2019
Ko e Filí: Hoko ko ha Taha ʻAati pe ko ha Faʻē Lavameʻa?
ʻEpeleli 2019


Fakakomipiutá Pē

Ko e Filí: Hoko ko ha Taha ʻAati pe ko ha Faʻē Lavameʻa?

Naʻe talamai ʻe he tokotaha kotoa pē naʻe ʻikai malava ia ke te lavameʻa he ongo tafaʻakí fakatouʻosi. Ka ko ia koā?

ʻOku ou manatuʻi ʻeku ongoʻi taʻefiemalie ʻi heʻeku ako ʻi he ʻunivēsití ki he moʻui ʻa e kau ʻaati lavameʻá. Naʻe ngalingali ko kinautolu ko ia ne fakangalongataʻa mo tuʻukimuʻá ne nau lavameʻa ʻi heʻenau taʻetokanga ki honau fāmilí mo feilaulauʻi ʻenau fakakaukau leleí. Naʻe tā valivali e kau ʻaati lavameʻá he pongipongi Kilisimasí lolotonga ia ʻa e fakaava ʻenau fānaú. Ko e tokotaha naʻe ʻosi mali tuʻo ono ia. Naʻe tuʻusi ʻe he tokotaha hono telingá pea ʻave ki he kakai naʻá ne ʻofa aí. Pea naʻe aʻu ki he tamateʻi ʻe he tokotaha ha taha kehe! Naʻe kamata ke u fifili pe naʻe teitei malava nai ke hoko ha taha ʻaati lavameʻa mo ha uaifi mo e faʻē lavameʻa foki (kae kei fakakaukau lelei pē!).

Naʻe akoʻi au ʻe heʻeku kau palōfesá, kapau ʻoku tau loto moʻoni ke hoko ʻo lavameʻa, kuo pau ke tau fai ha ngaahi feilaulau ki ai. Kuo pau ke tau ngāue malohi ange ʻi ha toe taha. Kuo pau ke tau fakamuʻomuʻa ʻa e ʻātí ʻi heʻetau moʻuí. Naʻá ku faʻa fehuʻia maʻu pē ʻi hoku ʻatamaí, “ʻOkapau ʻe tauhi ʻe ha tokotaha ʻaati ʻa e ngaahi fekaú, fakamuʻomuʻa e ngaahi meʻa mahuʻingá, pea tuku ke tataki ʻe he Laumālie ʻo e ʻEikí ʻenau ngaahi ngāué, ʻikai nai te nau lava ʻo lavameʻa tatau pea maʻongoʻonga ange?” Naʻe nofoʻia ʻa e fehuʻí ni ʻiate au he kotoa ʻo ʻeku akó.

ʻI heʻema ʻosi mo hoku husepānití mei he akó, ko e lava ia e taʻu ʻe taha ʻo ʻema nofo malí. Naʻe lava mai ʻa ʻEletā Lāsolo M. Nalesoni (naʻá ne hoko ko ha mēmipa ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá he taimi ko iá) ʻo lea ʻi heʻemau fakaʻosi akó. Naʻe teuteuʻi ha maʻu meʻatokoni hoʻatā hili ʻa e polokalama fakaʻosi akó pea naʻe fakaafeʻi ki ai e fānau ako pē ʻe toko 16. ʻOku ʻikai ke faʻa hoko maʻu pē ʻeni ka naʻe fili au mo hoku husepānití ke ma kau ki ai. ʻI he taimi naʻe fakaʻatā ai ʻa e fepōtalanoaʻakí ki ha ngaahi fehuʻí mo e talí. Naʻá ku hiki hake hoku nimá, sio fakamamaʻu atu ki he fofonga ʻo ʻEletā Nalesoní pea fakahā ange ʻeku ngaahi hohaʻa fekauʻaki mo e hoko ko ia ko ha tokotaha ʻaati mo ha faʻē fakatouʻosí. Naʻá ku ngāue malohi ke fakatupulaki hoku talēnití ʻi he akó, pea naʻá ku fie hokohoko atu ke ngāue mālohi mo lelei ange ka naʻá ku ʻosi ʻiloʻi pē naʻe muʻomuʻa ʻa e tuʻunga fakafaʻeé. ‘Oku ‘i ai ‘apē ha founga ke fakahoko fakatouʻosi ai? Naʻe fofonga tokanga mai ʻa ʻEletā Nalesoni peá ne tali mai, “ʻIo, ʻoku ʻi ai!” Naʻá ne poupou mai ke fakalakalaka hoku ngaahi talēnití pea lotu ki he Tamai Hēvaní ke ʻiloʻi ha founga te u lava ʻo fakahoko fakatouʻosi ai iá, pea te u lava ʻiate Ia ʻo fai e ngaahi meʻa naʻá ku pehē ʻoku taʻemalavá. Naʻá ku tali moʻoni ʻene faleʻí.

