Wase 21

Vakaqaqacotaki ni iSema Vakavuvale

Vakaraici kemudou vinaka, o iko na nomu vuvale, o ira na luvemu tagane kei na yalewa ka me da dau vakayacora na veika dina.¹

Na Bula nei John Taylor

E na imatai ni Feperueri 1885, e a lako vunivuni voli o John Taylor me levea kina na nodra veivakacacani na vakailesilesi vakamatanitu e Amerika. E dina ga ni nuitaka ni na vakalailaitaka na dredre e sotava tiko na Lotu e na gauna o ya na nona yali tiko, e a kila talega ni nona vuni voli e na tawasei koya mai vei iratou na nona vuvale e na vo ni nona bula e vuravura. E na gauna taucoko oqo, sa dua na ka na nona qarauna matua tikoga na veika me baleti iratou. “Tukuna vei iratou au na dau nanumi iratou tikoga,” e a kaya vei vugona ko Angus M. Cannon ni vakarau me mate. “Au lomani iratou yadua, ka’u sega ni cegu ena noqu dau tataunaki iratou tiko vua na Kalou.”²

E dua na turaga, tama dauloloma ka yalodina o Peresitedi Taylor. E a vola na veika oqo me baleti koya, na luvena o Moses W. Taylor: “E a gadreva vakaukauwa me maroroi iratou na luvena e na veiivakavuvuli ni vuvale ka mani vakarautaka e dua na nodratou rara ni qito. Me yacova mada ga ni sa yabaki vitusagavulu e se dau qito vata voli ga kei keitou. E a vakarautaka e dua na ibinibini nuku levu vei keitou na ka lalai, ka’u se sega mada ni nanuma e dua tale na gauna talei e na noqu bula me vaka na noqu dau cukita voli na nuku, ke’a dua, ia au lecava. …

Au se bera vakadua ni rogoci koya me veiba kei na dua na lewe ni nona vuvale, au sega vakadua ni rogoci koya kei tinaqu me rau vakacauoca, se veiba e na matadra na lalai. Ni veivakasosataki na itavi e valenilotu, e dau rogo mai na domona e na yalo ni veivakasalataki ka dau vakawasoma na nona kaya, ‘E na vakalomavinakataki au kevaka mo dou lewenilotu yalodina. E na nona dau raici cake ka dokai mai vei ira na luvena sa yaco kina me nodra gagadre levu duadua na dau vakalomavinakataki koya.³

E a vakavulica vei ira na Yalododonu o Peresitedi Taylor na bibi ni nodra dau ivakaraitaki vinaka vei ira na gone ko ira na itubutubu. Na luvena o Frank Taylor e na nona vosa me baleta na veivakauqeti ki na vinaka, e a vakayagataka kina na ivakaraitaki nei tamana ki na nona bula: “Ni’u nanuma na veivakarautaki vinaka ka vakayacori vei au, na ivakaraitaki talei ka biu e mataqu ni’u se cauravou, au vakabauta ni sa sega saraga kina na noqu iulubale ke’u na qai caka ca e na noqu bula, baleta ni’u kila ni a tiko e dua na noqu ivakaraitaki vinaka me’u muria. Ni’u a gone au a dau temaki me vakataki ira ga na vo ni gone; ia na bula nei tamaqu, e sa rui dodonu ka savasava ni gauna e dau yaco mai kina vei au na veitemaki, e dau vaka ga ni duri tu vakatui e mataqu o tamaqu, me vakataka e dua na ivakatakarakara ka’u sega ni rawa kina ni vakayacora na cala au sa temaki kina. Au vakila ni’u na kauta mai vua na cudru, ka’u kila ni sega ni dua na ka e tu e na nona bula me vakaukauwataki au me’u vakayacora e dua na ka, ka na sega ni ciqoma rawa o Tamada mai Lomalagi. Au vakila ni’u vakananuma na nona bula, io, au na via bulataka e dua na bula vakaiau me vaka o ya, ka me’u rawa kina ni cina e na butobuto vei iratou na noqu goneyalewa kei na gonetagane.’’⁴

