang trabaho. Usa ka adlaw sa pagpaniudto uban sa usa ka magtiayon nga kauban sa trabaho, komportable siya sa pagsulti ngadto nila nga usa siya ka bayot. Usa ka salikwaot nga kahilom ang nahitabo tungod kay walay usa nga nahibalo unsaon sa pagtubag. Nasagmuyo si Ethan sa bugnawng pagsanong sa iyang mga kaubanan, ug gisakitan siya ug gibati nga gisalikway.
Human sa pagpaniudto, ang mga butang nisamot og ka salikwaot para ni Ethan. Gibati niyang walay makatabang ug wala kaayo siyay bili. Nakita niya nga dili na siya ilabut sa dagkong mga proyekto ug sa sosyal nga mga kalihokan human sa trabaho, ug ang iyang kamabungahon naapektuhan og sugod kay gibati man niya nga wala siyay labut ug walay ganahan. Human sa pipila ka bulan nataktak siya sa trabaho tungod kay gibati sa iyang boss nga dili na siya mabungahon sa iyang trabaho. Bisan og ang giingon nga hinungdan sa pagtaktak lahi ra, nahibalo si Ethan nga gitaktak siya tungod sa iyang pagkabayot.
Karon istoryahan ta mo mahitungod ni Samantha. Si Samantha bag-o lang nakatrabaho sa administrative office sa lokal nga unibersidad. Mahinamon siyang motrabaho sa makahagit nga palibut nga puno sa lahi-lahing mga hunahuna, ideya, ug mga background. Usa ka adlaw didto sa trabahoan usa sa kaubanan sa trabaho miduol ni Samantha, nakadungog nga Mormon si Samantha, ug nangutana kon tinuod ba. Sadya nga mitubag si Samantha nga oo, apan nakalitan siya sa pangutana nga misunod.
“Ngano nga maglagot man mo og mga bayot?” nangutana ang iyang kauban sa trabaho. Nakalitan si Samantha sa pangutana apan misulay sa pagpasabut sa iyang gituohan sa Dios ug sa plano para sa Iyang mga anak, diin gisulti niya lakip ang mga sumbanan sa moral ug sa sekswal nga kinaiya. Misupak ang iyang kauban sa pagsulti nga ang kadaghanan sa katilingban wala na niana nga mga pagtuo. “Ug gani,” miingon siya, “ang kasaysayan puno na kaayo sa mga tawo nga migamit og relihiyusong mga pagtulun-an sa pagsupak ug sa pagtratar sa mga huyang nga sila walay mga bili.”
Gisubli ni Samantha ang iyang kombiksyon ug iyang panabut sa gugma sa Dios para sa tanang tawo ug dayon gihangyo ang iyang kauban sa trabaho nga respetuhan ang iyang katungod sa pagtuo. Gibati sa iyang kauban nga kinahanglan niyang sultihan ang ubang mga empleyado bahin sa ilang giistoryahan, ug sa milabayng pipila ka semana, mibati si Samantha nga nag-inusara ug mas daghang kaubanan sa trabaho miatake kaniya og mga pangutana.
Ang boss ni Samantha, nakakita nga nagkagrabe ang paghisgot bahin sa relihiyon sa trabahoan, gipahimangnoan niya si Samantha nga ang pagsangyaw sulod sa trabahoan makapamiligro sa iyang trabaho. Ang iyang trabaho, sama ni Ethan, anam-anam nga naapektuhan. Kay sa mataktak, si Samantha nagsugod sa pagpangita og laing trabaho.
Karon, mga minugna lang kini nga mga sugilanon, apan dili. Dunay daghang susama ni Samantha ug Ethan. Bisan og giunsa nato sa pagpili ug bisan unsay atong gipili, tanan kita pareho nga tawhanon ug nagtinguha og pagka-patas ug kamabination. Si Ethan dili unta angayang taktakon tungod sa pagkabayot, ug si Samantha dili unta angayang magproblema tungod sa relihiyon. Silang duha nasaypan sa pagsaway, paghukom, ug sa pagpasakit.
