Kapitulo 11
Ang Kinabuhi ni Kristo
Ang Kinabuhi ni Kristo Dugay na nga Gipanagna sa wala pa ang Iyang Pagkatawo
Ang matag tawo kinsa moanhi sa yuta magsalig kang Jesukristo aron matuman ang saad nga Iyang gihimo sa langit nga mamahimo natong Manluluwas. Kon wala Siya, ang plano sa kaluwasan unta mapakyas. Tungod kay ang Iyang misyon kinahanglanon man, ang tanang mga propeta gikan ni Adan hangtud kang Kristo nagpamatuod nga Siya moabut (tan-awa sa Mga buhat 10:43). Ang tanang mga propeta sukad kang Kristo mipamatuod nga Siya moabut gayud. Kitang tanan kinahanglan nga magtuon sa kinabuhi sa Manluluwas ug matinud-anong mosunod Kaniya sa tibuok natong kinabuhi.
Usa ka anghel miingon kang Adan nga ang Manluluwas paganganlan og Jesukristo (tan-awa sa Moises 6:51–52). Si Enoch nakakita nga si Jesus mamatay sa krus ug mabanhaw (tan-awa sa Moises 7:55–56). Si Noe ug si Moises mipamatuod usab Kaniya (tan-awa sa Moises 1:11; 8:23–24). Mga 800 ka tuig sa wala pa matawo ang Manluluwas dinhi sa yuta, si Isaias nakakita nang daan sa Iyang kinabuhi. Dihang nakita ni Isaias ang kasakit ug kasubo nga pagaantuson sa Manluluwas aron sa pagbayad sa kantidad sa atong mga sala, siya mipahayag:
“Siya gitamay ug gisalikway sa mga tawo; usa ka tawo sa kasakit, ug nakasinati sa kaguol.
“… Sa pagkatinuod siya mipas-an sa atong mga kaguol, ug midala sa atong mga kasakit.
“Siya gisamaran tungod sa atong mga kalapasan, siya gibun-og tungod sa atong mga kadautan.
“Siya gidaug-daug, ug siya gipasakitan, bisan pa niana siya wala mobuka sa Iyang ba-ba: siya gidala ingon og usa ka karnero ngadto sa ihawan” (Isaias 53:3–5).
Si Nephi nakakita usab og usa ka panan-awon sa umaabut nga pagkatawo ug misyon sa Manluluwas. Nakakita siya og matahum nga birhen, ug ang anghel mipasabut, “Tan-awa, ang birhen nga imong nakita mao ang inahan sa Anak sa Dios, sumala sa kahimtang sa unod” (1 Nephi 11:18). Unya si Nephi nakakita og birhen nga nagkugos og bata diha sa iyang mga bukton. Ang anghel mipahayag, “Tan-awa ang Kordero sa Dios, oo, gani ang Anak sa Amahan sa Kahangturan!” (1 Nephi 11:21).
Mga 124 ka tuig sa wala pa matawo si Jesus, si Haring Benjamin, laing Nephite nga propeta, usab nakakita nang daan sa kinabuhi sa Manluluwas:
“Kay tan-awa, ang panahon moabut, ug dili kini layo, nga uban sa gahum, ang Ginoong Makagagahum kinsa naghari, kinsa mao, ug mao gikan sa tanan nga kahangturan ngadto sa tanan nga kahangturan, manaog gikan sa langit aron moipon sa mga katawhan, ug mopuyo sa usa ka mortal nga lawas, ug makig-uban taliwala sa mga tawo, magbuhat og kahibulongan nga mga milagro, ingon sama sa pag-ayo sa mga masakiton, pagbuhi sa mga patay, paghimo sa mga bakol nga molakaw, ang mga buta sa pagdawat sa ilang panan-aw, ug ang bungol sa pagkadungog, ug mang-ayo sa tanan nga matang sa sakit.
“Ug siya mosalikway sa mga yawa, o sa dautan nga mga espiritu diin nagpuyo diha sa mga kasingkasing sa mga katawhan.
