Wase 10

Na Vuli e Yaga

Eda tiko eke, e dua na kawatamata, … me da saga me da rawata na dina taucoko, ni yalo dodonu kece, na veivakavuvuli yadua ni vuku ka kilai kina na tamata, kei na kena e sa solia mai na Kalou me tuberi keda, ka vakayagataka na noda bula e veisiga yadua, ka rawa kina me da vakavulici keda vakaikeda kei ira na luveda e na veika kece sara ka rawa ni laveti keda cake.¹

Na Bula nei John Taylor

E a digitaki e na 1877 o Peresitedi John Taylor ki na itutu ni iliuliu ni vuli e na tikina mai Utah. E na itutu o ya e a saga me digitaki ira na qasenivuli rawaka duadua mera veivakavulici vei ira na gone kei na itabagone. E a saga me dikeva vakawasoma na itagede ni itukutuku ni vuli—sega walega e Utah, ia e na vei yasana kei na tikina e na matanitu levu o Amerika—me vukei koya me kila na itagede ni vuli e na kedra maliwa na Yalododonu Edaidai. E na nona veiqaravi e na ituvatuva ni vuli, e a soli vua e dua na ivola ni veivakacaucautaki mai vua na iliuliu vakatawa ni vuli ni matanitu levu o Amerika.² Na ivola o ya e a ivakaraitaki totoka me baleti Peresitedi Taylor, ka dusia e na nona bula na nona cuqena na vuli kei na veivakavulici

Me tekivu mai na nona vuli ni a se gone mai Igiladi ki na nona veiqaravi vaka Peresitedi ni Lotu, e a tosoya e na veigauna kece ga o John Taylor me laveta cake na nona ivakatagedegede ni vuli me tosocake na nona vuku ka a solia vua na Turaga. Na nona gumatua e na vuli a vukei koya me tubu kina na Lotu e na vuqa na sala. E dua vei ira na ivakaraitaki a yaco e na gauna a kaulotu voli kina mai Varanise. E dina ni a se qai yaco wale yani, e a vakaitavi e na kena vakadewataki na iVola i Momani i na vosa Vakavaranise kei na vosa Vakajamani ka vakavurea na kena taba e dua na ivolatabaki ni Lotu vaka vularua e na veivosa o ya.³

E vuqa na volavola nei John Taylor e na ulutaga ni kosipeli ka wili kina na ivola, ivolatabaki lalai, serenilotu, vakasama e na niusipepa, kei na ivola. E dua vei ira na nona ivola, ka yacana na The Government of God, e a vakacaucautaki mai vua e dua ka kilai e na itukutuku makawa ni Amerika, ka a vola: “Na volavola oqo e baleta na veika raraba kei na kena ka tara na veika e sega ni raici, e rairai sega e yacova se me sivia e na veika kece e sa volai mai na Lotu Momani. Na kena ituvatuva e cecere ka rarama, na vei tabana yadua e dusia na vuku levu nei koya e vola. Ni raici me vaka e dua e daudikeva na itukutuku makawa kei na kena edaidai, na daunivakadidike vakalotu, dausoli ivakavuvuli e na yalododonu, o Peresitedi Taylor e tiko e na itagede sara e cake.”⁴

Me ikuri ni vuqa na nona volavola, e ka talei dina sara na rogoca ni vosa o Peresitedi Taylor, ka wili kina na nona ivakadinadina ni kosipeli, ka rawa mai kina na ivunau veivakauqeti ka veivakavulici. E a vola o Elder B. H. Roberts: “O ira na Yalododonu era vakarorogo vua ka rauta e limasagavulu na yabaki era na nanuma e na nodra bula taucoko na rakorako ni kena irairai, na veivakauqeti votu, na warumisa kei na kaukauwa ni nona veivakasalataki vata kei na ivakavuvuli momona e soli vei ira. … Na totoka ni nona ivosavosa e vaka na uciwai sinai ka dau qoroi ka voleka sara ni uabaleta na batibatina, ni kui yani vakaukauwa ka suiva na vakasama ni veitamata era rogoca.”⁵

Na iVakavuvuli nei John Taylor

Me da “sasagataka ka tokona na [noda] vuli” kei na nodra na luveda.