Sa katilingban karon sa politikanhong panan-aw husto ang pagsabut sa sitwasyon ni Ethan apan dili kaayo para kang Samantha. Sa kaso ni Ethan mahimong labanan siya og mga pundok aron makasuhan og diskriminasyon sa pagkabayot. Ug, gani, may katungod pa siyang proteksyunan.
Apan si Samantha unsa man? Kinsa ang manalipud sa iyang katungod sa gituohan nga relihiyon? Unsa na man lang ang iyang katungod nga magpakabuhing tinuoray nga usa ka tawo nga dunay pagtuo, may pasalig sa paghigugma ug pagserbisyo sa tanan ug usab may katungod sa pagpili sa husto ug sayop ug magpakabuhi sa mao nga paagi?
Pagka-patas alang sa Tanan
Ang atong katilingban nakatutok lang kaayo sa paningkamot nga mausab ang masalaypong diskriminasyon batok sa usa ka pundok sa katawhan nga karon delikado nga mobiktima og laing pundok: mga tawo sa pagtuo, sama ninyo ug nako.
Karon ang relihiyusong mga eskwelahan gikwestyon na tungod kay gi-require nila ang mga estudyante ug ang faculty nga mosubay sa honor code nga nagkinahanglan og kaligdong ug kaputli. Ang mga CEO o dagkong opisyal sa dagkong mga kompanya nagkagamay o napugos sa pag-resign tungod kay ang ilang personal nga relihiyusong mga panglantaw dili na madawat sa politika. Ug pipila ka mga negosyo ang napugos sa pag-undang tungod kay ang mga tag-iya misulti sa tinuod nilang gituohan.
Bisan unsa pay inyong nabatian o nabasahan sulod sa katuigan, Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw padayong mibarug alang sa kagawasan sa pagpili ug sa gituohan. Daghang tuig nang milabay si Propeta Joseph Smith (1805–44) misulat, “Nagtuo kita … nga ang tanang tawo gilalang nga managsama, ug nga ang tanan adunay pribilihiyo sa paghunahuna alang sa ilang mga kaugalingon diha sa tanang matang nga may kalabutan sa konsensya.”1
Dayon mipadayon siya sa pag-ingon nga: “Kon … ako andam nga mamatay alang sa usa ka ‘Mormon,’ … ako ingon ka andam nga mamatay aron pagdepensa sa mga katungod sa Presbyterian, sa Baptist, o sa maayong tawo bisan unsa nga denominasyon; tungod sa samang baruganan nga motamak sa mga katungod sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga motamak sa mga katungod sa … bisan unsa nga relihiyusong grupo nga dili kaayo inila o sobra ka huyang sa pagdepensa sa ilang kaugalingon.”2
Unsa man ang baruganan sa Simbahan bahin sa kagawasan sa relihiyon? Makapaniguro ko kaninyo nga ang mga apostoles ug mga propeta, ubos sa inspirasyon sa langit, mihatag og makahuluganong konsiderasyon bahin niini nga isyu. Mituo kita sa pagsunod sa mga sugo sa Dios, nga gidesinyo aron masiguro ang atong mahangturon nga kalipay. Bisan pa, “Ang Dios dili mopugos ni bisan kinsa ngadto sa langit.”3 Mituo kita sa pagmugna og usa ka luna alang sa tanan sa pagpakabuhi subay sa ilang gituohan nga walay pagyatak sa katungod ug kasiguroan sa uban. Kon ang katungod sa usa ka pundok makaapekto sa katungod sa lain, kinahanglan natong sundon ang baruganan sa pagkapatas ug magmasensitibo ngadto sa daghang tawo kutob sa mahimo. Ang Simbahan nagatuo ug nagatudlo og “pagka-patas alang sa tanan.”4
Ang pagpanalipud sa gituohan o konsensya mao ang pagpanalipud sa mga hunahuna ug pagbati ug pagpanalipud sa katungod nianang tawhana sa paglihok niana nga mga gituohan. Naghisgot ko mahitungod sa usa ka tawo nga nag-ingon nimo nga ang imong mga hunahuna, pagbati, ug ang imong mga gituohan wala itugot, walay bili, o dili madawat tungod kay ang imong mga panglantaw dili madawat sa kadaghanan. Usa ka gubat sa langit nahitabo tungod sa pagpanalipud sa kabubut-on, ug dakong sala ang pagsupak niana nga kabubut-on ang pagpugos kanimo aron budhian ang imong gituohan o konsensya tungod kay ang imong mga panglantaw wala mauyon sa kadaghanan.
