Chʼol 36
Li junkabʼal naru nawan chi junelik
Kʼaʼut naq aajel ru li junkabʼal
-
Kʼaʼut naq li qaChoxahil Yuwaʼ koxtaqla saʼ li ruchichʼochʼ joʼ komon saʼ jun li junkabʼal?
“Li sumlaak wan wiʼ jun winq rikʼin jun ixq, kʼojobʼanbʼil xbʼaan li Dios. … Li junkabʼal qʼaxal nakʼanjelak saʼ li naʼlebʼ kʼuubʼanbʼil xbʼaan laj Yoʼobʼtesinel choqʼ re lix kʼulumaqebʼ li ralal xkʼajol saʼ li junelik qʼe kutan” (La familia: Una proclamación para el mundo,” Liahona, octubre 1998, perel 24).
Chirix naq li Qachoxahil Yuwaʼ kixjunaji laj Adan ut li xEva rikʼin li sumlaak, kixtaqla rehebʼ naq cheʼwanq ralal xkʼajol (chiʼilmanq Genesis 1:28). Aʼan xkʼutbʼesi naq jun rajbʼal naq wan li sumlaak aʼan re naq ebʼ li ralal xkʼajol li toj musiqʼejebʼ chaq teʼxkʼul xjunxaqalilebʼ saʼ li ruchichʼochʼ aʼin. Ebʼ li naʼbʼej yuwaʼbʼej aʼanebʼ rech aj kʼanjel rikʼin li qaChoxahil Yuwaʼ. Aʼan naraj naq chixjunqalebʼ li ralal xkʼajol li toj musiqʼejebʼ teʼxkʼul xjunxaqalil re tzʼejwalej ut teʼwanq xyuʼam saʼ li ruchichʼochʼ. Naq jun winq ut jun ixq nekeʼxkʼam chaq li kokʼal saʼ li ruchichʼochʼ, nekeʼxtenqʼa li qaChoxahil Yuwaʼ chixbʼaanunkil lix kʼuubʼanbʼil naʼlebʼ.
Li junjunq chi alal kʼajolbʼej tento raj naq taakʼuleʼq saʼ li junkabʼal rikʼin sahil chʼoolejil. Li junjunq aʼan ralal li Dios. Tento raj naq taqataw li hoonal re sahoʼk qachʼool rikʼinebʼ li qakokʼal, re bʼatzʼunk rikʼinebʼ ut xtzolbʼaleb.
Li Awaʼbʼej David O. McKay kixye: “Chi anchal inchʼool ninpaabʼ naq li naʼajej qʼaxal chaabʼil re xkawresinkil qibʼ choqʼ re … li junelik yuʼam, aʼan saʼ li ochoch” (“Blueprint for Family Living,” Improvement Era, Apr. 1963, perel 252). Saʼ li ochoch rikʼin li qajunkabʼal, naru taqatzol xbʼeresinkil li naxik wiʼ qachʼool, xkubʼsinkil qibʼ choqʼ rehebʼ li qakomon, ut xloqʼal li kʼanjelak. Naru taqatzol li rahok, xwotzʼbʼal li kʼaʼru qe, ut kʼanjelak chiru jalan.
Ebʼ li yuwaʼbʼej ut li naʼbʼej tenebʼanbʼil saʼ xbʼeenebʼ xtzolbʼalebʼ lix kokʼal chirix lix Choxahil Yuwaʼ. Tento naq teʼxkʼut rikʼin xbʼaanuhomebʼ naq nekeʼxra Aʼan xbʼaan naq nekeʼxpaabʼ lix taqlahom. Ebʼ li naʼbʼej yuwaʼbʼej tento ajwiʼ teʼxkʼut chiruhebʼ lix kokʼal naq teʼtijoq ut teʼxpaabʼebʼ li taqlahom (chiʼilmanq Proverbios 22:6).
-
Kʼaʼut naq li junkabʼal aʼan li naʼajej qʼaxal chaabʼil re xkawresinkil qibʼ choqʼ re li junelik yuʼam?
-
Chan ru naru taqatenqʼahebʼ li saaj winq ut ixq saʼ li Iglees re teʼxtaw ru chan ru xloqʼal li junkabʼal ut li sumwank re li sumlaak?
Li Junkabʼal li junelik taawanq
Naru nokowan saʼ junkabʼal saʼ li junelik qʼe kutan. Re taaruuq taqakʼul li osobʼtesink aʼin, tento toosumlaaq saʼ li santil ochoch. Naq nasumla anihaq chi moko saʼ ta li santil ochoch, naʼosoʼ li sumlaak aʼan naq nakam li bʼeelomej malaj li ixaqilbʼej. Naq nokosumubʼaak saʼ li santil ochoch rikʼin lix wankil li Tijonelil re Melkisedek, nokosumla choqʼ re li yuʼam aʼin ut li junelik qʼe kutan. Wi naqapaabʼebʼ li sumwank xoʼok wiʼ rikʼin li Qaawaʼ, taajunajimanq chi junelik li qajunkabʼal joʼ bʼeelomej, ixaqilbʼej, ut alal kʼajolbʼej. Li kamk inkʼaʼ naru chixjachbʼal qu.
Li rahok saʼ junkabʼal
-
Chan ru naru toowanq saʼ xyaalalil saʼebʼ li qochoch?
