Lesona 25

Ny Ady tao Utah sy ny Fandripahana tao Mountain Meadows

Fampidirana

Nandritra ny taona 1850, dia ny nitarika ny ady tao Utah tamin’ny 1857–58 ny fifanenjanana sy ny tsy fifankahazoana tamin’ny Olomasin’ny Andro Farany sy ireo manampahefan’ny governemanta Amerikanina. Tamin’ny volana septambra 1857, dia teraka ny fifandirana teo amin’ny Olomasin’ny Andro Farany tao amin’ny faritra atsimon’i Utah sy ireo mpifindra monina an-tsarety izay teo an-dalana ho any Californie, ka nikasa sy nanatanteraka ny fandripahana an’ireo mpifindra monina tokony ho 120 ireo Olomasina izay nentanin’ny fahatezerana sy ny tahotra. Fantatra amin’ny hoe ny Fandripahana tao Mountain Meadows izany habibiana izany.

Vakiteny Enti-mandalina

Richard E. Turley Zanany., “The Mountain Meadows Massacre,” Ensign, sept. 2007, 17–21.
“Peace and Violence among 19th-Century Latter-day Saints,” Gospel Topics, lds.org/topics.
Henry B. Eyring, “150th Anniversary of Mountain Meadows Massacre,” 11 sept. 2007, mormonnewsroom.org/article/150th-anniversary-of-mountain-meadows-massacre.

Sosokevitra Enti-mampianatra

Ny fifanenjanana nisy teo amin’ireo Olomasin’ny Andro Farany tany am-boalohany sy ny governemanta Amerikanina

Omeo tahadikan’ny taratasy zaraina any amin’ny faran’ny lesona ny mpianatra tsirairay. Asao ny mpianatra iray hamaky mafy ny fizarana mitondra ny lohateny hoe “Nitarika tany amin’ny Ady tao Utah ny fitomboan’ny fifanenjanana” ao amin’ny taratasy zaraina.

taratasy zaraina, Ny Ady tao Utah sy ny Fandripahana tao Mountain Meadows

Raha toa ka Olomasin’ny Andro Farany tamin’ny 1857 ianao ka naheno fa nisy tafika lehibe nanatona ny tanànanao, inona no mety ho ahiahinao? (Mety hilaza ny mpianatra fa efa noroahina niala tany Ohio sy Missouri ary Illinois ireo Olomasina; maro no very fananana sy tany sarobidy; ary ny sasany novonoina na maty nandritra ireo fanenjehana ireo. Ny fahenoana hoe misy tafika manatona dia hiteraka fahatahorana ho an’ny Olomasina sasany fa mety hiseho indray ny zavatra toy izany any Utah.)

Asao ny mpianatra iray hamaky mafy ny fizarana mitondra ny lohateny hoe “Miomana ny hiaro ny faritra” ao amin’ny taratasy zaraina.

Nisy fifandirana teo amin’ny Olomasin’ny Andro Farany sasany sy ireo mpifindra monina an-tsarety.

Asehoy ny sarintany mitovy amin’ity aseho ity, na manaova iray toy izany eny amin’ny solaitrabe.

Asao ny mpianatra iray hamaky mafy ny fizarana mitondra ny lohateny hoe “Ny fifandirana tamin’ny Andian-tsarety nitondra Mpifindra monina” ao amin’ny taratasy zaraina.

Asao ny mpianatra mba hieritreritra ny fotoana izay efa nampifanditra azy tamin’ny olona iray na andian’olona. Asao ny mpianatra iray hamaky mafy ny 3 Nefia 12:25. Asaivo manaraka ny vakiteny ny mpianatra sady mitady ny fitsipika iray nampianarin’i Jesoa Kristy izay afaka manampy antsika rehefa mifanditra amin’ny olon-kafa isika.

Inona araka ny hevitrao no dikan’ny hoe “mihavàna faingana amin’ny fahavalonao”?

Mba hanampiana ny mpianatra hahatakatra io fehezanteny io, dia azonao atao ny manasa mpianatra iray hamaky mafy ity fanambarana manaraka nataon’ny Loholona David E. Sorensen avy tao amin’ny Fitopololahy ity:

“Hoy ny Tompo: ‘Mihavàna faingana amin’ny fahavalonao … ,’ toy izany no nandidiany antsika mba handamina ny tsy fifankahazoana raha vantany vao misy izany, fandrao lasa mivadika ho habibiana ara-batana sy ara-tsaina ny firehetam-po amin’io fotoana io ka ho lavo eo ambanin’ny fahatezerantsika isika” (“Forgiveness Will Change Bitterness to Love,” Ensign na Liahona, mey 2003, 11).

