Pagpundok og usa ka Grupo

Nahilum ang liboan ka mga Santos sa Ulahing mga Adlaw samtang milanog ang tingog ni Lucy Mack Smith sa dakong lawak pundokanan sa unang andana sa hapit na mahuman nga templo sa Nauvoo.

Buntag kadto sa Oktubre 8, 1845, ang ikatulo ug katapusang adlaw sa komperensya sa tinglarag sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Nasayud nga wala na kaayo siyay mga oportunidad sa pagpamulong ngadto sa mga Santos—ilabi na karon nga nagplano sila nga mobiya sa Nauvoo alang sa bag-ong pinuy-anan sa kasadpan—si Lucy kusganong namulong nga daw imposible sa iyang luyahon nga setenta anyos nga lawas.

“Napulog walo na ka tuig ang milabay niadtong kawhaan ug duha sa Septyembre nga gikuha ni Joseph ang mga palid gikan sa yuta,” mipamatuod siya, “ug napulog walo na niadtong Lunes sukad si Joseph Smith, ang propeta sa Ginoo—”¹

Mihunong siya kadali, nahinumdom kang Joseph, ang iyang anak nga gipatay. Ang mga Santos diha sa lawak nasayud na kon sa unsang paagi ang anghel sa Ginoo migiya kaniya ngadto sa usa ka hugpong sa bulawang mga palid nga gilubong diha sa bungtod nga gitawag og Cumorah. Nasayud sila nga si Joseph mihubad sa mga palid pinaagi sa gasa ug gahum sa Dios ug mimantala sa rekord isip ang Basahon ni Mormon. Apan pila man ka mga Santos diha sa lawak pundukanan ang nakaila gayud kaniya?

Makahinumdom gihapon si Lucy sa dihang si Joseph, kaniadto baynte uno anyos pa, unang misulti kaniya nga ang Dios mitugyan kaniya sa mga palid. Nabalaka siya sa tibuok buntag, nahadlok nga mobalik si Joseph gikan sa bungtod nga walay dala, sama sa nahitabo sa milabay nga upat ka tuig. Apan sa pag-abut ni Joseph, napakalma niya ang kakulba ni Lucy. “Ayaw kabalaka,” miingon siya. “Maayo ra ang tanan.” Gitunol dayon niya kang Lucy ang mga tighubad nga gihatag sa Ginoo alang sa paghubad sa mga palid, pinutos sa usa ka panyo, isip ebidensya nga milampos siya sa pagkuha sa rekord.

Pipila ra ka buok ang mga tumutuo kaniadto, kadaghanan niini mga sakop sa pamilyang Smith. Karon sobra na sa napulog usa ka libo ka mga Santos gikan sa Amihanang Amerika ug Uropa ang nagpuyo sa Nauvoo, Illinois, diin nagpundok ang Simbahan sulod sa milabay nga unom ka tuig. Pipila kanila bag-o pa sa Simbahan ug wala makaangkon og kahigayunan nga mahimamat si Joseph o ang iyang igsoong si Hyrum sa wala pa pusila ug patya sa mga manggugubot ang duha ka lalaki niadtong Hunyo 1844.² Mao kana nganong gusto ni Lucy nga mamulong mahitungod sa namatay. Gusto niyang mopamatuod sa propetikanhong tawag ni Joseph ug sa tahas sa iyang pamilya sa Pagpahiuli sa ebanghelyo sa dili pa mobiya ang mga Santos.

Sulod sa sobra usa ka bulan, gipangsunog sa mga manggugubot nga panon ang mga panimalay ug mga negosyo sa mga Santos sa dug-ol nga mga pamuy-anan. Nahadlok sa ilang mga kinabuhi, daghang mga pamilya ang milayas padulong sa arang-arang nga kasiguroan sa Nauvoo. Apan ang mga manggugubot nag-anam ka daghan ug mas organisado paglabay sa mga semana, ug sa wala madugay adunay armado nga mga engkwentro tali kanila ug sa mga Santos. Ang mga gobyerno sa estado ug sa nasud, nianang higayuna, walay gihimo aron sa pagpanalipod sa mga katungod sa mga Santos.³

Nagtuo nga panahon na lamang ang giagad sa dili pa mosulong sa Nauvoo ang mga manggugubot, ang mga lider sa Simbahan nakigsabut og talandugon nga kalinaw pinaagi sa pagsugot nga mobiya ang mga Santos gikan sa distrito pag-abut sa tingpamulak.⁴

Giniyahan sa balaan nga pagpadayag, si Brigham Young ug ang ubang mga sakop sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles nagplano sa pagbalhin sa mga Santos og sobra sa usa ka libo ug unom ka gatus ka kilometro padulong sa kasadpan, lapas sa Rocky Mountains, gawas lang gayud sa utlanan sa Estados Unidos. Isip tigdumalang korum sa Simbahan, ang Napulog Duha mipahibalo niini nga desisyon ngadto sa mga Santos sa unang adlaw sa komperensya sa tinglarag.

