Kapitulo 19
Paghinulsol
Tanan Kita Kinahanglan nga Maghinulsol
-
Unsa ang sala? Unsa ang epekto nga nahimo sa atong mga sala ngari kanato?
Ang hugot nga pagtuo kang Jesukristo dayag lang nga modala sa paghinulsol. Kaniadto pa anaa na ang panginahanglan sa paghinulsol dinhi sa kalibutan gikan sa panahon ni Adan hangtud sa kasamtangan nga adlaw. Ang Ginoo mitudlo kang Adan, “Busa itudlo kini ngadto sa imong mga anak, aron ang tanan nga mga tawo, bisan diin, kinahanglan maghinulsol, o sila dili makapanunod sa gingharian sa Dios, kay walay mahugaw nga butang nga makapuyo didto, o makapuyo sa iyang atubangan” (Moises 6:57).
Mianhi kita sa yuta alang sa katuyoan nga motubo ug mouswag. Usa kini ka tibuok kinabuhi nga proseso. Sulod niini nga panahon kitang tanan makasala (tan-awa sa Mga Taga-Roma 3:23). Kitang tanan kinahanglan nga maghinulsol. Usahay makasala kita tungod sa kawalay alamag, usahay tungod sa atong mga kahuyang, ug usahay tungod sa tinuyo nga pagsupak. Sa Biblia atong mabasa nga “walay tawo nga matarung sa ibabaw sa yuta, nga nagabuhat og maayo, ug wala magpakasala” (Ecclesiastes 7:20) ug nga “kon kita magaingon nga wala kitay sala, kita ra ang nagpahisalaag sa atong kaugalingon, ug wala kanato ang kamatuoran” (1 Juan 1:8).
Unsa ang sala? Si Santiago miingon, “Ang tawo nga nasayud unsay matarung nga pagabuhaton ug wala magabuhat niini, siya nakasala” (Santiago 4:17). Gihulagway ni Juan ang sala isip “tanang kalapasan” (1 Juan 5:17) ug “ang naghimog paglapas sa sugo” (1 Juan 3:4).
Kana ang hinungdan nganong ang Ginoo miingon, “Ang tanang tawo, bisan diin, kinahanglan nga maghinulsol” (Moises 6:57). Gawas kang Jesukristo, nga nagpuyo og perpekto nga kinabuhi, ang tanan nga nakapuyo dinhi sa yuta nakasala. Ang atong Langitnong Amahan sa dako Niya nga gugma mihatag kanato niining kahigayunan nga makahinulsol sa atong mga sala.
Pagkahimong Gawasnon gikan sa Atong mga Sala pinaagi sa Paghinulsol
-
Unsa ang paghinulsol?
Ang paghinulsol mao ang paagi nga gihatag kanato aron mahimong gawasnon gikan sa atong mga sala ug makadawat sa kapasayloan alang niini. Ang sala makapahinay sa atong espirituhanong paglambo ug gani makapahunong niini. Ang paghinulsol makahimo kanato nga motubo ug molambo sa espirituhanong paagi pag-usab.
Ang kahigayunan sa paghinulsol nahimong posible pinaagi sa Pag-ula ni Jesukristo. Sa paagi nga kita dili kaayo makasabut, si Jesus mibayad sa atong mga sala. Si Presidente Joseph Fielding Smith miingon mahitungod niini:
“Giantus nako ang kasakit, kamo nag-antus og kasakit, ug usahay kini hilabihan kaayo; apan ako dili makasabut sa kasakit … nga nakahimo sa dugo, sama sa singot, nga mogawas gikan sa lawas. Kini usa ka butang nga makahahadlok, usa ka butang nga talagsaon.
“… Walay tawo nga gipakatawo sukad dinhi sa kalibutan nga makaantus sa gibug-aton nga gipas-an sa Anak sa Dios, sa diha nga siya nagpas-an sa akong mga sala ug sa inyo ug naghimo niining posible nga kita makalingkawas gikan sa atong mga sala” (Doctrines of Salvation, sel. Bruce R. McConkie, 3 vols. [1954–56], 1:130–31; naka-italics sa orihinal).
