Sunsum mu Nkaadze a Okenyan Mapã
Sɛ ankorankor nkodzen, anaa sɛ wiadze gyinabew a yennyi ho do tum dze sum hyɛ hɛn anamɔn kwan do a, sunsum mu nkaadze a okenyan mapã a ofi hɛn nkwa nwoma mu tse dɛ mboba a ɔhyerɛn a wɔboa hyerɛn kwan a ɔda hɛn enyim no.
Mfe duawɔtwe wɔ Enyido-adzehu a Odzi Kan n’ekyir no, Nkɔnhyɛnyi Joseph Smith kyerɛɛw no suahu ho asɛm no ara yie. Nna oehyia etsĩadze, atseetsee, enyimguase, ehunahuna, na ɔbor dzendzen.1 Naaso ɔkɔr do gyee n’Enyido-adzehu a Odzi Kan no ho dase akokodur mu dɛ: “Mehu kan ankasa, na dɛm kan no ne finimfin no muhun Nyimpa-su beenu, na wɔkasaa kyerɛɛ me ampa; na sɛ kaansa wɔtaan me na wɔtseetsee me dɛ mekãa dɛ mehu enyido-adzehu mpo a, ɔda ho yɛ nokwar. … Minyim dɛm, na minyim so dɛ Nyame nyim, na munnkotum apow.’’2
N’abrabɔ nkodzen ber mu no, Joseph n’adwen mu nkaa dze no kɔr ekyir bɛyɛ mfe eduonu dɛ Nyankopɔn dɔ no ampaara no na ndzɛmba a osisii a osiesie wiadze no maa Nsanananmu no a wɔhyɛɛ ho nkɔm tsetse no. Ɔrodwendwen no sunsum mu akwantu ho no, Joseph kãa dɛ: “Me mmfa mfomdo mma obiara dɛ ɔnngye m’abakɔsɛm nndzi. Sɛ mennya sũahu a menyae a, nnkyɛ marankasa merenngye nndzi.’’3
Naaso sũahu ahorow no yɛ nokwar, na no werɛ emmfir anaa ɔammpow dabiarada, a kommyɛ mu no osii ne dase no pi ber a ɔrokɔ Carthage no. Ɔkãa dɛ, “Metse dɛ eguambaa a wɔdze no rokɔ ekumii, mbom mayɛ komm dɛ ɔhyewber n’anapa; bɔn biara nnyi me tsibowa mu a otsĩa Nyankopɔn na nyimpa nyina.’’4
Wo Sunsum mu Sũahu horow a Okenyan mapã no
Adzesuadze bi wɔ Nkɔnhyɛnyi Joseph ne fasusu mu ma hɛn. Ofi mber to mber asomdwee akwankyerɛ a yenya fi Sunsum Krɔnkrɔn hɔ kã ho no, Nyankopɔn dze tum ma hɛn mu kor biara awerɛhyɛmu dɛ Onyim hɛn na ɔdɔ hɛn na Orihyira hɛn ankorankor na wɔ baguamu. Afei, wɔ hɛn nkodzen ber mu no, Agyenkwa no dze sũahu yinom san ba hɛn adwen mu.
Dwen woara w’abrabɔ ho. Mber resen no, meetsie sunsum mu sũahu mpempem a a ɔyɛ nwanwa fi Nda a Odzi Ekyir Ahotseweefo hɔ a wɔwɔ wiadze nyina, a osi no pi kyerɛ me tra ekyingye biara dɛ Nyankopɔn nyim na Ɔdɔ hɛn mu kor biara na dɛ Ɔpɛ dodow dɛ Oyi Noho kyerɛ hɛn. Sũahu ahorow yinom botum aba wɔ mber tsitsir wɔ hɛn abrabɔ mu, anaa wɔ annyɛ a ahyɛse no ɔbɛyɛ dɛ ɔnnyɛ adze tsitsir bi, naaso aber nyina no Nyankopɔn no dɔ ho sunsum mu pisi nwanwa dzendzen bi kã ho.