“Ug sud-onga, siya moantus sa mga pagsulay, ug sakit sa lawas, kagutom, kauhaw, ug kakapoy, gani labaw nga ang tawo makaantus, gawas kini ngadto sa kamatayon; kay tan-awa, dugo manggawas gikan sa matag lungag sa iyang mga panit, hilabihan ka dako sa iyang kasubo tungod sa mga pagkadautan ug sa mga pagkasalawayon sa iyang mga katawhan.
“Ug siya pagatawgon og Jesukristo, ang Anak sa Dios, ang Amahan sa langit ug sa yuta, ang Tiglalang sa tanan nga mga butang gikan sa sinugdanan; ug ang iyang inahan pagatawgon og Maria” (Mosiah 3:5–8).
-
Unsa ang pipila ka mga panagna kaniadto mahitungod ni Jesukristo?
Siya Ang Bugtong Anak sa Amahan
-
Unsa man ang napanunod ni Kristo gikan sa Iyang Amahan? Unsa man ang Iyang napanunod gikan sa Iyang inahan?
Ang sugilanon sa pagkatawo ug kinabuhi sa Manluluwas makita sa Bag-ong Tugon sa mga basahon nila ni Mateo, Marcos, Lucas, ug Juan. Gikan sa ilang mga asoy atong nasayran nga si Jesus natawo gikan sa usa ka birhen nga ginganlan og Maria. Siya may kasabutan na nga makigminyo ni Jose dihang ang anghel sa Ginoo mipakita kaniya. Ang anghel miingon kaniya nga siya mahimong inahan sa Anak sa Dios. Si Maria nangutana kaniya kon unsaon ba sa pagkahimo niini (tan-awa sa Lucas 1:34). Siya miingon kaniya, “Pagakunsaran ikaw sa Espiritu Santo, ug pagalandungan ikaw sa gahum sa Labing Halangdon: tungod niini, ang bata nga matawo paganganlan nga balaan, ang Anak sa Dios” (Lucas 1:35). Busa, ang Dios nga Amahan nahimo nga literal nga Amahan ni Jesukristo.
Si Jesus mao lamang ang tawo sa kalibutan nga matawo sa usa ka mortal nga inahan ug usa ka imortal nga Amahan. Mao nga siya gitawag og Bugtong nga Anak. Napanunod Niya ang balaanong mga gahum gikan sa Iyang Amahan. Gikan sa Iyang inahan Iyang napanunod ang pagka-mortal ug siya mahimong gutumon, uhawon, maluya, masakitan, ug mamatay. Walay tawo nga makakuha sa kinabuhi sa Manluluwas gikan Kaniya gawas kon kini Iyang pagbuot. May gahum Siya sa paghalad niini ug may gahum sa pagbawi sa Iyang lawas human mamatay. (Tan-awa sa Juan 10:17–18.)
Gipasiugdahan Niya ang Perpekto nga Kinabuhi
-
Unsa man ang kahulugan sa kinabuhi sa Manluluwas alang kanato?
Gikan sa Iyang kabatan-on, si Jesus mituman sa tanan nga gipabuhat Kaniya sa atong Langitnong Amahan. Ubos sa giya ni Maria ug ni Jose, si Jesus nagtubo nga sama sa pagdako sa ubang mga bata. Gihigugma Niya ug gituman ang kamatuoran. Si Lucas miingon kanato, “Ug ang bata midaku ug nahimong kusgan, puno sa kaalam: ug ang grasya sa Dios diha kaniya” (Lucas 2:40; tan-awa usab sa D&P 93:12–14).
Sa nag-edad na Siya og 12, si Jesus mitubo sa Iyang panabut nga Siya gipadala aron sa pagbuhat sa kabubut-on sa Iyang Amahan. Miadto Siya sa Jerusalem kauban ang Iyang mga ginikanan. Sa dihang ang Iyang mga ginikanan mipadulong na og pauli, ilang namatngunan nga Siya wala sa ilang pundok. Namalik sila sa Jerusalem sa pagpangita Kaniya. “Tapos sa tulo ka adlaw, ilang nakaplagan siya sa sulod sa templo, nga naglingkod sa taliwala sa mga magtutudlo ug naminaw kanila ug nagpanukso kanilag mga pangutana” (Hubad ni Joseph Smith, Lucas 2:46). “Ug ang tanang nakadungog kaniya natingala sa iyang pagpanabut ug sa iyang mga pagpanubag” (Lucas 2:47).