Ahoana no hamintinanao ny fampianaran’ny Mpamonjy ao amin’ny 3 Nefia 12:25? (Rehefa mamaly ny mpianatra, dia manorata fitsipika iray mitovy amin’ity manaraka ity eny amin’ny solaitrabe: Rehefa mandamina amin’ny fomban’ny Tompo ny fifandirana amin’ny hafa isika, dia afaka misoroka ny vokatra manimban’ny fifandirana.)
Ahoana no tokony nampiharan’ireo izay nikasa hanimba ireo olona tao amin’ilay andian-tsarety an’ity fitsipika ity?

Asaivo mamaky ny fizarana mitondra ny lohateny hoe “Fiharatsian’ny Fifandonana” ao amin’ny taratasy zaraina ny mpianatra iray.

Inona no tokony nataon’ireo mpitarika tao amin’ny Fiangonana tao Cedar City rehefa nanoro hevitra azy mba tsy hampiasa ny milisy i William Dame? Nitarika azy ireo hanao inona avy eo ny fanipahana ny torohevitra? (Rehefa avy mamaly ny mpianatra, dia soraty eny amin’ny solaitrabe ity fitsipika manaraka ity: Rehefa tsy miraharaha ny torohevitra izay mampanao zavatra tsara isika, dia lasa ho mora amintsika kokoa ny manao safidy ratsy sy feno fahotana mihitsy aza. Azonao marihina ihany koa fa misy fahendrena lehibe ao amin’ny rafitry ny filankevitra izay itantanana ny Fiangonana.)

Asao ny mpianatra vitsivitsy hifandimby hamaky mafy ny fizarana mitondra ny lohateny hoe “Fanafihana ireo mpifindra monina” ao amin’ny taratasy zaraina, ka asao ny mpianatra hitady ny fomba nanohizan’ireo mpitarika tao Cedar City tamin’ny fanaovana safidy feno fahotana rehefa tsy niraharaha ny torohevitra azon’izy ireo.

Inona no vokatry ny fanapahan-kevitr’ireo mpitarika tao Cedar City tsy nankatò ny torohevitr’i William Dame, mpifehy ny milisy?
Tamin’io fotoana io, inona no safidy nananan’ireo tompon’andraikitry ny fanafihana? (Afaka nibaboka ny zavatra nataony izy ireo ka nandray ny vokany, na afaka niezaka nanafina ny helony sy ny fahotany.)

Asao ireo mpianatra hisaintsaina ireto fanontaniana manaraka ireto:

Inona no ataonao rehefa manao zavatra ratsy ianao? Mibaboka ny zavatra ratsy nataonao ve ianao ka mandray ny vokany, sa moa ve ianao miezaka manafina ilay fahotana amin’ny alalan’ny fitaka?

Nikasa sy nanatanteraka ny Fandripahana tao Mountain Meadows ireo Olomasin’ny Andro Farany sasany

Hazavao fa ireo mpikamban’ny Fiangonana izay nandray anjara tamin’ny fanafihana ireo mpifindra monina dia nisafidy ny hanafina ny fahotany. Asao ny mpianatra mba hihaino ny zava-nitranga vokatr’io fanapahan-kevitra io rehefa mifandimby mamaky mafy ireo fizarana mitondra ny lohateny hoe “Ny Fandripahana tao Mountain Meadows” sy ny hoe “Vokatra Mahatsiravina” ao amin’ny taratasy zaraina izy ireo.

Hazavao fa ny safidy izay nataon’ny Olomasin’ny Andro Farany sasany sy ireo mponina tao amin’ny faritra atsimon’i Utah no nitarika tamin’ilay Fandripahana mahatsiravina tao Mountain Meadows. Teo ankilan’izany, dia nandamina ny ady niaraka tamin’ny governemanta Amerikanina ireo mpitarika tao amin’ny Fiangonana sy ny an’ny faritany tamin’ny alalan’ny lahateny sy fifampiraharahana ho amin’ny filaminana tamin’ny taona 1858. Nandritra io ady io—izay nantsoina hoe Ady tao Utah taty aoriana—dia tsy niditra tao amin’ny ady mihitsy ny miaramilan’i Etazonia sy ireo milisy tao Utah fa kosa nanao herisetra.

