iLavelave e Liu
Vulica


Vulica

lightbulb-green

E rawa meu volia e levu cake tale na iyautaukeni?

Gauna:Vakarautaka na gauna me 60 na miniti na iwasewase ni Vulica.

Wilika:E dua na sala ni noda vakatubura na noda bisinisi sai koya meda vakalevutaka na noda iyautaukeni rawa ka. Ni bera ni da vakuria na noda iyautaukeni rawa ka kina noda bisinisi e dodonu meda se da na rawata rawa.

Sarava:“E Rawa Beka meu Volia e Levu Cake Tale na iYautaukeni? (Wase I)” (Sega na vidio? Wilika tabana 122.)

Veivosaki Ena rawa ni raica vakacava o Maria ke na tiko vakarauta vua na ilavo me sauma lesu na dinau?

Wilika:O ira na daunibisinisi gumatua era dau vakadeitaka taumada ni ra na rawa ni rawata na veivakatorocaketaki ena nodra bisinisi ni bera ni ra qai vakayacora.

business map iconEra dau vakatubu bisinisi vakayalomatua na daunibisinisi gumatua.

Wilika:TARO NI MACAWA—Au na rawa beka niu dinau meu volia kina e dua na iyautaukeni?

CAKACAKA NI MACAWA—Au na vakarautaka na itukutuku ni vakayagataki ilavo meu kila vinaka cake kina vunilagi ni noqu bisinisi.

Wilika:Na itukutuku ni vakayagataki ilavo sa dua na iyaragi ka na vukea na nomu raica na nomu bisinisi ka kunea na sala me vakatuburi kina. E tolu na sala ni kena vakaduri e dua na itukutuku ni vakayagataki ilavo:

  • iKalawa 1. Ena vakayagataki ni nomu itukutuku ni ilavo curumai sa oti, raica na veika sa vakayacora rawa na nomu bisinisi.

  • iKalawa 2. Raica na veimataka ni nomu bisinisi ena nomu taroga na veitaro oqo: “Ena vakacava tu beka ni mataka na noqu ilavo rawa kei na ilavo vakayagataki?”

  • iKalawa 3. Cakacakataka na levu ni ilavo o na rawata mai muri.

E dua na itukutuku ni vakayagataki ilavo ena rawa ni vukei iko ena veisala duidui sa tu mo vakatubura rawa kina na nomu bisinisi, me vaka na nomu vakaikuritaka na nomu veimataqali ivoli, vakalailaitaki ni ilavo vakayagataki, ka vakalevutaka nomu lavo curumai, kei na nomu raica na yaga ni dinau me caka.

Sarava:Sarava na italanoa ni rawaka “Rosanny: Hot Food” mo raica kina na nona vukei o Rosanny me vakatubura na nona bisinisi ena nona dinau. (Sega na vidio? Lade ki na tabana tarava.)

E vica na ilavo sa tiko rawa oqo?

Sarava:“How Much Cash is Available?” (Sega na vidio? Tomana ga.)

Ni o sa sarava oti na vidio taleva lesu na tabana me rawa ni o nanuma na ka o sa vulica.

Wilika:Me kila ke sa tiko vei Maria na ilavo e veirauti me vakatubura kina na nona bisinisi, sa dodonu vua me kila e tolu na ka: na ka sa oti, na veika se bera mai, kei na itukutuku ni vakayagataki ilavo.

Sa na rawa vua me kila na veika oqo ena nona vakaduria e dua na itukutuku ni vakayagataki ilavo.

IKALAWA 1: Na Ka sa Sivi

Ena nona raica na nona itukutuku ni lavo rawati, e dau vola o Maria na ilavo sa rawati, vakayagataki ilavo tudei, vakayagataki ilavo tale eso, kei na tubu kei na lusi ni vula rua sa oti.

2 na Vula sa oti

Vula sa oti

Vula Qo

Vula Tarava

Vula 3

Vula 4

Vula 5

Vula 6

iLavo rawati

4400

4400

iLavo Vakayagataki Tudei

-3300

-3300

iLavo Vakayagataki Tale Eso

-1000

-1000

Tubu (se Lusi)

100

100

iLavo ni Tekivu

iLavo Tiko Rawa

Veivosaki:Raica na nona itukutuku vakailavo e cake o Maria. Na cava e tukuna me baleta na bisinisi nei Maria na ilavo rawati ni vula rua sa oti?

IKALAWA 2: Na Gauna se Bera Mai

Ni tauri mai na naba mai na vula rua sa oti, a vola o Maria na nona nanuma me baleta na nona ilavo rawati, vakayagataki ilavo tudei, vakayagataki ilavo tale eso, kei na tubu kei na lusi.