Palihug ayaw saypa sa pagsabut. Kon ang pagka-tinuod maoy akong hisgutan, wala ko moingon nga gihatagan kita sa Ginoo og pagtugot nga magpakabuhi sa bisan unsay atong gustong pilion nga walay mga sangputanan. Manubag gihapon kita Kaniya tungod sa atong mga pagpili. Siya miingon “Busa kamo kinahanglan nga magmahingpit, ingon nga hingpit ang inyong Amahan nga langitnon” (Mateo 5:48). Ang sugo nga tinguhaon ang pagkahingpit nagpasabut nga magsugod kita kon asa kita ug tinguhaon ang tabang sa Ginoo nga bayawon kita sa dapit nga gusto Niya nga atong maadto. Ang pagkamatinuoron sa atong tinuod nga kaugalingon nagkinahanglan og padayong paningkamot nga molambo ang atong kahayag, kahibalo, ug panabut.
Ang mas batan-ong henerasyon mao ang “pinaka-konektado” sa teknolohiya sa kasaysayan. Kanunay silang nakakonektar. Ug nahibalo baya ta nga tanan nga naa sa Internet kanunayng 100 percent nga perpekto og haum, di ba? Siyempre dili. Busa ayaw tuohi ang tanan nimong makita sa Internet mahitungod sa Simbahan ug sa baruganan niini mahitungod sa katungod sa mga huyang.
Usa ka bag-ohay lang nga ehemplo sa Simbahan bahin sa “pagka-patas alang sa tanan” gihimo niadtong Enero 2015, dihang ang Simbahan mipahigayon og press conference kauban sa tulo ka mga Apostoles ug usa ka sakop sa kinatibuk-ang kapangulohan sa Young Women aron mapahinumduman ang atong mga miyembro, komunidad, ug ang balauranan sa estado nga ang Simbahan mopabor og balanse nga pagtratar nga nagsiguro sa katungod sa tanang katawhan.
Si Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipahayag sa mosunod atol niana nga press conference: “Nanawagan kami sa lokal, sa estado ug sa federal nga gobyerno nga serbisyuhan ang tanan nilang katawhan pinaagi sa paghimo og balaudnon nga makapanalipud sa mahinungdanong kagawasan sa relihiyon alang sa mga indibidwal, mga pamilya, mga simbahan ug ubang mga pundok sa relihiyon samtang manalipud usab sa katungod sa mga LGBT [lesbian, gay, bisexual, ug transgender] nga mga lumulupyo diha sa mga dapit sama sa housing, panarbaho ug sa publiko nga akomodasyon sa mga hotel, mga restaurant ug transportasyon—mga panalipud nga wala sa daghang bahin sa nasud.”5
Tungod sa gipasar nga panalipud alang sa LGBT ug sa relihiyusong mga tawo unom ka semana pagkahuman niadto, ang atong mga lider sa Simbahan ug ang uban mipasidungog sa LGBT nga komunidad. Makadasig ang pagtan-aw kanila nga naa ubos sa panalipud batok sa pagpalayas, deskriminasyon sa panimuyo, o pagkatangtang sa trabaho tungod sa sekswal o gender nila nga posisyon. Gipasidunggan sab nato ang atong relihiyusong mga higala sa ubang mga denominasyon, nga nakita silang may susamang panalipud sa ilang mga trabahoan sa publikong mga hawanan.
