Wase 9

Josefa Simici, na Parofita ni Veivakalesuitale

Raica sa levu ka bibi sara na ka a vakayacora o Josefa Simici na Parofita ka nona Daurairai na Turaga, me vakabulai ira kina na kai vuravura; io e levu cake mai vei ira kece ga na tamata; raica a ka oqo sa taravi Jisu wale ga kina.¹

Na bula nei John Taylor

Ena vula o Maji 1837, a lako o John Taylor i Kirtland, Ohio, ka rawa me qai rau sota vakadua kina kei na Parofita o Josefa Simici ka kuria na nona vuli me baleta na ivakavuvuli ni kosipeli ka se qai vakalesui vou mai. E na gauna ni veisiko o ya nei John Taylor i Kirtland, a vuqa na lewenilotu era a sa saqati Parofita Josefa Simici. Era a wili kina e so na lewe ni Kuoramu ni LeTinikarua ka ra sa vesuki e na yalo ni veisaqasaqa oqo, e a wili kina o Parley P. Pratt, ka a vakavulici John Taylor taumada me baleta na kosipeli. Ni a basika yani vua o Elder Pratt ka vakaraitaka vua na nona nuiqawaqawa me baleta na Parofita, e a sauma yani vua o Baraca Taylor:

“Au kurabui sara ni’u rogoca ni o vosa vakaoqo, Baraca Parley. Ni bera ni o biuti Kanada mai o a solia e dua na ivakadinadina kaukauwa baleti Josefa Simici ni Parofita ni Kalou, vata kei na dina ni cakacaka e a vakatekivuna; o a kaya ni veika oqori era ivakatakila, ka isolisoli ni Yalo Tabu. O a solia vei au e dua na ivakaro bibi ka tukuna kevaka o iko se dua na agilosi mai lomalagi me vunautaka e dua tani tale na itukutuku vinaka me’u kakua ni vakabauta. Ia oqo Baraca Parley, au sega ni vakamuria na tamata, ia na Turaga. Na ivakavuvuli o a vakavulica vei au e a kauti au Vua, ka’u sa taukena na ivakadinadina vata o a dau rekitaka. Kevaka e a dina na cakacaka e na ono na vula sa oti, e dina talega edaidai; kevaka e a parofita e na gauna o ya o Josefa Simici, e parofita edaidai.”² E a ivakaraitaki vinaka o Elder Pratt, ni a veivutunitaka na nona vakanananu ka lesu tale me italai dodonu ni Turaga.

E a dei tiko ga na veivakabauti nei John Taylor vua na Parofita o Josefa Simici mai na siga a sotavi koya kina, ka rau a tiko vata e na gauna a vakamatei kina na Parofita. E na dua na veivosaki a vakayacori ni rauta e 20 na yabaki ni oti na mate nei Josefa, e a kaya o Elder Taylor, “Kevaka e sega tale ni dua na tamata e ruku i lomalagi ka kila ni o Josefa Simici e parofita ni Kalou, o au e dua, ka’u vakadinadinataka vua na Kalou, agilosi kei na tamata.”³ E na loma kece ni gauna ni kaulotu nei Elder Taylor, e a taleitaka me vakavulica ni “Kalou e a vakalesuya na nona Kosipeli makawa vei Josefa Simici, ni a solia vua na ivakatakila, e a dolava vua na lomalagi, ka vakaraitaka vua na yavu ni veivakabulai kei na bula vakalou ni luve ni tamata.”⁴

iVakavuvuli nei John Taylor

E a lesi rawa o Josefa Simici me a parofita ni Veivakalesuitale.

