O Koya sa Turaga vei Kemudou
Na isau cecere ni Kalou sa dau gole kivei ira era veiqaravi ka sega ni namaka me ra saumi.
Kemuni na taciqu lomani kei na, itokani lomani, au vakavinavinaka vakalevu niu mai maliwai kemuni ena soqoni veivakauqeti oqo ni matabete e vuravura raraba. Vinaka vakalevu Peresitedi Monson, na nomuni itukutuku kei na veivakalougatataki. Keimami na dau ciqoma tu ga e yaloi keimami na nomuni vosa ni veidusimaki, ivakasala, kei na vuku. Keimami lomani kemuni ka tokoni kemuni, ka keimami na dau masulaki kemuni tikoga. Sa ikemuni dina na parofita ni Turaga. O ikemuni na neimami Peresitedi. Keimami tokoni kemuni, ka lomani kemuni.
Voleka ni ruasagavulu na yabaki sa oti, a vakatabui kina na Valetabu e Madrid Sipeni ka tekivutaki sara na veiqaravi ni sa dua na vale tabu ni Turaga. Keirau se nanuma tiko vakavinaka kei Harriet na siga oqo baleta niu a veiqaravi tiko ena Mataveiliutaki ni iWasewase e Iurope ena gauna o ya. Keimami a maqusa vakalewelevu ena vuqa na auwa me tuvanaki vakamatailalai na soqo eso me yacova na kena vakatabui.
Ni sa roro mai na siga ni vakatabui, au raica ni se bera niu ciqoma edua na veisureti meu na tiko kina. E vaka me veivakidacalataki toka oqo. E vakakina, na noqu ilesilesi vaka-Peresitedi ni iWasewase, au sa mai vakaitavi vakalevu sara ena cakacaka ni valetabu oqo kau vakila niu sa kena itaukei vakalailai.
Au a tarogi Harriet ke sa raica e dua na ivola ni veisureti. E se bera.
Sa toso na siga kau sa tekivu lomaleqa. Au nanuma de sa yali beka na neirau ivola ni veisureti—e rairai sa vavani tu ena ruku ni dabedabe. E rairai sa biu vata beka kei na meli makawa ka biu laivi. E dua tiko na nodratou pusi siosio na tiko tikivi keitou, kau sa tekivu beitaki koya.
Sa kena itinitini meu sa ciqoma na dina: Au a sega ni sureti.
Ia a rawa vakacava oqo? Au a cakava beka e dua na cala? E dua beka e nanuma ni sa na rui balavu na neirau na gole mai? Au sa guilecavi beka?
Sa qai yaco, meu kila ni vakasama vakaoqo ena mua ki na vanua au na sega ni via tiko kina.
Keirau sa qai vakasamataka ni kena vakatabui na valetabu e sega ni baleti keirau. E sega ni baleta o cei e dodonu me sureti se sega. E sega ni baleta na veika keirau na vakila se veika e dodonu me caka vei keirau.
Sa baleta ga na kena vakatabui e dua na itikotiko tabu, e dua na valetabu ni Kalou sa Cecere Sara. Sa qai dua na siga ni marau vei ira na lewe ni Lotu mai Sipeni.
Ke au a sureti beka kina, au na marautaka sara. Ia kevaka au a sega ni sureti, ena sega ni lailai sobu na noqu reki. Keirau na marau kei Harriet vata kei ira na neirau itokani, ira na veitacini era tu mai vakayawa. Keimami na vakalagilagia na Kalou baleta na veivakalougatataki totoka oqo ena marau mai vale mai Frankfurt me vaka ga mai Madrid.
Luve ni Kurukuru
Vei ira na Tinikarua a kaciva ka tabaka o Jisu e rua e rau veitacini, o Jemesa kei Joni. O nanuma tiko na yacabuli a vakayacani rau kina o Koya?
Luve ni Kurukuru (Boanerges).1
Ena sega ni ko vakayacani vaka oya ke sega na kena yavu vakaitalanoa. E ka ni rarawa ni sega ni vakamacalataki rawa ena ivolanikalou na vanua a tekivu mai kina na yacabuli. Ia, eda dau raica vakatikina na ivakarau ni nodrau bula o Jemesa kei Joni. Oqo oi rau tikoga ga na veitacini rau a kaya me kacivi sobu mai na bukawaqa ki na dua na koro e Samaria ni rau a sega ni sureti ki na taoni.2
E rau a gonedau o Jemesa kei Joni—rairai rau sega sara ni vinaka kina—ia e rau kila vinaka tu na gacagaca ni veika ni bula. E dina sara, ni rau tamata daucakacaka.
