Vulica

Au na vukea vakacava na noqu bisinisi kei na noqu matavuvale?

Gauna:Vakarautaka na gauna me 60 na miniti na iwasewase ni Vuli.

Wilika:Sa dodonu me sa tekivu tu na noda vola na itukutuku ni ilavo curu mai kei na kena e curu yani ena noda bisinisi. Sa totoka dina qori! Ia ena vakacava ni da vinakata eso na ilavo me baleti keda ga se baleta na matavuvale?

Sarava:“Don’t Kill the Chickens: Part I” (Sega na vidio? Wilika tabana 76.)

Veivosaki :E vinakata o ganei Maria me solia vua e so na ilavo ni nona bisinisi. Dua na ka nona via veivuke. Ia oqo ena vakaleqa se vakarusa saraga na nona bisinisi. Kena ikuri, sa vakatabakiduataka tale tu ga o koya na nona sasaga ni bisinisi me vukei koya me bula rawati koya kina. Na cava meu cakava?

Wilika:Meu wasea tani vakacava na noqu ilavo ni bisinisi mai na ilavo ni matavuvale?

CAKACAKA NI MACAWA—Au na wasea na itukutuku vakailavo, vakakina na itukutuku vakailavo ni noqu bisinisi kei na ilavo ni vuvale, au na dau saumi au.

Ena gauna ni bose qo, eda na vulica kina na maqosa vakacakacaka me vukei keda ena saumi ni taro kei na cakacaka oqo.

Oti oya, ena loma ni macawa, eda na qai taura na ikalawa meda wasea na ilavo ni bisinisi kei na matavuvale. Ena veivakalougatataki sara vakalevu vei kedatou kei na nodatou matavuvale! Meda wilika mada na iwase ni Rawa Ka Vakabisinisi mai na iwase ni Mape ni Rawa Ka Vakabisinisi.

Meu wasea tani vakacava na noqu ilavo ni bisinisi mai na ilavo ni matavuvale?

Sarava:“Don’t Kill the Chickens: Part II” (Sega na vidio? Wilika tabana 77.)

Veivosaki :Mai na ka o sa vulica rawa ena vidio oqo, na cava e bibi kina mo wasea na ilavo ni bisinisi mai na nomui ilavo vakaiiko.

Wilika:E dua na itaukei ni bisinisi e nona ruarua e kena itaukei ka tamata cakacaka. Qo ena rawa ni vakavuna e so na taro vivinaka.

Era dau sauma e liu na nodra dua na ikatini na itaukei ni bisinisi vinaka.

Eda kila na veivakalougatataki levu e lako mai ni da sauma na ikatini ni keda isau. Kevaka meda wasei rau na noda ilavo ni bisinisi kei na ilavo yadua, ena rawarawa na cakacakataka na noda ikatini.

Nanuma na veikalawa oqo:

1. Maroroya tani na itukutuku kei na ilavo ni bisinisi mai na nomu vakaiiko.

2. Eda dau saumi ikatini ena noda ilavo vakaikeda (isau kei na isolisoli) ka ni da dau saumi mai na bisinisi.

3. Na ilavo ni bisinisi e sega ni vakaikatini. Na ilavo ena bisinisi e vakayagataki me saumi kina na ilavo vakayagataki, isau, kei na tubu.

Veivosaki:Vakacava kevaka era vinakata na ilavo na itokani kei ira noda matavuvale, me vakataki ganei Maria?

E dua mai na ilawalawa a wilika se vakalekalekataka na vosavakatautauvata ni tini na yalewa vuku mai na Maciu 25: 1--13. E so tu beka na gauna eda na sega ni rawa se sega ni dodonu meda wasea ena gauna e kerekere kina vei keda e dua?

Sarava:“Don’t Kill the Chickens: Part III” (Sega na vidio? Wilika tabana 78.)

Veivosaki :A cakava beka o Maria na ka donu?

Era sega ni dau butako mai na nodra bisinisi na itaukei ni bisinisi gugumatua.

Wilika:Era sega ni dau butako mai na nodra bisinisi na itaukei ni bisinisi gugumatua.

Meu dui maroroya vakacava na itukutuku?

Wilika:Ia, meda vakaduiduitaka vakacava na ilavo ni bisinisi kei na noda vakai keda? Meda dui maroroi na itukutuku! E dau vola e veisiga o Maria na ilavo kece e curu mai kei na kena e curu yani mai na nona bisinisi. E dau vola talega e veisiga na ilavo e yaco mai kei na kena e lako yani mai na nona vuvale. Era vakatokai na itukutuku oqo me “veidutai ni ilavo rawati kei na ilavo vakayagataki.” E dau vola tiko e rua na ivola ni veidutai duidui—dua na ka na bisinisi kei na dua na nona ga vakaiikoya.

Era na dau via raica e dua na veidutai ni ilavo rawati kei na ilavo vakayagataki o ira dausoli dinau ni bera nira soli dinau. Na volai ni itukutuku ena vukei keda meda vakarau tu ke da nanuma meda sa dinau me vakatuburi kina na noda bisinisi.