Ang Utah—ug ang Simbahan—nakadawat og coverage sa nasyonal nga balita ug pagdayeg tungod niana nga makasaysayan nga negosasyon. Karon, timan-i nga walay doctrinal o relihiyusong mga baruganan ang nasakripisyo. Walay gihimong mga kausaban sa moral nga pamalaod sa Dios o sa atong gituohan nga ang sekswal nga mga relasyon kinahanglang himoon lamang pinaagi sa kaminyoon tali sa usa ka lalaki ug babaye. Ang sangputanan patas para sa tanan ug nakita ang kamapadayunon sa moral nga mga sumbanan ug pagtulun-an ug pagrespeto sa uban.
Usa ka Mensahe sa Pagka-patas
Dili daghan kanato ang mohimo og prominenting tahas sa gobyerno ug sa paghimo og balaod, mao nga tingali maghunahuna mo unsay kalabutan niini nga hilisgutan diha ninyo sa personal nga inadlaw-adlaw ninyong pagpakabuhi. Gusto kong maghisgot og tulo ka butang nga inyong mahimo sa pagsuporta ug pagpasiugda og usa ka mensahe sa pagka-patas.
Una, paningkamuti ang pagtan-aw sa uban pinaagi sa salamin sa pagka-patas. Sa paghimo niini nagkinahanglan nga unahon ninyo sa pag-ila nga ang Langitnong Amahan nahigugma sa tanan Niyang mga anak sa patas nga paagi. Siya miingon, “Maghigugmaay sa usag usa; maingon nga ako nahigugma kaninyo” (Juan 13:34). Walay laing kapilian, ang sala, o sayop nga inyong gihimo o mahimo sa uban ang makausab sa Iyang gugma alang kaninyo o kanila. Wala kana magpasabut nga pasagdan o ibaliwala ra Niya ang masalaypong buhat; mao usab kita—sa atong kaugalingon o sa uban. Apan kana nagpasabut nga kita motabang kanila uban sa gugma aron sa pag-awhag, pagtabang, ug pagluwas.
Kon bation man ninyo ang kompleto ug hingpit kamong gihigugma, mas sayon ang paghigugma sa uban ug sa pagtan-aw kanila sama sa pagtan-aw sa Manluluwas kanila. Palihug duola ang Manluluwas pinaagi sa pag-ampo ug hangyoa nga madawat ang Iyang lunsay nga gugma para sa inyong kaugalingon ug para sa uban. Misaad Siya nga inyong bation ang Iyang gugma kon kamo mangayo pinaagi sa pagtuo (tan-awa sa Moroni 7:48).
Kon mapuno kamo niining lunsay nga gugma magiyahan ang inyong hunahuna ug mga buhat, ilabi na sa politikanhong arena nga usahay lantugian pa. Ang mga tensyon dali rang mahitabo kon maghisgot kita og politika ilabi na kon maghisgot kita og kagawasan sa relihiyon. Kon tugutan nato kining mga gutloa nga mokontrolar sa atong mga kinaiya, makita kita nga dili kristohanon sa atong pamilya, mga higala, mga silingan, ug sa mga kaila.
Hinumdumi kon giunsa sa pagdumala sa Manluluwas ang lisud nga mga pangutana ug mahagitong mga punto. Pabilin Siyang kalma, mipakita og respeto, ug gitudlo Niya ang kamatuoran, apan wala gayud Siya mamugos nga magpakabuhi sama sa Iyang gitudlo.
