Kapitulo 30

Gugma nga Putli

Unsa ang Gugma nga Putli?

• Unsaon nimo pagpasabut ang gugma nga putli?

Ang kinabuhi sa Manluluwas nagpakita sa Iyang gugma nga putli alang sa tanang mga tawo. Gani Iyang gihatag ang Iyang kinabuhi alang kanato. Ang gugma nga putli mao kanang tiunay nga gugma nga anaa sa atong Manluluwas nga si Jesukristo aduna. Siya nagmando kanato sa paghigugma sa usag usa ingon nga Siya naghigugma kanato. Ang mga kasulatan nagsulti kanato nga ang gugma nga putli nagagikan sa usa ka tiunay nga kasingkasing (tan-awa sa 1 Timoteo 1:5). Kita adunay tiunay nga gugma kon, gikan sa kasingkasing, kita nagpakita og tinuod nga pagpakabana ug kalooy alang sa atong tanan nga mga kaigsoonang mga lalaki ug mga babaye.

Ang Gugma nga Putli Mao ang Labing Mahinungdanon sa Tanang Hiyas

Si propeta Mormon nagsulti kanato, “Busa, hupot ngadto sa gugma nga putli, nga mao ang labing mahinungdanon sa tanan, kay ang tanan nga mga butang gayud mapakyas—apan ang gugma nga putli mao ang tiunay nga gugma ni Kristo, ug kini molahutay sa kahangturan” (Moroni 7:46–47; tan-awa usab sa 1 Mga Taga-Corinto 13; 2 Nephi 26:30; Moroni 7:44–45, 48).

Ang Manluluwas mihatag kanato og ehemplo sa Iyang kinabuhi aron sundon. Siya mao ang Anak sa Dios. Siya adunay hingpit nga gugma, ug Siya mipakita kanato kon unsaon sa paghigugma. Pinaagi sa Iyang ehemplo, mipakita Siya kanato nga ang espirituhanon ug pisikal nga mga panginahanglan sa atong mga isigkatawo ingon ka importante sama sa atong kaugalingon. Sa wala pa Niya ihatag ang Iyang kinabuhi alang kanato, Siya miingon:

“Kini mao ang akong sugo, nga kinahanglan maghigugmaay kamo ang usa sa usa, sama sa akong paghigugma kaninyo.

“Walay bisan kinsa nga may gugma nga labaw pa niini, nga ang usa ka tawo naghalad sa iyang kinabuhi sa pagpakamatay alang sa iyang mga higala” (Juan 15:12–13).

Nagsulti ngadto sa Ginoo, si Moroni miingon:

“Ako nahinumdom nga ikaw nag-ingon nga ikaw nahigugma sa kalibutan gani ngadto sa pagtugyan sa imong kinabuhi alang sa kalibutan.

“Ug karon ako nasayud nga kini nga gugma diin ikaw aduna alang sa mga katawhan mao ang gugma nga putli; busa, gawas kon ang mga tawo makabaton og gugma nga putli sila dili makapanunod niana nga dapit diin ikaw nag-andam diha sa mga mansyon sa imong Amahan” (Ether 12:33–34).

Mahimong wala kinahanglana nga kita mohatag sa atong mga kinabuhi sama sa gihimo sa Manluluwas. Apan kita makabaton og gugma nga putli kon himoon nato Siya nga sentro sa atong mga kinabuhi ug sundon ang Iyang ehemplo ug mga pagtulun-an. Sama sa Manluluwas, kita usab makapanalangin sa mga kinabuhi sa atong mga igsoong nga mga lalaki ug mga babaye dinhi sa yuta.

• Ngano nga ang gugma nga putli mao man ang labing mahinungdanon sa tanang mga hiyas?