Ena dua na gauna, ni sa vakarau gole tiko na iVakabula ki Jerusalemi ena iotioti ni gauna, rau a gole yani Vua o Jemesa kei Joni me kerei e dua na ka bibi—na kena e rauta beka na yacadrau buli.
“Keirau sa vinakata mo ni cakava vei keirau na ka keirau na kerea,” rau a kaya.
Au raitayaloyalotaki Jisu ni matadredredre yani vei rau ka sauma yani, “A cava drau sa vinakata?”
“Ni solia vei keirau me keirau tiko e na nomuni iukuuku, e dua ena ligamuni matau, ka dua ena ligamuni mawi.
A soli ibole vei rau na iVakabula me rau vakasamataka mada vakatitobu na ka rau sa kerea tiko ka qai kaya, “Ia me tiko e na ligaqu imatau kei na ligaqu imawi sa sega ni noqu meu solia vakailoa; vei ira ga sa vakarautaki me nodra.”3
Sa kena ibalebale, e sega ni rawa mo vakarokorokotaki ena matanitu vakalomalagi ena nomu kerea mo vakadinati. E sega ni rawa mo “veivosakitaka” na nomu igolegole ki na lagilagi tawamudu.
Ni ra sa rogoca na tini na iApositolo baleta na kerekere mai vei rau na Luve ni Kurukuru, era a sega marautaka sara. Sa kila tu o Jisu ni sa voleka sara na Nona gauna, ka raica na veileti ena kedra maliwa o ira era na cakava tiko na Nona cakacaka a rairai lomaleqa kina.
A vosa vei ira na Tinikarua baleta na ituvaki ni kaukauwa kei na kena yavalati ira era sa vakasaqara ka taura. “O ira na tamata dauveivakauqeti e vuravura,” e kaya o Koya, “era vakayagataka na nodra itutu cecere mera vakayaco kaukauwa kina vei ira eso.”
Au sa voleka sara ni raica na iVakabula, ni rai yani ena loloma tawayalani ki na matadratou na tisaipeli yalodina ka dauvakabauta. Au voleka sara ni rogoca na Domona e vakamamasu, “Ia sa sega ni vakakina vei kemudou. Ia, ena nomudou tamata ga ko koya vei kemudou sa viavialevu: Ka na nomudou tamata wale ko koya vei kemudou sa viavia turaga.”4
Ena matanitu ni Kalou, na cecere kei na veiliutaki e kena ibalebale na raici ira na tamata ena kedra ituvaki dina—me vaka sa raici ira na Kalou—ka qai gole yani ka laki qaravi ira. Sa kena ibalebale na reki vata kei ira sa marau, tagi vata kei ira sa tagi, laveti ira cake era sa tiko leqa, ka lomani ira na noda era tiko tikivi keda me vaka sa lomani keda na Karisito. Sa lomani ira na luve ni Kalou kecega na iVakabula se cava ga na kedra ituvaki vakailavo, matatamata, ivosavosa, bula vakapolitiki, se matanitu cava ga o cavutu mai kina. Ka vakakina o keda!
Na isolisoli cecere ni Kalou sa dau gole kivei ira era veiqaravi ka sega ni namaka me ra saumi. E lako kivei ira era veiqaravi vakanomodi; sai ira era veiqaravi galugalu ga yani mera veivukei; sai ira era veiqaravi yani baleta ni ra lomana na Kalou kei ira na luve ni Kalou.5
Kakua ni Ceguva
Ni oti toka vakalailai noqu kacivi meu Vakaitutu Raraba vou, au a kalougata meu tomani Peresitedi James E. Faust ki na kena tuvanaki vou e dua na iteki. Niu draivataka yani na motoka ki na neitou ilesilesi oqo ki na Ceva totoka kei Utah, a vakayagataka na gauna oqo o Peresitedi Faust me vakasala ka vakavulici au. Dua na lesoni au na sega ni guilecava. A kaya, “Era sa dau vakavinavinaka na lewe ni Lotu kivei ira na Vakaitutu Raraba. Era na qaravi iko vakavinaka ka kaya vei iko na veika vinaka baleti iko.” A qai cegu vakalailai ka kaya mai, “Dieter, mo dau vakavinavinakataka oqo ena veigauna ia kakua sara ni ko ceguva.”