Nawala ang kabalaka ni Maria ug ni Jose dihang ila Siyang nakit-an, apan “sila nahibulong: ug ang iyang inahan miingon kaniya, Anak, nganong gibuhatan mo man kami sa ingon? tan-awa, ang imong amahan ug ako sa among kabalaka nangita kanimo.” Si Jesus mitubag kaniya, nag-ingon, “Wala ba diay kamo mahibalo nga kinahanglan anhi gayud ako sa balay sa akong Amahan?” (Lucas 2:48–49).
Aron sa pagtuman sa Iyang misyon, si Jesus kinahanglan nga motuman sa kabubut-on sa Iyang Amahan sa Langit. “Wala akoy ginabuhat sa kaugalingon nakong ginabut-an,” Siya mipahayag, “hinonoa nga nagasulti ako sa ingon sumala sa gitudlo kanako sa akong Amahan. … sa kanunay ginabuhat ko man ang makapahimuot kaniya” (Juan 8:28–29).
Sa nag-edad si Jesus og 30, miadto Siya kang Juan Bautista aron sa pagpabunyag didto sa Sapa sa Jordan. Si Juan nagpanuko sa pagbunyag kaniya tungod kay nasayud siya nga si Jesus mas labaw kaniya. Si Jesus mihangyo ni Juan nga mobunyag Kaniya aron “sa pagtuman sa tibuok pagkamatarung.” Si Juan mibunyag gayud sa Manluluwas, mitunlod Kaniya sa hingpit nga paagi ilawom sa tubig. Sa dihang nabunyagan na si Jesus, ang Iyang Amahan namulong gikan sa kalangitan, nag-ingon, “Kini mao ang akong Anak nga pinalangga; kaniya may kalipay ako.” Ang Espiritu Santo mikunsad, nga ingon og salampati. (Tan-awa sa Mateo 3:13–17.)
Pagkahuman sa bunyag ni Jesus, nagpuasa Siya sulod sa 40 ka adlaw ug 40 ka gabii aron ikauban ang Dios. Pagkahuman niana, si Satanas miabut aron sa pagtintal Kaniya. Hugot nga gipakigbatokan ni Jesus ang mga tintasyon, ug unya gimandoan si Satanas sa pagpahawa. (Tan-awa sa Mateo 4:1–11; tan-awa usab sa Hubad ni Joseph Smith, Mateo 4:1, 5–6, 8–9, 11.) Si Jesukristo nagpabiling walay sala, usa ka hingpit nga binuhat nga sukad nagalakaw dinhi sa yuta (tan-awa sa Mga Hebreohanon 4:15; 1 Pedro 2:21–22).
-
Hain sa mga asoy sa kinabuhi sa Manluluwas ang makahuluganon kaayo alang kanimo?
Siya Mitudlo Kanato Unsaon sa Paghigugma ug sa Pagserbisyo sa Usag Usa
-
Giunsa sa Manluluwas sa pagtudlo kanato kon unsaon sa paghigugma ug sa pag-alagad sa usag usa?
Human sa Iyang pagpuasa ug sa Iyang pakigharong ni Satanas, gisugdan ni Jesus ang iyang publikong pangalagad. Mianhi Siya sa yuta dili lamang aron mamatay alang kanato apan aron usab sa pagtudlo kanato unsaon sa pagkinabuhi. Siya mitudlo nga adunay duha ka dakong kasugoan: una, ang paghigugma sa Dios sa tibuok natong kasingkasing, salabutan, ug kusog; ug ang ikaduha, ang paghigugma sa uban sama sa atong paghigugma sa atong kaugalingon (tan-awa sa Mateo 22:36–39). Ang Iyang kinabuhi usa ka ehemplo kon unsaon nato sa pagtuman kining duha ka kasugoan. Kon kita nahigugma sa Dios, kita mosalig ug mosunod Kaniya, sama sa gibuhat ni Jesus. Kon gihigugma nato ang uban, tabangan nato sila nga makakab-ot sa ilang mga pisikal ug espirituhanon nga mga panginahanglan.