Ang Gugma nga Putli Naglakip sa Paghatag ngadto sa Masakiton, Gisakit, ug Kabus

Ang Manluluwas mihatag kanato og daghang mga pagtulun-an pinaagi sa mga istorya o mga sambingay. Ang sambingay sa maayo nga Samarianhon nagtudlo kanato nga kinahanglan kitang mohatag ngadto niadto nga nanginahanglan, walay pagsapayan kon sila atong mga higala o dili (tan-awa sa Lucas 10:30–37; tan-awa usab sa James E. Talmage, Jesus the Christ, 3rd ed. [1916], 430–32). Diha sa sambingay, ang Manluluwas miingon nga ang usa ka tawo naglugsong ngadto sa laing siyudad. Sa dalan nahulog siya ngadto sa mga kamot sa mga tulisan. Siya ilang gihuboan ug gikawatan ug gibunalan, ug gibiyaan siya nga himatyon. Usa ka sacerdote miabut, nakakita kaniya, ug gilabyan siya. Dayon usa ka nag-alagad sa templo miduol, mitan-aw kaniya, ug mipadayon sa paglakaw. Hinoon, usa ka Samarianhon, kinsa gibiay-biay sa mga Judeo, miabut, ug sa pagkakita niya sa tawo giabut og kalooy (tan-awa ang hulagway dinhi niini nga kapitulo). Nagluhod sa iyang kiliran, ang maayo nga Samarianhon mibugkos sa iyang mga samad ug mipasakay kaniya sa usa ka asno ngadto sa balay abutanan. Gibayaran niya ang tigbantay sa balay abutanan aron sa pag-atiman sa tawo hangtud siya mamaayo.

Si Jesus mitudlo kanato nga kinahanglan kita mohatag og pagkaon sa gigutom, kapasilongan ngadto niadtong kinsa wala, ug mga saput ngadto sa kabus. Kon kita moduaw og masakiton ug kadto kinsa anaa sa bilangguan, kini ingon og kita naghimo niining mga butanga ngadto Kaniya hinoon. Nagsaad Siya nga samtang kita nagbuhat niining mga butanga, kita makapanunod sa Iyang gingharian. (Tan-awa sa Mateo 25:34–46.)

Kinahanglan nga dili kita mosulay sa paghukom kon ang usa ka tawo angayan ba gayud sa atong panabang o dili (tan-awa sa Mosiah 4:16–24). Kon kita nakaatiman na og una sa mga panginahanglan sa atong kaugalingong pamilya, nan kinahanglan kita nga motabang sa tanan kinsa nagkinahanglan og tabang. Niini nga paagi kita mahisama sa atong Amahan sa Langit, kinsa nagpadala og ulan ngadto sa matarung ug sa dili matarung (tan-awa sa Mateo 5:44–45).

Si Presidente Thomas S. Monson mipahinumdom kanato nga aduna niadto kinsa nanginahanglan og labaw pa kay sa materyal nga mga butang:

“Pangutan-on nato ang atong mga kaugalingon sa mga pangutana: ‘Nakabuhat ba ako bisan unsa nga maayo sa kalibutan karon? Nakatabang ba ako ni bisan kinsa nga nanginahanglan?’ [Mga Himno, nu. 223]. Pagkanindot sa pamaagi alang sa kalipay! Pagkanindot sa panudlo alang sa katagbawan, alang sa kalinaw sa sulod—nga nakapadasig og pagkamapasalamaton sa lain nga tawo.

“Ang atong mga oportunidad sa paghatag sa atong mga kaugalingon sa pagkatinuod walay kinutuban, apan kini usab mahanaw. Adunay mga kasingkasing nga angayang lipayon. Adunay mabination nga mga pulong nga angayang isulti. Adunay mga gasa nga angayang ihatag. Adunay mga buhat nga angayang buhaton. Adunay mga kalag nga kinahanglang pagaluwason” (sa Conference Report, Okt. 2001, 72; o Ensign, Nob. 2001, 60).

• Diha sa sambingay sa maayong Samarianhon, unsaon nimo paghulagway niadtong kinsa mibiya sa nasamdam nga tawo? Unsaon nimo paghulagway ang Samarianhon? Sa unsa nga mga paagi nga atong magamit ang mensahe niini nga sambingay diha sa atong mga kinabuhi?

Ang Gugma nga Putli nagagikan sa Kasingkasing

• Sa unsa nga paagi kita makahimo sa paghigugma sa mga tawo bisan pa sa ilang mga kasal-anan ug mga kasaypanan?

Bisan kon kita mohatag ngadto niadtong anaa sa panginahanglan, gawas kon kita mobati og kalooy alang kanila kita walay gugma nga putli (tan-awa sa 1 Juan 3:16–17). Si Apostol Pablo mitudlo nga kon kita adunay gugma nga putli kita puno sa maayo nga mga pagbati alang sa tanang mga tawo. Kita mapailubon ug mabination. Kita dili hambug o mapahitas-on, hakog o walay batasan. Kon kita adunay gugma nga putli dili kita mahinumdom o malipay sa dautan nga gihimo sa uban. Ni kita mohimo og maayo nga mga butang tungod lamang kay kita nakabintaha. Hinonoa, makigbahin kita og kalipay ngadto niadtong kinsa nagpuyo pinaagi sa kamatuoran. Kon kita adunay gugma nga putli kita maunungon, nagtuo kita sa labing maayo diha sa uban, ug kita mabination ngadto kanila. Ang mga kasulatan nagtudlo nga ang “gugma nga putli dili gayud mapakyas.” (Tan-awa sa 1 Mga Taga-Corinto 13:4–8.)