Tukupā ki Heʻene Ngaahi Taumuʻá

ʻOku ʻi ai ʻeni ʻema kiʻi fānau ʻe toko fā mo hoku husepānití. Kuó ma feangai pe mo e ngaahi fatongia ʻo e tuʻunga fakaemātuʻá. ʻI he kamatá, naʻá ku faʻa ʻā hake ʻi ha ngaahi ʻaho lahi he 4:00 a.m. ke tā valivali kimuʻa pea ʻā hake ʻeku fānaú. Naʻá ku feinga ke tā valivali he ʻaho ʻe ono ʻi he uike, neongo kapau ko e miniti pē ʻe 30 ne lava ʻi he ngaahi ʻaho ʻe niʻihi. Naʻá ku kamata ʻaki ha lotu ʻi he taimi tā valivali takitaha, ʻi heʻeku ʻiloʻi naʻe ʻikai ke u lavaʻi ha meʻa ka ne taʻeʻoua ʻa e tokoni ʻa e ʻEikí. Naʻá ku lotu ke ʻikai ngata pē hono fakafaingamālieʻi ʻeku ʻātí ka ke u ʻiloʻi foki ʻa e meʻa mahuʻinga taha ʻi he ʻaho ko iá pea tukupā ke fakamuʻomuʻa ʻEne ngaahi taumuʻá. Naʻe ʻikai ke vave ʻa e fakalakalaká, ka naʻe tuʻu pau ia.

ʻI he taʻu ʻe 12 mei he ʻaho naʻá ku ʻosi ai mei he ʻunivēsití. Naʻá ku fehangahangai ai mo ha momeniti ʻo e loto-siʻí. Naʻe fuʻu ngali puputuʻu ʻa e moʻuí. Naʻe faingataʻa ange e tuʻunga fakafaʻeé ʻi he meʻa naʻá ku ʻamanaki atu ki aí. Naʻá ku tangutu heʻeku veʻe tuʻuʻanga tā valivalí ʻo tangi, mo fifili pe te u lava moʻoni ʻo hoko ko e taha ʻaati lavameʻa ne u fakaʻānaua ki aí. Naʻá ku ongoʻi mālohi ke toʻo mai ʻeku tohinoa motuʻá mei he tukuʻanga tohí, pea naʻá ku vakai ki heʻeku tohi ʻi he ʻaho 30 ʻEpeleli 2006, ko e ʻaho ia hili ʻeku fakaʻosi akó. Naʻe ngalo ʻaupito ʻiate au ʻa ʻeku ʻausia fakaofo ko ia mo Palesiteni Nalesoní! Ne meimei mole atu ia mei heʻeku manatú ʻi he femoʻuekina ʻo e moʻuí. Naʻá ku mamata ai ki he ngaahi lea mei he palōfita lolotongá, “ʻIo, ʻoku ʻi ai!” Naʻe hoko e ngaahi loʻimatá ko ha loʻimata ʻo e houngaʻia ʻi heʻeku vakai atu ki he ngaahi meʻa ne u lava ʻo fakahoko talu mei he taimi ko iá, pea naʻá ku hanganaki atu foki ki muʻa ʻi he ʻamanaki lelei.

Ko hono Fakahoko ʻo e Taʻe-malavá

Hili ha ngaahi māhina siʻi mei ai, naʻá ku maʻu ha telefoni mai mei ha taha ʻo e kau fokotuʻutuʻu ʻo e makasini Liahoná ʻo kole mai pe te nau lava ʻo fakaʻaongaʻi ha taha ʻo ʻeku ngaahi tā fakatātaá ki he takafi loto ʻo e makasini konifelenisi lahi ʻo Nōvema 2018. Naʻá ku ʻohovale! ʻI heʻeku tupu haké, ko e fuofua meʻa ia naʻá ku fai maʻu pē ʻi haʻaku maʻu e ʻū makasini ʻa e Siasí ko ʻeku fekumi ki he ngaahi tā fakatātaá. Ko ʻeni ʻe ʻi ai ha taha ʻo ʻeku ngaahi tā fakatātá! ʻI he taimi ne nau talamai ai ʻoku nau fie maʻu ke fakahoa ʻeku tā fakatātá mo ha ngaahi lea meia Palesiteni Nalesoní, ne u lava ʻo vakai ki hono poupouʻi au ʻe he toʻukupu ʻo e ʻOtuá.

ʻOku kei lōloa fau e hala ke u fononga ai ʻi heʻeku ʻātí, ka ʻoku ou fakamālō lahi koeʻuhí ko e ʻamanaki lelei ʻa Palesiteni Nalesoni ʻi he ʻEikí mo kimauá. ʻOku ou houngaʻia heʻene fakatuʻamelié mo e loto falalá. ʻOku ou ʻiloʻi ʻi heʻetau fakaʻaongaʻi e tui ki he ʻEikí te tau malava ke fakahoko ha ngaahi meʻa lahi, naʻa mo e ngaahi meʻa ne tau fakakaukau naʻe taʻemalavá. “He ʻoku ʻikai ha meʻa ʻe faingataʻa ki he ʻOtuá” (Luke 1:37).

Paaki