Vakatovotovo:Raica mada na ivakaraitaki oqo ni nona itukutuku veidutai ni rawati kei na vakayagataki ilavo. Raica ni ena ika 16 ni Okosita (na siga a kere ilavo kina o ganei Maria), a tiko e 3200 ena baqe ni bisinisi nei Maria

Veidutai ni Lavo Curu Mai kei na Lavo Curu Yani: BISINISI nei Maria Okosita 14–20,
Tikinisiga	iVakamacala	Vakayagataki iLavo	iLavo curu mai	Vo ni iLavo
Bisinisi nei Maria vo ni ilavo				2600
14 ni Okosita	Voli Kakana	-300		2300
15 ni Okosita	Volitaki Yaloka		500	2800
16 ni Okosita	Volitaki Yaloka		400	3200
17 ni Okosita	iSau kei Maria	-3000		200
18 ni Okosita	Volitaki Yaloka		600	800
19 ni Okosita	Voli Kakana	-600		200
20 ni Okosita	Volitaki Yaloka		700	900

Veidutai ni iLavo Curu Mai kei na iLavo Curu Yani: iLAVO VAKAIKOYA nei Maraia: Okosita 14–20
Tikinisiga	iVakamacala	Vakayagataki iLavo	ilavo curu mai	Vo ni iLavo
Bisinisi nei vakaikoya vo ni ilavo				600
14 ni Okosita	Kakana	-100		500
15 ni Okosita	iSulu	-200		300
16 ni Okosita	Tikite ni Basi	-200		100
17 ni Okosita	iSau		3000	3100
17 ni Okosita	iKatini	-300		2800
19 ni Okosita	Kakana	-1500		1300
20 ni Okosita	Rede	-600		700

Veivosaki:Cava ena yaco kina bisinisi nei Maria ke solia nona bisinisi vei ganena e 1000? Ena se rawa tiko ga ni saumi koya ena 3000 ena siga tarava?

Me na leqataka beka o Maria ke sega ni soli lavo kina nona matavuvale na nona bisinisi?

Raica ruarua mada na veidutai ni bisinisi kei na nona ka vakaikoya ka laurai kina na kena isau. E rawa beka ni o raica ni vakayagataki na kena isau ka ilavo rawati ena nona ilavo vakaikoya?

iSau se iVakavinavinaka?

Ke sega ni veirauti na ilavo ena bisinisi nei Maria me dau saumi tiko kina mai na ka sa volitaki.

Wilika:Me vaka eda sa vulica, a donu o Maria ena nona sauma nona ikatini ena nona ilavo vakaikoya.

Era dau volaitukutuku e veisiga na itaukei ni bisinisi gugumatua.

Meu qarauna vakacava na noqu ivalavala dodonu?

Wilika:Meda vakatovotovotaka sara mada na maroroi tani ni noda ilavo ni bisinisi mai na noda ga vakai keda. Ena ivakaraitaki tarava, kaya mada ke dua nomu bisinisi ni volitaki wainigunu.

Sarasara:“Your Water Business” (Sega na vidio? Tomana ga.)

Vakatovotovo:Vakamuria na lima na ikalawa oqo, ka qai vakayagataka na fomu ena tabana tarava me wasei na nomu ilavo ni bisinisi kei na nomu ga vakaiiko.

1. Raica na rawati kei na vakayagataki ilavo ni businisi vakakina vakaikoya ga ena veisiga ni macawa.

2. Vola nomu ilavo ni bisinisi ena nomu ivola ni veidutai ni ilavo rawati kei na ilavo vakayagataki.

3. Vola na nomu ilavo ga vakaiiko ena nomu ivola ni veidutai ni ilavo rawati kei na ilavo vakayagataki.

4. Tuva e dua na nomu itukutuku ni lavo rawati ni bisinisi mai na itukutuku ena nomu ivola ni veidutai ni businisi.

5. Tuva e dua nona itukutuku vakaiiko ni ilavo rawati mai na itukutuku ena nomu ivola ni veidutai vakaiiko.

Raica vata na nomu cakacaka kei na kena isau ena tabana 79.

Siga Moniti 2/9 Volitaka e 100 na tavaya ena ya 10 dua. Voli kakana ni matavuvale ena 300.

Siga Tusiti 3/9 Sauma e 800 kina volivoli ni bisinisi. Volitaka e 30 na tavaya ena ya 10 dua.

Siga Vukelulu 4/9 Sauma e 500 me icurucuru ni gone. Saumi iko ena 1000. Sauma e 100 mei ikatini.

Siga Lotulevu 5/9 Sauma e 500 me nona rede. Volitaka e 10 na aisibuloko ena ya 10 dua.

Sriga Vakaraubuka 6/9 Sauma e 100 na tavaya ena ya 10 dua. Sauma na icurucuru ni bisinisi ena 200.

Siga Vakarauwai 7/9 Sauma e 20 na tavaya ena ya 10 dua. Voli isulu vou ena 100.