Yɛrekaa sunsum mu nkaadze suahu ahorow a okenyan yinom ma yɛkɔ hɛn ntwɛr enyim, yɛpaa mu kã dɛ mbrɛ Nkɔnhyɛnyi Joseph yɛe no: “Dza menyae no fi sor. Minyim dɛm, na minyim dɛ Nyankopɔn nyim dɛ minyim dɛm.’’5
Mfatoho Anan
Dwendwen wɔara wo sunsum mu nkaadze a okenyan ho dɛ mbrɛ mekã binom hɔn fasusu kakra kyerɛ hom.
Mfe pii abasen kɔ no, stake patriarch bi a n’enyi efir na n’akoma n’afa ebien nyina nntum nnyɛ edwuma papa no totɔe serɛɛ dɛm mber no-Dr. Russell M. Nelson dɛ ɔmbɛgye no, a nna dɛm mber no nna opirahyɛn biara nnyi hɔ a obotum asa drubɛn a otsĩa ebien no yar. Ewiei no Dr. Nelson gyee to mu dɛ ɔbɛyɛ opirahyɛn no. President Nelson ne nsɛm nye yi:
“Yeyii dza osiw drubɛn a odzi kan no fi hɔ no, yɛmaa drubɛn a otsĩa ebien noho daa hɔ. Yehun dɛ ɔno dzi mu na mbom ɔayɛ kɛsenara ma onntum nnyɛ edwuma dɛ mbrɛ ɔwɔ dɛ ɔyɛ no. Ber a yɛreyɛ drubɛn yi nhwehwɛmu no, asɛm pɔkyee bi bɔtɔɔ m’adwen do: Tsew kɔntɔnkrɔn ne tɛtɛr no do. Medze asɛm no too mo boafo n’enyim. “Drubɛn no honam no bɔsõ sɛ yebotum atsew kɔntɔnkrɔn no do yie ma ne kɛse ayɛ dza oye a.’
“Naaso yebesi dɛn bɛyɛ? … Mfonyin pefee bi baa m’adwen mu, a ɔkyerɛ mbrɛ yebesi botum apam—yebobu ato do wɔha na yeebu ahyɛmu wɔ hɔ no. … Medaho kaa dɛm adwen mu mfonyin no a—nsesaneeba nsisii wɔ bea a ɔwɔ dɛ yɛdze ahoma no pam pɛɛ. Nsiesie no dzii mu dɛ mbrɛ wɔdrɔɔ no wɔ m’adwen mu no. Yɛsɔɔ drubɛn no hwɛe na yehun dɛ nwin no do akɔ famu koraa. Mo boafo no kãa dɛ, ‘Ɔyɛ anwanwadze.’’’6 Patriarch no tsenaa ase mfe pii.
Wɔkyerɛɛ Dr. Nelson kwan. Na onyim dɛ Nyankopɔn nyim dɛ onyim dɛ ɔaakyerɛ no kwan.
Emi na Kathy dzii kan hyiaa Beatrice Magré wɔ France mfe 30 abasen kɔ no. Ɔnnkyɛree na Beatrice kãa suahu bi a onyaa nhyɛdo dzendzenndzen wɔ no sunsum mu abrabɔ do mber tsĩabaa wɔ n’enuma ekyir mber a nna ɔyɛ abasirba ho asɛm kyerɛɛ me. Ne nsɛm nye yi:
“Hɛn nkorbata mu mbabun nye hɔn baanodzifo tuu kwan kɔɔr Lacanau mpoano, nna ɔyɛ dɔnhwer kor na fã fi Bordeaux.
“Ansaana wɔrebɛsan fie no, baanodzifo no kor yɛɛ n’adwen dɛ ɔbɔbor dza odzi ewiei na ɔhyɛɛ n’ahwehwɛ enyiwa kɛhyɛɛ asorɛkye no mu. Opuei sor bio no, nna n’ahwehwɛ enyiwa no ayew. … Ɔyewee wɔ po no mu.
“N’ahwehwɛ enyiwa no a ɔayew no besiw no kwan dɛ obotwuw ne kaar no. Yɛbɛkã bea a yɛnye fie ne ntamu twe.
“Akyerɛbaa bi a gyedzi ahyɛ no mã susui dɛ yɛmbɔ mpaa.
“Mohwinhwinii dɛ yɛrobɔ mpaa no rennkesi hwee koraa, na meyɛ ntsintsima dɛ mebɛkã kuw no ho ma wɔabɔ mpaa bagua mu ber a nna yegyina nsu a ɔyɛ hu no mu a odu hɛn finimfin.