Ahoana no hamintinanao ireo safidy izay nitarika tamin’ny Fandripahana tao Mountain Meadows?
Inona avy no fitsipika azontsika hianarana avy amin’io tantara io? (Mety hahita fitsipika isan-karazany ireo mpianatra, anisan’izany izao manaraka izao: Afaka mitondra antsika hanao fahotana bebe kokoa ny misafidy hanafina ny fahotantsika. Mety hitondra fanenenana sy fangirifiriana ny misafidy hanafina ny fahotantsika.)

Omeo toky ireo mpianatra fa raha efa nanomboka nandray ny lalan’ny fahadisoana sy fahotana izy ireo, dia afaka misoroka ratram-po sy fanenenana amin’ny fitodihana amin’ny Tompo sy amin’ny fibebahana amin’ny fahotany.

Asao ny mpianatra iray hamaky mafy ny fizarana mitondra ny lohateny hoe “Nianatra avy tamin’ilay Fandripahana ireo mpitarika tao amin’ny Fiangonana” ao amin’ny taratasy zaraina.

Hazavao fa nentin’ny olona sasany nanaratsiana ny fomba fijeriny ny Fiangonana iray manontolo io trangan-javatra io noho ny hamaroan’ny Olomasin’ny Andro Farany tao an-toerana izay tompon’andraikitra tamin’ny fikasana sy fanatanterahana ny Fandripahana tao Mountain Meadows.

Nahoana no zava-dehibe ny mahafantatra fa tsy mamaritra ny fahamarinan’ny filazantsara ny asa ratsy izay ataon’ny mpikamban’ny Fiangonana sasany?

Asao ny mpianatra iray hamaky ny fanambarana izay nataon’ny Filoha Henry B. Eyring ao amin’ny Fiadidiana Voalohany izay hita ao amin’ny fizarana mitondra ny lohateny hoe “Faha-150 taonan’ny Fandripahana tao Mountain Meadows” ao amin’ny taratasy zaraina.

Inona no tokony hataontsika raha mahafantatra toe-javatra iray nahalavo ny mpikamban’ny Fiangonana ka tsy niaina nifanaraka tamin’ny fampianaran’i Jesoa Kristy isika?

Asao ny mpianatra iray mba hamaky mafy ny Helamàna 5:12. Asaivo manaraka ny vakiteny ny mpianatra sady mitady ny zavatra azontsika hatao mba hampivoarana sy hitazonana ny fijoroantsika ho vavolombelona ka rehefa ao anatin’ny fotoan-tsarotra, tahaka ny rehefa mahafantatra mpikamban’ny Fiangonana izay lavo ka tsy niaina nifanaraka tamin’ny fampianaran’i Jesoa Kristy, dia tsy ho voahozongozona ny finoantsika.

Araka ny Helamàna 5:12, inona no azontsika atao mba hampivoarana sy hitazonana ny fijoroantsika ho vavolombelona? (Rehefa avy mamaly ny mpianatra, dia azonao atao ny manoratra ity fitsipika manaraka ity eny amin’ny solaitrabe: Afaka hanana fijoroana ho vavolombelona matanjaka isika amin’ny fanorenana ny finoantsika eo ambony fanorenan’i Jesoa Kristy.)

Mba hamelabelarana io fitsipika io, dia asehoy ity manaraka ity ary asao ny mpianatra iray hamaky mafy izany:

“I James Sanders dia taranaky ny … iray tamin’ireo ankizy izay tsy maty tamin’ny fandripahana [sady mpikamban’ny Fiangonana ihany koa izy]. Nilaza … ny Rahalahy Sanders … fa ny fahafantarany fa maty tao amin’ilay fandripahana ny razambeny dia ‘tsy nampiova ny finoany satria mifototra amin’i Jesoa Kristy izany, fa tsy amin’iza na amin’iza izay ao am-piangonana’” (Richard E. Turley Jr., “The Mountain Meadows Massacre,” Ensign, sept. 2007, 21).

