Sa Biuta Tani na Rere na Loloma Levu Sara
Meda sa biuta vakatikitiki na rere ka vakaisosomitaka na bula ena reki, yalomalumalu, vakanuinui kei na yalodei ni sa tiko vata kei keda na Turaga.
Kemuni na taciqu kei na ganequ lomani, itokani lomani, sa dua na madigi ka reki meda mai sota vaka-Lotu ni vuravura raraba duavata ena vakabauta kei na lomana na Kalou.
Au vakavinavinaka ni tiko vata kei keda na noda parofita lomani, o Thomas S. Monson. Peresitedi, keimami na dau ciqoma e yaloi keimami na nomuni vosa ni veidusimaki, ivakasala, kei na vuku. Keimami lomani kemuni ka tokoni kemuni, ka dau masulaki kemuni.
Vica na yabaki sa oti, niu a se peresitedi tiko kina ni iteki mai Frankfurt, Jamani, a gole mai vei au e dua na marama yalorarawa ni oti e dua na neimami soqoni ni iteki.
“E ca sara ga se vavei?” a kaya o koya. “A rairai va se lima na tamata era a moce lutu toka ni ko a vosa tiko!”
Au a vakasama vakalailai ka sauma, “au kila vakaidina ni moce ena lotu sa dua na moce e bulabula duadua vei ira kece.”
A rogoca na watiqu, o Harriet, na veivosaki oqo ka qai kaya e muri ni o ya e dua na isaunitaro totoka duadua au se qai bau solia.
Na Veivakayadrati Levu
Ena vica na drau na yabaki sa oti mai na Vualiku kei Amerika, e dua na isoqosoqo e vakatokai na “Veivakayadrati Levu” a teteva yani na lomanivanua. Dua na kena inaki taumada o ya me vakayadrati ira na tamata e vaka mera daumoce ena veika vakayalo.
A vakauqeti na cauravou Josefa Simici ena veika a rogoca maivei ira na dauvunau era a tiki ni veivakayadrati vakalotu oqo. Oqo e dua na vuna a lewa me sa vakasaqara vagumatua na lewa ni Turaga ena nona masu vuni.
O ira na dauvunau oqo, e kaukauwa, ka veiluvuci na ivakarau ni nodra vunau, ka ra kilai ni ra dau vakabibitaka na rerevaki ni bukawaqa kei eli sa waraki ira tu na tamata ivalavala ca.1 Na nodra vunau a sega ni vakamoceri ira na tamata—ia a rawa ni vakavurea eso na moce vakaca ena bogi. Na kedra inaki kei na iwalewale e vaka me vakarerei ira na tamata mera mai lotu.
Na Rere me Veivakayarayarataki Vakailoa
Taumada, sa dau vakayagataki na rere me sala mera cakacaka kina na tamata. Era vakayagataka oqo o ira na itubutubu vei luvedra, itaukei ni cakacaka vei tamata cakacaka, kei ira na daunipolitiki vei ira na dauveidigidigi.
Era kila vinaka tu na kenadau ni makete na kaukauwa ni rere ka dau vakayagataka vakalevu oqo. Oqo na vuna eso na itukutuku ni veivoli e vaka me tu kina na itukutuku veirawai ni keda sega ni volia na mataqali katalau vuanisila dodonu se calata na qito vou ni vidio se talevoni, ena rawa meda bula rarawa ka mate galili ka sega ni marau.
Eda dredrevaka oqo ka vakasamataka ni da na sega ni coriti ena veivakayarayarataki vakaoqo, ia eso na gauna e yaco oqo. Kena ca duadua, nida dau vakayagataka talega na iwalewale oqo meda rawai ira eso mera cakava noda ile.
E rua tiko na inaki ni noqu itukutuku nikua: Na imatai o ya meu vakamasuti kemuni mo ni vakasamataka ka raica na veiinaki eda vakayagataka kina na rere meda vakayarayarataki ira kina eso—oka kina oi keda. Na kena ikarua o ya na kena vakaturi e dua na sala e vinaka cake.
Na Leqa ni Rere
iMatai, meda walia mada na leqa ni rere. Ni dina sara, o cei vei keda e se bera mada ni vakayarayarataki ena rere me kana vakavinaka, dara na beleti ni dabedabe, vakaukauwa yago vakalevu, vakabula ilavo, se veivutunitaki na ivalavala ca?