Eda vinakata … me da bula ka totaka na cuqeni vuli. Eda sa vakaroti mai vua na Turaga me da rawata na vulivinaka, e na vuli kei na vakabauta, ka yavutaki na vakasaqaqara e na veiivola vivinaka [raica V&V 88:118]. E noda itavi me da vakavulici ira na luveda, ka solia vei ira na veivakavulici e na veimataqali vuli kece e rawati me baleta na nodra rawaka.⁶

Eda tiko eke, e dua na kawatamata, … e sega e na inaki me da vakatotomuria na vuravura, vakavo kevaka e na veisala e vinaka … ia me me da rawata kina na dina taucoko, na yalo dodonu kece sara, na veiivakavuvuli kece ni vuku e kila na tamata, ka vaka kina o koya e sa vakaraitaka na Kalou me noda idusidusi talei, ka vakayagataka e na noda bula e veisiga, ka yaco kina me da vakavulici keda vakaikeda kei ira na luveda e na veika e rawa ni laveti keda na tamata. … E dodonu me da tovolea me da kilai keda vakaikeda kei na yagoda, e na veika e ganita na bulavinaka kei na kena taqomaki na bulavinaka kei na wasei tani mai na mate ni yago; me da kila na veika me da kania ka gunuva, kei na veika me da kakua ni taura i na yagoda. E dodonu vei keda me da vulica na veitiki ni yago ni tamata kei na nodra dui itavi, ka bulataka na lawa ka ra dui lewai kina, me rawa kina me dede na noda bula e na vuravura sa solia vei keda na Turaga na Kalou. Me na rawa me da kilai keda vakavinaka e dodonu me da vuli vakatitobu mai na veiivola vivinaka, ka vaka kina e na vakabauta. E dodonu, e na keda maliwa me da vakaliuca ka vakauqeta na vuli.

Tuberi ira na luvemuni mera vuku ka daucakacaka. E na kena imatai vakavulica vei ira na talei ni yago ka bulabula, kei na sala mera taqomaka kina e na bulavinaka kei na kaukauwa; vakavulica vei ira mera guta na yalo dodonu kei na bula savasava ka vakauqeti ira mera maroroya ka vakauqeta na isolisoli ni vuku era taukena tu. E dodonu mera vakavulici talega e na veika e baleta na vuravura era bula kina, na veika era tu kina kei na kena lawa; ka dodonu talega mera vakavulici e na veika e baleta na Kalou ka a bulia na vuravura, kei na nona ituvatuva kei na inakinaki e na kena a buli vata kei na buli ni tamata. … Kei na veicakacaka era kitaka mera vakavulici mera cakava vakavuku; kei na veivakauqeti e rawa me soli vei ira na itubutubu mera vakauqeti ira kina na luvedra mera cakacaka vakavuku ka yalomatua, e dodonu me soli vei ira.

E dodonu dina ga me da vulica me da rawa ni wilika ka vosataka na noda ivosavosa vakaikeda vakadodonu; ia veira na tamata era malumalumu vakavuli mera tovolea sara vakaukauwa mera saga me kakua ni vakatetei na malumalumu vei ira na luvedra. E dodonu me da sasaga e na kena kaukauwa duadua eda rawata me da veituberi ki na nodra vuli na noda itabagone. Na veika kece eda rawa ni cakava vei ira mera laveti cake mera tautauvata kei ira na kena vo ni itabagone, e na kena itagede sara e ra, me da kitaka e na marau; ni da veilaveti vei ira e na solia na veidokai i na yacada, kei na lagilagi vua na Kalou. Me da na rawata oqo e vinakati na cakacaka vakaukauwa kei na iyau, ka vinakati talega na vosota vakabalavu kei na nakinaki vei ira kece e baleti ira.⁷

E na nomuni digidigi, ni digitaka vakamatau na qasenivuli. Eda sega ni vinakati ira era sega ni totaka na Lotu Vakarisito mera vakavulici ira na noda gone. Era isolisoli talei vei keda mai vua na Turaga, ka dodonu kina me da veiqarauni e na nodra tuberi cake. Au vinakata cake sara mera tuberi na luvequ e na veika ni vuli rawarawa mai vei ira na tamata ni Kalou, ka ra maroroi mai vei ira, ka sega ni vinakata mera vakavulici e na veilesoni ni vuli titobu [se dredre] mai vei ira na tamata ka ra lecava na Kalou se ivakavuvuli dina.