Na iVakavuvuli nei John Taylor

Erau Tawamudu na Vakamau kei na iSema Vakavuvale

Na kosipeli eda vunautaka e kosipeli tawamudu; e lesu tale ki na tawamudu taumada; bula tiko edaidai ka yaco yani ki na tawamudu e se bera mai, ka sa yaco na veika taucoko era semai vata kina me ra tawamudu. Na noda veiwekani ni vakamau, me kena ivakaraitaki, e tawamudu. Dikevi ira na veimatalotu nikua o ni na qai raica ni nodra veiyalayalati ni vakamau e cava vata ga kei na gauna; era sega ni kila ni rawa me tomani tikoga na veikilai ko ya e na vuravura ka tarava; Era sega sara ga ni vakabauta e dua na ka me vaka ko ya. E dina ni tiko na ivakarau vakatamata e na tamata yadua ka tuberi koya me nuitaka ni rawa me vakakina; ia, era sega saraga ni kila e dua na ka me baleta. Na noda lotu e vauca na tagane kei na yalewa e na bula oqo me tawamudu. Sa ikoya oqo na lotu ka mai vakatavulica ko Jisu—e tu kina na kaukauwa me vauca e vuravura na veika ka na vauci talega mai lomalagi [raica Maciu 16:19]. Keimami vakabauta na ivakavuvuli vata oqo, me vakaturi cake mai na mate; ka sota vata talega kei ira na wati keimami ka vakakina o ira na luvei keimami ni ra sa vauci tu vei keimami e na kaukauwa ni matabete tabu ka rawa kina me ra semati tikoga kei keimami e na veivuravura ka sega ni mudu.⁵

Na kosipeli, e na kena a vakatakilai ka vunautaki vei Atama ni oti na Lutu, na veisorovaki nei Jisu Karisito, e sega walega ni vakatikori koya ena dua na itutu me guce kina ko mate, ia na nona a rawata ka taukena tu na bula tawamudu, sega walega ni vakavuravura ia e vakalomalagi talega; me vaka e sega walega ni vakavuravura, ia na lewa ni itikotiko vakalomalagi talega ka me vaka na lawa ni kosipeli sa rawa kina vua (sega ni o koya ga ko ira talega na nona kawa) me ra rawata sega walega na nona bula taumada, e dua talega na bula vakalou cecere cake e vuravura ka vakakina mai lomalagi, ke a rawa kina nona marautaka ke a sega ni lutu; na kaukauwa kei na veivakalougatataki salavata kei na veisorovaki ka ra tiko kece mai liu ka cecere ki na dua ga na ka marautaki se dodonu e a rawa me a nona e na nona itikotiko taumada, ia e rau yaco o koya kei na kena isa me rau tama ka tina ni veibula—bula vakayago, bula vakayalo ka vakakina na bula tawamudu, ka rau biu e na dua na vanua me rau yaco me Kalou, io, me ra luvena tagane kei na yalewa na Kalou, ka vakakina na vakalevutaki ni nodrau iyalava ka me sega ni vakaiyalayala ; veivuravura sega ni yalani.⁶

Na cava e taleitaki vakalevu cake ka vinaka cake mai vei ira na veika savasava, tawa cala, vakamareqeti ka sa biuta na Kalou e yalodra na tagane kei na yalewa era sa vaucivata vakalawa, mai na loloma kei na veikauwaitaki, savasava me vaka na loloma ni Kalou, ka ni vure mai vua, ka sa ikoya na nona isolisoli: vata kei na bula savasava, kei na isolisoli, taleitaki, bulabula, savasava, ta wacala ka sega ni vakadukadukalitaki: e na nodrau veivakabauti vakairau, rau bula vata ena rerevaka na Kalou, ka marautaka tiko na isolisoli ni bulibuli ni Kalou ka ra taucoko tu sega ni vakadukadukalitaki me vaka na ucavulavula tau vou se na uciwai makare. Ia e rawa vakacava me vakatoroicaketaki na gauna marautaki oqo, ke rau kila na dina ni nodrau itinitini se kevaka e matata vei rau na ituvatuva ni Kalou ka vakadikevi na ivau tawamudu e na dua tale na vanua ni bula, na isema vua na isolisoli oqo, e tekivu eke, ka na yacova na tawamudu, ka ra na vakaukauwataki na kena veisema, sala ni veikilai kei na veika vakamareqeti me baleta.

