2019
Auauna atu i Fanau ma le Autalavou
Tesema 2019


Auauna atu i Fanau ma le Autalavou

E mafai ona lagolago tagata matutua uma, e tusa lava po o a o latou valaauga, i le atiina ae o fanau ma le autalavou i a latou uarota.

Ata
father and daughters

Ua tuuina mai e se Tama Faalelagi alofa ia i tatou taitoatasi ni taleni faapitoa, meaalofa, naunautaiga, ma mea e fiafia ai. O nei taleni e mafai ai ona tatou auauna atu ia i latou o siomia i tatou a o tatou saili ia “tasi o [tatou] loto ma tasi le mafaufau” i le mulimuli ia Iesu Keriso (Mose 7:18). E aofia ai i a tatou taumafaiga o auaunaga i fanau ma le autalavou.

Pe o oe o se faiaoga o le Peraimeri, se taitai o le autalavou, po o se uso po o se tuafafine auauna atu, pe na o le fegalegaleai faatasi ma le fanau ma le autalavou i le lotu, e i ai ia te oe le mana e musuia ai, uunaia, siitia, ma fesoasoani i fanau ma le autalavou e avea uma e faapei ona faamoemoe i ai le Tama Faalelagi.

O au faamalosiauga ma auaunaga e mafai ona avea ma se vaega lagolago i taumafaiga a le Ekalesia e avea le aiga ma totonugalemu, ma manatua o loo i matua le tiute muamua paia, mo le taialaina ma le lagolagoina o le tuputupu ae o a latou fanau. E moni lena mea e tusa lava pe o matua e le auai i Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai pe afai latou te le o toaaga i le lotu. O lea, o a foliga o lena lagolago a le Ekalesia, ma e faapefea e tatou taitoatasi ona saofaga i ai?

E mafai e manatu nei e fa ona fesoasoani:

1. Ia iloa tamaiti ma le autalavou.

E faigata ona lagolagoina isi seia vagana e iloa le ituaiga lagolago latou te manaomia. E te iloa lelei tamaiti ma le autalavou o loo siomia oe ina ia iloa ai sini faamoemoe latou te galulue agai i ai, fesoasoani atonu latou te manaomia, pe o le a le taua ia i latou? I le isi itu, pe tou te iloa foi o latou malosiaga ma mea e fiafia i ai ina ia mafai ona outou fesoasoani ai i tagata taitasi e fesootai pe a tulai mai se avanoa mo i latou e lagolagoina ai e le tasi le isi?

Mo se faataitaiga, na ofoina mai e Jessica Ocampo mai Kuatemala e tausitama ia Tavita le atalii o lana uo o Lisbett a o auauna atu Lisbett i le Tolauapiga a Tamaitai Talavou. Na fesili Jessica pe i ai se mea e mafai ona ia faia e fesoasoani ai ia Tavita i lena taimi, ma sa fai mai Lisbett sa lei aoaoina lava e Tavita ona tietie i se uila. Sa valaaulia e Jessica lana fanau tama e fesoasoani, ma e sa latou aoao Tavita e tietie i le uila. Sa latou iloa foi e taalo Tavita i le au pasiketipolo a le uarota ma o loo sauni mo se tauvaga, o lea sa faaaluina ai le aso e fesoasoani ia te ia e saunia ai. Atonu sa lei faaleleleia le taaalo pasiketipolo a Tavita i lena aso e tasi, ae, sa ia fai mai, “na latou faaali mai lava ia te au lo latou alofa.” Sa ia faaopoopo mai foi, “O loo ia te au pea le vitio i lau telefoni a o ou aoao e tietie i se uila.”

O isi manatu

  • Ia mautinoa ua i ai se faatagaga a matua mo soo se fegalegaleaiga ma a latou fanau i fafo atu o se vasega i le lotu po o gaoioiga. Aloese mai tulaga e taitoatasi ai ma fanau ma le autalavou. E talafeagai le i ai o se tasi o matua a o e lagolagoina le la tamaitiiti. E tatau foi ona faaeteete ia faalauiloa atu fua faatatau o le saogalemu.

  • Faafeiloai atu i fanau ma le autalavou ma o latou matua i le lotu. Aoao o latou igoa, ma fesili i ai e uiga i o latou vaiaso.

  • Fesili atu ia i latou e te auauna atu i ai ma o latou aiga e uiga i mea e aupito sili ona fiafia i ai, o mea e popole ai, po o mea e naunau e fai. Ia iloa mea o loo latou sauniuni i ai. Ona talanoa faatasi lea ma i latou, ma tatalo foi ina ia iloa pe i ai se mea e mafai ona e faia e lagolago ai i latou.