Ang paghinulsol usahay nagkinahanglan og talagsaong kaisug; tumang kalig-on; daghang mga luha, walay paghunong nga mga pag-ampo ug walay kaluya nga paningkamot sa pagsunod sa mga kasugoan sa Ginoo.
Mga Baruganan sa Paghinulsol
-
Unsa man ang mga baruganan sa paghinulsol?
Si Presidente Spencer W. Kimball namahayag: “Walay harianon nga dalan sa paghinulsol, walay pinalabi nga agianan sa kapasayloan. Matag tawo mosunod gayud sa sama nga paagi bisan siya adunahan o kabus, makinaadmanon o burong, taas o mubo, prinsipe o makililimos, hari o yano nga tawo” (Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Spencer W. Kimball [2006], 46–47; naka-italics sa orihinal).
Kinahanglan Gayud nga Kita Moila sa Atong mga Sala
Sa paghinulsol, kinahanglan nga angkonon nato sa atong kaugalingon nga kita nakasala. Kon dili kita moangkon niini, dili kita makahinulsol.
Si Alma mitambag sa iyang anak si Corianton, kinsa wala magmatinud-anon sa iyang tawag sa pagkamisyonaryo ug nakahimo og bug-at nga mga sala: “Himoa nga ang imong mga sala mosamok kanimo, uban niana nga paghasol diin modala kanimo ngadto sa paghinulsol. … Ayaw paningkamot sa pagpamalibad sa imong kaugalingon sa kinagamyan nga bahin” (Alma 42:29–30). Ang mga kasulatan dugang nga nagtambag kanato sa dili pagpangatarungan sa atong puno sa sala nga mga binuhatan (tan-awa sa Lucas 16:15–16).
Dili kita makatago sa bisan unsa nga binuhatan sa atong kinabuhi sa atong kaugalingon o sa Ginoo.
Kinahanglan Gayud nga Mobati Kita og Kasubo sa Atong mga Sala
Agi og dugang sa pag-ila sa atong mga sala, kinahanglan kita nga mobati og kinasingkasing nga kasubo sa unsay atong nahimo. Kinahanglang mobati kita nga atong mga sala makalilisang. Kinahanglang magtinguha kita sa paghaw-as ug pagbiya niini. Ang mga kasulatan nagsulti kanato, “Tanan kadto kinsa magpaubos sa ilang mga kaugalingon sa atubangan sa Dios, ug magtinguha nga mabunyagan ug moduol uban sa masulub-on nga mga kasingkasing ug mahinulsulon nga mga espiritu, ug … sa tinuod naghinulsol sa tanan nilang mga sala … pagadawaton pinaagi sa bunyag ngadto sa iyang simbahan” (D&P 20:37).
-
Tun-i ang 2 Mga Taga-Corinto 7:9–10 ug ang Mormon 2:10–14. Sa unsang mga paagi sa imong hunahuna nga ang “diosnon nga kasubo” lahi kay sa pagpakita og pagmahay?
Kinahanglan Gayud Natong Biyaan ang Atong mga Sala
Ang atong kinasingkasing nga kasubo kinahanglang mogiya kanato sa pagbiya (paghunong) sa atong mga sala. Kon kita nakapangawat og usa ka butang, dili na gayud kita mangawat. Kon kita namakak, dili na gayud kita mamakak. Kon kita nakapanapaw, ihunong nato kini. Ang Ginoo mipadayag ngadto kang Propeta Joseph Smith, “Pinaagi niini kamo masayud kon ang usa ka tawo naghinulsol sa iyang mga sala—tan-awa, siya mokumpisal kanila ug mobiya kanila.” (D&P 58:43).
Kinahanglan nga Ikumpisal Gayud ang Atong mga Sala
Ang pagkumpisal sa atong mga sala mahinungdanon kaayo. Ang Ginoo misugo kanato sa pagkumpisal sa atong mga sala. Ang pagkumpisal makapagaan sa bug-at nga gipas-an sa makasasala. Ang Ginoo misaad, “Ako, ang Ginoo, mopasaylo sa mga sala, ug Ako maloloy-on ngadto kinsa nagkumpisal sa ilang mga sala uban sa mapainubsanon nga mga kasingkasing” (D&P 61:2).
