2019
Ko Hono Maʻu ʻo e Nongá Maʻau mo e Niʻihi Kehé ʻi he Ngaahi Taimi Faingataʻá
ʻEpeleli 2019


Ko Hono Maʻu ʻo e Nongá Maʻau mo e Niʻihi Kehé ʻi he Ngaahi Taimi Faingataʻá

Ko ha founga ʻeni ʻe valu ke tokoni kiate koe mo e niʻihi kehé ke mou ongoʻi nonga ʻi he taimi ʻoku fakaʻau ke faingataʻa ai ʻa e moʻuí.

ʻĪmisi
hands letting birds go

Puipuituʻá mo e fakatātaá mei he Getty Images

ʻOku ʻi ai ha ngaahi taimi ʻe niʻihi ʻoku fuʻu faingataʻa fau ai ʻa e moʻuí. Mahalo te ke tokanga ki he ngaahi meʻa ʻoku tokanga ki ai e fāmilí, ngaahi palopalema fakaemoʻui lelei, ngaahi palopalema ʻi he akó, pe ko ha ngaahi meʻa fakatupu hohaʻa ʻoku hoko he māmaní he ʻahó ni. ʻE founga fēfē haʻatau maʻu ʻa e nonga fakatāutahá ʻi ha māmani faingataʻa? Neongo pe ‘oku tupu e ngaahi meʻa taʻefakafiemālie ʻokú ke aʻusiá mei ha ngaahi meʻa ʻoku ʻikai ke ke lava ʻo mapuleʻi pe ko e ngaahi meʻa te ke lava ʻo tākiekina mo liliú, ka ko ha ngaahi fakakaukau ʻeni ke tokoni atu ke ke maʻu e melino ʻo e lotó ʻo fakafou ʻia Sīsū Kalaisi.

Ngaahi Founga ʻe 4 Ke Ke Maʻu ai ʻa e Nongá

  1. Tokanga taha ki he ngaahi meʻa ʻoku taʻengatá

    ʻOku faingataʻa ke te ongoʻi nonga ʻi he taimi ʻokú te tokanga ai ki he ngaahi hohaʻa ʻoku fakataimi peé. Ka ʻo kapau te ke tokanga taha ki he meʻa mahuʻinga angé hangē ko e palani ʻo e fiefia ʻa e ʻOtuá, te ke lava leva ʻo maʻu ʻa e nongá ʻi hoʻo ʻiloʻi he ʻikai taʻengata ʻa e ngaahi meʻa ʻoku fakamamahi he taimi ní. Hangē ko ʻení, ʻoku tokoniʻi kitautolu ʻe he temipalé ke tau tokanga taha ki he taʻengatá. Naʻe pehē ʻe Palesiteni Kōtoni B. Hingikelī (1910–2008), “te ke maʻu [ʻi he temipalé] ha nonga ʻoku ʻikai toe maʻu ia ʻi ha feituʻu kehe.”1

  2. Siʻaki e ngaahi meʻa ʻoku ʻikai ke ke lava ʻo mapuleʻí

    ʻI he taimi ʻoku toʻo ai ʻe ha meʻa ʻoku ʻikai ke ke lava ʻo mapuleʻi ʻa e nongá meiate koe, ʻoku ngalingali te ke ongoʻi e siva ʻo e ʻamanakí pe ʻita. Ka ʻoku ʻikai ʻaonga ke ke pikitai ki he ngaahi meʻa he ʻikai te ke lava ʻo liliú. Kaekehe, ʻunu ke ofi ange ki he Fakamoʻuí ke maʻu e nonga ʻi he lotó ʻi he taimi ʻoku faingataʻa ai ʻa e moʻuí. Kuó Ne talaʻofa ke tuku mai ʻa e Fakafiemālié, ko e Laumālie Māʻoniʻoní (vakai, Sione 14:26–27).

  3. Fakamolemoleʻi e niʻihi kehé

    Ko e meʻa ʻoku faʻa faingataʻa taha hono tukuangé ko e ngaahi ongo fakamamahi ʻokú ke maʻu he taimi ʻoku fakahalaʻi ai koe ʻe ha tahá. Ka naʻe akonaki ʻa ʻEletā Tieta F. ʻUkitofa ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē, “Te tau maʻu ʻa e fiefia ʻo e fakamolemolé ʻi heʻetau moʻuí ʻi he taimi ʻoku tau loto fiemālie ai ke foaki tauʻatāina e fiefia ko iá ki he niʻihi kehé. … Ko hono olá, ʻe fakafonu ʻe he Laumālie ʻo e ʻEikí hotau laumālié ʻaki e fiefia fakataha mo e nonga fakalangi ʻo e konisēnisí (vakai, Mōsaia 4:2–3).”2 ʻE lava ke tokoni hoʻo tafoki ki he Fakamoʻuí ke ke ongoʻi tauʻatāina ai mei he ngaahi ongo fakamafasiá mo ke fonu ʻi he nonga.