“Ang Ginoo nagplano nga modala kanato sa dapit nga mas gawasnon kitang makalihok,” namahayag si apostol Parley Pratt, “diin atong matagamtam ang lunsay nga mga baruganan sa kagawasan ug patas nga mga katungod.”⁵

Nasayud si Lucy nga tabangan siya sa mga Santos sa paghimo niini nga panaw kon mohukom siya sa pag-adto. Ang mga pinadayag nagmando sa mga Santos nga magpundok sa usa ka dapit, ug determinado ang Napulog Duha sa pagtuman sa kabubut-on sa Ginoo. Apan tigulang na si Lucy ug nagtuo nga dili na siya magdugay niining kinabuhia. Kon mamatay siya, gusto niya nga ilubong sa Nauvoo duol ni Joseph, Hyrum, ug ubang mga sakop sa pamilya kinsa namatay na, lakip sa iyang bana, si Joseph Smith Sr.

Dugang pa, kasagaran sa buhi nga mga sakop sa iyang pamilya magpabilin sa Nauvoo. Ang iyang bugtong nahabilin nga anak nga lalaki, si William, nahimong sakop sa Korum sa Napulog Duha, apan gisalikway niya ang ilang pagpangulo ug nagdumili sa pag-adto sa kasadpan. Ang iyang tulo ka mga anak nga babaye—si Sophronia, Katharine, ug Lucy—magpabilin usab. Mao usab ang iyang umagad nga babaye nga si Emma, ang biyuda sa propeta.

Samtang namulong si Lucy sa kongregasyon, giawhag niya ang iyang mga tigpaminaw nga dili mabalaka sa umaabut nga panaw. “Ayaw pagkawala sa paglaum ug moingon nga dili kamo makakuha og mga karwahe ug mga butang,” miingon siya. Bisan pa sa kakabus ug pagpanglutos, ang iyang kaugalingong pamilya nakatuman sa sugo sa Ginoo sa pagmantala sa Basahon ni Mormon. Miawhag siya kanila sa pagpaminaw sa ilang mga lider ug sa pagtagad og maayo sa usag usa.

“Sama sa giingon ni Brigham, kinahanglang magmatinuoron kamong tanan o dili kamo makaabut didto,” miingon siya. “Kon mobati kamo og kasuko, magkaproblema kamo.”

Dugang nga namulong si Lucy mahitungod sa iyang pamilya, ang mabangis nga pagpanglutos nga ilang giantus sa Missouri ug Illinois, ug ang mga pagsulay nga moabut sa mga Santos. “Nag-ampo ko nga ang Ginoo mopanalangin sa mga lider sa Simbahan, si Brother Brigham ug ang tanan,” miingon siya. “Kon moadto na ko sa laing kalibutan, gusto nakong makita kamong tanan.”⁶

Pagka-Enero 1846, si Brigham kanunay nga nakigkita sa Korum sa Napulog Duha ug sa Konseho sa Kalim-an, usa ka organisasyon nga nagdumala sa temporal nga mga buluhaton sa gingharian sa Dios dinhi sa yuta, aron sa pagplano sa pinakamaayo ug pinakadali nga paagi sa pagbiya sa Nauvoo ug sa pag-establisar og bag-ong kapundokan nga dapit alang sa mga Santos. Si Heber Kimball, ang iyang kauban nga apostol, mirekomendar nga mangulo sila og usa ka gamay nga grupo sa mga Santos padulong sa kasadpan sa labing dali nila nga mahimo.

“Pagpundok og usa ka grupo nga makapangandam sa ilang kaugalingon,” mitambag siya, “nga andam sa bisan unsang higayon kon tawagon na sa pag-adto ug pag-andam og dapit alang sa ilang mga pamilya ug sa mga kabus.”

“Kon adunay mag-una nga grupo nga makaadto ug makapananom niini nga tingpamulak,” mipasabut si apostol Orson Pratt, “kinahanglang masugdan na sa unang adlaw sa Pebrero.” Naghunahuna siya kon mas maalamon ba nga manimuyo sa mas duol nga dapit, aron makahimo sila sa pagpananom nga mas sayo pa.

Wala makagusto si Brigham sa ideya. Ang Ginoo misugo na sa mga Santos nga manimuyo duol sa Great Salt Lake. Ang lanaw kabahin sa Great Basin, usa ka dakong rehiyon nga porma og panaksan nga gilibutan sa mga bukid. Ang dakong bahin sa dal-as mao ang uga nga disyertong yuta ug lisud ugmaron, diin dili ganahan niini ang daghang mga Amerikano nga mobalhin padulong sa kasadpan.

“Kon moadto kita tali sa mga bukid ngadto sa dapit nga nahunahunaan,” mirason si Brigham, “walay mahitabong kasina gikan sa bisan unsang nasud.” Nakasabut si Brigham nga ang rehiyon gipuy-an na sa Lumad [Native] nga mga tawo. Apan malaumon siya nga ang mga Santos makahimo sa pagpuyo nga malinawon uban kanila.⁷