Si Jesus migahin sa Iyang kinabuhi sa pag-alagad sa uban. Siya miayo kanila sa mga sakit. Siya mihimo sa buta nga makakita, ang bungol nga makadungog, ug ang bakol nga makalakaw. Sa makausa dihang nag-ayo Siya sa mga masakiton, lapas na ang oras ug gipanggutom na ang katawhan. Imbis palakton sila, mipanalangin Siya og lima ka tinapay ug duha ka isda ug sa dakong milagro nakapakaon sa nagdasok nga 5,000 ka mga tawo. (Tan-awa sa Mateo 14:14–21.) Siya nagtudlo nga sa matag higayon nga makakita kita og mga tawo nga gigutom, gitugnaw, hubo, o masulub-on, kita kinahanglang motabang kanila kutob sa atong mahimo. Kon kita nagtabang sa uban, kita nagserbisyo sa Ginoo. (Tan-awa sa Mateo 25:35–46.)
Gihigugma ni Jesus ang uban sa tibuok Niyang kasingkasing. Kasagaran ang Iyang kasingkasing puno sa kalooy nga Siya mibakho. Gihigugma Niya ang gagmay nga mga bata, mga tigulang, ug ang mapainubsanon, yano nga mga tawo kinsa adunay hugot nga pagtuo Kaniya. Gihigugma Niya kadtong nakasala, ug uban sa dakong kalooy Siya mitudlo kanila sa paghinulsol ug pagpabunyag. Siya mitudlo, “Ako mao ang dalan, ang kamatuoran, ug ang kinabuhi” (Juan 14:6).
Si Jesus nahigugma bisan gani niadtong kinsa nakasala batok kaniya ug wala maghinulsol. Sa katapusang gutlo sa Iyang kinabuhi, samtang Siya nagbitay sa krus, Siya nag-ampo ngadto sa Amahan alang sa mga sundalo nga milansang Kaniya, nangamuyo, “Amahan, pasayloa sila; kay wala sila makasabut sa ilang gibuhat” (Lucas 23:34). Siya mitudlo, “Mao kini ang akong sugo, nga kinahanglan maghigugmaay kamo ang usa sa usa, sama sa akong paghigugma kaninyo” (Juan 15:12).
-
Sa unsa nga mga paagi nga kita makapakita sa Ginoo nga kita nahigugma Kaniya?
Giorganisar Niya ang Bugtong Tinuod nga Simbahan
-
Ngano nga giorganisar man sa Manluluwas ang Iyang Simbahan ug miorden og mga Apostoles?
Si Jesus gusto nga ang Iyang ebanghelyo matudlo ngadto sa katawhan sa tibuok kayutaan, mao nga mipili Siya og napulog duha ka mga Apostoles nga mopamatuod Kaniya. Sila ang unang mga lider sa Iyang Simbahan. Sila nakadawat sa katungod sa paglihok sa Iyang pangalan ug sa pagbuhat sa mga buluhaton nga nakita nila nga Iyang gibuhat. Kadtong kinsa nakadawat og awtoridad gikan kanila nakahimo usab sa pagtudlo, pagbunyag, ug sa pagpahigayon og ubang mga ordinansa sa Iyang pangalan. Human sa Iyang kamatayon, nagpadayon sila pagbuhat sa Iyang buluhaton hangtud nga ang mga tawo nahimong labihan ka dautan nga ilang gipamatay ang mga Apostoles.
