Lesu ka Ciqoma
Mai vei Elder M. Russell Ballard
Ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua
Mo lesu ki na Nona iserau ka ciqoma na veivakalougatataki tawamudu e yaco mai ena cakacakataki kei na maroroi voli ni veiyalayalati sa ra takete bibi duadua saraga eda rawa ni tuva.
Kemuni na taciqu kei na ganequ, sa noqu ilesilesi oqo meu vosa vei kemuni, ka nomuni ilesilesi mo ni vakarorogo. Na noqu takete oya meu vakacavara na noqu ilesilesi ni bera ni o vakacavara na nomu. Au na cakava na noqu vinaka taucoko.
Ena veiyabaki sa sivi, au sa dikeva ni o ira ka vakavotukana vakalevu sara ena vuravura oqo na ka era rawata sai ira ka tiko na raiyawa ena nodra bula, vata na veitakete me ra raica voli kina na nodra raiyawa kei na ituvatuva maqosa e so ena iwalewale me ra rawati kina. Ni kilai na vanua o gole tiko kina kei na nomu nanamaki mo yaco kina sa rawa ni mai vakaibalebale, vakainaki, ka rawaka ena bula.
E so e dredre me ra veidutaitaka e dua na takete kei na ituvatuva me yacova ni ra kila na takete e sa dua na vanua e lakovi se na icavacava, na ituvatuva sai koya na sala o muria mo yacova yani. Me ivakaraitaki, sa rawa ni noda takete meda draiva ki na dua na vanua tawakilai, ka me vaka era kila tu e so na marama, keimami dau nanuma vakavuqa na turaga ni keimami sa kila na iwalewale ni yaco ekea—ena neimami dau kaya voli, “Au kila—ena rairai toka ga ena igole ka tarava.” E matadredre tiko beka oqo na watiqu. A sa matata tu na takete, ia a sega ni tiko e dua na ituvatuva vinaka me yacovi kina na vanua e lakovi.
Na tuva takete e bibi baleta ni tekivu voli ena nanumi tu ni icavacava. Na ituvatuvaka sai koya na navuci ni dua na sala mo yacova na kena icavacava. E dua na iusutu ni bula marau na kena kilai deivaki na vanua cava e bibi me da yacova—ka qai vakayagataka voli na noda gauna, sasaga, kei na igu ena veika e yavutaka e dua na sala tudei meda yaco kina ki kea.
Na Kalou, na Tamada Vakalomalagi, sa solia vei keda na ivakaraitaki vinaka sara ni tuva takete kei na tuvatuva ka. Na Nona takete oya me “tucake tale na mate na tamata kecega ka rawata na bula tawamudu,”1 kei na Nona sala me rawata kina oya na ituvatuva ni veivakabulai.
E okati ena ituvatuva ni Tamada Vakalomalagi lomani na kena soli vei keda e dua na bula vakatamata vakayago e tubu, tete, ka vuli voli, e rawa ni da rawata mai kina meda vakataki Koya vakalevu cake. Na vakaisulutaki ni yaloda tawamudu ena bula vakayago; na bulataki ni ivakavuvuli kei na ivunau ni Luvena, na Turaga o Jisu Karisito; kei na tutaki ni matavuvale tawamudu sa vakatarai keda, mai na Veisorovaki ni iVakabula, meda vakataucokotaka na takete ni Kalou me baleta na tawa mate rawa kei na bula tawamudu ni Luvena vata kei Koya ena Nona matanitu vakasilesitieli.
Sa okati ena tuva takete yalomatua na kena kilai deivaki ni veitakete navuci lekaleka sa ra maucokona duadua ga kevaka era muataki ki na veitakete navuci balavu cake e kilai vakamatata sara. Au vakabauta ni dua na ilutua bibi ki na bula marau oya me vulici na iwalewale ni noda tuva takete ka yavutaka na noda dui ituvatuva ena loma ni vatuka ni ituvatuva tawamudu ni Tamada Vakalomalagi. Ke da vakanamata ena salatu tawamudu oqo, ena rawa vakaidina meda lesu ki na Nona iserau.