E dodonu me da qarauna vinaka na vuli, ka da kitaka na veika eda rawata me da kunea ka vakayagataki na qasenivuli vivinaka. E so era kaya ni da sega ni saumi ira rawa. E na veilauti e muri kevaka era sega ni vakayagataki. Eda vinakata mera tubu na luveda e na vuku, ka tautauvata na nodra itagede ni kilaka kei ira kece na kawatamata ni veimatanitu. E nuitaka na Kalou ni da na vakayacora; ka’u vakaraitaka yani kina vei kemuni. Au sa rogoci ira na tamata vuku ka daucakacaka ni ra kaya, e tautauvata na isau ni vakania e dua na ose vinaka kei na dua na ose vucesa, se na maroroi ira na manumanu vinaka kei ira na manumanu kawaca. E sega li ni tautauvata na isau ni veimaroroi vei ira na gone vuku ni vakatautauvatataki kei ira na gone lecaika?⁸

Na vuku dina kece e solia na Kalou ka vakarabailevutaka na noda kilaka kei na yaloda.

Na tamata, mai na vuli raraba vata kei na nona kilaka vakaikoya, e na rawa ni kunea na kilaka, me yacova e dua na itagede, ni veilawa ni bula. Ia me kila na Kalou, e na guta na vuku kei na yalomatua vakalomalagi.⁹

E daumaka vua na tamata me vakavulici e na itukutuku makawa kei na lawa ni veimatanitu, me kila na veiivakavuvuli ni lawa kei na veika e dodonu, na veika e baleta na mate veitauvi kei na kaukauwa vakawai e tu e na veikau, ka vaka. Ia e dodonu mera kila na Kalou, e dina ni veitaba kece ni kilaka dina ka kila na tamata e lako mai vua na Kalou, era qai yacova na tamata mai na nona vosa se mai na nona cakacaka. … Na vuku kece e taukena na tamata e vuravura, baleta na lotu, vakavuli ka baleta na vuravura, se vakapolitiki—era lako mai vua na Kalou. Na isolisoli vinaka kece sara e lako mai vua na Kalou, o koya na itekitekivu ni rarama kei na dina, ka sa sega na kena veisau se veivukiyaki. Na vuku e baleta na yago ni tamata e basika mai na vulici ni yago ni tamata, ka a bulia na Kalou.¹⁰

E sega na tamata e bula, ka a sega vakadua sara ni dua na tamata e bula, e a rawata me vakavulica na veika e baleta na Kalou, ia na veika ga e sa vakavulici vua, vakaroti vua mai na yalo ni vakatakila ka lako mai vua na Kalou Cecere. Ia e sega ni dua na tamata e yacova na itagede ni rawaka me soli vua na vuku dina ka rawa kina vua me soli lewa me baleta na ivakavuvuli tabu ni bula tawamudu, vakavo ke sa vakauqeti mai vua na yalo vata ga, mai kea o koya e vosa kei ira era vakarorogo era vakauqeti kece mai vua na Kalou Cecere.¹¹

Na veiivakavuvuli ni kosipeli era tuvani me ra vakarabailevutaka na vakasama, vakaqaqataka na yaloda, sereka na veika e dredre ka vakauqeta na tamata kece mera vakila na kedra isema vua na Kalou kei ira yadua, me rawa kina me da rawata na veivakalougatataki; me rawa kina me da yalomatua, me da vakavukui me baleta na veika ni matanitu ni Kalou ka da vakarautaki kece ki na taukena na itutu selesitieli e na bula tawamudu. Oqo na duidui ni ituvatuva eda sa taukena kei na ituvatuva vakavuravura—era baleta na tamata, oqo e nona na Kalou. … Na matanitu ni Kalou e laveta cake na tamata vinaka, vakalougatataka na tamata kece, veivakavulici i na tamata kece, vakauqeta na vakasama kece ka dusimaka i na tamata kece na veivakalougatataki tawamudu. … Au taleitaka na vuku dina, ke mani bula vakatamata, bula vakaiti-kotiko, vakadidike se veika vakavuli. …

Na dina kei na vuku e rau dau sereka na qiqo ni vakasama, vakauqeta na yalo ka vakaraitaka kina tamata na nona itutu dina, na nona veimaliwai vakaikoya kei na Kalou, edaidai kei na gauna mai muri, me rawa kina me kila na sala me bula kina e vuravura kei na vakavakarau me veimaliwai kei ira na Kalou e na veivuravura tawamudu. …

Na veiivakavuvuli ni dina ka vauci keda vata ka rawa kina me da cakacakavata e na kaukauwa; o ira na veiivakavuvuli oqori era laveta cake na noda vakasama, vakauqeta na yaloda ka solia vei keda na reki kei na yalo marau e na veigauna kece; e rarama, e dina, e vuku, e lako mai vua ka veiliutaki vua na Kalou, ki na bula vakalou kei na lagilagi selesitieli. Eda yalo reki ni tiko vata kei keda na veiivakavuvuli ni bula tawamudu; e baleta ni da sa vakasinaiti e na waivure ni bula, ka da kila na keda isema vua na Turaga.¹²

Na Lotu e vukei keda ka vakavulici keda me baleta na vuravura oqo kei na kena ka tarava.