Sa dina sara ni rere e veivakauqeti kaukauwa sara ki na noda cakacaka kei na itovo. Ia na veivakauqeti oqo e yaco me vakagauna ga ka vovodea. Na rere e dau sega soti vua na kaukauwa me veisautaka na yaloda, ka na sega ni veisautaki keda meda tamata e taleitaka na veika dodonu ka vinakata me talairawarawa vua na Tamada Vakalomalagi.
O ira na tamata rerere era na kaya beka ka cakava na veika dodonu, ia era sega ni vakila na veika dodonu. Era dau guce sara ka loma ca, ka cudrucudru. Toso na gauna na yalo vakaoqo ena veiliutaki ki na tawa veivakabauti, vakadrecike, kei na veisaqasaqa.
E ka ni rarawa, na vakasama cala oqo ki na bula kei na veiliutaki e sega ni yaco ga ki na veika vakavuravura. Au lomabibi niu dau rogoca eso na lewe ni Lotu ni ra cakava na veicakacaka vakatani—ena nodra vale, veikacivi ena Lotu, ena cakacaka, se ena veimaliwai kei ira na tamata.
E vakavuqa, era dau vakadiloya na tamata na veivakasaurarataki, ia era sega ni kidava ni tiko vei ira. Era vinakata me vakadonui na nodra lewa ga, ni gauna era sega ni muria kina na tamata nodra lewa oqo, era qai dau cudruvi ira ena veivosataki, veivakatagici, ka so na gauna e vakayago.
E kaya kina na Turaga ni “kevaka eda saga … me da guraka se lewa vakaukauwa se vakasaurarataka na yalodra na luve ni tamata, se taurivakaena ivalavala cava ga e sega ni dodonu, … sa na lako tani ko lomalagi [ka] sa rarawa na Yalo ni Turaga.”2
E na so beka na gauna eda na temaki meda vakaulubaletaka noda cakacaka ena noda vakabauta ni sa dodonu na kena inaki. Eda na nanuma beka ni lewa, veivakayarayarataki, sa kaukauwa ena na vinaka cake kina na tamata. E sega ni vakakina, ni sa vakamatatataka na Turaga,ni “vua ni Yalo Tabu na loloma, na reki, na vakacegu, na vosota vakadede, na yalomalua, na yalololoma, na vakabauta, na yalomalumalumu, [kei] na ivalavala malua.”3
Na Sala Vinaka Cake
Na levu cake ni noqu kilai Tamaqu Vakalomalagi, na levu cake ni noqu raica na sala e veivakauqeti ka liutaki ira kina na Luvena. E sega ni dau cudru, sausaumi ena ca, se veisaqasaqa o Koya.4 Na Nona inaki dina—Nona cakacaka kei na Nona lagilagi—o ya me tuberi keda, bula vakacerecerei keda, ka liutaki keda ki na taucoko ni Nona bula.5
A vakamacalataki Koya na Kalou kivei Mosese ni sa “yalololoma ka daulomasoli, sa vosovoso vakadede, ka levu na nona yalodina kei na dina.”6
Na Tamada mai Lomalagi e lomani keda, na luvena, sa uasivita na noda rawa ni vakasamataka.7
Sa kena ibalebale beka ni Kalou e vakatara se raibaleta na itovo e saqata tiko na Nona ivakaro? Sega, sega sara!
Ia e vinakata me veisautaka cake sega walega ni noda itovo. E gadreva o Koya me veisautaka na noda ivakarau ni bula. E gadreva o Koya me veisautaka na yaloda.
E gadreva o Koya meda dodoliga yani ka qumia vakaukauwa na itautauri kaukamea, vorata noda rere, ka yaloqaqa meda kalawa ki liu vakakina ki cake ena salatu rabalailai ka qiqo. E gadreva oqo o Koya kivei keda baleta ni lomani keda, baleta ni oqo na sala ki na bula marau.
Sa qai dau vakauqeti ira vakacava na luvena na Kalou mera muri Koya ena noda gauna oqo?
A Tala Mai na Luvena!
A tala mai na Kalou na Luvena Duabau Ga sa Vakatubura, o Jisu Karisito me vakaraitaka vei keda na sala dodonu.
E dau veimuataki na Kalou ena veivakauqeti, na vosota vakadede, na yalomalua, na yalomalumalumu, kei na loloma e sega ni veivakaisini.8 Sa noda ito na Kalou. E lomani keda o Koya, keda lutu, ena gadreva meda tucake, tovolea tale, ka kaukauwa cake sara.
