2020
O Le Agaga Na Faia le Eseesega
Fepuari 2020


Faamanuiaga o le Ola Tutoatasi

O Le Agaga Na Faia le Eseesega

Faafetai i se kosi a le Tautua mo le Ola Tutoatasi ma le taitaiga mai le Agaga Paia, na maua e Moli Kohrman le lototele e amata ai lana ia lava pisinisi.

Ata
woman working in her bakery

E faapefea e se tagata e i ai se tikeri i fofo faafiafia ma le 10 tausaga o aafiaga i le matata o le soifua maloloina faalemafaufau ona i’u ane i le tatalaina se faleoloa o meaai suamalie e faatau atu ai poloka keke felanulanua’i, poloka keke lanuauro, ma aisa kulimi?

Mo Moli Kohrman, e faigofie lava le tali. I le 2017 sa ia faia ai se kosi e 12 vaiaso a le Tautua mo le Ola Tutoatasi i le auala e amata ma atinae ai la oe lava pisinisi. O lena kosi na tuuina atu ai ia te ia le lototele e tulitulimatagau ai se miti.

Sa fai mai o ia, “Sa ou aoga i se aoga e gaosia meaai i falaoamata i Uosigitone, D.C., ma sa ou alu i le aoga kuka i Iuta.” “Ina ua fai mai la’u siteki o le a latou faia ni vasega o le ola tutoatasi, sa ou mafaufau, ‘Atonu e tatau ona ou vaavaai i lenei mea. Sa ou manao lava ia i ai sa’u lava pisinisi. Ua uma ona ou faia isi vasega faapisinisi. O le a le afaina le aoao atili pea.’”

O le kosi sa ese lava mai isi vasega faapisinisi po o vasega e faia meaai i falaoamata sa alu ai Moli. O le mea na tulagaese ai, na ia fai mai ai, o le i ai o le Agaga Paia ma le agaga o le fegalegalea’i faatasi o tagata o le vasega.

“O talanoaga faapisinisi sa lelei ma aoga,” sa ia fai mai ai, “ae o le itu faaleagaga na faapipii faatasi atu i talanoaga faapisinisi sa faapea ona faia ai le eseesega tele mo a’u.”

Taleni ma le Le Mautonu

“Sa ou oo i se le mautonu faalelagona,” o le tala lea Moli. “Sa ou mafaufau pe mata o le faaaogaina uma o la’u teugatupe, taimi, ma le malosi e amata ai se pisinisi, o le faaaogaaga sili ona lelei lea o a’u punaoa, ae, i le taimi lea, sa ou faigaluega ai i le puipuia o le pule i le ola.”

I le taimi o lana vasega muamua, sa talanoaina ai e Moli ma isi tagata auai le finagalo o le Alii ina ia faamanuiaina Lana Au Paia ma ia filifilia se ala manuia e aumaia ai ia i latou le olioli. Sa ia fesili atu i le vaega, “E faapefea ona e faafetauia le faaaogaina o taleni ua tuuina atu ia te oe mo mea e taua atu e faatusatusa i le faaaogaina o au taleni mo se mea na ona e manao e fai?”

A o talanoaina e le vaega lana fesili, sa faapea ona iloa ai e Moli o le a le na’o poloka keke suamalie na te faatauina atu. Afai e faamaonia le faamanuiaina o lana pisinisi, o le a ia faafaigaluegaina tagata, o le i ai ana punaoa tautupe e foai atu i faamoemoega tatau, ma, o le taimi lava e faiifo ai ona itula faigaluega, e mafai ona toe foi atu i galuega o agafesootai o se volenitia.

“Ana le faia lava le talanoaga lena ou te le matuai malamalama lelei. Ana ou le i ai lava i totonu o se potu e tumu i tagata e tutusa manatu, ou te le malamalama lelei i ai. Sa matou i ai uma i ni tulaga eseese o le faagasologa o le pisinisi, ma i ai foi i tulaga eseese o le olaga, ae sa i ai iina le Agaga, ma sa mautinoa lava lona taialaina o le matou talanoaga—i vasega taitasi. Sa ou iloaina afai o le i ai o lau lava pisinisi o le mea moni lea sa ou manao i ai, o le a lagolagoina au e le Tama Faalelagi.”

Poloka Keke Suamalie ma Faamanuiaga

Pe tusa o le afa o lana kosi e 12 vaiaso, ae amata e Moli ona tao ma faasoa atu ni polokala keke suamalie i tagata e toa 10 o lana vaega o le ola-tutoatasi.

Sa fai mai o ia, “Sa leai ma se feita o i latou i lena mea, ma sa matuai lelei lava ni manatu faaalia a ni isi o i latou.” “Sa amata ona ou faataitaia ni tofo eseese, o kulimi tau malo, ma kulimi fatufatua’i. E oo ane i le faaiuga o le vasega, ua ou maua se manatu manaia i le mea sa ou manao e fai.”

Fai mai Moli sa taua tele faapotopoto faatasi i vaiaso taitasi ma lana vaega, tali atu le tasi i le isi mo tautinoga faalevaiaso, aoao i auala ma po o ai e fesili i ai mo le fesoasoani, ma faatonutonu le tasi ma le isi i punaoa e manaomia.

“I le taimi atoa sa matou faatasi ai, sa ou lagonaina le faamanuiaina ma le lagolagoina e tagata o la’u vaega,” o lana tala lea. “Sa fesoasoani le vasega ia ou nofouta i mea uma sa tatau ona ou fuafuaina.”

Ina ua uma ona tatalaina lana faleoloa poloka keke i le tautoulu o le 2018, sa vave ona iloa e Moli, o le faatautaia o se pisinisi e tele atu le taimi e alu ai nai lo o le mea sa ia mafaufauina. Ae o se mataupu faavae o loo ia manatuaina mai lana vasega o le ola tutoatasi o loo faaauau pea ona faamanuiaina o ia.

“Sa ma talanoaina o le a matuai tele lava le manaomia o lo matou taimi, ae o le a i ai se eseesega pe a matou faaavanoaina se taimi mo le Agaga,” o lana tala lea. “Ua ou iloa e moni lena mea. Afai e faafuasei ona ou lagonaina le lofituina ma le atuatuvale, ou te faalogo i tusitusiga paia po o se lauga o se konafesi aoao a o ou galue na o au i le taeao, ma e faatoafilemuina ai lo’u mafaufau ma aumaia ia te au le filemu.”

O lena lagona o le filemu, faatasi ai ma tagata faatau naunautai, fiafia, ma faamalieina e faaosofia ai pea Moli—e oo lava i aso faigaluega uumi.

Fai mai a ia, “E le mafai ona ou amatalia lenei pisinisi e aunoa ma le fesoasoani a le Tama Faalelagi.” “Ma ana le seanoa le fesoasoani ma le lagolago a le toatele o isi tagata, semanu e le mafai lava ona faia. O se avanoa maoae lenei. Ua leva ona ou manao e fai.”

Ma e faafetaia lana vasega o le ola tutoatasi, “Ua faamanuiaina au i le avanoa e taumafai ai.”

Ata pue o se sapalai o mea e fai ai meaai e tao, mai le Getty Images

Lolomi