E sega na ka a duidui e baleti [Josefa Simici], e a tagane me vakataki keda kece. Ia, e na inaki ni Turaga ka kila ga o koya vakaikoya, au nanuma, ni a digitaki koya me nona daunivosa i na veivanua e na itabagauna oqo kei vuravura. E rawata beka o Josefa, kei na vuqa tale, era a kacivi kina dua na ilesilesi ni a bera ni buli na vuravura. E a lami na Karisito ka a vakamatei ni bera ni buli na vuravura. E a kacivi o Eparaama kina nona ilesilesi, ka vaka kina e vuqa tale e na sala vata ga o ya; e a lako mai o Josefa Simici me mai cakacakataka na nona ilesilesi.⁵

Eda kila kece ni o Josefa Simici e parofita ni Kalou. E a kacivi koya na Kalou me mai tawana na itutu ka a vakatawana. E na gauna cava? E na vica vata na udolu na tabaki sa oti ni bera ni a buli na vuravura oqo. Era a parofisaitaka na parofita na nona lako mai, ni na dua na tagane e na basika mai ka yacana o Josefa, ka yaca i tamana o Josefa, ka na kawa vata i Josefa ka volitaki i Ijipita. O raica na parofisai oqo e na iVola i Momani [raica 2 Nifai 3:15]. E a solia vua na vosa ni yalayala levu ka talei na Turaga.⁶

E a vakalesuya tale mai na Turaga na taucoko ni Nona kosipeli e na liga i Josefa Simici.

Na cava na ituvaki ni vuravura ni bera ni a vakaraitaki na kosipeli ka da vunautaka edaidai? … Evei beka eda rawa ni kunea kina e dua na itukutuku ka tautauvata kei na kena a vunataka o Jisu? E sega ni dua na vanua e vuravura taucoko. E a sega na iapositolo, parofita, italatala, ivakavuvuli se cava tale. Au kila vakacava? Io, au kila, ni’u a bula e vuravura e na gauna o ya! Au kila na veika a sa yaco tu. Au a rogoca na nodra ivakavuvuli ka kila vinaka na veisoqosoqo kei na veilawalawa. E a tu vei ira na kosipeli me vaka e volai e na ivolanikalou? E sega.⁷

Au a sega ni kila ni dodonu me papitaiso e dua me rawa kina me bokoci na ivalavala ca me yacova ni sa qai dusia vei au na kosipeli, ia au kila vakavinaka na iVolatabu. Au a rawa ni wilika e vuqa na ka mai na veiparofisai, ka fikataka na mileniami kei na soqonivata nodra na Isireli, ia au a sega ni kila na imatai ni ivakavuvuli ni Karisito; ka sega talega ni dua na tamata eke e kila me baletai ira. Au sa taleva e vuqa na veitiki i vuravura ka’u sega ni bau sotava e dua na bete, se tamata vuku e na dua na vanua ka kila na imatai ni vakavuvuli ni kosipeli.

Na cava beka e a rawa ni cakava na Turaga vua e dua na ilawalawa vuli vakaca me vakataki keimami? E a tiko e dua na tagane ka tu vakalailai vua na yalomatua, ka vakalailai na nona vakabauta na yalayala ni Kalou, o ya o Josefa Simici—e dua na tagane sega ni vuli vinaka. E a vakabauta e dua na tiki ni iVolanikalou ka vaka— “Kevaka sa lailai na vuku vua e dua vei kemudou, me kerea vua na Kalou, o koya sa solia vakalevu kivei ira kecega na tamata, a sa sega ni dauveivakadirideini; ka na solia ga vua.” [Raica Jemesa 1:5.] O ira na tamata kei vuravura era nanuma ni yalowai, ia na Kalou, agilosi kei ira kece era vuku era kila ni o koya e yalomatua sara me rawa kina me lako ki na dua na tikina vuni ka kerea vua na Kalou na vuku, e na nona kila ni Kalou e na rogoci koya. E a rogoci koya na Turaga, ka a tukuna vua na veika me cakava.⁸

E a vakaraitaka vei keda o Josefa Simici na Parofita, na ivakatakila mai vua na Kalou ni a kaya ni ra rairai vua na agilosi tabu ka vakaraitaka vua na Kosipeli tawamudu me vaka e a tudei e na veitabayabaki e liu; ni Kalou na Tamada kei na Kalou na Luvena erau a rairai talega vua: ni a dusia na Luvena na Tamada ka kaya, “Oqo na noqu Gone ni Toko, mo rogoci koya.” [Raica Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:7.] O Moronai, e dua na parofita ka a bula e na yasa ni vuravura oqo, e a vakaraitaka vua na peleti ka volai kina na iVola i Momani, mai na isolisoli kei na kaukauwa ni Kalou e a vakatarai me a vakadewataka o Josefa ka sa kilai edaidai me iVola i Momani….