Ikaduha, tuguti nga ang pagka-patas mogiya kanimo sa imong pagtratar sa uban. Dili ra magtagad si Jesukristo unsay kaliwat, ranggo, ug mga kahimtang aron matudloan ang mga tawo sa yanong kamatuoran. Hinumdumi ang babaye nga Samarianhon sa may atabay (tan-awa sa Juan 4:5–30), ang Romano nga kapitan o senturyon (tan-awa sa Mateo 8:5–13; Lucas 7:1–10), ug ang dili popular nga publikano (tan-awa sa Lucas 18:9–14). Gisugo kita sa Ginoo sa pagsunod sa Iyang ehemplo, nag-ingon, “Sunod kanako, ug buhata ang mga butang diin kamo nakakita kanako nga mibuhat” (2 Nephi 31:12). Ayaw hukmi ang mga tawo o ayaw sila tagda sa dili patas nga paagi tungod lang kay nakasala sila nga lahi sa imoha, o sa atong nabuhat.
Tingali ang pinakadakong hagit sa pagtagad sa uban sa patas nga paagi mao ang pagka-patas nga gikinahanglan sa pagsuporta sa kagawasan sa relihiyon kon duna kay mga higala o mga sakop sa pamilya kinsa nakasinati og atraksyon sa sama og sekso kinsa lig-ong tigsuporta sa katungod sa LGBT. Ang pipila kaninyo nabalaka nga makita kamo nga wala mouyon o walay pagsuporta kon magtinguha kamo og proteksyon aron magamit ang inyong gituohan sa publiko ug sa gawasnong paagi.
Usab, tun-i ang kinabuhi sa atong Manluluwas ug tinguhaa ang Iyang giya. Sa hingpit nga paagi gipakita sa Manluluwas kon unsaon sa pagtabang pinaagi sa gugma ug pag-awhag samtang huptan sa hugot unsay atong nahibaloan nga tinuod. Hinumdumi nga dihang nasakpan ang babaye nga nanapaw, mihangyo ang Ginoo og usa kanila nga walay sala sa pagduol ug mouna og labay og bato kaniya. Dihang walay miduol, ang atong Manluluwas nga walay sala, miingon, “Dili usab ako mohukom kanimog silot: lumakaw ka, ug ayaw na pagpakasala” (Juan 8:11). Ang pagpasaylo ug ang kamabination nga Iyang gipakita kaniya wala masupak sa Iyang mga pagtulun-an nga ang sekswal nga kasuod gituyo alang sa bana ug asawa kinsa nakasal sa legal nga paagi. Kamo usab mahimong lig-on sa husto ug kamatuoran ug bisan pa nagtabang uban sa kamabination.
Dihang ang mga higala ni Kristo ug mga sumusunod mitapos sa ilang mga relasyon uban Kaniya, gipahayag Niya ang Iyang kasubo ug nasakitan. Hinoon, dihang gitapos ang relasyon, tungod kadto kay ang uban mibati nga dili komportable sa Iyang mga pagtulun-an, dili tungod kay Siya dili komportable sa uban.
Samtang tinguha nato ang patas nga pagtagad sa uban, kinahanglan natong hinumduman ang baruganan sa kabubut-on. Kinahanglan natong respetuhan ang abilidad sa uban sa paghimo og mga pagpili ug hangyoon nga ihatag nila ngari nato ang sama nga kamabination. Kon makig-istorya sa uban mahitungod sa kagawasan sa relihiyon, hinumduman gayud nato sa kanunay nga mahimo ra kitang mosupak nga dili mahimong supakan. Palihug ayaw likaye ang mga dayalogo mahitungod sa importanting mga isyu tungod lang kay nabalaka kamo nga basin lisud kini o dili komportable. Mahimo kitang mag-ampo og tabang, ug makalaum kita og tabang sa Ginoo nga makapamulong ug makalihok sa paagi nga makapahimuot Kaniya.