O Koya na noda dauveituberi.
Sai Koya na noda inuinui cecere vakamareqeti.
E gadreva me vakabulabulataki keda ena vakabauta.
Sa nuitaki keda tiko meda vuli mai na noda kalawa vakatani ka meda digidigi donu.
Oqo na sala e vinaka cake!9
Sa Qai Cava Beka na Butobuto ni Vuravura Oqo?
Dua na sala e dau vinakata vei keda o Setani meda vakayarayataki ira na tamata vakailoya o ya na noda cakava se vakalevulevuya tikoga na butobuto ena vuravura oqo.
Sa dina sara ni noda vuravura, sa dau ia tikoga me tawakilikili. E vuqa sara na tamata dina era rarawa baleta na ituvaki vakayago vakakina na nodra caka cala na tamata. Na veivakaisini kei na valavala ca ena noda gauna era sa kaukauwa ka veikidacalataki.
Ia e dina ni yaco oqo, au na sega ni volitaka noqu bula oqo ki na dua tale na gauna ni vuravura oqo. Eda sa vakalougatataki vakauasivi sara meda bula ena gauna oqo ni rawa-ka vovou, veivakararamataki, kei na gumatua. Kena iusutu, eda sa vakalougatataki me noda na taucoko ni kosipeli i Jisu Karisito, e solia mai na rai e totoka baleta na rerevaki ni vuravura oqo ka vakaraitaka mai na sala meda drotani mai na veika rerevaki se vorata rawa kina.
Niu vakasamataka na veivakalougatataki oqo, au vinakata meu tekiduru ka vakalagilagia na Tamada Vakalomalagi baleta na Nona loloma tawa yalani vei ira kece na Luvena.
Au sega ni vakabauta ni vinakata na Kalou me ra rere se vakaitavi na luvena ena butobuto ni vuravura oqo. “Ni sa sega ni solia mai vei keda na Kalou na yalo ni rere; a yalo ni kaukauwa ga, kei na yalololoma, kei na yalomatua.”10
Sa solia vakavuqa vei keda o Koya na inaki meda bula reki kina. Sa dodonu ga meda kunea ka raici ira. Sa dau vakavotuya vei keda na Turaga meda “kakua ni rere,” ka “mo dou rawata na vakacegu,”11 ka “kakua ni rere, na qele ni sipi lailai.”12
Ena Valu ena Vukuda na Turaga
Kemuni na taciqu kei na ganequ, eda sa “qele ni sipi lailai” ni Turaga. Eda sa Yalododonu ena siga edaidai. Sa kovuti tu ena yacada na yalayala meda rai ki na lesu mai ni iVakabula ka vakarautaki keda kei na vuravura mera ciqomi Koya. Ia, meda sa qarava na Kalou ka lomana na wekada. Ia meda cakava qo ena delani yalodei, kei na yaloraramusumusu, me da kakua ni beca e dua tale na matalotu se ilawalawa tamata. Kemuni na taciqu kei na ganequ, sa noda ilesilesi meda vulica na vosa ni Kalou ka muria na domo ni Yalo, me rawa ni da “kila na ivakatakilakila ni veigauna, kei na ivakatakilakila ni nona lesu tale mai na Luve ni Tamata.”13
Eda, sega ni vakalecalecava na bolebole ni vuravura oqo, ka sega ni lecava tiko na veika dredre ni noda gauna oqo. Ia e sega ni kena ibalebale oqo meda vakaogai keda se so tale ena tiko rerere. Me da kakua ni vakaogai tikoga ena vakaitamera ni noda ibolebole, ia ena vinaka cake beka meda raicamatua tiko na kaukauwa, cecere tawamudu, ka taucoko ni Kalou, ka nuitaki Koya, ka vakavakarau ena yalo marau ki na lesumai i Jisu Karisito?
