Eb’ li hu ut li tzolok
Chʼol 2: Li qachoxahil junkabʼal chaq


Chʼol 2

Li qachoxahil junkabʼal chaq

Hubble image of the galaxy

Laaʼo ralal xkʼajol li qaChoxahil Yuwaʼ

  • kʼaʼru nekeʼxkʼut li loqʼlaj hu ut ebʼ li profeet saʼ rosoʼjikebʼ li kutan chirix qawanjik chiru li Dios?

Li Dios Aʼan moko kaʼaj ta wiʼ li nataqlan qe ut li kiyoʼobʼtesink qe; Aʼan ajwiʼ li qaChoxahil Yuwaʼ. Chixjunilebʼ li winq ut li ixq aʼanebʼ ralal ut xrabʼin li Dios chi tzʼaqal yaal. “Li winq, joʼ musiqʼej, kiyoʼla rikʼin choxahil naʼbʼej ut yuwaʼbʼej, ut kikʼiresiik saʼebʼ lix junelikil ochoch li Yuwaʼbʼej, naq majiʼ kichal saʼ li ruchichʼochʼ saʼ jun tzʼejwalej re li yuʼam aʼin” (Enseñanzas de los Presidentes de la Iglesia: Joseph F. Smith 1998, perel 335).

Yalaq ani li yoʼlajenaq jun sutaq saʼ li ruchichʼochʼ aʼan qas qiitzʼin laaʼo. Rikʼin naq laaʼo ralal xkʼajol li Dios saʼ musiqʼej, eechaninbʼil qabʼaan naq naru taqakʼul xkomon lix choxahilal. Rikʼin lix tojbʼal rix li maak kixbʼaanu li Jesukristo, naru nokowulak joʼ chanru li qaChoxahil Yuwaʼ, ut taqakʼul jun xtzʼaqalil li sahil chʼoolejil.

  • Chan ru naq najalman laa kʼoxlahom, laa waatin, ut laa bʼaanuhom rikʼin xnawbʼal naq laaʼat jun li ralal li Dios?

Naq koowan saʼ choxa, kiqanimobʼresi li qanaʼlebʼ ut li qaseebʼal

  • Kʼoxla bʼarwan li seebʼal ut li maatan li osobʼtesinbʼilat wiʼ.

Saʼebʼ li loqʼlaj hu, kʼutkʼu naq ebʼ li profeet keʼxkawresi ribʼ chi wank choqʼ aj jolominel saʼ li ruchichʼochʼ naq toj musiqʼejebʼ chaq saʼ choxa (chiʼilmanq Alma 13:1–3). Naq toj majiʼ nekeʼyoʼla rikʼin tzʼejwalej li wan li kamk saʼ xbʼeen, li Dios ak kixkʼojobʼebʼ chaq junxil (kixsikʼebʼ chaq ru) re teʼwanq choqʼ aj jolominel saʼ li ruchichʼochʼ. Li Jesus, laj Adan, ut laj Abrahan aʼanebʼ xkomonebʼ laj jolominel aʼin. (Chiʼilmanq Abrahan 3:22–23). Laj Jose Smith kixkʼut naq “li junjunq chi winq li wan xbʼoqbʼal chi kʼanjelak chiruhebʼ li ani wankebʼ saʼ li ruchichʼochʼ, kikʼojobʼaman choqʼ re li ajom ajwiʼ aʼan” (Enseñanzas de los Presidentes de la Iglesia: José Smith 2007, perel 544–545). Aʼbʼanan, li junjunq li wan saʼ ruchichʼochʼ kanabʼanbʼil chixkʼulubʼankil malaj chixtzʼeqtaanankil junaq xbʼoqʼbʼal chi kʼanjelak.

Aran saʼ choxa moko juntaqʼeeto chaq chiqajunilo. Qayehaq, naqanaw naq koowan choqʼ ralal ut xrabʼinebʼ li choxahil naʼbʼej yuwaʼbʼej—choqʼ winq ut choqʼ ixq (chiʼilmanq “La familia: Una proclamación para el mundo,” Liahona, octubre 1998, perel 24). Jalan jalanq li qanaʼlebʼ ut li qaseebʼal naq koowan chaq, ut jalan jalanq li kʼaʼru bʼoqbʼilo wiʼ chixbʼaanunkil saʼ li ruchichʼochʼ. Naru taqataw chik li qanaʼlebʼ chirix li “kʼaʼru naru chiqu saʼ li junelik qʼe kutan” naq naqakʼul li qosobʼtesinkil rikʼin li yuwaʼbʼejil aj kʼanjel (chiʼilmanq Tomas S. Monson saʼ Conference Report, Oct. 1986, perel 82; malaj Liahona, enero 1987, perel 64).

