2020
Ko e Ngāue Fakaetauhi ʻo fakafou ʻi he Konifelenisi Lahí
ʻEpeleli 2020


Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ngāue Fakaetauhí

Ko e Ngāue Fakaetauhi ʻo fakafou ʻi he Konifelenisi Lahí

ʻI he kotoa ʻo e ngaahi kupuʻi lea langaki moʻui, ngaahi tukufakaholo fakafāmili, mo e ngaahi akonaki mei he kau tamaioʻeiki ʻa e ʻEikí, ʻoku ʻomi ʻe he konifelenisi lahí ha ngaahi founga lahi ke tau ngāue fakaetauhi ai—kimuʻa, lolotonga, pea ʻi he hili ʻa e uike konifelenisi lahí!

ʻĪmisi
scenes from general conference

ʻI he hoko ʻa Susi mo Tomu Miuleni ko ha ongo faiako teuteu ngāue fakafaifekaú, ʻokú na poleʻi maʻu pē e kau mēmipa ʻi heʻena kalasí ke nau fakaafeʻi ha taha ke sio ʻi he konifelenisi lahí.

ʻOku pehē ʻe Susi, “ʻOku hoko hono fakaafeʻi ha tokotaha ke ne fai ha meʻá ko ha konga mahuʻinga ia ʻo e ngāue fakafaifekaú, pea ʻoku pehē pē foki mo e ngāue fakaetauhí. ʻOku faʻa lipooti mai ʻe heʻema kau akó ʻa e ola lelei ʻenau feingá kae pehē ki he tokotaha ne nau fakaafeʻí.”

Ko ha ngaahi founga ʻeni ʻe niʻihi ne lipooti ange ʻe heʻena kau akó ne nau fakahoko ʻaki ʻa e tokoní:

  • “Ne mau ngāue fakaetauhi ki ha kaungāmeʻa ʻokú ne fekuki mo ha ngaahi palopalema. Ne mau fakaafeʻi ia ke fanongo ki he konifelenisi lahí ke ne maʻu ha ngaahi tali. ʻI heʻemau ʻaʻahi ki ai hili ʻa e konifelenisí, naʻá ne talamai naʻá ne fanongo ki ha ngaahi fakakaukau lahi ʻe tokoni kiate ia.”

  • “Ne mau fakahoko ha paati konifelenisi lahi pea naʻe haʻu ʻa e tokotaha kotoa pē mo ha fanga kiʻi fakaneifua ke vahevahe. Naʻe fakalata ʻaupito ia ne mau fakakaukau ai ke toe fakahoko pē ia.”

  • “Naʻá ku fakaafeʻi haʻaku kaungāmeʻa ke ma sio konifelenisi lahi. ʻI heʻema talanoa ki aí, ne ma pehē ke ma fakaʻuli ki he ʻapisiasí ke sio angé pe te ma lava ʻo sio konifelenisi ai. Ne ma lava ʻo sio ai, pea ko e aʻusia lelei tahá ia ʻema ʻi aí!”

Hangē ko e ngaahi meʻa kuo ako ʻe he ongomātuʻa Miulení mo ʻena kau akó, ʻoku lahi ha ngaahi founga ke tau ngāue fakaetauhi ai ʻo fakafou ʻi he konifelenisi lahí. Ko ha founga lelei ia ke vahevahe ai ha ngaahi kupuʻi lea langaki moʻui, ngaahi tukufakahoko fakafāmili, ngaahi fealēleaʻaki mahuʻingamālie, pea mo e ngaahi akonaki ʻa e kau tamaioʻeiki ʻa e ʻEikí!

Fakaafeʻi e Niʻihi Kehé ki Hoʻo ʻApí

“Ne fekau ʻe he Fakamoʻuí ʻa ʻEne kau muimuí ke nau ‘feʻofaʻaki kiate kimoutolu; pea hangē ko ʻEku ʻofa kiate kimoutolú’ (Sione 13:34). Ko ia tau vakai ki he founga ʻo ʻEne ʻofa ʻiate kitautolú. … Kapau te tau ʻai Ia ke hoko ko hotau faʻifaʻitakiʻangá, ʻoku totonu leva ke tau feinga maʻu pē ke tokoni ki he tokotaha kotoa pē.” —Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi1