… Ni a sa dusia oti vei Josefa Simici na Luvena na Tamada, ka vakaroti koya me vakarogoci Koya, e a talairawarawa o Josefa kina ivakaro mai lomalagi, ka a vakarorogo vei ira na tagane era a taukena na Matabete Tabu e na veitabagauna e na veiliutaki ni Luvena e Duabau. E rau a vakaroti kei Oliver Cowdery me rau veipapitaisotaki, ka rau a cakava, e a rairai mai o Joni na Dauveipapitaisotaki ka solia vei rau na Matabete i Eroni. Ni oti a basika o Pita, Jemesa kei Joni, ka a soli vei ratou e na gauna ni iVakabula, na idola ni Matabete i Melikiseteki ka solia vei rau na Matabete i Melikiseteki. Era a tarava mai o Atama, Noa, Eparama, Mosese, Ilaija, Ilaisa kei na vuqa era a veiliutaki ka tukuni e na iVolanikalou, ka ra a veiqaravi e na veiitabagauna, era a lako mai ka ra dui solia na idola, kaukauwa, dodonu, isolisoli kei na veitaqomaki ka a tu vei ira e na nodra gauna.

E a vakaroti tale o Josefa me vunautaka na Kosipeli ka wasea na nona ivakadinadina i vuravura. E a vakavulici vua na veivakavuvuli vata ga ka soli vei Atama, na veivakavuvuli vata ka soli vei Noa, vei Inoke, vei Eparama, vei Mosese, kei ira na parofita, vei Ilaija; na veivakavuvuli vata ga ka soli vei Jisu Karisito kei ira na iApositolo e na gauna makawa …, ka salavata kei na Matabete kei ira na kena ituvatuva, ia e soli taucoko sara, e baleta na itabagauna oqo e semativata kei na veitabagauna kece era sa oti e vuravura, ka dusi e na ivolanikalou me icavacava ni tabagauna, ka na soqona kina na Kalou na veika kece me dua, na veika e lomalagi se veika e vuravura. E dina, na veika ni kilaka, na vuku, na Matabete, na kaukauwa, na veivakatakila ka a soli vei ira na dui tagane e na veitabagauna, era sa vakalesui tale mai ki vuravura mai na veiqaravi kei na nodra sala era a taura tu na Veimatabete tabu ni Kalou e na dui veitabagauna era a bula kina.⁹

Na Turaga a vakavulici Josefa Simici.

O cei o Josefa Simici? E dua na gonetagane tawa vuli. E rawa li me cakava e dua na ka me [tauyavutaka na matanitu ni Kalou]? E rawa walega kevaka e vakaraitaka vua na Kalou. E a kerea na vuku vua na Kalou ka a soli vua. Me yacova yani na gauna o ya na nona kilaka e tautauvata ga kei iko se kei au. Na Kalou ga a tekivuna na veika a yaco. “E rawa ni taura o Koya na veika malumalumu e vuravura, kei na veibeci, kei na veika sa sega walega, ka vakarusa na veika sa dei; me kakua kina na tamata me dokai koya e mata ni Kalou.” [Raica 1 Korinica 1:28–29.] E a tauri Josefa. Na cava na vuna? E baleta ni sa yaco mai na gauna me sa tekivu e dua na cakacaka, ka ra a ogataka na Matabete tabu kece ni Kalou ka ra a bula e na veitabagauna e liu. E a liga ni itavi o Josefa me tekivuna na ilesilesi dokai oqo.¹⁰

E a tawa vuli o Josefa Simici. E a tawa vuli o koya ni a se cauravou. E a tubucake e na veidelana ka vakatokai na Veiulunivanua Drokadroka kei Vermont, ka sega ni vuli e na dua na koronivuli. E a kacivi koya na Turaga ka vakavulici koya, a vakavulica vua na veika ka’u raica ni vakurabuitaka e vuqa na vuku vakavuli, o ira na dauvakasama bibi, kei ira na tamata vuku ni vuravura oqo kau sotava. Na cava na vuna? E baleta na veivakavulici ni Kalou. Na cava era dusia na ivakavuvuli oqori? I na vuravura eda bula kina; i na veitiki lalai ni ibulibuli ka semativata; kina lomalagi e delada; ki vei ira na Kalou ka ra bula e na veivuravura tawamudu; kina ivakavuvuli e baleta na kena buli na vuravura, qaravi, laveti cake ka lewai, kei na nodra veimaliwai kei na yavu ni vuravura tale e so; ni da veitalanoataka na veimatanitu, lawa kei na veivakavuvuli, e levu cake na nona vuku o koya mai na ciwasagavulu ka ciwa na pasede ni tamata edaidai. Ka a tovolea me vakavulici ira na tani.¹¹