E na nona marautaka vakalevu na nona roqota tiko na luvena e dua na tina, ka mai wanonova toka yani na yagoni gone totoka oqo; ena vakacava li na nona marautaka vakalevu na nona vakasamataka ni rau na bula vata tiko kei koya na gone ko ya me tawamudu. O koya gona kevaka me da kila na noda itutu, sa ikoya sara ga oqo na inaki ni noda lako mai kina ki vuravura. Kei na inaki ni matanitu ni Kalou, ka’u sa volavola sara kina vakabalavu, sa ikoya me’u tauyavutaka tale kece kina na veiivakavuvuli tabu oqo.⁷

Na nodrai ivakaraitaki na itubutubu e yacova na veitabatamata yani ki liu.

Na nona bula e dua na yalododonu e sega walega ni bula ni veivakataucokotaki, ia e dua talega e na itavi ni veivakalesui e vuravura. E sega ni dua e rawata me vakabulai ga vakataki koya, ka sega ni vukei mai vua e dua se e na nona vukea tale e dua. Na bibi ni noda veirawai e na kauta na tamata ki na vinaka se ki na ca se ki na veivakamavoataki, mo dua na dauveivukei se dua na mavoa ki na cakacaka ni veivakaukauwataki, o koya gona ni da cola tiko na noda veitavi, bucina na veiisema, vakayacora e so na veiyalayalati, vakawa, kumuni matavuvale, sa vakakina na bibi ni kena vakalevutaki na noda veirawai, sa vakakina na kena rabailevu kei na titobu.⁸

Na ivakaro e soli vua na tamata sa ikoya “Drau vakaluveni, ka tubu me lewe vuqa, ka vakatawai vuravura.” [iVakatekivu 1:28.] Ia, me vaka ni ka tawamudu na tamata, kei na veika kece sara e cakava e nakiti me tawamudu, sa ka bibi me kila na nona itutu vakamatata, ka vakacavara vinaka na inaki a buli kina; me vaka ni o koya kei ira na nona kawa era a lesi tu me ra bula tawamudu, e sega walega kina ni na tarogi e na nona ivalavala vakaikoya, ia, ena vakalevu sara, me baleti ira na luvena; e na vakarautaki ni nodra vakasama, tuvai ni nodra ivakarau, ivakaraitaki dodonu vei ira, kei na vakavulici ni ivakavuvuli dina, ia, vakauasivi e na maroroi ni yagodra.

Na cava na vuna? E baleta ke vakayagataka cala na yagona se vakarusai koya tiko e sega walega ni vakamavoataki koya tikoga vakaikoya ia, e vakakina na kena isa, se o ira na nona ilawalawa, ka vakavuna na rarawa levu sega ni kilai na kena levu vei ira na nona kawa, … ia, oqo e sega walega ni cava ga e na bula oqo ia, e na tawamudu. Me vaka ni sa solia oti naTuraga na veiivakaro me baleta na vakamau, kei na bula ni tiko savasava ni cakacaka tabu oqo. … Na cava na vuna? Baleta ni tamata e sa soli vua na galala baleta me vakatulewataka na veika me baleta na yagona, me rawa kina ni na vakalagilagi koya kei ira na nona kawa, e na bula oqo kei na tawamudu, kevaka e vakayagataka cala na kaukauwa oqo, e sega walega ni vakacacani koya tiko, ia ko ira talega na yago kei na veiyalo era se bera ni sucu mai; vakarusa na vuravura, ka dolava tiko na matamata ki na waluvu ni veivakarusai, veivakarau vakasisila, kei na veivakanadakui ni Kalou. … Ia ni sa vakatauci mai na lewa ni Kalou, e sa dau biuta na veika kina kedra veitutu totoka.⁹

Kevaka me’u a dua na iliuliu ni matavuvale, au na via vakavulici iratou na noqu vuvale e na ivakavuvuli ni vinaka, bula vakalou, savasava, vakarokoroko kei na dodonu ka me ra rawa ni ra lewe ni vanua kilikili ka me rawa ni ra tu e na mata ni Kalou, ka ni sa yaco mai na gauna me keimami sa biuta na vuravura oqo, keimami na kilikili me sotavi ira na digitaki ni Kalou (o ira ka sa digitaki ira o koya mai na veimatanitu e vuravura), kei ira na Kalou ni veivuravura tawamudu. O koya gona o ya, e na veimataka, me vaka ni’u iliuliu ni noqu vuvale, sa dodonu me’u vakacabori au kei iratou na noqu vuvale vua na Kalou.¹⁰

E dodonu me da levea na veivosa kei na ivakarau voravora ka sega kina na loloma ena loma ni noda veivale.