ʻI he ngaahi taʻu kuo maliu atú, naʻe fakatokangaʻi ʻe heʻemau faiako fakaʻapi lelei ko Maiká ʻeku sio konifelenisi lahi mo ʻeku fānau ʻe toko tolú ʻi ha kiʻi komipiuta toʻotoʻo siʻisiʻi pē. Naʻá ne fakaafeʻi leva kimautolu ke mau ō ange ki hono ʻapí ke mau sio fakataha ai mo hono uaifi ko Siekí, mo ne pehē mai te na fiefia ʻaupito ka mau ka ʻalu ange. Naʻe fiefia ʻeku fānaú ke nau sio ʻi he konifelenisí ʻi ha televīsone moʻoni; naʻá ku houngaʻia ʻaupito ʻi heʻena tokoní; pea ne mau fakalataʻia ʻaupito ʻi heʻemau feohí.

Hili iá, naʻe hoko ʻa e sio konifelenisi lahi fakatahá ko ha tukufakaholo. Naʻa mo e taimi ne mau maʻu ai ha televīsone pē ʻamautolú, ne mau kei fononga fiefia pē ki he ʻapi ʻo Maika mo Siekí mo ʻemau ʻū piló, ʻū pepá, mo e fakaneifuá ke sio konifelenisi lahi. Naʻe toe makehe ange ʻemau fanongo fakataha ki he ngaahi lea ʻa e kau palōfitá. Ne mau hangē ha fāmilí. Naʻe hoko ʻa Maika mo Sieki ko ha kaungāmeʻa lelei kiate au mo ha ongo kui ki heʻeku fānaú. Kuo hoko ʻena ʻofá mo e anga fakakaungāmeʻá ko ha tāpuaki fakaofo ki hoku fāmilí. ʻOku ou houngaʻia ʻaupito ʻi heʻena loto-fiemālie ke fakaʻatā hona ʻapí mo hona lotó kiate kimautolú.

Suzanne Erd, Kalefōnia, USA

Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ke Fakakaukau ki Aí

“Fakatokangaʻi”

Naʻe fakaʻaongaʻi ʻe he Fakamoʻuí ha taimi ʻi he loto-ʻofa ke vakai ki he ngaahi fie maʻu ʻa e niʻihi kehé peá Ne feinga ke feau e ngaahi fie maʻu ko iá (vakai, Mātiu 9:35–36; Sione 6:5; 19:26–27). Te tau lava ʻo fai ʻa e meʻa tatau.

“Fakaafeʻi leva”

Hili ʻetau fakatokangaʻi e ngaahi fie maʻu ʻa kinautolu ʻoku tau ngāue fakaetauhi ki aí, ko e sitepu hokó leva ke ngāue.“Fanongo ki he ngaahi lea ʻa e kau palōfitá”

ʻOku totonu ke tau “faʻa fakataha” (Molonai 6:5) ke ako fakataha, tupulaki fakataha, mo talanoa fekauʻaki mo e ngaahi meʻa fakalaumālie ʻoku mahuʻinga taha ki hotau laumālié.

ʻE lava ke hoko ʻa e “Mou omi ʻo fanongoa [e] leʻo ʻo e palōfitá, ko e leʻo ia ʻo e ʻOtuá”2 ko e taha ʻo e ngaahi fakaafe mahuʻinga taha ʻe lava ke tau fakahoko kiate kinautolu ʻoku tau ngāue fakaetauhi ki aí.

“ʻOfá mo e anga fakakaungāmeʻá”

Ke tokonia mo fakalotoa moʻoni ʻa e niʻihi kehé, kuo pau ke tau fakatupulaki ha ngaahi vā fetuʻutaki ʻi he angaʻofa mo e “ʻofa taʻe-mālualoi” (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 121:41).

