“Pepyta che mborayhúpe”
Tupã mborayhu niko ndajapýrai ha oikovéta araka’eve, ha katu osignifikáva ñandéve peteĩ teĩme ğuarã odepende ñanderehe mba’éichapa ñambohovái Imborayhúpe.
La Biblia he’i ñandéve “Tupã ha’e mborayhu”. Ha’e niko pe mborayhu personificación iporãvéva, ha ñande ñadepende tuicha constancia ha alcance universal-re pe mborayhu rehegua. He’iháicha presidente Thomas S. Monson: “Pe Tupã mborayhu oĩ upépe taha’e peñandurõ pemereseha pe mborayhu térã nahániri ramo; akóinte oĩ upépe”.
Ikatu ñañomongeta mborayhu divino-re ha ñamombe’u hetáicha. Peteĩva umi ñahendu py’ỹiva ko ára rupi ha’e Tupã mborayhu ha’eha “incondicional” . Ha katu, petei sentídope añete ramo jepe, pe ñe’ẽ “incondicional” niko ndaipóri moõve Escritura-pe. Ha katu, umi Escritura-kuéra omombe’u Imborayhu peteĩ “tuicha ha hechapyrãva mborayhu ramo”, “mborayhu porãite”, “mborayhu orredimíva” ha “mborayhu ijapyra’ỹva”. Ko’ã ñe’ẽ oiporãve pe ñe’ẽ incondicionalgui ikatúgui omoğuahẽ añetegua’ỹva mborayhu divino rehegua, ikatu, Tupã otoleraha opa mba’e ha nañandehuzgái Imborayhu incondicional haguére, térã Tupã ndojerureiha ñandéve mba’eve Imborayhu iñincondicional haguére térã opavave ojesalvataha Tupã rreino celestial-pe Imborayhu incondicional haguére. Pe Tupã mborayhu niko ndopái ha opytáta araka’eve peve, ha katu mba’épa he’ise peteĩ teime ñandéve ğuarã odependéta mba’éichapa ñande ñambohovái Imborayhúpe.
Jesús he’i:
“Túva cherayhu haguéicha, upéicha avei che pohayhu; pepyta che mborayhúpe.
“Pejapóvo che mandamiento-kuéra, pepytáta che mborayhúpe; che ajapoháicha che Ru mandamiento-kuéra ha apyta imborayhúpe ”.
“Jepyta” Ñandejára mborayhúpe he’ise Igracia ñemoğuahẽ ha ñañeperfecciona hese. Ñamoğuahẽ hağua Igracia, jarekova’erã fe Jesucristo-re, jajapo imandamientokuéra, oikehápe ñañearrepenti ñande pekadokuéragui, ñañemongarai pekadokuéra, remisión-rã, ñamoğuahẽ Espíritu Santo ha japyta upe obediencia rapére.
Tupã akoiete ñanderayhúta, ha katu ha’e ndaikatúi ñandesalva ñande pekadokuérape. Penemandu’a Amulek ñe’ẽ Zeezrom-pe Ñandejára ndosalvamo’ãiha Ipueblope ipekadokuéra pe, sino gui, ipekadokuéragui, upéva pekakuéra ndive “ndaipóri haguére mba’e ky’a ikatúva ohupyty yvága reino” ni oikove Tupã renondépe. “Ha [Cristo] ojapyhy poder, ome’ẽva chupe Túva, orredimi hağua kuimba’ekuérape ipekádogui arrepentimiento rupi; upévare, ombou hi’angelekuérape omombe’u hağua arrepentimiento condicione-kuéra ipyahúva, oraháva Ñandejára poder peve, hi’angakuéra salvación-rã”.
Libro de Mormón-gui jaikuaa ma’erãpa pe Cristo jehasa’asy, ha’éva Imborayhu manifestación suprema, ha’ékuri “omomba’apo misericordia apyte, ohasáva justicia ha ome’ẽva kuimba’ekuérape mba’éichapa orekova’erã fe arrepentimiento-rã.
“Ha upéicha upe misericordia osatisfase justicia ojeruréva, ha ojagarra kuimba’ekuérape seguridad jyvápe; ha katu pe nomomba’apóiva fe arrepentimiento-rã opyta expuesto justicia léi exigencias guýpe; upéicha, upe orekóvape ğuarã fe arrepentimiento-rã añónte ojejapóta upe redensión plan tuichaite ha ijapyra’ỹva”.
Pe arrepentimiento ha’e upe don Ha’e ome’ẽva ñandéve, opagávo peteĩ precio yvatete.