“Wɔbɔɔ mpaa no wiei no, metserɛɛw m’abasa mu dze tutuu nsu gu obira no ho. Ber a nna medze me nsa rohwew nsu n’enyi no, n’ahwehwɛ enyiwa no bɔtɔɔ me nsamu. Tum nkãtse bi hwiraa me kra mu dɛ nokwar ara Nyankopɔn tsie hɛn mpaabɔ.’’7
Mfe eduonan-enum ekyir no, ɔkaa no dɛ mbrɛ osii ndeda. Oehyira Beatrice na onyim dɛ Nyankopɔn nyim dɛ onyim dɛ oehyira no.
President Nelson na Akyerɛbaa Magré hɔn sũahu horow no yɛ soronko dodow, naaso hɔn beenu no dze, hɔn werɛ nnkefir da sunsum mu nkaadze a okenyan mapã wɔ Nyankopɔn no dɔ ho a ɔahyɛ hɔn akoma mu no.
Dza osisi a okenyan mapã yinom taa ba ber a yerusũa asɛmpa a wɔdze asanananmu aba ho asɛm anaa yɛnye binom rekyɛ asɛmpa no.
Wotwaa mfonyin yi wɔ São Paulo, Brazil, wɔ afe 2004 mu. Nna Floipes Luzia Damasio a ɔwɔ Ipatinga Brazil Stake no edzi mfe 114. Ɔrekã ne nsakyeree ho asɛm no, Akyerɛbaa Damasio kãa kyerɛɛ me dɛ asɛmpasomafo a wɔwɔ n’ekurase dze asɔfodzi nhyira no maa abɔdomaba bi a nna ɔyar dzendzenndzen ma awanwadze mu ara ɔtsee apɔw Nna ɔpɛ dɛ ohu bi kã ho. Ɔbɔɔ mpaa wɔ hɔn asɛm ho no, Sunsum ne dase a ekyingye nnyi ho sii no pi kyerɛɛ no dɛ Joseph Smith yɛ Nyankopɔn no nkɔnhyɛnyi. Odzii mfe 103 no, wonumaa no, na, odzii mfe 104 no, ɔyɛɛ endowed. N’ekyir no, afe biara no, ɔdze bɔɔs tu kwan dɔnhwer 14 dze kedzi dapɛn kor wɔ temple. Akyerɛbaa Damasio nyaa ɔsor pisi dɛ onyim dɛ Nyankopɔn nyim dɛ onyim dɛ dɛm dase no yɛ nokwar.
Iyi yɛ sunsum mu nkaadze fi m’asɛmpakã edwuma wɔ France mfe 48 abasen kɔ no.
Ber a nna menye me nyɛnko robobɔ mbobow mu na yɛrohwehwɛ binom akyerɛkyerɛ hɔn asɛmpa no, menye me nyɛnko dze Mormon Nwoma no bi gyaa maame panyin bi. Ber a yɛsanee kɔr maame no ne fie bɛyɛ dapɛn kor ekyir no, obueii n’abow. Ansaana yɛbɛkã asɛm biara no, metsee nokwar sunsum mu tum bi nkã. Nkãtse dzendzen no kɔɔr do ber a Owurayer Alice Audubert too nsa frɛ hɛn dɛ yɛmbra dan mu na ɔkãa kyerɛɛ hɛn dɛ ɔakenkan Mormon Nwoma no na onyim dɛ ɔyɛ nokwar. Ber a yefii ne fie dɛm da no, mobɔ mpaa dɛ, “Ɔsor Egya, mesesrɛ boa me ma mowerɛ mmfir dza metsee no sesie no.’’ Mo werɛ mmfirii dabiarada.
Mber a ɔnnyɛ nwanwa mu no, wɔ abobow bi ho tse dɛ mbobow ɔha binom no, maatse ɔsor tum no ne nkã. Na nna minyim dɛ Nyankopɔn nyim dɛ minyim dɛ sor ntokura bi ebuei.
Ankorankordze na Wɔnngye ho Kyim
Sunsum mu mber mapã a okenyan yinom ba mber ahorow na akwan horow mu, a ɔyɛ ankorankor dze ma hɛn mu kor biara.