Sa ka vinaka me tiko na takete kei na ituvatuva e so me baleta na noda cakacaka, noda vuli, vakakina na noda qito golf. Sa ka bibi talega me tiko na takete e so me baleta na noda vakamau, noda matavuvale, kei na noda matabose kei na veikacivi ena Lotu; oqo sa dina sara kivei ira na daukaulotu. Ia sa dodonu me veisotari na noda takete levu ka cecere duadua ki na ituvatuva tawamudu ni Tamada Vakalomalagi. A kaya o Jisu, “Ia dou vakasaqara taumada na matanitu ni Kalou kei na nona yalododonu, ia ena soli me kena ikuri vei kemudou na ka kecega oqo.”2
Era tukuna vei keda na kenadau ena tuva takete ni kena rawarawa ga ka matata cake e dua na takete, na levu sara ni kena vakavotukana. Ni da rawa ni vakalailaitaka na takete ki na dua na ivakatakarakara matata se dua se rua na vosa bibi ka vakaibalebale e so, sa na qai rawa ni yaco me tiki ni noda bula na takete oya ka tubera voleka sara na veika kece eda vakasamataka ka cakava. Au vakabauta ni sa tiko e rua na vosa, ena ivakarau oqo, e vakatakarakarataka na takete e so ni Kalou kivei keda kei na noda veitakete bibi sara me baleti keda. Na vosa na lesu kei na ciqoma.
Mo lesu ki na Nona iserau ka ciqoma na veivakalougatataki tawamudu e yaco mai na cakacakataki kei na maroroi voli ni veiyalayalati sa ra takete bibi duadua saraga eda rawa ni tuva.
Eda lesu ka ciqoma ni tiko na “dei ni vakabauta [na Turaga o Jisu Karisito], ka vakararavi vakatabakidua sara ki na Nona vinaka,” ka toso “ki liu ka tudei vei Karisito, ena taucoko ni nomudou vakanuinui, ka mo dou lomana na Kalou kei ira na tamata kecega … , ka kana magiti ena vosa i Karisito, ka vosota me yacova na ivakataotioti.”3
A sega ni ciqoma o Lusefa na ituvatuva ni Tamada ka vakatarai keda meda lesu ki na Nona iserau ka ciqoma Nona veivakalougatataki. Vakaidina, a veileti ka tovolea o koya me veisautaka vakataucoko na ituvatuva ni Tamada, ni vinakata voli me taura vakaikoya na lagilagi, dokai, kei na kaukauwa ni Kalou. Kena itinitini, a vakatalai tani o koya vata kei ira na nona ilala mai na iserau ni Kalou ka “yaco kina me o Setani, io na tevoro, na tama ni veika lasu kecega, me vakaisina ka vakamatabokotaka na tamata, ka me kauti ira vakabobula me vaka na lomana, io ko ira kecega era na sega ni via rogoca na domo [ni Turaga].”4
Me baleta na nona digidigi ena vuravura taumada, sa sega ni rawa vei Setani me lesu ka ciqoma. Na ka duadua ga sa vo vei koya oya me vorata na ituvatuva ni Tamada ena vakayagataki ni veirawai kecega e rawa kei na veitemaki me segata talega me [da] rarawa vakakina.5 Na nona ituvatuva me vakataucokotaka na nona takete vakasisila e sa baleti ira na tamata kecega, kawatamata, itovo vakavanua, kei na mataisoqosoqo. Sa vakayagataka o Setani na domo ilevu—na veidomo e vakasaqara me vakadromuca na domo lailai malumu ni Yalo Tabu e rawa ni vakaraitaka vei keda na “ka kecega” e dodonu meda cakava meda lesu ka ciqoma.6
Na veidomo oqo sa nodra na vakawalena na dina ni kosipeli ka ra vakayagataka na initaneti, na vakauitukutuku veimaliwai ka tabaki, retio, retio yaloyalo, kei na yaloyalo me ra vakaraitaka kina ena sala veirawai na itovo tawadodonu, ivalavala kaukauwa, vosa velavela, ka vakasisila, kei na ka beci e vakalati keda mai na noda takete kei na ituvatuva me baleta na bula tawamudu.