Ahoana ho ahafahan’ny finoantsika an’i Jesoa Kristy mankahery antsika rehefa mahafantatra ny toe-javatra iray izay nahalavo ny mpikamban’ny Fiangonana ka tsy niaina nifanaraka tamin’ny fampianaran’ny Mpamonjy isika?
Inona no zavatra ataonao izay manampy anao hanorina ny finoanao ifototra amin’i Jesoa Kristy?

Mijoroa ho vavolombelona ny amin’ny maha-zava-dehibe ny fiainana ny fampianaran’ny Mpamonjy sy ny mametraka ny finoantsika eo ambony fanorenany sy ny fanorenan’ny filazantsarany. Asao ny mpianatra hisaintsaina ny fomba mety hanorenany ny finoany eo ambony fanorenan’i Jesoa Kristy ka hametraka tanjona hanaovana izany.

Vakitenin’ny Mpianatra

“Peace and Violence among 19th-Century Latter-day Saints,” Gospel Topics, lds.org/topics.

Ny Ady tao Utah sy ny Fandripahana tao Mountain Meadows

Ireo Fototry ny Famerenana amin’ny Laoniny—Lesona 25

Nitarika ny Ady tao Utah ny fitomboan’ny fifanenjanana

Telo taona taorian’ny nahatongavan’ireo mpamaky lay Olomasin’ny Andro Farany voalohany tao amin’ny tany lemak’i Salt Lake, dia nandamina ny faritanin’ny Utah ny governemanta Amerikanina ka nanondro an’i Brigham Young ho governora voalohan’ny faritany. Teo amin’ny tapaky ny taona 1857, dia nahare tsaho ireo Olomasin’ny Andro Farany fa hosoloin’ny governemanta federaly amin’ny governora vaovaon’ny Faritanin’i Utah izay tohanan’ny ankamaroan’ny tafika federaly i Brigham Young. Ny 24 jolay 1857, dia niaraka tamin’ny vondrona Olomasina ny Filoha Brigham Young nankalaza ny faha-10 taonan’ny nahatongavany tao amin’ny tany lemak’i Salt Lake raha nahazo fanamafisana momba ny vaovao izay reny teo aloha izay nilaza fa nisy tafika ho any Salt Lake City.

Tamin’ny taona mialohan’izany, dia nisy tsy fifanarahana sy tsy fifankahazoana nateraky ny fitomboan’ny fifanenjanana teo amin’ny Olomasin’ny Andro Farany sy ny manampahefan’ny governemanta Amerikanina. Ny tarihin’ny mpitarika izay nofidiny no tian’ny Olomasina ka nolavin’izy ireo ny olona notendren’ny fanjakana izay tsy nitovy fitsipika tamin’izy ireo, ny sasany izay tsy marin-toetra, mpanao kolikoly, ary ratsy fitondran-tena. Nieritreritra ny sasany tamin’ireo manampahefana fa midika ho fikomiana hanohitra ny governemanta Amerikanina ny zavatra sy ny fihetsika izay nataon’ireo Olomasina.

Nandefa miaramila tokony ho 2.500 tany Salt Lake City ny filohan’ny Etazonia, i James Buchanan, nitondra ny governora vaovao tany Utah ary nampiasa ny hery mba hanajanonana izay noheveriny ho fikomiana teo anivon’ny Olomasina. Natao tsy nisy fampahalalana marina mikasika ilay toe-draharaha tao Utah io fanapahan-kevitra io (jereo ny Church History in the Fulness of Times Student Manual, fanontana faha-2 [Boky fampianarana an’ny Departemantan’ny Fampianaran’ny Fiangonana, 2003], 368–71).

Miomana ny hiaro ny faritany

Tamin’ny lahateny izay nataony tamin’ireo Olomasina dia nofaritan’ny Filoha Young sy ireo mpitarika tao amin’ny Fiangonana ho fahavalo ireo miaramila izay ho tonga. Natahotra izy ireo sao handroaka azy ireo hiala an’i Utah ireo miaramila ireo, tahaka ny nandroahana azy ireo niala avy tany Ohio sy Missouri ary Illinois teo aloha. Ny Filoha Young, izay nilaza tamin’ireo Olomasina nandritra ny taona maro mba hanangona ny voa, namerimberina ny toromariny mba hananan’izy ireo sakafo hohanina rehefa mila mandositra ny miaramila izy ireo. Amin’ny maha-governoran’ny faritanin’i Utah azy dia nandidy ny milisin’ny faritany koa izy mba hiomana amin’ny fiarovana ny faritany.