Dwen wo fasusu a ipɛ ho wɔ kyerɛwsɛm no mu. Hɔn a nna woritsie Ɔsomafo Peter no “hɔn akoma mu wowɔɔ hɔn.’’8 Lamannyi baa Abish “gyee n’egya n’enyido-adzehu nwanwa no dzii.’’9 Ndze bi baa Enos n’adwen mu.10
Me nyɛnko Clayton Christensen kãa suahu bi ho asɛm wɔ ber a nna ɔdze mpaabɔ papaapa rekenkan Mormon Nwoma no wɔ kwan yi mu: “Ɔdɔ Sunsum fɛɛfɛw, ahomka, bi … twaa moho hyiae na ɔhɛnhɛn me kra mu, kãa mo fuae wɔ ɔdɔ nkãtse mu a munnsusui dɛ mubotum atse nkã, [na nkãtse yinom kɔɔr do aber biara].’’11
Mber pii wɔ hɔ a sunsum mu nkãtse no kɔ hɛn akoma mu tse dɛ ogya, ɔhyerɛɛn hɛn akoma mu. Joseph Smith kyerɛkyerɛɛ mu dɛ ɔtɔfabi a yenya “mpofirmu adwenkyerɛ kakra’’ na ofi ber to ber no “nyimdzee korɛngyee na ɔba.’’12
President Dallin H. Oaks, reyi banyin nokwafo bi a ɔgyee to mu dɛ onnyaa sũahu a ɔtse dɛm bi da ano no, tuu fo dɛ, “Ebia enya wo mpaabɔ ne nyiano da a ɔnnyɛ kor pɛr, naaso edze w’enyidado etsim sɛnkyerɛdze bi a ɔsõ kɛse anaa ndze bi a ɔgyegye dodow do ma idwen dɛ nnyaa nyiano biara.’’13 Agyenkwa Nankasa kãa nkorɔfo a nna wɔwɔ gyedzi kɛse ho asɛm a “wɔdze ogya nye Sunsum Krɔnkrɔn no [hyiraa] hɔn, [naaso] nna wonnyim no dɛm.’’14
Isi Dɛn Tsie No?
Ɔnnkyɛree na yɛtsee President Russell M. Nelson a ɔkãa dɛ: “Moto nsa frɛ hom dɛ hom ndwen nkɔ bun mu na wɔntaa ndwen asɛmbisa tsitsir yi ho: Isi dɛn tsie No? Mesan so to nsa frɛ hom dɛ hom ntu anamɔn mfa ntsie No yie na wɔntaa nyɛ.’’15 Osii dɛm ɔfrɛ no do anapa yi.
Yetsie No wɔ hɛn mpaabɔ mu, wɔ hɛn efiefi, wɔ kyerɛwsɛm no mu, wɔ hɛn asɔr ndwom mu, ber a yedzi sacrament no emudzi mu, ber a yɛpaa mu kã hɛn gyedzi, ber a yɛsom binom, na ber a yɛnye agyedzifo mfɛfo kɔ temple. Sunsum mu mber mapã a okenyan ba ber a mpaabɔ mu ara yetsie wiadze mfɛndzanan ehyiadzi nsɛm na ber a yesie mbrasɛm no yie. Na mbofra, sũahu ahorow yinom wɔ hɔ ma hom dɛmara. Hom nkaa dɛ, Jesus “kyerɛkyerɛe na ɔsom mbofra … na [mbofra no] kãa … awanwasɛm akɛse.’’16 Ewuradze kãa dɛ:
“Mo Sunsum na ɔdze [nyimdzee yi] maa hom, … na sɛ nnyɛ mo tum a nkyɛ hom [nsa] rennkã;
“Dɛm ntsi, hom botum agye dase dɛ hom atse me ndze, na hom nyim me nsɛm.’’17
Yebotum “etsie No’’ osian Agyenkwa no Werdambɔ a onnyi saso ho nhyira no ntsi.