Eda guta me da vakavulici wasoma, na vosa e na vosa, na ivunau e na ivunau, vakalailai eke, vakalailai e kea. O koya gona eda lewe ni noda dui isoqosoqo ni matabete, … me da veivakavulici, soli ivakaro, ka vakila na vei ivalvala kece ni bula e na vuravura oqo se na bula mai muri.¹³

Era sa tiko oqo na noda iSoqosoqo ni Veivueti. … Au a tiko mai Nauvoo e na gauna a tauyavutaka kina na Parofita Josefa Simici na iSoqosoqo ni Veivueti, ka’u a tiko e na kena soqo. …

Me baleti ira na Veisoqosoqo oqori, au rawa ni kaya, era sa yaga ka veivuke vakalevu vei ira na noda bisopi, ni ra matau e na veivakacegui, veimasuti, ka veivakaqaqataki vei ira na yalewa ka gadreva na nodra veivukei, ka veisiko vei ira era tauvimate, ka vakasala ka veivakavulici vei ira na yalewa gonesobu e na veika e tara na nodra veikacivi ni ra luve ka yalododonu i Koya sa Cecere Sara. Au marau ni’u tukuna ni levu sara na yalewa era vakaitavi dredre ka dokai e na cakacaka ni loloma ka ra vakalougatataki mai vua na Turaga e na nodra itavi, ka’u vakalougatataki ira talega e na yaca ni Turaga. Ka’u kaya vei ira na noda sisita, mo ni tosoya tikoga na nomuni itavi e na yalodina kei na vakabauta e na nomuni vakasaqara me ra tu vinaka ka reki na lewe ni nomuni iwasewase vakatamata, vakasala ka vakavulici ira na luvemuni yalewa me ra lomana na Kalou, ka vakavulici ira na nomu itokani yalewa me ra kitaka vakakina, me rawa kina me da vakalougatataki mai vua na Turaga kei ira na noda kawa vata kei keda.¹⁴

E tarava, era tu na noda Wilivola ni Sigatabu, ka levu sara na noda itokani kei ira na sisita era oga kina e na cakacaka vinaka. Au vakasala vei ira na [peresitedi] ni Wilivola ni Sigatabu mera tovolea me ra digi ira era vinaka duadua mera veivakavulici vei ira na luveda. Na itavi bibi ka rokovi cake cava me da vakaitavi kina me tautauvata kei na veivakavulici vei ira na luveda e na ivakavuvuli ni veivakabulai? Vei kemuni o ni mamakutu ka solia na nomuni vinaka kece e na itavi oqo, e na vakalougatataki kemuni na Kalou, e na yaco na siga mera na vakalougatataki kemuni na itabagone kei Isireli.¹⁵

Ni vakayagataki vakadodonu na vuli, e na rawa me vukei keda e na kena tara o Saioni.

E vinaka vei ira na italatala qase me ra kila na veivosa tani, ni ra na lako kina veivanua tani, ka rawata me ra vosa vei ira na tamata, ka sega ni veilecayaki. … E rawa ni o ni kaya, au nanuma ni na solia vei au na Turaga na isolisoli ni duivosavosa. E na sega ni yaco kevaka eda rui vucesa me da vulica. Au sega vakadua ni kerea na Turaga me cakava e dua na ka ka’u rawa ni kitaka ga o au vakaiau.