Ang Manluluwas mao ang atong ehemplo kon unsaon sa pagbati ug pagtagad sa uban. Gisaway Niya ang pagkadautan, apan gihigugma Niya ang mga makasasala bisan pa sa ilang mga sala. Siya adunay kalooy alang sa kabataan, sa tigulang, sa kabus ug sa timawa. Siya adunay ingon ka dako nga gugma nga Siya makapangamuyo sa atong Langitnong Amahan sa pagpasaylo sa mga sundalo kinsa milansang sa Iyang mga kamot ug mga tiil (tan-awa sa Lucas 23:34). Siya mitudlo kanato nga kon kita dili mopasaylo sa uban, ang atong Amahan sa Langit dili mopasaylo kanato (tan-awa sa Mateo 18:33–35). Siya miingon: “Ako moingon nganha kaninyo, higugmaa ninyo ang inyong mga kaaway, pag-ampo kamo alang sa nagalutos kaninyo, paghimo og maayo ngadto kanila nga nagdumot kaninyo, ug pag-ampo alang kanila kinsa sa dakong pagtamay naggamit kaninyo, ug nagdaug-daug kaninyo. … Kay kon kamo nahigugma kanila nga nahigugma kaninyo, unsa may balus nga madawat ninyo?” (Mateo 5:44, 46). Kinahanglan kita nga magkat-on nga mobati ngadto sa uban sama sa gibuhat ni Jesus.

Pagpalambo sa Hiyas nga Gugma nga putli

• Sa unsa nga paagi nga kita mamahimong mas manggiloy-on?

Alang sa mga magtutudlo: Ubos sa ulohan “Pagpalambo sa Hiyas nga Gugma nga Putli,”ang matag unang upat ka mga paragrap nagtudlo og usa ka paagi nga kita mamahimong mas manggiloy-on. Kon ang sitwasyon motugot alang sa gagmay nga grupo sa paghisgut, ikonsiderar ang pagbahin sa mga sakop sa klase o mga sakop sa pamilya ngadto sa grupo nga tinagup-at. Ipabuhat ang usa sa upat ka mga paragrap ngadto sa matag miyembro sa matag grupo. Dapita ang mga miapil sa pagtuon sa ilang gipabuhat nga paragrap sa tinagsa. Hangyoa sila sa paghunahuna og mga ehemplo, gikan sa mga kinabuhi sa mga tawo nga ilang kaila o sa mga tawo diha sa mga kasulatan, nga nagrepresentar niini nga paagi nga mahimong manggiloy-on. Dayon hangyoa sila sa pagpakigbahin sa ilang mga ehemplo ngadto sa usag usa diha sa ilang mga grupo.

Usa ka paagi nga kita mamahimong manggiloy-on mao ang pagtuon sa kinabuhi ni Jesukristo ug sa pagtuman sa Iyang mga kasugoan. Makatuon kita unsay Iyang gibuhat sa piho nga mga sitwasyon ug buhaton ang sama nga mga butang kon kita anaa sa sama nga mga matang sa mga sitwasyon.

Ikaduha, kon kita adunay dili manggiloy-on nga mga pagbati, kita mahimong mag-ampo nga makabaton og mas dako nga gugma nga putli. Si Mormon nag-awhag kanato, “Pag-ampo ngadto sa Amahan uban sa tibuok kusog sa kasingkasing, nga kamo unta mapuno niini nga gugma [guma nga putli], diin siya mitugyan diha sa tanan kinsa tinuod nga mga sumusunod sa iyang Anak, nga si Jesukristo” (Moroni 7:48).