Heta oĩ he’íva Tupã ohovasaha jojaiteha justo ha pecadorekuérape, he’ívo, tembiecharã, pe Jesús declaración Sermón del Monte-pe: [Tupã] “oguenohẽ kuarahy iñañáva ha imarangatúva ári, ha oity ama justo ha justo’ỹva ári”. Añete, Tupã oity opavave Ita’yrakuéra ári opa tovasapy ikatúva ome’ẽ: opa tovasapy mborayhu, léi ha justicia rupi ikatúva ome’ẽ. Ha Ha’e omanda ñande taupéicha avei:
“Ha katu che ha’e peẽme: Pehayhu pene enemigo-kuérape, pehovasa umi penemaldesívape, pejapo iporãva umi penderayhu’ỹvare, ha peñembo’e umi pende’apo’íva ha penemuñávape;
“oiko hagua pendehegui pende Ru oĩva yvágape ra’ykuéra”.
Ha katu, umi Tupã rovasapy tuichavéva oĩ condicionada obediencia-re. Presidente Russell M. Nelson omyesakã “Pe yvotyeta omimbipáva Tupã mbrayhúgui, uvei tekove ijapyra’ỹva, oreko tovasapy umi ñamyenyhẽva’erãpe umi requisito-kuéra, ha ndaha’éi peteĩ jarekónteva derécho ñanepoti’ỹ ramo. Pekadorekuéra ndaikatúi omoĩ Ivoluntad imba’ekuéra guýpe ha ojapo tohovasa chupekuéra oĩhápype pekadokuérape [tojehecha Alma 11:37. Pe vy’asérõ peteĩ teĩ yvotýndi yvotyeta porãitégui, peñe’arrepenti manteva’erã”.
Odeclara rire kúlpa ha mancha’ỹre oñe’arrepentívape, promesa-re “toñenalteseteha ára pahápe” , oĩ mokõiha aspecto fundamental oúva japytávo Tupã mborayhúpe. Pe jepyta imborayhúpe ñanepytyvõta jahupyty hağua ñane potencial ikatúva, tajaha’e ñande Ha’e ha’eháicha. He’iháicha presidente Dieter F. Uchtdorf: “Upeichavérõ, Tupã gracia nañanemoijeýri ñande inocencia estado upe mboyvépe… Ipropósito isublimeve: Ha’e oipota Ita’ýra ha tajyrakuéra ohupyty tojogua Chupe” .
Upéicha, Tupã mborayhúpe jepyta he’ise Ivoluntad guýpe ñemoĩmba; he’ise to’asepta Icorrección oñeikotevẽ jave, “Ñandejára ohayhúvape, odisciplina haguére”; he’ise jajoayhu ha jajoservi ojupe, Jesús ñanderayhu ha ñandeservi haguéicha; he’ise to’aprende “tojapo reino celestial léi” ikatu hağuáicha “taipu’aka peteĩ gloria celestial-re”. Upéicha, ikatu hağuáicha Ñande Ru Yvagagua ojapo ñandehegui pe ikatúva jahupyty, Ha’e ojerure’asy tañemoĩ “Santo Espíritu influjo guýpe, ha [tajajei] hombre natural-gui, ha [toiko ñandehegui sánto] Ñandejára Cristo rupi, ha [tajajevy] peteĩ mitãicha: sumiso, manso, humilde, paciente, henyhẽva mborayhúgui ha dispuesto oñesometévo opa Ñandejára oikuaáva oĩporaha omoĩ hi’ári, peteĩ mitã oñesometeháicha itúvape” .
Élder Dallin H. Oaks ojapo ko observación: “Pe juicio final ndaha’éi umi tembiaporã porã ha ivaíva suma total-nte, térã, umi jajapova’ekue. Ha’e peteĩ reconocimiento efecto paha orekóva umi jajapóva ha ñapensáva, térã, umi oikóva ñendehegui”.
Helen Keller rembiasakue niko ha’ete peteĩ parábola ohechaukáva mba’eichaitépa pe mborayhu divino omoambue peteĩ alma oĩva dispuesto-pe. Helen heñói Alabama estado, Estados Unidos-pe, 1880-pe. Oreko jave 19 mésente, ojapyhy peteĩ mba’asy ojekuaa’ỹva, opyta iñe’ẽngu ha ndohechavéi. Ha’e niko ikatupyryeterei, ha katu oñandu frustración oñeha’ãvo o’entende ha ohekávo sentido umi mba’e ijerereguávape. Helen oñandúvo umi hogayguakuéra rembe ñemomýi ha oikuaa oipuruha ijuru oñe’ẽ hağua oipuru rãngue umi séña ha’e oipurúva, “ipochy ikatu’ỹgui oraha ñemongeta”. Hellen orekópe seis áño, pe ñemongeta tekotevẽ orekóva, ha ifrustración, ipohyive osufri peve “ipochyterei ára ha ára, ha sapy’ánte, káda hora”.