Mo kakua ni cavuta e dua na vosa se vakayacora e dua na ka ko na sega ni vinakati ira na luvemu me ra vakamurimuria. Na vakasama me baleti ira na tamata era kaya ni ra rerevaka na Kalou, e so vei ira na iTalatalaqase e Isireli, ka ra sa vakamatenitaki tu e na dauvosavosa ca … e ka vakamadua ka veivakalolovirataki ki na lomalagi cecere, ka vakabibi ni dau vakayacori e na matadra na nona lewenivuvale; e ka vakamadua. Ni oti o ya e so na turaga era qai dau vakaiulubaletaka ni ra sa rui dau cudru saraga vakalevu: au na volitaka me rawa ni kau laivi yani kina. Au na qarauna sara ga me ra vinaka vakaoti na noqu ivalavala kei na cakacaka. …

E dodonu me keimami na qarauni ira vinaka na wati keimami. O koya e dua na turaga yaloca ka rawa me dau vakayaco ivalavala kaukauwa vua e dua na yalewa. … E sega beka ni ko ni sa veiyalayalati kei ira na watimuni me baleta na gauna oqo kei na tawamudu? Io, e sa vakakina. Ko na sega beka ni vinakata ni ko sa lako sivia ka rawa vei iko mo kaya, Mere, Seini, Ana, se o cei ga na yacana, au se sega ni vakamavoataki iko e na noqu bula taucoko. Ia, ke o ni marama e na sega beka ni o ni via kaya, Tomasi se Viliame, au se sega ni vakamavoataki iko e na nomu bula taucoko. Ni oti, mo drau qai bulataka vata na tawamudu ena gauna oqo kei na veigauna mai muri.¹¹

Kemuni na tagane vakawati, o ni lomani ira tiko li na watimuni ka qarauni ira vinaka tiko, se o ni nanumi kemuni tiko me dua na turaga levu ka tu vua na dodonu me vakataulewa vakaukauwa vei ira? … E dodonu mo ni qaravi ira e na loloma, veivosoti, kei na vosota vakadede, ka mo ni kakua ni ivakarau voravora se gaga, se e na dua tale na sala, ena nomuni dau tovolea mo ni vakaraitaka na nomuni kaukauwa. Ia, vei kemuni na yalewa vakawati, ni qaravi ira vakadodonu na watimuni, tovolea mo ni dau vakayalomarautaki ira ka vakalogalogavinakataki ira. Saga e na nomu ni igu taucoko mo ni bulia na nomu ni vale me dua na lomalagi lailai, ka vakamareqeta na yalo vinaka ni Kalou. Ka me da vakarautaki ira na luveda na itubutubu, me ra dau rerevaka na Kalou ka vakavulica vei ira na veilawa ni bula. Kevaka o ni na vakayacora vakakina e na noda na vakacegu e lomada, na vakacegu e na noda vuvale, ka na wavoliti keda na vakacegu.¹²

Biuta laivi na vosa kaukauwa ka sega ni loloma, ka kakua ni vakatara na veiyaloca me ra bula tiko e lomamu me tiko e lomanivale. Mo dou veilomani ka dauveivukei, na loloma oqo e na vakamaucokonataka na kemudou isema vakavuvale, era na vakila talega na lu vemu ni na veika oqo, ka ra na vakatotomuria na nomu ni ivakaraitaki vinaka, ka vakadeitaka tu na veika era vulica mai vale.¹³

E dodonu me da vakavulica na ivakavuvuli vakalou e na noda matavuvale.