Jun tzʼaplebʼ tʼikr naxtzʼap ru li qajultikahom chirix li qayuʼam naq toj majiʼ koowan saʼ li ruchichʼochʼ, aʼbʼan li qaYuwaʼ saʼ Choxa naxnaw aniho ut kʼaʼru kiqabʼaanu naq toj majiʼ xoochal arin. Aʼan kixkʼoxla bʼar ut joʼqʼe taayoʼlaaq li junjunq, re taruuq tixtzol joʼ kʼihal li naʼlebʼ li taakʼanjelaq re, re naq chiqajunqal taaruuq taqabʼaanu li chaabʼilal aʼ yaal joʼ chanru li qanaʼlebʼ ut li qaseebʼal.

  • Chan ru naq xat-osobʼtesiik rikʼin lix seebʼal anihaq chik? Chan ru naru taawoksi laa seebʼal re rosobʼtesinkilebʼ laa komon?

Li qaChoxahil Yuwaʼ kixkʼut jun kʼuubʼanbʼil naʼlebʼ re toowulaq joʼ chan ru Aʼan

  • Chan ru naq li yuʼam saʼ li ruchichʼochʼ nokoxtenqʼa chi wulak joʼ chanru li qaChoxahil Yuwaʼ?

Li qaChoxahil Yuwaʼ kixnaw naq taawulaq xqʼehil naq inkʼaʼ chik tooruuq chi chaabʼiloʼk wi inkʼaʼ nokoʼel chaq rikʼin Aʼan chiru jarubʼaq kutan. Aʼan kiraj naq taqataw li diosil naʼlebʼ li ak xkʼul Aʼan. Re xbʼaanunkil aʼin, kiʼajman naq tooʼelq chaq saʼ li ochoch koowan wiʼ naq toj majiʼ nokochal saʼ li ruchichʼochʼ, re taayaleʼq qix ut taqakʼul qanaʼlebʼ. Kiʼajman naq taatiqibʼaaq li qamusiqʼ rikʼin li tzʼejwalejil junxaqalil. Kiʼajman naq taqakanabʼ li qaxaqalil re tzʼejwalej rikʼin li kamk, ut taqakʼul wiʼchik saʼ li wakliik chi yoʼyo. Tojaʼ naq taqakʼul li junxaqalil li inkʼaʼ chik nakam, joʼ re li qaChoxahil Yuwaʼ. Wi taayaleʼq qix ut us tooʼelq, taqakʼul xtzʼaqalil li sahil chʼoolejil li kixkʼul li qaChoxahil Yuwaʼ. (Chiʼilmanq Tz. ut S. 93:30–34.)

Li qaChoxahil Yuwaʼ kixbʼoq jun nimla chʼutubʼaj-ibʼ re xkʼutbʼal lix kʼuubʼanbʼil naʼlebʼ choqʼ re qachaabʼilobʼresinkil (chiʼilmanq Enseñanzas de los Presidentes de la Iglesia: José Smith, perel 220, 544-545). Laaʼo kiqatzol naq wi taqataaqe lix kʼuubʼanbʼil naʼlebʼ, toowulaq joʼ chanru Aʼan. Toowakliiq wiʼchik chi yoʼyo; taqakʼul chixjunil li wankilal saʼ choxa ut saʼ ruchichʼochʼ; tooʼok choqʼ choxahil naʼbʼej ut yuwaʼbʼej, ut teʼyoʼlaaq musiqʼejil alal kʼajolbʼejebʼ chiqu joʼ chanru Aʼan (chiʼilmanq Tz. ut S. 132:19–20).

Kiqatzol naq Aʼan tixkʼe jun li ruchichʼochʼ choqʼ qe, bʼar wiʼ taayaleʼq qix (chiʼilmanq Abrahan 3:24–26). Taachalq jun tzʼaplebʼ tʼikr saʼ xbʼeen li qakʼaʼuxl, ut taasachq saʼ qachʼool li qachoxahil ochoch. Taaʼajmanq aʼin re taaruuq taqoksi li xtaql li qachʼool re xsikʼbʼal ru li us malaj li inkʼaʼ us chi inkʼaʼ jultik qe chanru li wank rikʼin li qaChoxahil Yuwaʼ. Chi joʼkan tooruuq chi abʼink chiru Aʼan saʼ xkʼabʼaʼ li qapaabʼaal, moko saʼ xkʼabʼa ta li kʼaʼru nawbʼil qabʼaan, malaj li ak jultik qe chirix Aʼan. Li Dios toxtenqʼa chixnawbʼal ru li yaal naq taqabʼi wiʼchik saʼ li ruchichʼochʼ (chiʼilmanq Jwan 18:37).