E tamata vakaturaga ka yalododonu o Josefa Simici ka a vakasewasewani e na vuku ni nona ivakavuvuli.

Keirau veikilai kei Josefa Simici ka vica vata na yabaki. Keirau a salavata vakawasoma; au a tiko kei koya e na soqoni yalani kei na kena e dola raraba; au a tokoni koya e na veimatabose ka le vu na kena veimataqali; au a vakarorogo vua e na drau na gauna e na nona veivakavulici e na soqo dola raraba, kei na nona ivakasala ka yalani vei ira na nona itokani kei na veikilai. Au a sa tiko e na nona vale ka raica na nona ivakarau vei iratou na nona matavuvale. Au a sa raici koya ni a beitaki e na mataveilewai ni nona vanua, ka’u a raici koya ni a talaci vakaturaga, ka sereki mai na veivakacacani ni veibeitaki vakailasu, era a nakita na tamata ivalavala ca ka dauveidabui. Au a tiko kei koya ni a bula, ka a tu e yasana e na nona mate, e na gauna e a labati kina mai vei ira na ilala dauvakacaca e na valeniveivesu e Carthage….

Au a raici koya, e na gauna o ya, e na veimataqali itutu, ka’u vakatusa e na mata ni Kalou, agilosi kei na tamata, ni o koya e tagane vinaka, vakaturaga, yalo dodonu—ni nona ivunau e vinaka, vaka na ivolanikalou, ka taucoko—ni nona ivakavuvuli e veirauti kei koya e tamata ni Kalou—na nona itovo e na tikina e yalani kei na kena e dolavi raraba e sega ni vakamelei—ka ni a bula ka mate me vaka e dua na tagane ni Kalou ka vakaturaga. Oqo na noqu ivakadinadina. Kevaka e veiletitaki, kauta mai vei au e dua e rawa ni vola na ivakadinadina vakalawa, ka’u na solia e dua me baleta na tikina oqo. Au vakadinadinataka na veika ka’u kila kei na veika ka’u a sa raica.¹²

Ni’u a vakasamataka na noda iliuliu vakaturaga, na Parofita ni Kalou bula, ni sa mate, ka’u a raica ni a mate na tuakana, e vaka vei au ni sa lala se yaco e dua na yali vakaitamera e vuravura, ka kune na qara butobuto e na Lotu, ka da sa luveniyali. Isa, sa vakatagatagasa dina! E liliwa, lala ka vaka na vanua dravuisiga, ka vagagalu! E na veigauna ni veilecayaki o koya e dau vakaraitaka na toso; e na gauna ni leqa bibi e vakaqarai na nona ivakasala. E vakaqara ivakasala mai vua na noda Kalou o koya ni noda parofita, ka rawata vei keda na nona lewa; ia oqo na noda parofita, noda daunivakasala, noda turaga ni ivalu, noda iliuliu, e sa yali, kei na loma ni veitubuyaki ni ivalavala eda sa na cola, eda sa luveniyali ka ni sa sega na nona ivakasala, ni noda dauveituberi vakayalo ka vakayago e na gauna sa bera mai, kei na veika kece e baleta na vuravura oqo, kei na bula ka tarava, e sa vosa oti o koya e vuravura e na kena iotioti.