Ena rairai okati talega ena veidomo oqo o ira na tamata rawati ira tu ka sa vakacalai mai na ivakavuvuli vakavuravura ni turaga kei na marama era qara me ra vakarusa na vakabauta ka vagolea na nodra vakanamata tawamudu na sa tovolea voli me ra lesu ki na iserau ni Kalou ka ciqoma “na ka kecega sa tu vei [Tamada].”7
Au raica rawa mai na vakanamata voli ki na lesuvi ka ciqomi ni veivakalougatataki yalataki, ni sa gadrevi meu na dau tarogi au wasoma, “Au sa vakacava tiko?”
E sa vaka na vakayacori ni dua na nomu veivakatarogi vuni. Ia kevaka e rogo malewa oya, vakasamataka mada: o cei ena vuravura oqo e kilai iko vakavinaka mai na nomu kilai iko vakaiiko? O sa kila na nomu vakanananu, nomu ivalavala vuni, nomu gagadre kei na nomu tatadra, takete kei na ituvatuva e so. Ka o sa kila vinaka cake mai na dua tale na ituvaki ni nomu rawaka voli ena sala ki na lesu ka ciqoma.
Me idusidusi voli vei au donuya na railesu vuni oqo, au vinakata meu wilika ka vakasamataka vagumatua na veivosa kauwai e kune ena ikalima ni wase ni Alama, ka taroga kina o Alama: “Ko ni sa sucu li vakayalo vua na Kalou? Ko ni sa ucui koya tiko li ena kemu irairai? Ko ni sa vakila li na veisau levu oqo e lomamuni?”8 Na taro e so nei Alama sa ivakananumi ni cava sa dodonu me okati ena noda takete kei na ituvatuva me rawa kina ni da lesu ka ciqoma.
Nanuma na veisureti ni iVakabula “dou lako mai vei au, koi kemudou vakayadua ga sa oca ka colata na icolacola bibi, ia kau na vakacegui kemudou.
“Vakataqara vei kemudou na noqui vua, ka vuli vei au, niu sa yalomalua ka yalomalumalumu: dou na kunea kina na vakacegu ni yalomudou.”9
Ni da vakalevutaka na noda vakabauta na kaukauwa ni Turaga o Jisu Karisito me vakaceguya na yaloda mai na vosoti ni ivalavala ca, vueti ni veimaliwai tawadodonu, vakabulai ni mavoa vakayalo e tabonaka na tubu, kei na veivakaukauwataki ka vakavuna vei keda meda taracake na veitovo vaKarisito, eda na taleitaka vakalevu sara na cecere ni Veisorovaki ni Turaga o Jisu Karisito.10
Ena veimacawa ka tarava, taura na gauna mo railesuva na nomu takete kei na ituvatuva e so ni bula ka vakadeitaka ni ra sa veidonui tu kei na ituvatuva levu ni Tamada Vakalomalagi me baleta na noda bula marau. Kevaka o gadreva mo veivutuni ka veisau, ia navuca saraga oqo. Taura na gauna mo vakasamataka ena masumasu na veisau cava soti sa gadrevi me vukea na dei ni “mata[mu] sa vakatabakidua ki na lagilagi ni Kalou.”11
Sa dodonu meda taura na ivunau kei na kosipeli i Jisu Karisito me ilutua ni noda takete kei na ituvatuvaNi yali o Koya, sa sega ni rawa na takete tawamudu, ka na tawayaga vakaidina na noda ituvatuva me rawati kina na noda takete tawamudu.
Dua na ikuri ni veivuke oya “Se Bula Na Karisito: Nodra iVakadinadina na iApositolo,”12 ka a vakatakilai ki na Lotu ena 1 ni Janueri, 2000. Biuta e dua na ilavelave ena vanua o rawa ni raica kina, ka taura na gauna mo railesuva na veitukutuku yadua e kune ena ivakadinadina veivakauqeti oqo me baleti Karisito mai vei ira na Nona ivakadinadina digitaki ka ra sainitaka.
