Itulau i le Lotoifale
Ua le toe mafai e le pailate ona lele ae o loo faaauau pea ona auauna atu i isi i luga o le laueleele
Atonu e le o toe faafoeina se vaalele e se pailate matua, ae e le o se mafuaaga lena o le a taofia ai o ia mai le auauna atu i isi i luga o le laueleele.
O le aso 1 o Aperila o le 2024, sa faia ai e le Kamupani Vaalele a le Air Marshall Islands (AMI) se sauniga faʻateʻia mo Kapeteni Albon “Al” Jelke i le Malae Vaalele Faavaomalō o Amata Kabua i Majuro e faʻamanatu ai lana faigamalaga mulimuli o se pailate sili mo le vaalele a le atunuʻu.
O Kapeteni Jelke, o se tagata o Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai, o le pailate aupito umi lea na galue i le talafaasolopito o le AMI, ma e silia ma le 43 tausaga o lana tautua i femalagaiga i vaalele. E ui lava o tulafono a le US Federal Aviation Administration (FAA) o loʻo taofia ai pailate i luga atu o le 65 tausaga mai femalagaaiga i le ea mo tagata lautele, o le a tumau pea Jelke i le AMI o le Pule Sili, o se tofiga na ia umia mo le silia i le lua tausaga.
“Ana le seanoa le tulafono o tausaga faatulagaina, semanu o le a faaauau pea ona avea ma pailate lo matou tamā,” o le tala lea a Milañ Loeak, o le afafine o Kapeteni Jelke, o le na atoa le 65 o ona tausaga ia Aperila.
E ui ina lauiloa o ia i mea na ia ausiaina o se pailate ma se pule, ae o le tele o ona avanoa e auauna atu ai i isi e ala i lana galuega i vaalele e tau lē amanaiaina. “Ou te fia faafetai i le Alii mo la’u galuega i vaalele,” o le tala lea a Kapeteni Jelke. “Ou te faafetai tele foi mo taimi sa ou maua e auauna atu ai i o‘u uso a tagata, aemaise lava i latou i motu i fafo iinei i le Malo o le Atu Maresala.”
Sa maua e Kapeteni Jelke le talalelei ma papatiso faatasi ai ma lona aiga i le 2014. I le 2016 sa fesiligia ai o ia e auauna atu i le au epikopo ma a‘oa‘o ai le taūa o le aapa atu i tagata uma o le aupaia. “E tatau ona tatou vaai atu i lo tatou Faaola o se faataitaiga mo i tatou i mea uma tatou te faia ma le ala e tatau ona tatou auauna atu ai i isi,” na ia saunoa ai. “O le a se auala sili atu e saunia ai e feiloai ma lo tatou Faaola nai lo le taumafai e avea faapei o Ia e ala i le auauna atu i isi!”
Sa ia toe faamatalaina se aafiaga na ia faaaogaina ai ona tomai faaave-vaalele e fesoasoani ai i se tagata mafatia e auai i le falelauasiga o se tasi o lona aiga i se tasi o motu, e ala i le fetuuna‘iina o le alavaa o le vaalele e fesoasoani ai ia te ia. “Na lagona le fiafia ma le olioli tele o lona aiga i le vaai atu ua sau o ia i lalo mai le vaalele.”
Sa faamatala ma le lotomaualalo e Kapeteni Jelke na ia auina atu foi ta‘ita‘i o le ekalesia i motu i fafo o le Atu Maresala e taulimaina ni tulaga ogaoga. O le auauna atu i isi o se mea na ia a‘oa‘oina mai i ona matua matutua. “Na tausia mai a‘u i tulaga faatauvaa e oʻu mātua matutua ma malamalama pe a lagona e se tasi le matuā manaʻomia,” o lana tala lea.
“Na tuua a‘u e o‘u matua i o‘u matua matutua ina ua na o le tasi le masina o lo‘u matua, ma e faamatala mai e lo‘u tinamatua ia te a‘u tala e uiga i tuaoi latou te aumaia susu ma isi mea mo a‘u. Sa ia faamamafa mai ia te au afai ou te manuia i le olaga, e tatau ona ou manatua galuega agalelei sa faia e tagata mo a‘u.”
“Ou te faafetai i le Atua mo faamanuiaga uma ua Ia tuuina mai i lo‘u aiga ma au,” o lana tala lea. “O le mea e sili ona taūa, ou te faafetai atu ia te Ia mo le avanoa e mafai ai ona auauna atu i isi o e e manaomia le fesoasoani.”
O lagona malolosi na faaalia e ona uso faigaluega i le sauniga i le aso 1 o Aperila, e aofia ai ma le Peresetene o le Atu Maresala o Hilda Heine, lea na faamamaluina Kapeteni Jelke mo lana tautinoga ma lana auaunaga. O lagona faamemelo na faaalia e tagata faigaluega a le AMI ma tagata i luga o ala o faasalalauga faaleagafesootai e faamaonia ai le uiga faaleuō ma le tuutō o Kapeteni Jelke.
“Ua ou litaea mai le avea ma pailate ae i le avea ai ma Pule Sili o le Air Marshall Islands, e mafai lava ona ou lele o se pasese ma auauna atu i oʻu tagata,” o le tala lea a Kapeteni Jelke. “O le a le toe tupu soo e pei o le taimi na avea ai a‘u ma se pailate.”
O le soifua galue a Albon Jelke ma le AMI na amata ile 1981 i le avea ai ma se tagata faigaluega i luga o vaalele. Sa aʻoaʻoina o ia o se pailate, avea ma Ave Vaalele i le 1983, ma sa siitia lona tulaga i le tele o taimi aʻo leʻi avea ma Faʻatonu o Galuega Femalagaa’i i le ea a le AMI ma Pailate Sili i le 1997.