Siya Mitubos Kanato gikan sa Atong mga Sala ug Miluwas Kanato gikan sa Kamatayon
-
Samtang nagtuon ka niini nga seksyon, paggahin og panahon aron sa pagpamalandong sa mga panghitabo sa Pag-ula.
Duol sa katapusan sa Iyang mortal nga pangalagad, si Jesus nangandam sa paghimo sa katapusang sakripisyo alang sa tanang mga sala sa katawhan. Siya nahukman nga mamatay tungod kay Siya mipamatuod ngadto sa mga tawo nga Siya mao ang Anak sa Dios.
Sa gabii sa wala pa ang Iyang Paglansang sa krus, si Jesus miadto sa tanaman nga gitawag og Getsemani. Wala madugay nabug-atan Siya sa tumang kasubo ug mibakho samtang Siya nag-ampo. Ang Ulahing mga adlaw nga Apostol nga si Orson F. Whitney gitugutan nga makakita sa pag-antus sa Manluluwas sa usa ka panan-awon. Nga nakakita sa Manluluwas nga mibakho, siya miingon: “Ako natandog kaayo sa pagkakita nga ako usab mibakho, tungod sa matuod nga pagbati. Ang akong tibuok kasingkasing mibati og tinuoray nga simpatiya alang Kaniya; ako nahigugma Kaniya sa tibuok nakong kalag, ug nangandoy nga makauban Kaniya ingon nga ako wala nay laing gipangandoy” (“The Divinity of Jesus Christ,” Improvement Era, Ene. 1926, 224–25; tan-awa usab sa Ensign, Dis. 2003, 10). Si Jesus “milakaw sa unahan og diyutay, siya mihapa ug nag-ampo nga nag-ingon, Amahan ko, kon mahimo man, isaylo lang kanako kining kopa: gani, dili sumala sa akong pagbuot kon dili sa imo” (Mateo 26:39).
Sa bag-ong pinadayag ang Manluluwas mihulagway unsa ka dako ang Iyang pag-antus, nag-ingon nga kini nakahimo Kaniya “sa pagkurog tungod sa kasakit, ug sa pag-agas sa dugo sa matag lungag sa panit, ug sa pag-antus sa lawas ug sa espiritu” (D&P 19:18). Siya nag-antus “sumala sa unod,” midala diha kaniya sa atong mga kasakit, mga sakit, mga balatian, ug sa mga sala (tan-awa sa Alma 7:10–13). Walay mortal nga tawo ang makatugkad kon unsa kabug-at kini nga palas-anon. Walay laing tawo ang makalahutay sa ingon nga kasakit sa lawas ug sa espiritu. “Siya usab nakasinati sa tanan nga mga butang … nga siya unta diha sa tanan ug pinaagi sa tanan nga mga butang, ang kahayag sa kamatuoran” (D&P 88:6).
Apan ang Iyang pag-antus wala pa gayud mahingpit. Sa pagkasunod nga adlaw, si Jesus gibunalan, gipakaulawan, ug gilud-an. Gipapas-an Siya sa kaugalingon Niyang krus, unya Siya gituboy ug gilansang niini. Gipaantus Siya sa usa sa mga pinakabangis nga paagi nga sukad nahimo sa katawhan. Human sa pag-antus diha sa krus, Siya mituwaw sa kasakit, “Dios ko, Dios ko, nganong gitalikdan mo ako?” (Marcos 15:34). Sa pinakapait nga takna ni Jesus, ang Amahan mibiya Kaniya aron si Jesus makahuman sa pag-antus sa bayad sa silot alang sa mga sala sa tanang katawhan aron si Jesus magmadaugon sa hingpit batok sa mga gahum sa sala ug kamatayon (tan-awa sa James E. Talmage, Jesus the Christ, 3rdrd ed. [1916], 660–61).
Sa dihang ang Manluluwas nasayud nga ang Iyang sakripisyo gidawat na sa Amahan, sa makusog nga tingog Siya miingon, “Tapus na” (Juan 19:30). “Amahan, nganha sa imong mga kamot itugyan ko ang akong espiritu” (Lucas 23:46). Giduko Niya ang Iyang ulo ug boluntaryo nga mitugyan sa Iyang espiritu. Ang Manluluwas namatay. Usa ka makusog nga linog mitay-og sa yuta.