Helen tuvakuéra ogueru peteĩ mbo’ehára itajýrape ğuarã, peteĩ kuña hérava Anne Sullivan. Pe jarekoháicha avei Ñandejárape, Máva okomprendéva ñande flaquezas, Anne Sullivan niko osufri’akue severas discapacidades ha ijehasa’asy, upévare oikuaa mba’asy ohasáva Helen. Cinco áño orekóvo, Anne ojapyhy peteĩ mba’asy oguerúva chupe cicatrizaciones hasyetéva ikórneape ha ohejáva chupe haimete ohecha’ỹre. Isy omano orekóvo Anne ocho áño; itúva ohejarei chupe ha ikyvy michĩvévape, Jimmie, upévare ojegueraha mokõivévape “mboriahu rógape” umi condicion imiserableitereihápe ha Jimmie omano tres meses rirénte. Iñempeño mbaretégui, Anne ohupyty oike Instituto Perkins-pe personas ohecha’ỹva ha ndohechaporaivape ğuarã, upépe osẽ tenonde ha omohu’ã iformación. Peteĩ operación quirúrgica rire, oñemyatyrõ mie ijehecha ikatu hağuáicha olee textos ojehaíva. Helen Keller túva ohenói rire Instituto Perkins-pe ohekávo peteĩ mbo’ehára itajýrape ğuarã, ojeporavo Anne-pe.
Ñepyrurã ndaha’éi peteĩ experiencia iporãitéva. “Helen ombota, oipichãi ha oipyvoi imbo’ehárare omopẽ meve chugui peteĩ hãi. Ipahápe, [Anne] ojapyhy pe situación control ovávo [Helen] ndive peteĩ cabaña-pe Keller-kuéra finca-pe. Orekóvo paciencia ha peteĩ constancia imbaretéva, ipahápe ogana mitãkuña’i korasõ ha jerovia”. Upéicha avei, ñañemohatã rãngue ñağuahẽ jajerovia ñane Maestro divino-re, Ha’e ikatu omba’apo ñanendive ñanderesape ha ñanderupi hağua peteĩ ipyahúva realidad-pe.
Oipytyvõ hağua Helen-pe oikuaa hağua ñe’ẽ, Anne odeletrea ikuãme Helen po mbytépe umi mba’e ijereregua réra. “[Helen] ovy’a ko ‘kuã ñembosaráire’ ha katu nahesakãi chupe, upe momento herakuãiteva Anne odeletreahápe ñe’ẽ ‘a-g-u-a’ ohykuavokuévo y [Helen] pópe. [Helen] ohai upe rire:
“Añandu sapy’a peteĩ percepción vevyimi iñypytῦva peteĩ mba’e opytáva tesaráipe vaicha… ha oimeháicha ojerrevela chéve pe ñe’ẽ rehegua. Aikuaa “a-g-u-a” he’iseha peteĩ mba’e hechapyrãva ha ipiro’ysãva osyrýva che pópe. Pe ñe’ẽ oikovéva omombáy che ánga, ome’ẽ chupe tesape, esperanza, vy’a ha ¡omosãso!… Opa mba’e oreko héra, ha káda téra omoheñoi peteĩ pensamiento pyahu. Rojevy jeývo ógape, káda mba’e apokóva ha’etévaicha oryrýiva tekovégui”.
Tuichavévo ohóvo, Helen Keller ojehechakuaa imborayhu upe ñe’ẽre, ikatupyrykue haihára ramo ha iñe’ẽkuaáre oradora ramo.
Peteĩ película, ohechaukáva Helen Keller rekove, ohechauka ituvakuérape oĩporãha Anne Sullivan rembiapo reheve, odomestika rire itajýra rarietévape ikatu peve Helen oguapy porã osena hağua, okaru porã ha odobla pe iservilleta okarupa rire. Ha katu Anne oikuaa Helen ikatuveha, hetaiteve. Upéicha, ikatu ñande avei ñañeñandu javy’aite umi jahupytva’ekue reheve ñande rekovépe, ha sencillamente ha’éma pe ñande ha’éva’erã, ha katu ñande divino Maestro oikuaa pe potencial glorioso ñande “jahechávaicha espejo rupi, iñypytῦva”. Peteĩ teĩ ñande ikatu oñandu pe vy’apavẽ jahupytýva ñañandu ramo pe potencial divino iñasãiva ñandepype ha’ete pe vy’apavẽ oñandúva Helen Keller umi ñe’ẽ oikove ramo, oguerúvo tesape hi’ángape ha omosãso chupe. “Uvei, ojehaiháichakuri: Mba’e tesa ohecha’ỹva, ni apysa ohendu’ỹva, ni ojupiva’ekue kuimba’e korasõme, ha’e umi Tupã ombosako’iva umi ohayhúvape ğuarã chupe”.