Kinahanglan gayud nga ikumpisal nato ang atong mga sala ngadto sa Ginoo. Agi og dugang, kinahanglang ikumpisal nato ang bug-at nga sala—sama sa pagpanapaw, pakighilawas samtang dili pa minyo, mga homosekswal nga pakigrelasyon, pag-abuso sa bata o sa kapikas, ug ang pagpamaligya o paggamit og gidili nga drugas—nga tingali makaapekto sa atong dungog sa Simbahan, ngadto sa tukma nga awtoridad sa priesthood. Kon kita nakasala batok sa laing tawo, kinahanglan kitang mokumpisal ngadto sa tawo nga atong napasakitan. Ang ubang dili bug-at nga sala dili maglakip og laing tawo kondili ang atong kaugalingon lamang ug ang Ginoo. Mahimo kining ikumpisal sa tago ngadto sa Ginoo.
Kinahanglan Gayud nga Himoon Nato ang Pagpahiuli
Kabahin sa paghinulsol mao ang pagpahiuli. Nagpasabut kini nga kutob sa mahimo kinahanglan gayud nga himoon nga husto ang bisan unsang sayop nga atong nahimo. Sama pananglit, ang usa ka kawatan kinahanglang mouli kon unsa ang iyang gikawat. Ang usa ka bakakon kinahanglang ipahibalo kon unsa ang matuod. Ang paglibak nga midaot sa dungog sa usa ka tawo kinahanglang mapaningkamutan nga mapahiuli sa maayong dungog ang tawo nga iyang gidaut. Kon buhaton nato kining mga butanga, ang Dios dili na mohisgut sa atong mga sala kon kita pagahukman (tan-awa sa Ezequiel 33:15–16).
Kita Kinahanglan nga Mopasaylo sa Uban
Usa ka mahinungdanong bahin sa paghinulsol mao ang pagpasaylo niadtong kinsa nakasala batok kanato. Ang Ginoo dili makapasaylo kanato gawas kon ang atong mga kasingkasing hingpit nga nalimpyohan sa tanang kasilag, kayugot, ug dautan nga mga pagbati batok sa ubang mga tawo (tan-awa sa 3 Nephi 13:14–15). “Busa, Ako moingon nganha kaninyo, nga kamo kinahanglan gayud nga mopasaylo sa usag usa; kay siya nga dili mopasaylo sa iyang igsoon ang iyang mga kalapasan magpabilin nga gipanghimaraut sa atubangan sa Ginoo; kay magpabilin diha kaniya ang dakong sala” (D&P 64:9).
Kita Kinahanglan nga Mosunod sa mga Sugo sa Dios
Aron mahingpit ang atong paghinulsol kita kinahanglan nga mosunod sa mga sugo sa Ginoo (tan-awa sa D&P 1:32). Dili bug-os ang atong paghinulsol kon dili kita mobayad sa atong ikapulo o mobalaan sa Adlawng Igpapahulay o motuman sa Pulong sa Kaalam. Dili kita mahinulsulon kon dili kita mopaluyo sa mga awtoridad sa Simbahan ug dili mohigugma sa Ginoo ug sa atong isig katawo. Kon dili kita mag-ampo ug walay pagbati sa uban, kita sa tinuod dili mahinulsulon. Kon kita maghinulsol, ang atong kinabuhi mausab.
Si Presidente Kimball miingon: “Una, ang usa maghinulsol. Sa paglatas niya niini siya dayon kinahanglan nga mosunod sa mga kasugoan sa Ginoo aron magpabilin ang iyang mas hataas nga katuyoan. Kini kinahanglanon aron sa pag-angkon og hingpit nga kapasayloan” (Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Spencer W. Kimball, 53).
-
Sa unsang paagi nga ang mga pagtulun-an niini nga seksyon lahi sa sayop nga ideya nga ang paghinulsol mao ang pagpasundayag sa usa ka lista sa yanong mga lakang o sa naandan nga mga binuhatan?
Sa Unsang Paagi nga ang Paghinulsol Makatabang Kanato
-
Sa unsang mga paagi nga ang paghinulsol makatabang kanato?
Kon kita maghinulsol, ang Pag-ula ni Jesukristo mahimong hingpit nga epektibo sa atong kinabuhi, ug ang Ginoo mopasaylo sa atong mga sala. Kita mamahimong gawasnon gikan sa higot sa atong mga sala, ug makaplagan nato ang hingpit nga kalipay.