Ikatulo, makakat-on kita sa paghigugma sa atong mga kaugalingon, nga nagpasabut nga kita nakasabut sa atong tinuod nga bili isip mga anak sa atong Langitnong Amahan. Ang Manluluwas nagtudlo nga kita kinahanglan gayud nga mahigugma sa uban sama sa paghigugma nato sa atong mga kaugalingon (tan-awa sa Mateo 22:39). Sa paghigugma sa atong mga kaugalingon, kinahanglan gayud kita nga motahud ug mosalig sa atong mga kaugalingon. Kini nagpasabut nga kinahanglan gayud nga kita magmasulundon ngadto sa mga baruganan sa ebanghelyo. Kinahanglan gayud kita maghinulsol sa bisan unsa nga mga sayop nga binuhatan. Kinahanglan gayud kita nga mopasaylo sa atong mga kaugalingon kon kita nakahinulsol. Kita mas mahigugma sa atong mga kaugalingon kon atong mabati ang lawom, makahupay nga kasigurohan nga ang Manluluwas nahigugma gayud kanato.

Ikaupat, kita makalikay sa paghunahuna nga kita mas maayo kay sa uban nga mga tawo. Makabaton kita og pailub sa ilang mga sayop. Si Joseph Smith miingon, “Kon mas maduol kita sa atong Langitnong Amahan, mas labaw kitang motan-aw uban ang kalooy sa nagkalaglag nga mga kalag; atong bation nga kita buot mopas-an kanila, ug mosalibay sa ilang mga sala sa atong luyo”.(Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Joseph Smith [2007], 519).

Diha sa Basahon ni Mormon atong mabasa kabahin ni Enos, usa ka batan-ong lalaki kinsa buot nga makahibalo nga ang iyang mga sala napasaylo. Siya nag-asoy kanato:

“Ang akong kalag gigutom; ug ako miluhod sa atubangan sa akong Magbubuhat, ug ako nangamuyo ngadto kaniya sa hilabihan nga pag-ampo ug nangaliya alang sa akong kaugalingon nga kalag; ug sa tibuok adlaw ako nangamuyo ngadto kaniya; oo, ug sa diha nga midangat ang kagabhion ako sa gihapon mipataas sa akong tingog pag-ayo nga kini miabut sa mga kalangitan.

“Ug dihay miabut nga usa ka tingog ngari kanako, nag-ingon: Enos, ang imong mga sala gipasaylo na, ug ikaw panalanginan” (Enos 1:4–5).

Ang Ginoo mipasabut ngadto ni Enos nga tungod sa iyang hugot nga pagtuo diha ni Kristo ang iyang mga sala napasaylo. Sa diha nga si Enos nakadungog niini nga mga pulong wala na siya mabalaka mahitungod sa iyang kaugalingon. Nasayud siya nga ang Ginoo nahigugma kaniya ug mopanalangin kaniya. Misugod gani siya sa pagbati og tinguha alang sa kaayohan sa iyang mga higala ug mga kabanay, ang mga Nephite. Gibu-bu niya ang iyang tibuok kalag ngadto sa Dios alang kanila. Ang Ginoo mitubag ug miingon nga sila mapanalanginan sumala sa ilang pagkamatinud-anon sa pagtuman sa mga kasugoan nga sila nahatagan na. Ang gugma ni Enos mitubo gani nga mas labaw pa human niini nga mga pulong, ug siya miampo uban ang daghang tag-as nga mga pakigbisog alang sa mga Lamanite, kinsa mao ang mga kaaway sa mga Nephite. Ang Ginoo mihatag sa iyang mga tinguha, ug iyang gigahin ang nahibilin sa iyang kinabuhi sa pagpaningkamot sa pagluwas sa mga kalag sa mga Nephite ug sa mga Lamanite. (Tan-awa sa Enos 1:6–26.)

Si Enos mapasalamaton kaayo alang sa gugma ug kapasayloan sa Ginoo nga siya andam sa paggahin sa nahibilin sa iyang kinabuhi sa pagtabang sa uban nga makadawat niining sama nga gasa. Si Enos nahimo nga tinud-anay nga manggiloy-on. Kita usab makahimo sa ingon. Gani, kita kinahanglan gayud nga mohimo og sama aron makapanunod sa dapit nga giandam alang kanato didto sa gingharian sa atong Amahan.

Dugang nga mga Kasulatan

• Mga Taga-Colosas 3:12–14 (ang gugma nga putli mao ang bugkos sa kahingpitan)

• Alma 34:28–29 (ang atong mga pag-ampo kawang kon kita dili molihok sa manggiloy-on nga paagi)

• 1 Mga Taga-Corinto 12:29–13:3 (pasabut kabahin sa gugma nga putli)

• D&P 121:45–46 (himoa nga kita mapuno sa gugma nga putli ngadto sa tanang mga tawo)