2. Faasoa atu au taleni, ma vaavaai mo fesootaiga e ono aofia ai isi.

Ua e faaaluina le olaga atoa e atiina ae ai tomai ma taleni. E i ai ni ou aafiaga faapitoa ua e maua ai mafaufauga ma le malamalama e uiga i ni autu eseese. E mafai ona e faasoa atu lau taleni ma le atamai i fanau po o le autalavou e fesoasoani ia latou fuafuaga e atinae ai? E mafai ona e fesoasoani ia i latou e iloa ai avanoa o le a fesoasoani ia i latou i lo latou tuputupu ae manaomia?

Mo se faataitaiga, o Olalekan Babatunde mai Osun, Nigeria, e galue faaloia. Sa auai lana siteki i suega amata mo Tamaiti ma le Autalavou. Ina ua ia faalogo i ai na musuia ai se tasi o alii talavou i lana uarota e avea o se loia, na aapa atu Olalekan ia te ia e ofoina atu le lagolago. O loo fesoasoani Olalekan ia te ia e aoao le mea e fai e saunia ai mo le aoga faaloia.

Sa matauina e Maria Vashchenko mai Kyiv, Iukureini, le aafiaga o se tamaitai o le na iloa le tomai i le musika o lana tama tama e 13-tausaga-le-matua. Na valaau le tamaitai ia te ia e ta le piano mo le faafiafiaga faaleaganuu ao lumanai le faapaiaga o le malumalu o Kyiv Iukureini. Sa malosi lona mafaufau e faamavae mai le musika i le taimi lea, ae sa malie o ia e talia lana valaaulia.

“O lenei mea o se suiga i le olaga o lou atalii,” o le tala lea a Maria. “Sa matagofie le konaseti! Ina ua maea, sa matou tau atu i le ma atalii e mafai nei loa ona ia faamavae mai le musika, ae sa ia tali mai e leai. Sa faauu mai o ia i le aoga faamusika ma ni togi maoae, ma malamalama lelei i le tele o isi laau musika, na amata ona tusi musika ma pese, ma fatuina ai se vaega o le musika. Ina ua ia alu i se misiona, sa ia faatulagaina gaoioiga faamusika, ta viiga i sauniga faamanatuga, faatautaia se aufaipese a faifeautalai, ma aoaoina tagata sailiili e ta le piano ma le kitara. Matou te faafetai lava pea i le uso lea na fesoasoani i lo ma atalii e atiina ae ana taleni.” O le aafiaga a le tamaitai sa iloga se eseesega ona na o lona iloaina o tomai o le alii talavou ma valaaulia o ia e faaaoga e faamanuia ai isi.

Ata
young man playing piano

O isi manatu

  • Ofo atu e aoao i tamaiti ma le autalavou lou tomai i se tasi o a latou gaoioiga, po o le latou faasoa mai o a latou taleni i le Aualofa po o le Korama a toeaina.

  • Toe iloilo lou faamanuiaga faapeteriaka ma mafaufau i au taleni ma meaalofa a le Agaga e mafai ona e lagolago ai isi i lo latou atiinaega—e oo lava i meaalofa atonu e faigata ona vaaia e pei o se tagata e faalogo lelei.

  • Fatu se lisi o malosiaga o tagata taitoatasi—a oe ma isi—ina ia e sauni e lagolago atu i isi o le a faamanuiaina mai le atamai o isi tagata. Atonu o le a fesoasoani tele lenei mo aiga, aufono a le uarota, ma peresitene o vasega ma korama a le autalavou e fai faatasi.

3. Ia e fiafia ma tuuina atu faamalosiauga.

Manatua mea taua e fai a le fanau po o le autalavou ma tuliloaina. Auina atu se faamatalaga faamalosiau. Fesili pe na faapefea a latou fuafuaga o lena vaiaso. Ia fiafia mo lo latou tuputupu ae ma uunaia i latou e faaauau pea e oo lava i mea e faanoanoa ai. E le manaomia lou iloa o faamatalaga auiliili latou te iloa ai lou lagolagoina.

