Te Tinobureiki Aritiona Tembora e Katabuaki i roun Beretitenti Ingkiri
Beretitenti Koten B. Ingkiri e katabua te Tinobureiki tembora—te kauoua n Aritiona n tembora ao ana ka 108 te Ekaretia—i nanon aua tain te bootaki n 3 Maati.
“Tia karabwaia naake a tia ni kawenea aan aei ao nakoia naba kaain kaawa ake i rarikira,” e taku Beretitenti Ingkiri n ana tataro ni katabu, are e kaineti nakoia Aomata Aika Itiaki Ni Boong Aika Kaitira ke kaain te ekaretia ake a moan roko n aonon Tinobureiki n 1878 n aron are e bubuti iai Beretitenti Iang. “A kekeiaki ribuakon te kanganga n te tai ae maan ni kaaitarakin bwaai aika bati. Ao ngkai aia kariki nakon taai aika a na roko a na kimwareirei ni kakukureia ni mwiin te mwakuri ae raoiroi are a tia ni karaoia ni korakoraia, raoiroin bwaai ake a tia ni karaoaki, tamaroan ao kakateken te tembora.”
Raon Beretitenti Ingkiri bon te Unimwaane ae Niiro A. Makitiwaero man aia Kooram Abotoro ake Tengaun ma Uoman ao te Unimwaane ae Teiro E. Miira man te Kaitingaun, Te Kauoman ni Kauntira i Amerika Maeao ni Beretitenti n te Aono.
Te tembora ae boou i meang n Aritiona e na bon buokia kaain te Ekaretia ao te mwakoro ma i maeoan Niu Metiko. Te tembora n te mwakoro ni ikotaki ma kaain te ekaretia ake a maeka i Apache, Hopi, Navajo, ao Zuni aika bon Kaain Amerika ni koaua. A rawata kaain Amerika ni koaua ake a bwaati ni korotamnei ao ni karaoi kaintekateka ma bwain nanon te tembora, n aekan rabunan te ataei, bwatiketi, n nen aroka aika karaoaki man te bai.
Tinobureiki bon te taun are e toma mai Teira ae maekanaki n 1878 are mwakorona bon te korone are e waakinaki man a na konabwai Beretitenti Burikam Iang. N te 1880, Teunimwaane ae Wibooti Woturobu, man te Kooram n te Katengaun ma Uoman n Abotoro, e kaungai nanoia n aia kekeiaki Aomata Aika Itiaki bwa a na kawakinaki ngke e taekinaki riain katean te tembora i marenaia. Rimwii ao taeka ni burabeti ake a taekinaki e na bon riki nakon te Ekaretia mai iroun Beretitenti Ioane Teira (1808–87) ao Iotebwa F. Timiti (1838–1918). Kaain te Ekaretia aika kakaonimaki a kakoauai berita aikai, are e bwaatinaki nakon te roro teuana ma teuana.
“Karakinan ao rongorongo mai Tinobureiki a onrake n taiani karaki,” e taku beretitenti Reon T. Baaraki, bon kaain Tinobureiki. “I a tia ni kaikawaaki ao n ongongoraeakin bwaai akanne. Ngaia ae I ataia bwa aio aia tembora burabeti.”
“Te tembora aei bon boon aia titiraki burabeti ake a karaoi,” e taku Riin Boota, ana komete ni kairiri te Aritiona Tembora. “Bon te bwaintangira nakoira ae aki bati, ma ai moara riki nakoia bwaeonia aika ara bakatibu, ti tuangaki bwa ti na kiitana mweengara i Uta ao ni maeka ikekei.”
E raka i aon 11,000 kaain te ekaretia ake a kakawara ana katabu te tembora. E ngae ngke ti 9,000 aomata ake a maeka n aonon Tinobureiki, e raka i aon 94,000 aika ira kaukan te auti n 2–16 Beberuare. E taku Beretitenti Baraaki bwa iruwa ake a roko e reke aia tai ni itoman ma aia utu n te aono arei. “Ao mani kukureia, ao kairaia raoraoia,” e taku. Te kukurei i bukin katabuan te tembora ae boou aei e bon aki keerikaki man te tai are e moan katabuaki iai. “E karaoaki 24 te tai ni bootaki n te wiiki, ao ngaia ni kabane akekei a bon taraa n onrake n te bwai are a karaoia,” e taku Beretitenti Bwaaraki.