Ber a yennkotum akyerɛ mber a yebenya mber yinom a okenyan mapã no, President Henry B. Eyring dze afotu yi mae wɔ hɛn ahosiesie mu dɛ: “Anafua, na adzekyee anago, ibotum na adwendwen, dze ebisa nsɛmbisa dɛ: Ana Nyankopɔn dze asɛm somae a nna ɔyɛ mara medze a? Ana muhun Ne nsa wɔ m’abrabɔ mu anaa [m’ebusua] hɔn abrabɔ mu a?’’18 Gyedzi, setsie, ahobrɛadze, na apra w’akoma mu na obuei sor ntokura.19
Mfatoho
![](https://www.churchofjesuschrist.org/imgs/https%3A%2F%2Fassets.churchofjesuschrist.org%2Fc3%2F7f%2Fc37f369038fc40c974f5d2d07879ad8d10c42c96%2Fc37f369038fc40c974f5d2d07879ad8d10c42c96.jpeg/full/!250,/0/default)
Ibotum adwen wo sunsum mu nkaadze wɔ dɛm kwan yi do. Yɛdze daa daa mpaabɔ, enyimpisi dze sie hɛn ahyɛmudzi horow, na Sunsum Krɔnkrɔn n’akyɛdze no, yedua abrabɔ mu hwehwɛ hɛn kwan. Sɛ ankorankor nkodzen, ekyingye, anaa abagura dze sum hyɛ hɛn anamɔn kwan mu, anaa sɛ wiadze gyinabew a yennyi tum wɔ do dze gya hɛn ma yɛdwendwen ndaamba ho a, sunsum mu nkaadze a okenyan no fi hɛn nkwa nwoma mu tse dɛ mboba a ɔhyerɛn a wɔboa hyerɛn kwan a ɔda hɛn enyim no, a wɔma hɛn awerɛhyɛmu dɛ Nyankopɔn nyim hɛn, ɔdɔ hɛn, na Ɔasoma Ne Ba, Jesus Christ, dɛ Ɔmboa hɛn ma yɛnsan nkɔ fie. Na sɛ obi dze ne nkaadze a okenyan no to nkyɛn na ɔyew anaa onnhu dza ɔnnyɛ a, yɛdan hɔn kɔ Agyenkwa no hɔ ber a yɛnye hɔn kyɛ hɛn gyedzi na nkaadze, yɛboa hɔn ma wɔsan hwehwɛ sunsum mu mber egudzi no a nkyɛ ɔsom hɔn bo no.
Sũahu ahorow bi yɛ krɔnkrɔn ara ma dɛ yɛdze sie hɛn sunsum mu nkaadze mu na yɛnnkyɛ.20
“Abɔfo nam Sunsum Krɔnkrɔn no tum do kasa; dɛm ntsi, wɔkã Christ ne nsɛm.’’21
“Na eso sor abɔfo [nngyaa] dɛ wosom adasamba.
“Na hwɛ, wɔbrɛ hɔnho adze ma [Christ], na wɔsom dɛ mbrɛ ne mbrasɛm no se, … na woyi hɔn ho kyerɛ hɔn a hɔn gyedzi yɛ dzen na hɔn adwen si pi wɔ biribiara a no ho tsew mu.’’22
Na “Okyigyinafo no, a ɔyɛ Sunsum Krɔnkrɔn no, … ɔno na ɔbɛkyerɛkyerɛ hom ndzɛmba nyina, ɔbɛkaa hom dza makã akyerɛ hom nyina.’’23
Hom nkaa hom nkaadze krɔnkrɔn. Hom ngye ndzi. Kyerɛw to hɔ. Nye w’ebusua nkyɛ. Gye dzi dɛ wofi wo Ɔsor Egya na No DɔBa nkyɛn ba wo hɔ.24 Ma wɔmfa abotar mbra w’ekyingye mu na ntseasee mma wo nkodzen.25 Mobɔ wo anohoba dɛ ber a, ɔpɛ mu ara, egye sunsum mu mber a okenya a osisi wɔ w’abrabɔ mu to m,u na ahwɛyie mu ara wɔsom wo bo no, mbordo na wɔbɛba wo hɔ. Ɔsor Egya nyim wo na ɔdɔ wo!
Jesus nye Christ no, wɔdze N’asɛmpa asan ananamu aba, na ber a yɛyɛ anokwafo no, megye dase dɛ yɛbɛyɛ Ne dze afebɔɔ, wɔ Jesus Christ ne dzin mu, amen.