Noqu iLavo Rawati kei na iLavo Vakayagataki ni BISINISI: 2/9–7/9
Tikinisiga	iVakamacala	Vakayagataki iLavo	iLavo Rawati	Vo ni iLavo
Bisinisi Vo ni iLavo				1000
Levu Taucoko ni iLavo Rawati kei na iLavo Vakayagataki

Noqu BISINISI ITukutuku ni iLavo Rawati ni (2/9–7/9)
ilavo rawati
Volitaki ni tavaya wai
Volitaki ni ice block
Levu taucoko ni ilavo rawati ni bisinisi
Vakayagataki iLavo
iVoli
iCurucuru ni bisinisi
iSau
Levu ni iLavo Vakayagataki ni bisinisi
Tubu ni bisinisi (se lusi) (iLavo Rawati – iLavo Vakayagataki = )

Noqu ILAVO VAKAIAU iLavo Rawati & iLavo Vakayagataki: 2/9–7/9
Tikinisiga	iVakamacala	Vakayagataki iLavo	ilavo rawati	Kena Vo
Tamata yadua Vo ni iLavo				1000
Levu Taucoko ni iLavo Rawati kei na iLavo Vakayagataki

Noqu iLavo Rawati VAKAIAU (2/9–7/9)
ilavo rawati
iSau
Levu ni noqu ilavo rawati vakaiau
Vakayagataki iLavo
iKatini
Rede
Kakana
Eso tale
Levu ni noqu ilavo vakayagataki vakaiau
Tubu ni noqu iLavo Vakaiau (se Lusi) (iLavo Rawati – iLavo Vakayagataki = )

Veivosaki:Na cava o sa vulica mai ena cakacaka oqo? Kevaka mo a vakayacora e so na cala, o sa kila baleta? O ira na sa kila sa rawa mera vakavulici ira era veilecayaki.

Wilika:O ira na itaukei ni bisinisi gugumatua era dau vola itukutuku e veisiga ka vakayagataka mera vakatulewataka vakamatau na bisinisi.

Gauna vata e sega ni dau taleitaka kina o Maria na vola itukutuku, e dau tovolea me vola na itukutuku duidui me baleta na nona ilavo ni bisinisi kei na nona ga vakaikoya. Qo na sala vuku ni vakayaco bisinisi!

Me kuria e kila tiko o koya ni kevaka mena via dinau na nona bisinisi, era na via raica na nona ivolatukutuku ni veisiga o ira na dausoli dinau.

O ira na itaukei ni bisinisi gugumatua era dau wasea na itukutuku ni vakayagataki ilavo ni nodra bisinisi mai na nodra ga vakaiira.

Sarasara:Raica na sala a vakavinakataka kina o Taniela na nona bisinisi ena nona vakayagataka na ivakavuvuli ni bula rawati koya. Sarava na italanoa “Taniela & Christiana: General Store.” (Sega na vidio? Lade kina tabana tarava.)

Wilika:Eda sa vulica nikua e so na maqosa vakacakacaka ka na vukea meda rawata. Meda cakacaka vakaukauwa ena macawa oqo me rawa ni ra matau vei keda na veimaqosa vakacakacaka oqo. Meda dau vola itukutuku vakailavo e veisiga vakakina na itukutuku ni veika e yaco!

Veivosaki :Ocei se na cava ena rawa ni vakadredretaka na nomu vola itukutuku duidui ena veisiga? Sa rawa mo navuca mo vakarawarawataka. Sa rawa ni o vakayacora ena gauna vata e veisiga. Sa rawa mo na vola vakatabakidua na kena itukutuku ena dua na vanua O na rawa ni biuta toka e so na veivakananumi baleti iko. Vola e ra na nomu inavunavu.

Meu na vakatubura vakacava na noqu bisinisi?

Wilika:Macawa mai oqo eda na soli ivakamacala kina noda ilawalawa me baleta na noda bisinisi. Eda na vinakata meda na rawa ni vakamacalataka na noda bisinisi vei ira tale eso. Eda na vua rogoca na veivakatutu eso me baleta na noda bisinisi.

Wilika:Muria na veidusidusi oqo se vakamacala ena sala e logaloga vinaka vei iko.

NOQU BISINISI ENA TOLU NA MINITI—IDUSIDUSI
Tikina e 1	Ena lailai sobu mai na dua na miniti, vakamacalataka na nomu bisinisi.
Tikina e 2	Ena lailai sobu mai na dua na miniti, vakamacalataka na kena vakatubura vakalevu na nomu bisinisi na saumi ni dua vei ira na taro oqo. 1. Na cava era via volia na tamata? 2. Me’u na volivolitaki vakacava? 3. Meu qarauna vakacava na isau? 4. Meu vakalevutaka vakacava na noqu tubu? 5. Meu na vakatubura vakacava na noqu bisinisi?
Tikina e 3	Me lailai sobu mai na dua na miniti, vakamacalataka e dua na ka o na cakava mo tomana tikoga kina na vakatuburi ni nomu bisinisi.

Wilika:Ena loma ni macawa, vakasamataka na ka o na via wasea. Vola nomu veivakasama ena nomu ivolalailai ni bisinisi. Ke o vinakata vakatovotovotaka na vakamacala vei ratou nomu matavuvale kei na itokani. Lako mai ena vakavakarau mo wasea na nona ivakamacala ni bisinisi.