Jahechakuaa pe Tupã mborayhu hepyvéva mboýpa ovale. Jesús he’i ikatu hağua o’expia ñande pekadokuéra ha orerredimi ñemanógui, física ha espiritual avei, Ijehasa’asy ogueru Ha’e, jepeve “Tupã, tuichavéva opavavégui, toryrýi mba’asýgui ha tahuguy káda ipire kua rupi ha topadese, hete ha ijespíritupe, ha ojapo ho’use’ỹ pe kópa iroitéva ha odesmaya”. Iñagonía Getsemaní-pe ha kurusúre tuichave umi ikatúvagui o’aguanta peteĩ omanokuaáva. Upeichavérõ, Imborayhúre Itúvare ha ñanderehe, Ha’e opersevera, ha ogueru como resultado, ome’ẽ ñandéve pe inmortalidad ha vida eterna avei.
Ñanemopy’akyrỹi pe simbolismo oikohague Getsemaní-pe, tenda ojejopyhápe térã oñeprensahápe olivo-kuéra lagar-pe, upépe “huguy [osẽ] opa ipire kua rupi” Ñandejára Salvador opadese aja. Ojejapo hağua aceite de oliva umi Ñandejára árape, oñembojere peteĩ ita guasu aceituna-kuéra ári oñemongu’i hağua. Pe “pulpa” oikóva oñemoĩ ajakápe ijapesyivape, ojepyaha vevýivape, oñembojo’áva. Umi ipohyikue o’exprimi pe aceite peteĩha, pe hepyvéva; upéi oñemoĩ presión ojejopyve haĝua, oñemoĩvo peteĩ viga guasu térã peteĩva umi ajaka ñembojo’apyre ári, o’exprimive hagua pe aceite; ipahápe, oñexprimi hağua gota paha peve, oñemoĩ ita pe viga apýrape tuichave hağua upe presión. Ha upéicha, pe aceite pytã, tuguýicha, oñepyrῦvo osẽ.
Ajepy’amongeta Mateo ñemombe’úre Ñandejára oike ramoguare Getsemaní-pe upe pyhare vaietépe ha “oñepyrῦ oñembyasy ha ojepy’apy tuichaite…
“Ha ohóvo tenonde mie, oñesῦ hova ári, oñembo’e ha he’ívo: Che Ru, ikatúrõ, tohasa chehegui ko kópa; ha katu ani oiko che aipotaháicha, sino ndéicha”.
Upéicharõ, aimo’ãháicha pe aflicción tuichaiteve ohóvo, Ha’e ojerure’asy mokõiha jey alivio ha, ipahápe, ikatu pe ijehasa’asy pahápe, ojerure mbohapyha jey. Ha katu Ha’e ogueropu’aka pe agonía justicia ojesatisfase última gota peve. Kóva ojapo ñanderredimi haĝua peẽme ha chéve.
¡Tuichaite mba’e piko pe mborayhu divino don! Henyhẽvo pe mborayhúre, Ñandejára oporandu: ¿Ndapejevymo’ãi piko cherendápe ko’áĝa, ha peñearrepenti pende pekadokuéragui, ha peñemoambue che pomonguera hagua?”. Ternura reheve, Ha’e ñanembopy’aguapy: “Ha péina ápe, che jyva misericordia iñasãi peẽme; ha oimeraẽva oúvape, che amoguaheta; ha tojehovasa umi oúva che rendápe”.
¿Nderehayhumo’ãi piko Chupe, nderayhuraẽveva’ekue ndéve?. Upéicharõ, neñe’ẽrendu Imandamientokuérare. ¿Nereñemoangirῦmo’ai piko Hese, ome’ẽva’ekue hekove iñangirῦnguérare? Upéicharõ, neñe’ẽrendu Imandamientokuérare . ¿Nderepytamo’ãi piko Imborayhúpe ha ehupytýta opa mba’e mborayhúpe oikuave’ẽva ndéve? Upéicharõ, neñe’ẽrendu Imandamientokuérare. Añembo’e tañañandu ha tajapytambaite Imborayhúpe, Jesucristo rérape. Amén.