I se tasi taimi, ina ua ou taumafai e atiina ae se mausa e faamasani ona vave moe, sa lagona e se tagata o le uarota lau talanoa i se tasi Aso Sa e uiga i loʼu faamoemoe ia tele sau moe i lena vaiaso. Sa ia fesili mai ia te au po o le a le mea e fai ina ia taunuu ai. Sa ou tautino atu ou te alu e moe i le taimi moomia ia le itiiti ifo i le tasi le po o lena vaiaso. “O le a ou fesili atu ia te oe i le vaiaso lea,” o lana tala lea. Ou te talitonu o le a ia faia, o lea na ou tausia ai lau tautinoga.

Na mautinoa lava, o le vaiaso na sosoo ai i le lotu sa ia fesili pe sa ou faataunuu lau sini (Sa ou faia!), ma sa ia fesili mai pe ou te toe faia i le vaiaso e sosoo ai. Sa ou iloa o le a ia toe tulitatao mai, ma e sa ou faia o lea. O le vaiaso na sosoo ai, na ia uunaia ai au e faaluaina lau sini o lena vaiaso. Ma le isi vaiaso? Sa ia tautino mai ia te au ia tolu po. Sa ia faamalosiau mai pea ia te au i vaiaso taitasi seia oo ina avea lau fuafuaga o se aga masani moni.

I tausaga mulimuli ane, sa ou faamatala lena tala i se isi uo i le lotu aua sa ou pa’u ese mai lau masani lelei ma e sa ou iloa le manaomia ona toe amata. “O le a ou fesoasoani ia te oe ina ia e faia ma tali atu ai,” o lana tala lea. O lea, o vaiaso taitasi sa ia tulitatao mai ai ia te au seia oo ina ou atiina ae se mausa o le moe lelei. I le taualumaga o tausaga, sa fesoasoani mai ai aiga ma uo vavalalata i au sini ina ia lava le moe, ae o taimi e lua na sili ai ona aoga ona o tagata o le uarota—lea ou te lei latalata tele i ai—na fesoasoani ia te au e faatu ma tausia se sini ma e sa tulitatao mai ia te au i se uunaiga lelei.

O isi manatu

  • Afai o faasoa atu e se tagata lo latou tomai i le taimi o se faatinoga po o se taaloga, auai ma faafiafia atu ia i latou.

  • Ia matau le tuputupu ae i isi, ma vivii i latou mo a latou taumafaiga, e pei o se tautalaga i le lotu, po o se lesona, o se gaoioiga na latou fesoasoani e fuafua, o se galuega faatino na latou auai, po o se tulaga lelei i le aoga sa e faalogo i ai. E mafai e au upu ona tuuina atu se uunaiga taua mo i latou e tulitulimatagauina a latou sini i aso faigata.

  • Afai e fuafua ni gaoioiga faaleaiga ina ia fesoasoani i lau fanau e aoao ni tomai fou, mafaufau e valaaulia isi e auai atu i ai, aemaise lava pe afai e faatatau i a latou sini faamoemoeina.

4. Mulimuli i le Agaga Paia

Ia sili i mea uma, saili le Agaga Paia. E silafia e le Tama Faalelagi ma le Faaola ou malosiaga ma manaoga o isi. La te silafia ou tulaga gafatia e faamanuiaina ai fanau ma le autalavou i lou olaga. Tatalo ina ia e iloa le auala e mafai ona lagolago ma faamanuia ai i latou taitoatasi. Ona faatino lea ma le faatuatua. O le a taialaina oe e le Agaga i au taumafaiga laiti ma faatauvaa e faataunuu ai vavega (tagai i le Alema 37:6).

O le valaau a le Faaola ia “tasi le loto ma tasi le mafaufau” (Mose 7:18) e valaaulia i tatou—talavou ma matutua—ina ia lotogatasi i a tatou taumafaiga ia avea e faapei o le Faaola ma mulimuli ai i Ona ala. A o tatou auauna atu i fanau ma le autalavou ma saili e fesoasoani ia latou tuputupu ae, atonu tatou te iloa, o le a faapea foi ona tuputupu ae i tatou.

O isi manatu

  • Ia ola agavaa mo le mafutaga faifaipea a le Agaga Paia.

  • Faataatia ese se taimi faalevaiaso e mafaufau loloto i auala e lagolagoina ai le tuputupu ae o lau fanau po o fanau ma le autalavou i lou aiga lautele, uarota, po o le alalafaga.

  • Faalagolago i le Agaga i le galue ai i lou lava tuputupu ae faaletagata lava ia. Aoao mai ma le alualu pea i luma e ala mai i le toilalo, ma le sailia o le Agaga Paia e fesoasoani ia te oe a o e tuputupu ae.

Lolomi