Na veivakanananu oqori kei na udolu tale era takosova na lomaqu. Au a kaya, na cava e yaco kina vua na vakaturaga ni Kalou, na masima kei vuravura, o koya e vakalou duadua e na matavuvale ni kawatamata, o koya na ivakaraitaki uasivi duadua ni cecekia, me a bale i na inaki veivakararawataki ka ivalavala duka ni veisevaki ni tevoro vakatamata?¹³

O Josefa Simici e dua na tamata yalo dodonu, itovo vakaturaga ka Lotu Vakarisito. Ia e a tauyavutaka na veivakavuvuli ka valuta na yavu ni itovo veidabui ni tamata. E saqata na nodra vakasama tumakawa ka veitabakidua vata kei na bisinisi se itavivata; ni a dredre vei ira mera veisautaka na nona ivakavuvuli, era a vakasewasewana na nona itovo. O koya o ya e a vakavuna me levu kina na ivola volai me baleta na nona itovo, era sega ni saqata na nona ivakavuvuli, ka vuna talega me levu kina na veisaqasaqa vei keda. Ia na dina, na dina tawamudu, e sega ni rawa ni veisautaki. E sega ni rawa me vakarusai, ia me vaka na idabedabe nei Jioava, e na vosota na veivakacacani ni tamata, ka bula me tawamudu.¹⁴

Na vakamatei nei Parofita Josefa Simici e sega ni tarova na toso ni matanitu ni Kalou.

Au nanuma vinaka na gauna a mate kina o Josefa Simici…. Ia oqo na veika e yaco, e dina ni bibi vei keda, ia ni vakatautauvatataki era sega ni vakaleqa na kena toso na Lotu kei na tarai ni matanitu ni Kalou e vuravura, kei na Nona cakacaka eda vakaitavi tiko kina.

Ni a vakaraitaka na Kosipeli tawamudu na Turaga vei Josefa Simici, e a tuva talega vua na veinaki kei na ituvatuva ni vuravura eda bula kina, ka solia vua me kila na lawa kei na veicakacakatabu ni Kosipeli kei na ivunau e baleti ira. E a sega ni inaki me vakacecerei koya vakatamata, ia a soli me baleta na kawatamata, kei na vuravura, kei ira era bula kei ira era sa mate, ka vakatau i na lawa kei na ituvatuva nei Jiova ka a tuvana ni bera ni a buli me kune, se ni ra sere vata na kalokalo ivolasiga.

E a tu na ituvatuva ni Turaga me baleta na vuravura kei ira na lewena, e na icavacava ni tabagauna oqo e dusia o koya me vakaraitaka ka vakalesuyalesu, e na liga i Josefa Simici, na veika eda kila me baleta na Kosipeli vou ka tawamudu; e vou i vuravura edaidai, e baleta na nodra ivakavuvuli, na nodra vakawelewele kei na malumalumu, nodra vakabauta, vakanananu kei na vakasama, ia e tawamudu ka ni tiko kei na Kalou, ni a bula vata kei koya ni bera na vuravura, ka na tu ga ni sa oti na veisau e vuravura oqo, kei na vuravura ni sa vakavoui ka vaka kina na veika kece e vakavoui, kei na bula kei na vakasama kei na bula vakaikoya e tudei, ka tudei na vakatukatuka.

E vaka kina, e dina ni vou e vuravura na Kosipeli, e tawamudu. E a tekivutaki, me vaka au a sa kaya, me baleta na kawatamata—na noda qase, o ira na Parofita kei na iApositolo, kei ira na tamata ni Kalou ka ra a bula e na veitabagauna kei vuravura, ka ra veiqaravi e na Matabete tabu e na gauna era a bula kina e vuravura, ka ra sa veiqaravi tiko edaidai mai lomalagi, ka ra a vakaitavi e na kena tekivuni na cakacaka oqo, vata kei na Kalou na Tamada Vakalomalagi, kei Jisu na Daunivakasala ni Veiyalayalati Vou; era gadreva edaidai mera tosoya na cakacaka oqo, kei na vakayacori na kena veiinaki ka a dusia na Kalou ni bera ni a tauyavu na vuravura. Eda vakavinavinaka vua na Kalou kei na Luvena, kei ira na tamata oqori, me baleta na rarama kei na vuku ka sa vakadewai mai vei keda, eda sa na dinau vei ira e na veigauna kece me baleta na kilaka kei na vuku ka veitokoni ka veidusimaki vei keda.¹⁵