Si Alma miasoy sa iyang kasinatian sa paghinulsol gikan sa kamasalaypon niyang kagahapon:
“Ang akong kalag gihasol [gisamok] ngadto sa katapusan nga sukod ug gisakit uban sa tanan kong mga sala.
Oo, ako nahinumdom sa tanan kong mga sala ug mga kadautan, diin ako gihasol uban sa mga kasakit sa impyerno; oo, ako nakakita nga ako misukol batok sa akong Dios, ug nga ako wala maghupot sa iyang balaan nga mga sugo.
“… Hilabihan ka dako sa akong mga kadautan, nga ang mao nga paghunahuna sa pagsulod ngadto sa atubangan sa akong Dios misakit sa akong kalag uban ang dili matukib nga kahadlok.
“… Ug nahinabo nga samtang ako … gisamok sa panumduman sa akong daghang mga sala, tan-awa, ako nakahinumdom usab nga nakabati sa akong amahan nga nanagna … mahitungod sa pag-anhi sa usa ka Jesukristo, usa ka anak sa Dios, aron sa pag-ula sa iyang dugo alang sa mga sala sa kalibutan.
“Karon, samtang ang akong hunahuna naghinuktok niini nga panumduman, ako nangamuyo sulod sa akong kasingkasing: O Jesus, ikaw nga Anak sa Dios, malooy ka kanako. …
“Ug karon, tan-awa, sa diha nga ako naghunahuna niini, ako wala na mahinumdom sa akong mga kasakit. …
“Ug, unsa nga hingpit nga kalipay, ug unsa ka kahibulongan nga kahayag ang akong nakita; oo, ang akong kalag napuno sa hingpit nga kalipay labaw sa akong kasakit!
“… Wala nay labaw ka talagsaon ug makapahimuot ingon sa akong hingpit nga kalipay” (Alma 36:12–14, 17–21).
-
Sa unsang paagi nga ang paghinulsol ug pagpasaylo midala og kalipay kang Alma?
Ang mga Peligro sa Paglangay-langay sa Atong Paghinulsol
-
Unsa man ang pipila ka posibling mga sangputanan sa paglangay-langay sa atong paghinulsol?
Ang mga propeta namahayag nga “kini nga kinabuhi mao ang panahon alang sa mga tawo sa pagpangandam sa pagsugat sa Dios” (Alma 34:32). Kinahanglan kita nga maghinulsol karon, sa matag adlaw. Sa atong pagbangon inig ka buntag, kinahanglang sutaon nato ang atong kaugalingon sa pagsiguro kon ang Espiritu sa Dios anaa ba kanato. Sa gabii sa dili pa kita matulog, kinahanglang ribyuhon nato ang atong mga gipangbuhat ug mga pinulongan niana nga adlaw ug mohangyo sa Ginoo sa pagtabang kanatong makakita sa mga butang nga angay natong hinulsolan. Pinaagi sa paghinulsol matag adlaw ug pagbaton sa pasaylo sa Ginoo sa atong mga sala, atong masinati ang inadlaw nga pamaagi sa pagkahimong hingpit. Sama kang Alma, ang atong kalipay ug kamaya mahimong tam-is ug hilabihan ka talagsaon.
Dugang nga mga Kasulatan
-
Mateo 9:10–13; Lucas 13:3; Ezequiel 18:30 (maghinulsol o mamatay)
-
Alma 7:21 (walay mahugaw nga butang ang pagadawaton atubangan sa Dios)
-
2 Mga Taga-Corinto 7:9–10 (diosnon nga kasubo)
-
Mosiah 4:10–12 (mga lakang sa paghinulsol)
-
Isaias 1:18; Mosiah 26:28–32 (ang paghinulsol nagdala og kapasayloan)
-
D&P 58:42 (mga sala dili na hinumduman)
-
2 Nephi 9:23 (paghinulsol kinahanglanon alang sa atong kaluwasan)
-
2 Nephi 2:21 (paghinulsol samtang buhi pa)
-
D&P 19:15–20 (ang Ginoo misugo kanato sa paghinulsol aron kita dili mag-antus sama sa Iyang giantus)