2 na Vula sa oti

Vula sa oti

Vula Qo

Vula Tarava

Vula 3

Vula 4

Vula 5

Vula 6

ilavo curumai

4400

4400

4400

4400

4400

4400

4400

4400

Vakayagataki iLavo Tudei

-3300

-3300

-3300

-3300

-3300

-3300

-3300

-3300

Vakayagataki iLavo Tale Eso

-1000

-1000

-1000

-1000

-1000

-1000

-1000

-1000

Tubu (se Lusi)

100

100

100

100

100

100

100

100

iLavo ni Tekivu

iLavo Tiko Rawa

E sega ni navuca o Maria me vakayaco veisau ki na nona bisinisi, sa nanuma gona kina ni na tautauvata tiko ga na nona ilavo rawati kei na ilavo vakayagataki ena vula ono ka tarava me vaka ena vula rua sa oti.

Veivosaki:Raica na nona itukutuku vakailavo e cake o Maria. E dau veisau beka e veivula na tubu nei Maria?

IKALAWA 3: iLavo sa Tiko

Na iLavo ni tekivu sa ikoya na ilavo nei Maria e tiko ena baqe ni tekivu na vula. Eke, e tekivu ena 50

2 na Vula sa oti

Vula sa oti

Vula Qo

Vula Tarava

Vula 3

Vula 4

Vula 5

Vula 6

iLavo Curumai

4400

4400

4400

4400

4400

4400

4400

4400

Vakayagataki iLavo Tudei

-3300

-3300

-3300

-3300

-3300

-3300

-3300

-3300

Vakayagataki iLavo Tale Eso

-1000

-1000

-1000

-1000

-1000

-1000

-1000

-1000

Tubu (se Lusi)

100

100

100

100

100

100

100

100

iLavo ni Tekivu

50

150

250

350

450

550

650

750

100

100

100

100

100

100

100

100

iLavo Tiko Rawa

150

250

350

450

550

650

750

850

Ena veivula sa dau vakuria o koya na nona tubu ni veivula kina nona ilavo ni tekivu me kila kina nona ilavo sa tiko (50 + 100 = 150).

Na ilavo sa tiko rawa sa yaco me nona ilavo ni tekivu ena vula ka tarava (150).

Veivosaki:Raica na nona itukutuku vakailavo e cake o Maria. E vica na ilavo sa na tiko vei Maria ni mai cava e vula ono?

Wilika:Qo ni sa mai kila o Maria na ilavo sa na rawa ni tiko ena loma ni vula ono, sa rawa me na vakatulewataka na veisala duidui eso me vakatubura kina na nona bisinisi.

E vica na ilavo sa tiko rawa me ka ni saumi dinau?

Vakatovotovo:Qo meda raica mada na vakayagataki ilavo nei Maria, kevaka me dinautaka e 1500 ena 6 na vula me volia kina e 15 na toa. Vakaraica na nona itukutuku vakailavo o Maria ena imatau. Ena veirauti beka na ilavo vakayagataki nei Maria me isau ni dinau e 275? Kei na dua na itokani, drau raica na ilavo sa tiko rawa vei Maria.

Veivosaki:Ni veivosakitaka vata kei ira taucoko na lewe ni ilawalawa na veitaro oqo: Se cava me cakava o Maria? Me tovolea beka o Maria e dua tale na levu ni ilavo? Ena rawa beka ni vakabula na ilavo me sauma vakailavo ga kina na toa?

Nona itukutuku ni vakayagataki ilavo o Maria.

  1. Baleta ni sa na levu cake na nona yaloka, sa nanuma kina o Maria ni sa levu cake ki na via rauta e 900 e veivula na nona tubu (levu cake tale ena 60 dua na toa vakalevutaki ena 15). 900 tale kina nona tubu ena gauna oqo mai na 4400 sa 5300.

  2. E nanuma okoya ni na nona vakayagataki ilavo tudei sa levucake ena 3500 (levu cake ena 200 me redetaki kina e dua na basikeli kei na nona vakayagataki ilavo ni 3300 ena gauna oqo).