Na vakasama ni Lotu e veilecayaki ka tataseresere e baleta ni rau a sa vakamatei na Parofita kei na peteriaki e sega ni dina. E tiko e na Lotu na sore ni vakatukatuka. E sega ni baleta na tamata, sega talega ni vakatamata—e vu mai vua na Kalou. E tuvani e na ituvatuva ni veika vakalomalagi, e na veivakavuvuli ni ivakatakila; e na kena dolavi na lomalagi; e na nodra veiqaravi na agolosi, kei na ivakatakila nei Jiova. Na nona mate e dua se rua, se limasagavulu na tamata e sega ni veisautaka e dua na ka. Na Lotu e taukena na matabete e na ituvatuva kei Melikiseteki, ka taukena na kaukauwa ni bula ka sega na kena icavacava, “io e sega ni tubu ka sega ni mudu.” [V&V 84:17.] E tuvani me baleta na veivakabulai ni itabatamata oqo, kei na itabatamata era a liu yani. E a tudei e na gauna ka na tudei ka tawamudu. E cala na lotu oqo? Sega! E rawa ni na veisau na gauna kei na draki, na veivaluvaluti era rawa ni veitarataravi; na veidabedabe ni tui era rawa ni rusa; na veimatanitu era rawa ni waicala; na uneune ni vuravura e rawa ni basuka na vuravura mai na utona i na qana; na veiulunivanua era rawa ni kaburaki tani mai na kedra idabedabe, kei na wasawasa levu e na tokitani mai na kena yavu, ia e na loma ni veivakarusai ni vuravura kei na veika e tu kina, na dina, na dina tawamudu, e na sega ni veisau, kei na veivakavuvuli ka a vakaraitaka na Kalou vei ira na nona yalododonu era na sega ni veisau e na maliwa ni veivaluvaluti, ka tudei me vaka na itutu vakatui nei Jiova.¹⁶

Vakatutu ni Vuli kei na Veivosaki

Na cava e lauti kemuni me baleta na vakasama nei John Taylor e na vukuna na Parofita o Josefa Simici? Na sala cava e rawa ni da vakamuria kina na nona ivakaraitaki me da tokona na Parofita o Josefa Simici?
Na cava e dodonu kina me bibi vei kemuni mo ni kila ni o Josefa Simici e a lesirawa me veiqaravi me parofita? (Raica talega V&V 138:53–56.)
Na cava e bibi kina me taukeni na ivakadinadina ni o Josefa Simici e a parofita ni Kalou? O ni a rawata vakacava na nomuni ivakadinadina ni dina oqo?
O ni rawa vakacava mo ni vukei ira era sasaga tiko mera rawata se vakaukauwataka na nodra ivakadinadina kei na Parofita o Josefa Simici? Na veivakalougatataki cava o ni sa sotava mai na nomuni ivakadinadina kei na Parofita o Josefa Simici?
Na cava e vakamacalataki kina ni noda gauna e “icavacava ni tabagauna”?
O ni vakalougatataki vakacava kei na nomuni matavuvale mai na dina kei na kaukauwa ka vakalesui mai e na vuku i Josefa Simici?
Na cava na vuna a sega kina ni vuli e koronivuli o Josefa Simici? (Raica talega V&V 1:24–28; 136:32–33.) Na itovo cava e a tu vei Josefa ka a vukei koya me a vakarautaki me rawata na nona ilesilesi? E na vukei keda vakacava na nona ivakaraitaki me da rawata kina na noda ilesilesi?
Na cava e kena ivakaraitaki vei kemuni ni o ni kila ni tubucake tiko ga na Lotu e dina ni sa mate na Parofita o Josefa Simici?

Tiki ni iVolanikalou ka Veisemati: V&V 1:29–30, 38; 21:1–8; 65:2’ 128:19–23; 135; Josefa Simini—iTukutuku 1:1–75

Joseph Smith — O Parofita Josefa Simici “a vuavua vinaka sara na nona bula, ka lagilagi na nona mate, e na mata ni Kalou kei na matadra na tamata. A vakadeitaka na nona ilesilesi kei na nona cakacaka e na nona dra, me vakataki ira na tamata digitaki ni Turaga e na gauna makawa” (V&V 135:3).