Kemuni na itubutubu mo ni daudina; me ra dau lomadei e na nomuni vosa ko ira na luvemuni, ka me rawa gona kina ni kevaka erau kaya e dua na ka o tama kei tina, era na qai kaya na gone, kevaka e rau tukuna e dua na ka o nana kei tata ena ka oqo se na ka o ya, au kila ni ka dina baleta ni tukuna o nana se o tata, ka rau sega ni dau veivakacalai se lasulasu. Sa ikoya oqori na mataqali yalo eda via bucina e na keda maliwa kei ira na noda lewe ni matavuvale.

O koya talega eda vinakata kina me da savasava vakaikeda, e na noda veivale ka vakakina e na ka kece. Kemuni na tina e dodonu mo ni bucina cake e lomamuni na yalo ni vakacegu, mo ni vakataki ira na agilosi ni Kalou, sinai e na veivakarau uasivi. Kei kemuni na tama e dodonu mo ni vakaraici ira vinaka na tina. E tu beka na nona veimalumalumu? Io. Ka vakatalega kina o koya. … Cakava na nomu ni vale me vanua ni mamarau. Ka me ra raica na luvemudrau ni drau veilomani vakaikemudrau, ka rawa me ra na tubu cake ena yalovata vakaoqori, ka me ra liutaki e na ivakavuvuli me ra rokovi ira na tamadra kei na tinadra. Oqori na veiivakarau eda na dau kilai kina ena noda veiucui kei na Kalou.¹⁴

Dou dau masumasu li vakamatavuvale? … E na gauna dou vakayacora kina, dou dau vakayacora li me vaka ni kena ivalavala ga se dou dau cuva e na yalo e lokumi kei na gagadre dina ni vakasaqarai ni veivakalougatataki ni Kalou vei iko kei na nomu vuvale? Sa ikoya oqo na sala e dodonu me da vakayacora kina, ka bucina kina na yalo ni dau qarava ka nuitaka na Kalou, noda cabora na noda bula vua, ka vakasaqara na nona veivakalougatataki.¹⁵

Eda sa vakaroti mai vua na Kalou me da vakasavasavataka na noda veivale. Kemuni na iApositolo, Peresitedi ni iTeki kei na Bisopi, o ni sa vakayacora li na veika oqo vata kei ira na nomuni lewe ni vuvale? O ni sa raica ni ra vakayacora tale tikoga na Yalododonu? Ko ni sa vakarota li vei ira ko ni liutaki ira tiko ena kena gadrevi vakai dina na savasava kevaka era gadreva na veivakalougatataki kei na veimaroroi nei Koya sa Cecere Sara? Era sega ni dau vakaraica matua e na lawakica levu kei na viakana levu e dua na ka na olifa me vaka na nodra dau vakaraici ira na ilawalawa sipi sa vakakina o ira na lewe ni nomu tabana kei na iteki e na nodra vakaraici ira tiko mai era sa vakarau tu me ra na vakarusai ira. O ni sa kidava tiko li na ka oqo ka ko ni sa taura tiko na veikalawa kece mo ni sabai ira laivi tiko?

Kemuni na itubutubu, ko ni sa yalodina tiko li vakaikemuni ki na veivakavuvuli vakalou, ka ko ni sa viribaiti ira tiko li na luvemuni e na veisala ni veimaroroi kece mai na ilawaki ca ni vunica? Ko ni sa vakavulici ira tiko li na maroroi ni yagodra na yalewa kei na tagane ni se bera na vakamau e na dau kedra idivi uasivi duadua ka vakalailai tale na bula vakaikoya? Se ko ni dau laivi ira li me ra bula ga yani e na tawa kila kei na lecaika ka me ra veimaliwai vata kei na veilawalawa cava ga era digitaka, e na gauna cava ga e vinaka kina vei ira, ka me ra tadolavi tu ki na ilawaki ni dauveitemaki kei na rusa? Oqo na veitaro ena dodonu mo ni sauma e na madua beka kei na veivakarusai se e na marau kei na reki tawamudu. … Mo ni kila oqo ni sa solia tu vei keda na Kalou, na veivakakalougataki talei eda taukena, ka namaka talega mai vei keda na kena isau veiganiti. E na noda ciqoma oqori e sa na vauci keda ki na dua na veivakabauti. Kevaka eda na sega ni vakayacora vakakina sa dau muria mai na veivakarusai.¹⁶

Kemuni na itubutubu ni vakaraici ira vinaka na luvemuni; vakarautaki ira vinaka ena bula ni rerevaka na Turaga; era sa ka bibi cake vei kemuni mai na vuqa tale na ka ko ni dau solia kina na nomu ni vakasama.