Ny fifandirana tamin’ny Andian-tsarety nitondra Mpifindra monina

Nisy andian-tsarety nitondra mpifindra monina niainga avy tany Arkansas ka ho any Californie niditra tao Utah tamin’izay, tamin’ny fotoana izay efa niomanan’ny Olomasin’ny Andro Farany hiaro ny faritaniny tamin’ireo miaramilan’ny Etazonia. Sorena ny olona sasany avy tamin’ilay andian-tsarety satria nandalo fotoan-tsarotra izy ireo tamin’ny fividianana voa izay nilainy tamin’ny Olomasina, izay efa nomena torolalana mba hanangona ny voany. Niady tamin’ny Olomasina ihany koa ireo mpifindra monina noho ny tsy fitiavan’ny Olomasina ny soavaly maro sy ny biby fiompy izay nihinana ny sakafo sy ny rano tokony ho an’ny biby fiompiny.

Nipoaka ny fifanenjanana tao Cedar City, tanàna farany tao Utah amin’ny lalana mankany Californie. Ny fifandonana dia nifanaovan’ny olona sasany tao amin’ilay andian-tsarety sy ny Olomasin’ny Andro Farany sasany. Nandrahona ny hiaraka amin’ny miaramilan’ny governemanta izay ho tonga hanohitra ny Olomasina ny sasany tamin’ireo mpifindra monina an-tsarety. Na dia niteny mafy an’ireo mpiara-dia taminy izay nanao ireo fandrahonana ireo aza ny kapitenin’ilay andian-tsarety dia noraisin’ireo mpitarika sy ny mpiorim-ponenana tao Cedar City ho fahavalo izy ireo. Tokony ho adiny iray taorian’ny nahatongavany fotsiny dia nandeha ilay andian-tsarety, saingy nitady ny hanenjika sy hanafay ireo lehilahy izay nandrahona azy ny sasany tamin’ireo mponina sy ny mpitarika tao Cedar City.

Fiharatsian’ny Fifandonana

Noho ny tsy nandaminan’ireo Olomasina ireo tamin’ny fomban’ny Tompo ny ady tamin’ireo mpifindra monina dia lasa nihamafy ny toe-draharaha. Nangataka lalana tamin’ny mpibaiko ny milisy, izay nonina teo akaikin’ny tanànan’ny mpifindra monin’i Parowan i Isaac Haight, ben’ny tanànan’i Cedar City, lehibe tamin’ny milisy, ary filohan’ny tsatòka, mba hiantso ny milisy hifandona amin’ireo mpihetraketraka avy tamin’ilay andian-tsarety. Nanoro hevitra an’i Isaac Haight i William Dane, mpibaiko ny milisy, mpikamban’ny Fiangonana, mba tsy hiraharaha ny fandrahonan’ireo mpifindra monina. Tsy nanaiky an’io torohevitra io anefa i Isaac Haight sy ny mpitarika hafa tao Cedar City ka nanapa-kevitra ny handresy lahatra ireo Indiana teo an-toerana mba hanafika an’ilay andian-tsarety sy handroba ny biby fiompiny mba hanafaizana ireo mpifindra monina. Nangataka an’i John D. Lee, mpikamban’ny Fiangonana tao an-toerana sy lehibe tao amin’ny milisy, i Isaac Haight mba hitarika ilay fanafihana, ary nikasa ny nanome tsiny ny Indiana izy ireo tamin’io zavatra io.

Fanafihana ireo mpifindra monina

Natolotr’i Isaac Haight tamin’ny filankevitry ny mpitarika tao amin’ny Fiangonana sy ny fiaraha-monina ary ny milisy teo an-toerana ilay drafitra hanafihana ny andian-tsarety. Tsy nanaiky mafy an’ilay drafitra ny sasany tamin’ny filankevitra ary nanontany an’i Haight raha toa ka efa niara-nidinika momba izany zavatra izany tamin’ny Filoha Brigham Young izy. Rehefa niteny hoe tsia i Haight dia nanaiky handefa iraka, i James Haslam, izy ho any Salt Lake City miaraka amin’ny taratasy nanazava ny toe-draharaha sy nanontany ny zavatra tokony hatao. Kanefa, tokony ho 400 km miala avy eo Cedar City i Salt Lake City, dia hitaky dia mafy an-tsoavaly mandritra ny herinandro ho an’ilay iraka ny mihazo an’i Salt Lake City ka hiverina any Cedar City miaraka amin’ny toromariky ny Filoha Young.