Ni da sa Nona tamata veiyalayalati, ena gadrevi meda kakua ni paralase baleta na noda rerevaka na ka ca ena rawa ni yaco. Ia, meda na toso ga ki liu ena vakabauta, yaloqaqa, gugumatua, ka vakararavi vua na Kalou ni da coqa yani na noda ibolebole ka sotava na madigi sa tu mai liu.14
Eda sega ni lakova duadua tiko na salatu ni bula vakatisaipeli. “Ni sa lako vata kei kemuni ko Jiova na nomuni Kalou, ena sega ni weletaki kemuni se biuti kemuni.”15
“Ena vala ena vukumudou ko Jiova, ia dou na tiko lo.”16
Ni sa yacovi keda na rere, meda sa qai yaloqaqa, bulataka noda vakabauta, ka taura ena yalonuidei na yalayala ni “yaragi kecega sa caka me ke[da] ena sega ga ni yaco.”17
Eda sa bula tiko beka ena gauna ni veivakarusai kei na veilecayaki? Io e dina sara.
E kaya Vakai Koya na Kalou, “Dou na kunea e vuravura na rarawa: ia mo dou vakacegu; au sa vakamalumalumutaki vuravura.”18
Eda rawa beka ni cakacakataka na vakabauta meda vakadinata ka bulataka yani? Eda rawa beka ni dina tiko ki na noda yalayala kei na veiyalayalati tabu? Eda na rawa beka ni maroroya na ivakaro ni Kalou ena gauna mada ni bolei na bula? Io e rawa ni da cakava!
Baleta ni sa yalataka tu na Kalou “Ka na yaco me vinaka vei kemudou na veika kece, kevaka [dou] sa lako vakadodonu.”19 Koya gona, meda sa qai vakatikitikitaka na noda rere ka bula yani ena reki, yalomalumalumu, inuinui, kei na yalonuidei qaqa ni sa tiko vata kei keda na Turaga.
Sa Biuta Tani na Rere na Loloma Levu Sara
Kemuni noqu itokani lomani, taciqu kei na ganequ lomani vei Karisito, kevaka meda sotava na rere kei na lomaocaoca, se raica ni sa vakarerei ira tiko na tamata na noda ivosavosa, itovo, sa noqu masu mai vu ni yaloqu taucoko meda sa qai sereki mai na rere oqo ena iwali kaulesi vakalou baleta na rere: o ya na loloma uasivi i Karisito, ni “sa biuta tani na rere na loloma levu sara.”20
Na loloma uasivi i Karisito ena vakatakalitaka na veitemaki ni veivakamavoataki, veivakarerei, voravora, se veitabakisobu.
Na loloma uasivi i Karisito ena vakatara meda lako ena yalomalumalumu, dodonu, kei na yalonuidei qaqa ni da sa tisaipeli ni noda iVakabula lomani. Na loloma uasivi i Karisito ena solia vei keda na yalonuidei qaqa oqo meda vorata yani na noda rere ka biuta na noda vakararavi taucoko ki na kaukauwa kei na vinaka nei Tamada Vakalomalagi, kei na Luvena, o Jisu Karisito.
Ena noda itikotiko, vanua ni bisinisi, ena noda veikacivi ena Lotu, ena yaloda, meda sa qai sosomitaka na rere ena loloma uasivi i Karisito. Na loloma i Karisito ena sosomitaka na rere ena vakabauta!
Na Nona loloma ena yaco kina meda kila, nuitaka, ka vakabauta na vinaka nei Tamada Vakalomalagi, Nona ituvatuva vakalou, Nona kosipeli, kei na Nona ivakaro.21 Noda lomana na Kalou kei ira na wekada raraba ena vukica na noda talairawarawa ki na ivakaro ni Kalou me dua na veivakalougatataki ka sega ni dua na icolacola. Ena vukei keda na loloma i Karisito meda dauloloma cake, veivosoti vakalevu, veikauwaitaki vakalevu, ka yalodina cake ki na Nona cakacaka.
Ni da vakasinaita na yaloda ena loloma i Karisito, eda na vakayadrati ena dua na veivakabulabulataki vakavoutaki vakayalo ka lako ena reki, nuidei, vakayadrati ka bula voli ena rarama kei na lagilagi ni noda daulomani na iVakabula, o Jisu Karisito.
Au vakadinadinataka vata kei Joni na iApositolo, “sa sega ni tu vata na rere kei na loloma [i Karisito].”22 Taciqu kei na ganequ, sa kilai kemuni vinaka tiko na Kalou. E lomani iko vakataucoko o Koya. Sa kila tu o Koya na nomu veisiga ni mataka. E vinakata o Koya mo “kakua ni yalolailai, vakadinata ga”23 ka “dou na tiko ga ena noqu loloma [sa uasivi sara].”24 Oqo na noqu masu kei na veivakalougatataki ena yaca i Jisu Karisito, emeni.