Na lesoni bibi oqo baleta na veiqaravi ena Lotu sa baleta tiko na lewe ni matabete yadua ena veikuoramu ena Lotu. Sa baleti keda kece sara ena Lotu oqo.
Na gauna sa vakasala kina o Peresitedi J. Reuben Clark vei ira sa kacivi ki na itutu cecere ena Lotu, ena dau kaya vei ira me ra kakua ni guilecava na ivakaro naba ono.
E dau yaco, me qai tarogi, “Na cava na ivakaro naba ono?”
“Kakua ni tauri iko sara vakabibi,” e dau kaya.
E dina, e dau tarava mai e dua tale na taro: “Na cava na vo ni lima na ivakaro?”
Ena iserau ni matana, e dau qai kaya o Peresitedi Clark, “E sega ni dua.”6
Meda iliuliu qaqa ni Lotu, eda na vulica na lesoni bibi oqo: na veiliutaki ena Lotu e sega ni baleta vakalevu na dusimaki ira eso ia sa baleta tiko noda gadreva meda dusimaki mai vua na Kalou.
Kacivi ki na Madigi ni Veiqaravi
Ni da sa Yalododonu ni Kalou sa Cecere Sara, meda sa “nanumi ira ena ka kecega ko ira na dravudravua kei na vakaleqai, na tauvimate kei ira sa kune rarawa, ia ko koya sa sega ni kitaka vakakina, sa sega ni noqu tisaipeli.”7 Na veimadigi ni lako yani ka caka vinaka kei na qaravi na tamata e sega ni vakaiyalayala. Eda na rawa ni raici ira ena noda itikotiko raraba, ena noda tabanalevu kei na tabana, ka vakakina ena noda itikotiko.
Me kena ikuri, sa soli ki na lewe ni Lotu yadua na veimadigi matata me ra veiqaravi yani kina. Eda vakatoka na veimadigi oqo me “veikacivi”—e dua na vosa e dodonu me vakavotuya vei keda o cei sa kacivi keda tiko meda laki veiqaravi. Keda raica na noda veikacivi oqo me madigi ni noda qarava na Kalou ka veiqaravi yani ena vakabauta kei na yalomalumalumu, na veicakacaka ni veiqaravi sa ikalawa ena salatu ni bula vakatisaipeli. Ena sala oqo, ena sega walega ni tara cake na Kalou na Nona Lotu ia ena tarai ira cake talega na Nona italai. Sa tuvanaki tu na Lotu me vukei keda meda tisaipeli dina ka yalodina i Karisito, ka luvena vinaka vakaturaga ka vakamarama na Kalou. Oqo e yaco sega walega ni da tiko ena soqoni ni lotu ka rogo vunau, ia ni da tu yani vakaikeda ka laki veiqaravi. Oqo na sala eda na “tamata qaqa” kina ena matanitu ni Kalou.
Eda ciqoma na veikacivi ena loloma soliwale, yalomalumalumu, kei na vakavinavinaka. Ni da sa vakacegui mai na veikacivi oqo, eda na ciqoma na veisau ena yalo vata ga ni loloma soliwale, yalomalumalumu, kei na vakavinavinaka.
Ena mata ni Kalou e sega ni dua na veikacivi ena matanitu e bibi cake mai na dua tale. Na noda veiqaravi—ka levu se lailai—ena sava na yaloda, dolava na katuba kei lomalagi, ka solia mai na veivakalougatataki ni Kalou sega walega vei ira eda qarava ia vei keda talega. Ni da gole yani vei ira na tamata, eda na kila ena nuidei yalomalumalumu ni sa kila tiko na Kalou na noda veiqaravi ena veivakadonui kei na kilikili. E matadredredre mai o Koya ni da solia na yaloda ena cakacaka ni loloma, vakabibi na kena e sega ni laurai ka kilai mai vei ira na tamata.8
Na gauna yadua eda solibula raraba kina, eda sa kalawa voleka meda tisaipeli vinaka ka dina vei Koya na Duabau sa solia na Nona ka kece ga kivei keda.
Mai na Vakatulewa ki na Voleni
E nai ka 150 ni ivakananumi ni nodra yaco mai na ivuvu ni lotu ki na Buca e Salt Lake, a peresitedi tiko kina ni iteki o Brother Myron Richins mai Henefer, Utah. A okati ena marau oqo na kena dramataki na nodra lako curuma yani na ivuvu ni lotu ena taoni a vakaitikotiko kina.