Ikatulo, barug alang sa pagka-patas kon nakakita ka nga ang katungod sa uban gipugngan. Si Elder L. Tom Perry (1922–2015) sa korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles usa ka talagsaong ehemplo sa tawo kinsa may lig-ong pagtuo bahin sa lalaki ug babaye nga kaminyoon, ug sa gihapon andam siyang mobarug alang sa katungod sa uban. Nagbilin siya og ehemplo mahitungod sa pagsiguro nga ang katungod sa uban napanalipdan dihang nakasaksi siya og dili patas nga pagtagad o dili balanse nga balaod.
Sukad sa panahon ni Joseph Smith hangtud sa atong panahon, ang atong panulundon mao ang pagtabang sa pag-ayo sa mga samad ug sakit nga dili makompromiso ang doktrina nga dili atoa ang pag-usab.
Magmahimong Aktibo sa Pagpangilabut
Naghatud kini kanako sa katapusang punto, ug kana mao ang panginahanglan sa aktibong pagpangilabut gikan sa inyong henerasyon niini nga isyu. Nagsuporta ko sa mga lider sa Simbahan sa atong Ginoo kon moingon ko nga among gikinahanglan ang natural nga panabut bahin sa kamanggiloy-on, pagrespeto, ug sa pagka-patas sa inyong henerasyon. Nagkinahanglan kami sa inyong kapositibo ug sa inyong determinasyon sa pagtrabaho pinaagi niining komplikado nga sosyal nga mga isyu.
May pagsalig kami nga moduol kamo sa Manluluwas aron masabtan kon unsaon sa pagpakabuhing Kristohanon samtang nagpakita usab og pagka-patas ug gugma ngadto sa uban kinsa lahi kanato og mga gituohan. Nasayud kami nga gusto kamong mahimo nga bahin sa butang nga makahuluganon, ug nahibalo kami nga mauyunon kamo ug masinabtanon.
Labawng importante, kamo among gikinahanglan nga manginlabut sa dayalogo mahitungod sa kakomplikado niini nga isyu ug pagpangitag solusyon kon unsaon nga mas mahatag ang pagka-patas ngadto sa tanan, lakip sa mga tawo nga may pagtuo. Kini nga mga pagsultihanay nagkinahanglan nga mahitabo sa atong mga eskwelahan, sa atong mga panimalay, ug sa tanan natong pakigrelasyon uban sa mga higala ug mga kaubanan sa trabaho.
Kon kamo aduna niini nga mga panagsultihanay, palihug hinumdumi kini nga mga baruganan: tan-awa ang uban pinaagi sa salamin sa pagka-patas, tagda sila uban sa pagrespeto ug kamabination, ug laumi nga buhatan kamo sa susama nga pagtagad.
Usa ka Paglambo sa Gugma
Sa katapusan, gusto kong mobilin diha ninyo sa akong pagpamatuod ug sa akong pagsaksi nga kon inyong sundon ang pagdapit nga motabang sa uban pinaagi sa espiritu sa pagka-patas, bation ninyo ang dugang nga paghigugma sa Manluluwas alang kaninyo ug sa tanang anak sa Langitnong Amahan. Ang inyong ehemplo sa pagrespeto ug sa pagka-patas moabli sa mga pultahan ug magmugna og makahuluganong paghigalaay nga inyong mahandom sa tibuok ninyong kinabuhi.
Mosaksi ko nga ang atong Langitnong Amahan buhi, Siya nakaila kaninyo, ug Siya nahigugma kaninyo sa personal. Andam Siya nga motabang kaninyo. Gipadayag Niya ang Iyang plano ngari kanato dili lang aron kita makabalik ug makapuyo nga kauban Siya sa kahangturan apan aron usab kita mapanalanginan ug magmalipayon niining kinabuhia. Samtang magsunsod kamo sa Iyang mga pagtulun-an ug samtang motabang kamo inubanan sa gugma ug konsiderasyon sa uban, bation ninyo ang mas labaw pa sa Iyang gahum ug gugma.