Oi kemuni talega na gone, mo ni talairawarawa vei ira na nomuni itubutubu; vakarokorokotaki rau na tamamu kei na tinamu. Era dau wanonovi kemuni tu na tinamuni, ka sa dau nodra gagadre levu na tamamuni me vakasaqara na veika me baleti kemuni, ka sa dau buroro wavoliti kemuni yani na yalodrau nodrau vakanananu kei na yalo loloma levu. Kakua ni sauma vei rau e na rarawa e na nomu biuta laivi na ivakavuvuli dina; ia muria ga na sala ni bula. Ia, kemuni kece na itubutubu, na gone, tama kei na tina kei na tamata kece, mo ni rerevaka na Kalou ka vakararavi ga vei Koya ka vakayacora na ivakavuvuli ni nomu lotu tabu ka sa vakatakila vei keda na Kalou.¹⁷

Vakatutu ni Vuli kei na Veivosaki

E veisautaki li vakacava na veiyalo e na nomudou vuvale na kena kilai na vakamau kei na veimaliwai vakavuvale? E vukei kemuni li vakacava na kila oqo mo ni yaco mo ni dua na turaga se marama se lewe ni matavuvale vinaka cake?
Na cava soti sara mada e rawa me rau vakayacora na tama kei na tina me rawa kina ni vukei rau e na nodrau maroroya na nodrau veiyalayalati ni vakamau?
Ena veisala cava soti e rawa kina vei ira na itubutubu me ra vakatavulici ira na luvedra e na ivakavuvuli me rawa kina ni ra vakabulai? E rawa vakacava vei ira na itubutubu me ra vukei ira na luvedra era dau vakaduiduile se sa vakayacora e so na cala bibi?
Wilika na Vosa Vakaibalebale 3:5—6. E rawa vakacava vei ira na itubutubu kei na tubudra me ra vakarautaki ira me ra rogoca na Yalo Tabu ka me rawa ni ra vakasalataki ira kina vakadodonu na luvedra kei na makubudra. Ena veisala cava sa vukei kemuni kina na Yalo Tabu mo ni vakatulewa ka tuberi ira kina na luvemu ni se makubumu ni ki na vinaka?
Na cava ko ni sa vulica mai na nodrau ivakaraitaki na nomu ni itubutubu?
Wilika se lagata na sere “Au Luve ni Kalou” (Sere naba. 58).
E dodonu me vukei keda vakacava na noda kila ni da sa luvena taucoko na Tamada Vakalomalagi oqo e na noda veiqaravi vei ira na luveda? ira na watida?
Ko John Taylor e veivakasalataki me baleta na vosa kaukauwa kei na ivakarau e na loma ni noda vuvale. E rawa vakacava me da taqomaki keda mai na veika oqo e na noda veivale?
Na cava na vuna e ivalavala ca bibi kina ena mata ni Kalou na veivakalolomataki vakayalo se vakayago vei ira na watida se luveda ? E rawa vakacava me wali na veivakalolomataki ?
E rawa vakacava me da susuga cake na yalo ni loloma kei na vakacegu e na noda veivale? Na veivakalougatataki cava e yaco mai ki na nomudou lomanivale ni sa tiko kina na Yalo ni Kalou? E rawa vakacava vei ira na sega ni bula vakacegu tiko e na nodra loma ni vale me ra kunea na vakacegu vakai ira.

Veitikina salavata:Same 127:3–5: Maciu 18:1–6; 3 Nifai 18:21; V&V 68:25–28; 93:40–43; 132:19–20

father and daughter reading — “Me noda itavi vakaitubutubu me da tuberi ira na luveda me ra rerevaka na Kalou ka vakavulica vei ira na ivakavuvuli ni bula. Kevaka ko ni vakayacora vakakina, ena vakacegu na lomada, ena vakacegu na noda veivuvale, ka wavoliti keda na vakacegu.”