Saʼ li nimla chʼutubʼaj-ibʼ aran kiqatzol ajwiʼ kʼaʼru rajbʼal naq yooko chixchaabʼilobʼresinkil qibʼ, aʼan naq taawanq xtzʼaqalil lix sahil li qachʼool. Aʼut kiqatzol ajwiʼ naq wanqebʼ li teʼwanq chi bʼalaqʼinbʼil, ut teʼxsikʼ ru li jalanil bʼe, ut teʼsachq xbʼe. Kiqatzol naq chiqajunqal taqakʼul li yaleʼk saʼ li qayuʼam, joʼ li yajel, li chʼaʼajkilal, li rahilal, li rahoʼk chʼoolej, ut li kamk. Aʼut kiqataw ru naq kʼeebʼilaq qe xnumsinkil aʼin re taaruuq taqakʼul li qanaʼlebʼ ut toochaabʼiloʼq (chiʼilmanq Tz. ut S. 122:7). Wi taqaj chi joʼkan, inkʼaʼ taaqʼaxeʼq qu xbʼaan li chʼaʼajkilal aʼin, taasaqobʼresiiq bʼan qu. Rikʼin aʼin taqatzol li najtil oybʼenink, li kuyuk, ut li rahok (chiʼilmanq Enseñanzas de los Presidentes de la Iglesia: Spencer W. Kimball 2006, perel 16–18).

Saʼ li chʼutubʼaj-ibʼ aran kiqatzol ajwiʼ naq saʼ xkʼabʼaʼ lix majelal li qametzʼew, chiqajunilo toomaakobʼq, kaʼajebʼ wiʼ li kokʼal li kaʼchʼinebʼ xyuʼam inkʼaʼ (chiʼilmanq Tz. ut S. 29:46–47). Kiqatzol naq taakʼeemanq jun aj Kolonel choqʼ qe, re tooruuq chi numtaak saʼ xbʼeen li qamaak ut saʼ xbʼeen ajwiʼ li kamk saʼ xkʼabʼaʼ li wakliik chi yoʼyo. Kiqatzol naq wi taawanq qapaabʼaal chirix Aʼan, wi taqapaabʼ li raatin ut taqabʼaanu li kʼaʼru kixbʼaanu Aʼan, taataqsimanq li qaloqʼal, ut toowulaq joʼ chanru li qaChoxahil Yuwaʼ. Taqakʼul xtzʼaqalil li sahil chʼoolejil.

  • Ye junjunq lix diosil naʼlebʼ li qaChoxahil Yuwaʼ. Chan ru naq li kʼuubʼanbʼil naʼlebʼ re li kolbʼa-ibʼ nokoxtenqʼa chixkʼulbʼal li diosil naʼlebʼ aʼin?

Ebʼ li loqʼlaj hu

  • Hebreos 12:9 (li Dios aʼan xyuwaʼ li qamusiqʼ)

  • Job 38:4–7 (natawman ru naq kiwan qayuʼam naq toj majiʼ nokochal saʼ li ruchichʼochʼ)

  • Abrahan 3:22–28 (kʼutbʼesinbʼil matkʼ chirix li yuʼam naq toj majiʼ nokochal saʼ li ruchichʼochʼ)

  • Jeremias 1:5 (kʼutbʼesinbʼil matkʼ chirix li yuʼam naq toj majiʼ nokochal saʼ li ruchichʼochʼ)

  • Tz. ut S. 29:31–38 (kʼutbʼesinbʼil matkʼ chirix li yuʼam naq toj majiʼ nokochal saʼ li ruchichʼochʼ)

  • Moises 3:4–7 (li musiqʼejil ut tzʼejwalejil yoʼobʼtesink)

  • 1 Korintios 15:44 (li musiqʼejil ut tzʼejwalejil yoʼobʼtesink)

  • Tz. ut S. 76:23–24 (yoʼlajenaqo choqʼ alalbʼej ut rabʼinbʼej chiru li Dios)

  • Tz. ut S. 132:11–26 (li kʼuubʼanbʼil naʼlebʼ re qachaabʼilobʼresinkil)