Fotoana fohy talohan’ny nandefasan’i Haight ny taratasiny niaraka tamin’ilay iraka, dia notafihin’i John D. Lee sy ny andiana Indiana ny lasin’ireo mpifindra monina teo amin’ny toerana izay antsoina hoe Mountain Meadows. I Lee no nitarika ny fanafihana, saingy nanafina ny tenany izy ka nahatonga izany ho toy ny hoe ireo Indiana ihany no nandray anjara. Maty na naratra ny sasany tamin’ireo mpifindra monina, ary ny sisa dia niady tamin’ireo mpanafika, nanery an’i Lee sy ny Indiana mba hihemotra. Nosintomin’ireo mpifindra monina haingana hanome faribolana kely ny saretiny mba ho fiarovana. Nisy fanafihana roa hafa taorian’io nandritra ny dimy andro nijanonan’ny andian-tsarety.

Nisy fotoana ireo milisin’i Cedar City nahatsikaritra mpifindra monina roa ivelan’ilay faribolan-tsarety. Notifirin’ireo milisy izy ireo ka maty ny iray. Nitsoaka ny anankiray ka nampahafantatra ilay vaovao tamin’ny lasiny fa tompon’andraikitra tamin’ny fanafihana azy ireo ny fotsy. Tratra tamin’ny laingany ary izao ireo izay nanomana ny fanafihana. Raha navela nandeha tany Californie ireo mpifindra monina dia hiparitaka ny vaovao fa tompon’andraikitra tamin’ny fanafihana ny andian-tsarety ny Olomasin’ny Andro Farany. Natahotra ireo mpiray tetika fa hitondra vokatra ratsy eo aminy sy eo amin’ny vahoakany io vaovao io.

Fandripahana tao Mountain Meadows

Tao anatin’ny tetika hisorohana ny fiparitahan’ny vaovao fa tompon’andraikitra tamin’ny fanafihana ny andian-tsarety ny Olomasin’ny Andro Farany dia nanao drafitra ny hamono ny mpifindra monina sisa rehetra afa-tsy ny zaza madinika i Isaac Haight sy i John D. Lee ary ireo mpitarika tao amin’ny Fiangonana sy ny milisy tao an-toerana. Ho fampiharana ilay drafitra dia nanatona ny mpifindra monina i John D. Lee ary nilaza fa hiaro azy ireo amin’ny fanafihana hafa ny milisy ka nitondra azy ireo niverina soa aman-tsara tany Cedar City. Teo am-pandehanana ho any Cedar City dia nivadika ny milisy ka nitifitra ireo mpifindra monina. Nisy Indiana sasany izay nalain’ireo mpiorim-ponenana tao an-toerana nipoitra avy tamin’ny fiafenany no nanatevin-daharana ny fanafihana. Tamin’ireo mpifindra monina tokony ho 140 izay tao amin’ilay andian-tsarety, zaza madinika 17 no voatsimbina.

Roa andro taorian’ilay fandripahana dia tonga tao Cedar City dia tonga i James Haslam niaraka tamin’ny hafatra valinteny avy tamin’ny Filoha Young, izay nilaza tamin’ireo mpitarika tao an-toerana mba hamela ny andian-tsarety handeha am-pilaminana. “Rehefa namaky ny tenin’i Young i Haight, dia nigogogogo nitomany toy ny zazakely ka tsy afaka niteny afa-tsy ny hoe: ‘Tara loatra, tara loatra’” (Richard E. Turley Jr., “The Mountain Meadows Massacre,” Ensign, sept. 2007, 20).