Ang pipila sa mga higala midala sa lawas sa Manluluwas ngadto sa lubnganan, diin didto kini gibutang hangtud sa ikatulong adlaw. Niini nga panahon ang Iyang espiritu miadto ug miorganisar og misyonaryo nga buhat ngadto sa ubang mga espiritu kinsa nagkinahanglan nga makadawat sa Iyang ebanghelyo (tan-awa sa 1 Pedro 3:18–20; D&P 138). Sa ikatulo nga adlaw, usa ka Dominggo, Siya mibalik sa Iyang lawas ug mikuha og balik niini. Siya ang labing una nga mibuntog sa kamatayon. Ang panagna natuman “nga siya kinahanglan mabanhaw gikan sa mga patay” (Juan 20:9).
Wala madugay human sa Iyang Pagkabanhaw, ang Manluluwas mipakita ngadto sa mga Nephites ug mitukod sa Iyang Simbahan didto sa Amerika. Gitudloan Niya ang mga katawhan ug mipanalangin kanila. Kining makatandog nga asoy mabasa sa 3 Nephi 11 hangtud sa 28.
Ang Iyang Sakripisyo Nagpakita sa Iyang Gugma alang sa Iyang Amahan ug alang Kanato
Si Jesus nagtudlo: “Walay bisan kinsa nga may gugma nga labaw pa niini, nga ang usa ka tawo magahalad sa iyang kinabuhi sa pagpakamatay alang sa iyang mga higala. Kamo mga higala nako, kon magatuman kamo sa akong isugo kaninyo” (Juan 15:13–14). Siya andam ug mapaubsanong milatas sa mga kasub-anan didto sa Getsemani ug sa mga pag-antus sa krus aron atong madawat ang tanang mga panalangin sa plano sa kaluwasan. Aron makadawat niini nga mga panalangin, kita kinahanglan nga moduol Kaniya, maghinulsol sa atong mga sala, ug maghigugma Kaniya sa tibuok natong kasingkasing. Siya miingon:
“Ug kini mao ang ebanghelyo diin Ako mihatag nganha kaninyo—nga Ako mianhi dinhi sa kalibutan aron sa pagbuhat sa kabubut-on sa akong Amahan, tungod kay ang akong Amahan mipadala kanako.
“Ug ang akong Amahan mipadala kanako nga Ako unta ituboy nganha sa krus; ug human niana nga Ako matuboy diha sa krus, nga Ako unta makadala sa tanan nga mga tawo ngari kanako … aron pagahukman sa ilang mga buhat. …
“Kay ang mga buhat nga kamo nakakita nga Ako mihimo kana kamo mobuhat usab.
“Busa, unsa nga matang sa mga tawo kamo mahisama? Sa pagkatinuod Ako moingon nganha kaninyo, gani sama nga Ako mao” (3 Nephi 27:13–15, 21, 27; mga italics gidugang).
-
Unsa ang imong gibati samtang ikaw namalandong sa sakripisyo sa Manluluwas alang kanimo?
Dugang nga mga Kasulatan ug Ubang mga Kapanguhaan
-
2 Nephi 25:12 (ang Bugtong Anak sa Amahan diha sa unod)
-
Moises 6:57 (Jesukristo gitawag og Bugtong nga Anak)
-
Mateo, Marcos, Lucas, Juan (kinabuhi ug mga pagtulun-an ni Jesukristo)
-
Mateo 10:1–8; Lucas 9:1–2 (mga Apostoles giordinahan og gahum ug katungod)
-
Mateo 26–28; Marcos 14–16; Lucas 22–24; Juan 18–20 (Si Jesus diha sa tanaman; gibudhian, gilansang sa krus, ug nabanhaw)
-
“Ang Buhi nga Kristo: Ang Pagpamatuod sa mga Apostoles,” Ensign, Abr. 2000, 2–3