E dodonu me da vulica na veika kecega, e dodonu me da rawata na yalomatua e na vakabauta kei na vulika. Eda sa vakaroti me da kumuni vuku mai na veiivola vivinaka, ka vulica na veika ni veimatanitu, veivanua, kei na lawa. Era guta na italatala qase ni lotu oqo mera vulica na veika oqo, ni ra na lako i na veivanua tani, era na sega ni via lesu mai ni bera ni ra vakayacora vakavinaka na nodra itavi.¹⁶

E vinakata na Kalou o Saioni me iqoroqoro ka lagilagi kei vuravura taucoko mera kila na veitui, ni ra rogoca na kena irogorogo, era na sikova mera mai qoroya na kena lagilagi. … E vinaka o koya me da talairawarawa i na nona lawa ka lomani koya, ka me da nona italai i na veivanua; ni da vakaisulutaki e na kaukauwa ni matabete ka sa vakatokari vei keda; ni da vakasaqara “taumada na matanitu ni Kalou, kei na noda yalododonu;” [Maciu 6:33] ni da vakasaqara taumada na tuvinaka kei na bula marau nodra na wekada. …

Ni sa vaka o ya, e dodonu me da vakauqea na vuli kei na veimataqali yalomatua kece; bucina na mamakutu na wilika na veivola vivinaka, kei ira na tamata era dau ni ivola vinaka kei na vuli vakadidike mera saga me tubucake na nodra taledi, ka ra vakateteya na nodra isolisoli mai vua na Kalou. Mo ni vakavulici ira na luvemuni, ka vakasaqarai ira na dauveivakavulici era vakabauta na Kalou kei na nona veiyalayala, vata kei na vuku. … Kevaka e dua na ka e vinaka ka totoka e na veiivakavuvuli, ituvatuva vakalotu, vuli vakadidike, se duatale na ka e nakiti me laveta cake ka vakaturagataka na tamata, eda guta. Ia ni da sa rawata, eda vinakata me da rawata na yalomatua [raica Vosa iVakabalebale 4:7]; kei na yalomatua ka solia na Kalou.¹⁷

Na ivakavuvuli levu me da yacova me da kila na Kalou, mai na veiwekani eda semati vata kina, na veiitavi me da cakava e na veiiwasewase ni bula eda kacivi ka vakayagataki kina vakatamata tawamudu e na bula vakavuravura kei na bula tawamudu, tamata vuku, me rawa kina me da vakateteya na noda ilesilesi ka vakaraitaki keda ni da kilikili e na mata ni Kalou kei ira na agilosi tabu, kevaka eda rawata na kilaka e na kena itagede oqo, eda sa yaga, ni oqo na itagede cecere duadua eda rawa ni rawata mai vei ira kece eda rawa ni rawata, e solega kece na veika eda vinakata.¹⁸

Vakatutu ni Vuli kei na Veivosaki

Na cava na kena ibalebale vei kemuni na “sasagataka ka tokona na [noda] vuli”? Na cava o ni sa bau sotava ka vakaraitaka vei kemuni na bibi ni vuli?
Na veisala cava o ni rawa ni vakamuri mo ni tosoya kina na nomuni vuli? O ni rawa vakacava mo ni muria na veisala oqori me yaga vei kemuni? Na cava e bibi kina me da vuli tiko ga e na loma kece ni noda bula? E na veivukei vakacava na noda vuli kei na kilaka me tara rawa kina na matanitu ni Kalou?
Na cava e bibi kina me da vakavulici keda kei ira na luveda me baleta na tiko bulabula? O ni rawa ni kitaka vakacava na ka oqo?
Na cava na vuna e bibi kina me ra vakayagataki na qasenivuli vinaka vei ira na luveda? Na cava eda rawa ni kitaka me vakadeitaki kina ni o ira na luveda era qaravi mai vei ira na qasenivuli vuli vinaka ka kila na dina? Na cava eda rawa ni kitaka me da veivukei kina nodra vuli na luveda?
Na vuli cava o ni sa rawata mai na nomuni vakaitavi e na veiisoqosoqo e na loma ni Lotu? Na cava na vuna e so na tamata e lailai na veika era vulica mai na nodra vakavulici e na Lotu ka so tale era vuli sara vakalevu? Eda na rawata vakacava o keda kei ira na luveda na vuli levu duadua mai na kalasi eda lewena kei na veiparokaramu ni Lotu?
Na cava o ni rawa ni cakava mo ni vakaraitaka kina na nomuni vakavinavinaka vei ira era oga e na veivakavulici vei kemuni kei ira na luvemuni?
E a vakavulica o Peresitedi Taylor “na ivakavuvuli levu me da yacova me da kila na Kalou.” Na cava e uto ni noda vuli kei na vulika na Turaga kei na Nona ivakavuvuli? Na cava na ibalebale vei kemuni ni sasaga me caka “e na vuli kei na vakabauta”?

Tiki ni iVolanikalou ka Veisemati: Vosa Vakaibalebale 4:7; Joni 8:31–32; V&V 88:77–80; 93:36; 130:18–21