  4. Fakatomala mo falala kia Kalaisi

    Neongo pe ko e hā mo ha toe meʻa ʻoku lelei ʻi hoʻo moʻuí, ka ʻe mole maʻu pē meiate koe ʻa e nongá ʻi hoʻo feʻao mo e haʻahaʻa ʻo e angahalá. Te tau fie maʻu he ngaahi taimi ʻe niʻihi ʻetau pīsopé ke ne tokoniʻi kitautolu ke tau fakatomala kakato. Ka ʻoku fie maʻu ke tau fakatomala maʻu pē pea, fakafou ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, ke tau maʻa mei he meʻa kotoa pē ʻokú ne taʻofi kitautolu mei heʻetau hoko ʻo hangē ko Iá.

Founga ʻe 4 ke Tokoni ke Maʻu ʻe he Niʻihi Kehé ʻa e Nongá

  1. Vahevahe e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí

    ʻI heʻetau maʻu ʻa e nongá maʻatautolu ʻi heʻetau tokanga taha ki he Fakamoʻuí, ʻoku tatau pē ia mo ʻetau tataki e niʻihi kehé kiate Ia ko e “tupuʻanga ʻo e melinó” (Mōsaia 15:18). Hangē ko ʻení, feinga ke vahevahe ha potufolofola pe ko ha kupuʻi lea mei he konifelenisi lahí naʻe tokoni ke ke ako lahi ange ai fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi.

  2. Hoko ko ha taha faʻa fakalelei

    Tokoni ki ho ngaahi kaungāmeʻá mo e fānaú ke fakaleleiʻi e ngaahi vā tamakí. Hangē ko e kau ʻAnitai-Nīfai-Lihai ʻi he tohi ʻa ʻAlamaá, te tau lava ʻo tanu ʻetau ngaahi meʻataú—ngaahi meʻatau hangē ko e ngutu laú, sāuní, pe siokitá—pea fetongi ʻaki kinautolu ha ngaahi meʻangāue ʻo e melinó: lea ʻi he angaʻofá, talangofua ki he ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá, mo hono fakamolemoleʻi e niʻihi kehé (vakai, ʻAlamā 24:19).

  3. Hoko ko ha tokotaha fanongo lelei

    ʻOku ʻi ai ha taimi ʻe niʻihi ʻoku fie maʻu ʻe he kakai ʻoku faingataʻaʻiá ke nau talanoa tauʻatāina fekauʻaki mo ʻenau ngaahi fakakaukaú mo e ongó kae ʻikai tuku lotoʻi kinautolu. ʻOku ʻikai fie maʻu ia ke tau fakaleleiʻi ʻenau ngaahi palopalemá maʻanautolu, ka te tau lava pē ʻo fanongo ki he ngaahi meʻa ʻoku nau hohaʻa ki aí mo ʻoange ha poupou, ʻo fakahaaʻi ʻetau ʻofa fakakalaisí mo e loto mahinó.

  4. Ngāue Fakaetauhi kiate kinautolu ʻi ho uōtí mo e koló

    Te ke lava ʻo ngāue tokoni ki ha nofoʻanga ʻo e kau paeá, ngāue tokoni ko ha tokotaha faiako ki ho kaungā feʻaó, pe ʻave ha fanga kiʻi meʻa lelei maʻá e fāmili foʻou homou kaungāʻapí. Tokoni ke maʻu ʻe he kakaí ʻa e melinó ʻi he fanga kiʻi meʻa īkí. ʻI he taimi ʻokú te maʻu ai ha feituʻu pau ke te kai mo mohe aí, faiako falalaʻanga, pe ko ha kiʻi fakapapau ʻoku tokanga mai ha tahá, ʻe lava ke tuʻuloa ia.

Naʻe folofola ʻaki ʻe Sīsū e ngaahi lea fakafiemālie ko ʻení kiate kinautolu kotoa pē ʻoku fāifeinga ke maʻu ʻa e melinó: ʻʻOku ou tuku ʻa e melinó kiate kimoutolu, ko ʻeku melinó ʻoku ou foaki kiate kimoutolu: ʻoku ʻikai hangē ko e foaki ʻa māmaní, ʻa ʻeku foaki kiate kimoutolú. ʻOua naʻa mamahi homou lotó, pea ʻoua naʻa manavahē ia” (Sione14:27). Kapau te tau ʻunu ofi ange mo e niʻihi kehé kia Sīsū Kalaisi, ʻe lava ke tau maʻu ʻa e melinó naʻa mo e taimi ʻoku faingataʻa ai ʻa e moʻuí.

Ngaahi Fakamatalá

  1. Gordon B. Hinckley, in “Rejoice in the Blessings of the Temple,” Liahona, Dec. 2002, 33.

  2. Dieter F. Uchtdorf, “Ko e Tuʻunga ʻo e Foki Lelei Maí,” Liahona, Mē 2007, 101.

Paaki