Au na vakamasuti iko mo vulica vata kei “Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura Raraba.” Eda vosataka wasoma na ivakaro ni matavuvale, ia yalovinaka nanuma mo wilika ena ivakarau ni kaukauwa veivakabulai ni Karisito bula. Ni yali na Karisito Bula, ena sega ni vakataucokotaki na noda nanamaki vakamareqeti. Me vaka e cauraka na ivakaro ni matavuvale, “Ena vakatara vei keda na ituvatuva vakalou ni bula marau me da laki tomana tale na noda veiwekani vakamatavuvale ena tai kadua ni ibulubulu. Ena qai rawa kina vua na tamata yadua me suka lesu ki na iserau ni Kalou ka ra duavata tawamudu tale na veimatavuvale ena veicakacaka tabu vakalotu kei na veiyalayalati ena veivaletabu vakalou.”13
Oqo sa rawa ga ni yaco baleta na Karisito Bula na iVakabula sorovaki ka Dauveivueti kei Vuravura.
Mai na ka oqo, sa rawa ni o navuca talega mo vakasaqara na ivolanikalou ka vakarabailevutaka na nomu kila deivaki na dina vakatabakidua e so e kunei ena “Se Bula Na Karisito.”
Na wiliki ena masumasu “Se Bula Na Karisito” e sa vaka na wiliki ni ivakadinadina i Maciu, Marika, Luke, Joni, kei ira na parofita ena iVola i Momani. Ena vakalevutaka na nomu vakabauta na iVakabula ka vukea nomu vakanamata voli Vua ena nomu muria na ituvatuva e so mo yacova kina na nomu takete tawamudu.
Veitalia na noda cakacala, lutu, gole vakatani, kei na ivalavala ca, sa vakatara na Veisorovaki i Jisu Karisito meda veivutuni, vakarau tu ni lesu ka ciqoma na veivakalougatataki dodonu sa yalataka na Kalou—meda bula tawamudu vata kei na Tamada kei na Luvena ena ivakatagedegede cecere duadua ni matanitu vakasilesitieli.14
Me vaka o ni sa kila taucoko oqo, sega ni dua ena drotaka na mate; ia, na noda takete kei na ituvatuva navuci balavu sa dodonu me gauna eda lesukina vua na Tamada Vakalomalagi, eda na ciqoma na ka kecega sa tu Vua” ka tuvalaka tu me baleti keda.15
Au vakadinadinataka ni sa sega na takete levu cake ena bula vakayago mai na bula tawamudu vata na noda iTubutubu Vakalomalagi kei na noda iVakabula daulomani, na Turaga o Jisu Karisito. Ia e sa levu cake mai na noda takete walega—e sa Nodrau takete talega. Sa nodrau na loloma vinaka sara me baleti keda, sa kaukauwa cake mai na veika eda rawa ni tugana. Rau sa veisotari vata kei keda vakatautauvata, vakataucoko, ka tawamudu. Eda sa Nodrau cakacaka. Na noda lagilagi sa Nodrau lagilagi. Na kena e levu duadua, Rau sa vinakati keda meda lako yani ki vale—meda lesu ka ciqoma na bula marau tawamudu ena Nodrau iserau.
Kemuni na taciqu kei na ganequ lomani, ena dua na macawa mai oqo, eda na marautaka kina na Sigatabu ni Curu Vaka Tui—na ivakananumi ni curu qaqa i Karisito ki Jerusalemi. Ena rua na macawa, eda na marautaka na Sigatabu ni Siga ni Mate—na vakananumi ni qaqa ni iVakabula mai na mate.
Ni da vakanamatataka na noda igu kivua na iVakabula ena rua na Sigatabu matalia oqo, meda sa nanumi Koya ka vakavoutaka na noda veidinadinati ni bula taucoko ni muria na Nona ivunau. Meda sa raica vakatitobu na noda dui bula, tuvai voli na noda dui takete ka vakanamatataki na noda ituvatuva me veisotari vata kei na nona na Kalou ena sala ka na muataki vakaoti ki na noda madigi vakasakiti meda lesu ka ciqoma—ka sa noqu masu ena yaca i Jisu Karisito, emeni.