A vakaitavi vakalevu tiko o Peresitedi Richins ena tuvanaki ni soqo ni marau, ka bose vakalevu kei ira na Vakaitutu Raraba kei ira eso me veivosakitaki na soqo. E a oga sara kina vakalevu.
Ni vakarau yaco na soqo levu, a tuvanaki vou na iteki nei Peresitedi Richins, ka sa vakacegui mai vaka-peresitedi. Ena dua na Siga Tabu e tarava, a laki tiko ena soqoni ni matabete ena nona tabanalevu ka ra kere volodia mai na iliuliu me ra veivuke ki na soqo ni marau. A laveliga o Peresitedi Richins kei ira eso ka vakasalataki me vakaisulu vakacakacaka ka kauta mai na nona lori kei na isivi.
Sa qai yaco mai na mataka ni soqo levu, ka vakaitavi yani vakavolodia o Peresitedi Richins.
Ena vica na macawa ni bera o ya, a cau vakalevu sara o koya ki na tuva-ka kei na liutaki ni soqo levu oqo. Ena siga o ya, a nona ilesilesi me muri ira na ose ena voleni ka tomika na nodra benu.
A marautaka o Peresitedi Richins na ka oqo.
Sa kila tu o koya ni veiqaravi yadua e sega ni levu mai na dua tale sa tautauvata kece ga.
Sa kila vinaka ka bulataka na vosa ni iVakabula: “Ia ko koya sa uasivi cake vei kemudou me nomudou tamata ko koya.”9
Bula Vakatisaipeli Dodonu
Eso na gauna, vakataki rau na Luve ni Kurukuru, eda gadreva na itutu lelevu. Eda saga meda rogo. Eda saga meda veiliutaki ka cakava na cau eso me ivakananumi.
E sega ni cala meda vinakata na qarava na Turaga, ia ni da saga meda vakauqeti ena loma ni Lotu me baleti keda ga—me da vakacaucautaki kina ka qoroi mai vei ira na tamata—sa tu ga na keda isau. Ni da “ceguva” na nodra veivakacaucautaki na tamata, oqori sara ga na keda isau.
Na cava na veikacivi bibi duadua ena Lotu? Sai koya na kena o taura tiko nikua. Se cava sara na kena ka lailai se cecere, na veikacivi o taura tiko ena gauna oqo sai koya o na laveti ira cake kina na tamata ka yaco mo tamata yaco ni Kalou o a buli kina.
Kemuni na noqu itokani kei na taciqu ena matabete, tutaka na vanua o tu kina!
A vakavulica o Paula vei ira na Filipai, “Mo dou kakua ni nanuma na nomudou ka ga koi kemudou yadua, ia mo dou dui nanuma talega na nodra ka na tamata tani.”10
Veiqaravi ena Veirokovi
Ni vakasaqarai mo rokovi ka mo kilai ena loma ni Lotu ena vakayagataki ni veiqaravi dina ena yalomalumalumu vei ira na tamata sa ivakarau nei Iso.11 Eda na rawa ni ciqoma beka na isau vakavuravura, ia ena sau levu sara—ni sa na yali na veivakadonui vakalomalagi.
Meda sa qai muria na ivakaraitaki ni Vakabula, a yalomalumalumu ka raramusumusu, ni sega ni vakasaqara nodra vakacaucau na tamata ia me cakava ga na loma i Tamana.12
Meda veiqaravi yani ena yalomalumalumu—ena kaukauwa, vakavinavinaka, kei na veidokai. E dina ga ni noda cakacaka ni veiqaravi e ka lailai sara, tawakilai, se yaga ga vakalailai, ni o ira era na dodoliga yani ena vinaka kei na yalololoma ena yaco na siga me ra kila na yaga ni nodra veiqaravi ena loloma soliwale veivakalougatataki tawamudu ni Kalou sa Cecere.13
Kemuni na taciqu lomani,itokani lomani, meda qai vakasamataka, kila vinaka, ka bulataka na lesoni bibi oqo baleta na veiliutaki ena matabete: “Ia ko koya sa uasivi cake vei kemudou me nomudou tamata ko koya.” Sa noqu masu kei na veivakalougataki ena yaca tabu ni noda i Vakavuvuli, noda Dauniveivueti, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.