  3. Kevaka me na dinau, sa dua talega kina na nona vakayagataki ilavo tudei ni 275, (350 ena imatai ni vula).

2 na Vula sa oti

Vula sa oti

Vula Qo

Vula Tarava

Vula 3

Vula 4

Vula 5

Vula 6

Vula 7

Vula 8

iLavo Curu Mai

4400

4400

5300

5300

5300

5300

5300

5300

5300

5300

Vakayagataki iLavo Tudei

-3300

-3300

-3500

-3500

-3500

-3500

-3500

-3500

-3500

-3500

Sau ni Dinau

-350

-275

-275

-275

-275

-275

Vakayagataki iLavo Tale Eso

-1000

-1000

-1600

-1600

-1600

-1600

-1600

-1600

-1600

-1600

Tubu (se Lusi)

100

100

–150

–75

–75

–75

–75

–75

200

200

iLavo ni Tekivu

50

150

250

100

25

–50

-125

–200

-275

-75

100

100

-150

-75

-75

-75

-75

-75

200

200

iLavo Tiko Rawa

150

250

100

25

null50

-125

null200

-275

null75

143

  1. E nanuma okoya ni na tubu na nona vakayagataki ilavo tale eso ki na 1600 baleta na 500 tale ena kakana ni toa kei na 100 vei vugona me veikauyaka na yaloka.

  2. Ena imatai ni rua na vula, a tiko e vakarauta na ilavo vei Maria me sauma na dinau.

  3. Ia, raica na iotioti ni vula va ni saumi dinau (vula 3–6). Ena tiko vakarauta beka vei Maria na ilavo me vakaotiva kece nona dinau?

  4. Ni sauma oti kece o Maria na dinau ena lesu cake tale na nona tubu. Ia sa na bera beka?

Sarava:E rawa beka meu volia e levu cake tale na iyautaukeni? (Wase lI)” (Sega na vidio? Wilika tabana 123.)

Vakatovotovo:Qo meda raica mada na vakayagataki ilavo nei Maria, kevaka me dinautaka e 800 ena 6 na vula me volia kina e 8 na toa. Vakaraica na nona itukutuku vakailavo e cake nei Maria ena imatau. Ena tiko beka e vakarauta na ilavo vakayagataki nei Maria me sau ni dinau 800? Kei na dua na itokani, drau raica na ilavo sa tiko rawa nei Maria.

Veivosaki:Vata kei ira kece tale na vo ni ilawalawa, ni veivosakitaka vata mada na veitaro oqo: Ena rawa beka vei Maria me taura na sausaumi levu oqo? Se me cakava beka e dua na dinau levu?

Wilika:Ena ivakaraitaki qo, e vakayagataka kina o Maria na nona itukutuku ni vakayagataki ilavo me vakatulewataka kina se na rawa vua me so na nona toa vou. Ena rawa talega vua me vakayagataka na itukutuku vakailavo me vakayaco veisau duidui eso ki na nona bisinisi, me vaka na redetaki ni dua na basikeli, volia e dua na saini vou, se voli kakana duidui.

Nona itukutuku ni vakayagataki ilavo o Maria.

  1. E nanuma o Maria ni mai na 8 na toa vou, sa na tara kina volekata ni 480 tale na tubu (60 tale na tubu ena dua na toa vakalevutaki vakawalu). 480 tale kina nona tubu ena gauna oqo mai na 4400 sa 4880

  2. A nanuma ni sa na sega ni tubu na nona vakayagataki ilavo tudei baleta ni sa na sega ni redetaka e dua na basikeli.

  3. Kevaka me na dinau, sa dua talega kina na nona vakayagataki ilavo tudei ni 150, (250 ena imatai ni vula).

2 na Vula sa oti

Vula sa oti

Vula Qo

Vula Tarava

Vula 3

Vula 4

Vula 5

Vula 6

Vula 7

Vula 8

iLavo Curu Mai

4400

4400

4880

4880

4880

4880

4880

4880

4880

4880

Vakayagataki iLavo Tudei

-3300

-3300

-3300

-3300

-3300

-3300

-3300

-3300

-3300

-3300

Sau ni Dinau

–250

–150

–150

–150

–150

–150

Vakayagataki iLavo Tale Eso

-1000

-1000

-1300

-1300

-1300

-1300

-1300

-1300

-1300

-1300

Tubu (se Lusi)

100

100

30

130

130

130

130

130

318

318

iLavo ni Tekivu

50

150

250

318

410

540

670

800

930

1210

100

100

30

130

130

130

130

130

318

318

iLavo Tiko Rawa

150

250

318

410

540

670

800

930

1210

1490

  1. E nanuma o koya ni na tubu na nona vakayagataki ilavo tale eso ki na 1300 baleta na 250 tale ena kakana ni toa kei na 50 vei vugona me veikauyaka na yaloka.

  2. Raica nona ilavo tiko rawa. Ena veirauti beka na ilavo e tiko vei Maria me vakaotiva kece nona saumi dinau?

  3. Raica na nona tubu kei na lusi kece o Maria. Raica na nona tubu ni lailai ena gauna sa dinau kina a dau levu ni se bera na dinau.

E vica na ilavo sa tiko rawa me ka ni noqu bisinisi?