Ireo Vokany Mahatsiravina

Tsy ireo izay maty tokony ho 120 ihany no vokatry ny Fandripahana tao Mountain Meadows fa niteraka fijaliana lehibe ho an’ireo zaza tsy maty sy ny havan’ireo maty koa izany. Nisy Olomasin’ny Andro Farany sasany nandray sy nikarakara ireo zaza mpifindra monina tsy maty tamin’ilay fandripahana. Tamin’ny 1859, dia nalain’ny manampahefana federaly ireo zaza ireo ka naveriny tany amin’ny havany tany Arkansas. Nijaly ihany koa ireo Indiana Paiute noho ny fiampangana tsy ara-drariny azy ireo tamin’ilay heloka.

Nianatra avy tamin’ilay Fandripahana ireo mpitarika tao amin’ny Fiangonana

“Na dia fantatr’i BrighamYoung sy ireo mpitarika hafa tao amin’ny Fiangonana tao Salt Lake City aza ilay fandripahana fotoana fohy taorian’ny nisehoany, dia tonga tsikelikely nandritra ny fotoana ny fahatakarany ny halehiben’ny fandraisana anjaran’ireo mponina sy ny antsipiriany mahatsiravina an’ilay vono olona. Tamin’ny taona 1859 dia nesoriny tamin’ny antsony i Isaac Haight tamin’ny naha-filohan’ny tsatòka azy sy ireo mpitarika ambony tao amin’ny Fiangonana tao Cedar City izay nanana anjara asa tamin’ilay fandripahana. Nalàna tsy ho mpikamban’ny Fiangonana i Isaac Haight sy i John D. Lee tamin’ny 1870.

“Nisy mpitsara lehiben’ny faritany niampanga lehilahy sivy noho ny fandraisany anjara tamin’ilay fandripahana tamin’ny 1874. Nosamborina tamin’ny farany ny ankamaroan’izy ireo, fa i Lee kosa dia notsaraina sy nomelohina ka novonoina noho ilay heloka. Nisy lehilahy iray hafa izay voampanga nifampiraharaha tamin’ny fanjakana [nitonon-tena nijoro ho vavolombelona sy nitondra porofo hiampangana ireo voampanga hafa], ary ny hafa kosa nandany taona maro nitsoaka ny lalàna. Niaina tao anatin’ny fahamelohana mahatsiravina sy fanofisan-dratsy ny zavatra nataony sy hitany nandritra ny fiainany ireo milisy maro hafa izay nandray anjara tamin’ilay fandripahana” (Richard E. Turley Jr., “The Mountain Meadows Massacre,” Ensign, sept. 2007, 20).

Faha-150 taonan’ny Fandripahana tao Mountain Meadows

Nilaza ny Filoha Henry B. Eyring ao amin’ny Fiadidiana Voalohany hoe:

“Ny maha-tompon’andraikitra tamin’ny [Fandripahana tao Mountain Meadows] dia an’ny mpitarika tao amin’ Ny Fiangonan’i Jesoa Kristy ho an’ny Olomasin’ny Andro Farany tao an-toerana tao amin’ny faritra akaikin’ny Mountain Meadows izay nihazona toerana teo amin’ny fiaraha-monina sy ny tafika ihany koa niaraka tamin’ireo mpikamban’ny Fiangonana izay nanao zavatra teo ambanin’ny fitarihany. …

“… Ny filazantsaran’i Jesoa Kristy izay ankamamintsika, dia mankahala ny famonoana olona an-kitsirano na lahy na vavy na ankizy. Eny tokoa, mitory fiadanana sy famelana izany. Mampiseho zavatra mahatsiravina sy tsy azo leferina izay mifanohitra amin’ny fampianarana sy ny fitondrantena Kristianina ny zavatra izay nataon’ireo mpikamban’ny Fiangonana [tao Mountain Meadows] fotoana ela lasa izay. … Azo inoana fa hametra ny sazy ara-drariny eo amin’ireo izay tompon’andraikitra tamin’ilay fandripahana ny Fitsaran’ Andriamanitra. …

“… Ny Andriamanitry ny Lanitra anie, izay manana zanakalahy sy zanakavavy antsika rehetra, hitahy antsika mba hanome voninahitra ireo izay maty teto, amin’ny fifanomezantsika fitiavana madio sy ny fanahin’ny famelana izay ny Zanany Lahitokana no ohatra velona” (“150th Anniversary of Mountain Meadows Massacre,” sept. 11, 2007, mormonnewsroom.org/article/150th-anniversary-of-mountain-meadows-massacre).