ʻĪmisi
looking at a tablet

Vahevahe ʻi he ʻInitanetí

“Ko ha meʻangāue fakamāmani lahi ʻa e ngaahi sēnolo mītia fakasōsialé ʻokú ne langaki fakataautaha mo lelei ha moʻui ʻo ha niʻihi fakafoʻituitui tokolahi mo ha ngaahi fāmili. Pea ʻoku ou tui kuo hokosia e taimi kiate kitautolu ko e kau ākonga ʻa Kalaisí ke tau fakaʻaongaʻi lelei ai e ngaahi meʻangāue fakalaumālie ko ʻení ʻi hono founga totonú kae mahuʻinga angé ke fakamoʻoni ki he ʻOtua ko e Tamai Taʻengatá, ʻEne palani ʻo e fiefiá Maʻa ʻEne fānaú, mo Hono ʻAlo ko Sīsū Kalaisí, ko e Fakamoʻui ʻo e māmaní.” —ʻEletā Tēvita A. Petinā3

ʻOku tau lava ʻo vahevahe e ongoongoleleí mo e māmaní kotoa ʻi he ʻinitanetí. ʻOku ou saiʻia ʻaupito ai! ʻOku ou vahevahe ha ngaahi ʻekitivitī ʻe niʻihi ki he konifelenisi lahí, ka ko e lahi tahá ʻoku ou feinga ke tokoni ki he niʻihi kehé ke nau fakatupu ha fealēleaʻaki mei he ngaahi lea ʻi he konifelenisi lahí. ʻE lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe he ngaahi fehuʻi ʻoku tau vakai ki ai mei he niʻihi kehé ke tau vakai ki he ngaahi meʻá ʻi ha founga foʻou pea ʻe lava ke hoko ia ko ha kamataʻanga ki heʻetau ngaahi fehuʻi lelei ke aleaʻí.

Kuó u ʻiloʻi ʻi hoʻo fakaʻaongaʻi ha ngaahi fehuʻí ke aleaʻi e ngaahi lea ʻi he konifelenisi lahí mo e ngaahi fāmili ʻokú ke ngāue fakaetauhi ki aí, ʻoku tokoni ia ke ke sio ki honau mālohingá kae pehē ki heʻenau ngaahi fiemaʻú. Ko e taha ʻo e ngaahi fehuʻi ʻoku ou manako ke fakahokó ko e, Ko e hā ʻokú ke ongoʻi ko ha kaveinga mei he fakatahaʻanga fakamuimuitaha ʻo e konifelenisi lahí?

ʻOku faʻa hanga maʻu pē ʻe he talí ʻo tataki koe ke ke ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻoku hoko ʻi heʻenau moʻuí mo e meʻa ʻoku mahuʻinga kiate kinautolú. ʻOkú ke lava ai ʻo hoko ko ha tangata pe fefine ngāue fakaetauhi lelei ange koeʻuhí kuo mahino ange kiate koe honau tūkungá.

Camille Gillham, Kololato, USA

Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ke Fakakaukau ki Aí

“Vahevahe e ongoongoleleí”

Kuo tau fuakava ke “tuʻu ko e kau fakamoʻoni ʻo e ʻOtuá ʻi he taimi kotoa pē pea ʻi he meʻa kotoa pē, pea ʻi he feituʻu kotoa pē” (Mōsaia 18:9).

“Fakatupu ha fealēleaʻaki”

ʻE lava ʻe he ngaahi pōpoaki ʻo e konifelenisi lahí ke fakatupu ha ngaahi fepōtalanoaʻaki lelei, mahuʻinga mo fakalaumālie. Pea ʻe lava ʻe he ngaahi fealēleaʻaki pehení ʻo fakamālohia hoʻo ngaahi vā fetuʻutakí, tokoni ke fakatupulaki hoʻo fakamoʻoní, mo fakafiefiaʻi koe! (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 50:22).

“Fakaʻaongaʻi ha ngaahi fehuʻi”

“ʻE tokoni ʻa e ngaahi fehuʻi leleí ke mahino kiate koe ʻa e ngaahi manako, ngaahi meʻa ʻoku tokanga ki ai, pe ngaahi fehuʻi ʻa e niʻihi kehé. Te nau lava ke fakalahi atu ki hoʻo faiakó, fakaafeʻi ʻa e Laumālié, pea mo tokoni ki he kakaí ke nau ako.”4

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Dallin H. Oaks, “Love and the Law” (video), mormonandgay.ChurchofJesusChrist.org.

  2. “Mou Omi ʻo Fanongoa,” Ngaahi Himi, fika 12.

  3. David A. Bednar, “Lōmakiʻi ʻa Māmani Fakafou ʻi he Mītia Fakasōsialé,” Liahona, ʻAokosi 2015, 50.

  4. Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí: Ko ha Fakahinohino ki he Ngāue Fakafaifekaú (2004), 219.

Paaki