Vakatovotovo:Qo cakava sara e dua na itukutuku ni vakayagataki ilavo ni nomu bisinisi. Vaqara e dua na nomu itokani, qai ena tukutuku ni vakayagataki ilavo ena imatau cakava kina na veikalawa oqo> (Raica tabana 109--l17) me baleta na veivuke.) E se levu tu na fomu lala ena tabana 118. E rawa ni o lavetaka oqo ki na nomu ivolalailai.

Vakasamataka mada e dua na iyautaukeni rawa ka e rawa ni o taura me baleta na nomu bisinisi. Vakasamataka tale na levu cake ni tubu kei na lusi ena nomu.

Kevaka o sega ni kila se naba cava mo vakayagataka se ke sega na nomu bisinisi, vukea e dua ka tiko na nona. Qo e vakatovotovo ga.

Wilika:Ni oti noda bose ka tarava, eda na veivosaki kei ira na dausolidinau ka kila mai kina se na vica na noda sausaumi ni dinau. Eda sa na qai rawa kina ni okata na saumi ni dinau ena noda itukutuku ni vakayagataki ilavo.

Veivosaki:E veivuke vakacava na nomu vakatulewataka na nomu bisinisi na kilai ni levu ni ilavo sa tiko kina. Mai na saumi dinau, e so tale beka na sala mai na nomu kila na itukutuku ni vakayagataki ilavo ena rawa ni vukei iko mo vakatubura na nomu bisinisi?

Nomu itukutuku ni vakayagataki ilavo

  1. Ena vakayagataki ni nomu itukutuku ni ilavo curumai, vola na nomu ilavo rawati kei na vakayagataki ilavo ni vula rua sa oti.

  2. Vola na cava o nanuma me na nomu ilavo curu mai ena vula ono ka tarava (ilavo era sa rawati oti kei na tubu mai na iyautaukeni vovou).

  3. Vola na cava o nanuma ni levu ni nomu vakayagataki ilavo vou ena vula ono mai oqo (vakayagataki ilavo makawa kei na vakayagataki ilavo ni iyautaukeni vou).

  4. Mo na volai ira eke na nomu isau ni dinau, ia kevaka mo se sega ni kilai ira, laivi ira tu mada na laini qo mera lala tu.

2 na Vula sa oti

Vula sa oti

Vula Qo

Vula Tarava

Vula 3

Vula 4

Vula 5

Vula 6

iLavo Curu Mai

Vakayagataki iLavo Tudei

Sau ni Dinau

Vakayagataki iLavo Tale Eso

Tubu (se Lusi)

iLavo ni Tekivu

iLavo Tiko Rawa

  1. Cakacakataka na nomu tubu kei na lusi ena nomu vakalailaitaka mai na nomu ilavo rawati na nomu ilavo vakayagataki.

  2. Me kilai kina na levu ni ilavo sa tiko rawa, vakuria ki na nomu tubu (se vakalailaitaka na ilavo lusi) mai na ilavo ni tekivu.

  3. Ni ko sa kila na levu ni nomu isau ni dinau, sa rawa mo na vakayagataka na vakayagataki ilavo oqori mo raica kina se sa tiko vei iko e vakarauta na ilavo mo vakayacora kece kina na nomu sausaumi.

Nomu itukutuku ni VAKAYAGATAKI ilavo ni vula ono

Au na vakaduria e dua na itukutuku ni vakayagataki ilavo me baleta na veika sa yaco tiko oqo ena noqu bisinisi. Raica tabana 109--l17) me baleta na veivuke.)

VAKAYAGATAKI ILAVO # 1: VEIKA SA YACO TIKO QO

2 na Vula sa oti

Vula sa oti

Vula Qo

Vula Tarava

Vula 3

Vula 4

Vula 5

Vula 6

Levu Taucoko ni iLavo e Rawa

Vakayagataki iLavo Tudei

Sau ni Dinau

Sausaumi Tale Eso

Levu Taucoko ni Tubu/Lusi

iLavo ni Tekivu

iLavo Tiko Rawa

Tarava, vakarautaka e dua na itukutuku ni vakayagataki ilavo ka okati kina e dua na sala ni kena rawa e dua na iyautaukeni vou.

VAKAYAGATAKI ILAVO # 2: VEIKA SA YACO TIKO QO

2 na Vula sa oti

Vula sa oti

Vula Qo

Vula Tarava

Vula 3

Vula 4

Vula 5

Vula 6

Levu Taucoko ni iLavo e Rawa

Vakayagataki iLavo Tudei

Sau ni Dinau

Sausaumi Tale Eso

Levu Taucoko ni Tubu/Lusi

iLavo ni Tekivu

iLavo Tiko Rawa