Ebʼ li bʼeelomej ut li ixaqilbʼej tento naq teʼxkʼoxla ribʼ ut teʼxbʼaanu li chaabʼilal chiribʼilebʼ ribʼ. Maajoʼqʼe tento teʼxbʼaanu kʼaʼruhaq li taarahobʼtesinq xchʼool lix sum. Tento bʼan teʼxbʼaanu joʼ kʼihal li naru chiruhebʼ re xsahobʼresinkil xchʼool.
Naq ebʼ li naʼbʼej yuwaʼbʼej nekeʼok chixnawbʼal ru li Dios ut nekeʼxyal xqʼe chi wank joʼ chanru Aʼan, teʼxtzolebʼ li ralal xkʼajol re teʼxra ribʼ chiribʼilebʼ ribʼ. Saʼ lix Hu laj Mormon, li rey aj Benjamin kixye:
“Moko teʼxkanabʼebʼ ta lee kokʼal … chixpleetinkil ribʼ ut xwechʼbʼal ribʼ chiribʼilebʼ ribʼ. …
“Teetzolebʼ bʼan re teʼbʼeeq saʼ xbʼehil li yaal ut li tiikil kʼaʼuxlej; teetzolebʼ re teʼxra ribʼ chiribʼilebʼ ribʼ, ut re teʼkʼanjelaq li jun chiru li jun chik” (Mosiah 4:14–15).
Joʼ komon saʼ li qajunkabʼal naru naqatenqʼa qibʼ chiqibʼil qibʼ chireekʼankil xkawil qachʼool wi naqawaklesi xchʼoolebʼ li qakomon ut naqanimahebʼ ru chi moko pakʼbʼil ta. Li junjunq chi alal kʼajolbʼej tento raj naq taareekʼa naq wan xloqʼal. Ebʼ li naʼbʼej yuwaʼbʼej tento teʼxkʼut naq kʼeebʼilebʼ xchʼool chirix kʼaʼru nekeʼxbʼaanu lix kokʼal, ut naq raabʼilebʼ ut kʼoxlanbʼilebʼ lix kokʼal. Ebʼ li kokʼal tento raj ajwiʼ naq teʼxkʼut chiruhebʼ lix naʼ xyuwaʼ naq nekeʼxrahebʼ. Tento naq teʼabʼinq chiru lix naʼ xyuwaʼ ut teʼxbʼaanu saʼ lix yuʼamebʼ li kʼaʼru taaruuq taanimaaq wiʼ xloqʼalebʼ lix naʼ xyuwaʼ joʼ ajwiʼ li kʼaʼbʼaʼej li xeʼreechani.
-
Kʼaʼru nekeʼru chixbʼaanunkil li naʼbʼej yuwaʼbʼej re xtenqʼankilebʼ li ralal xkʼajol chirochbʼeeninkil ribʼebʼ saʼ chaabʼilal? Kʼaʼru naru nekeʼxbʼaanu li alal kʼajolbʼej re taanimanq li rahok chiriʼbiʼlebʼ ribʼ?
-
Kʼaʼru nekeʼru chixbʼaanunkil li bʼeelomej ut li ixaqilbʼej re xtenqʼankil ribʼ chi sahoʼk saʼ xchʼool?
Chan ru usaak saʼ li qajunkabʼal
-
Kʼaʼru yookat chixbʼaanunkil re xkawobʼresinkil laa junkabʼal re taaʼusaaq?
Li Awaʼbʼej Harold B. Lee kixye: “Li jun chi kʼanjel re li Qaawaʼ qʼaxal nim li teebʼaanu taawanq saʼ xyanq lix tzʼaqil lee rochoch” (Enseñanzas de los Presidentes de la Iglesia: Harold B. Lee 2001, perel 148).
Laj Satanas naxnaw chan ru xnimal xwankil li junkabʼal saʼ lix kʼuubʼanbʼil naʼlebʼ li qaChoxahil Yuwaʼ. Aʼan naraj xsachbʼalebʼ li junkabʼal rikʼin qarambʼal chi nachʼok rikʼin li Qaawaʼ. Aʼan tooraale chixbʼaanunkil li kʼaʼaq re ru taajachmanq wiʼ ru li qajunkabʼal.
Li Xbʼeenil Awaʼbʼejil ut lix Molamebʼ li Kabʼlaju chi Apostol keʼxye: “Ebʼ li chaabʼil sumlaak ut junkabʼal nekeʼxaqabʼaman ut nekeʼkʼuulaman rikʼin li naʼlebʼ aʼin: li paabʼank, li tijok, li jalbʼa-kʼaʼuxlej, li kuyuk maak, li oxloqʼink, li rahok, li toqʼobʼank-u, li kʼanjelak, ut li chaabʼil sahil chʼoolejil li nabʼaanuman saʼ komonil” (Liahona, octubre 1998, perel 24).
Chiqajunil naqaj naq taasahoʼq xchʼool ut taaʼusaaq li qajunkabʼal. Aʼan aʼin li toxtenqʼa chixtawbʼal aʼin:
-
Tijok saʼ junkabʼal wulaj wulaj eqʼla ut ewu (chiʼilmanq 3 Nefi 18:21). Tijok saʼ jun sumal joʼ bʼeelomej ut ixaqilbʼej.
-
Xkʼutbʼal li evangelio chiruhebʼ li kokʼal rajlal xaman saʼ li qʼojyin re junkabʼal.
-
Xtzolbʼalebʼ li loqʼlaj hu rajlal joʼ junkabʼal.
-
Xbʼaanunkil li kʼaʼaq re ru saʼ komonil, joʼ li jar paay chi kʼanjel, li xik bʼaraq, ut xtuqubʼankil kʼaʼru taaʼuxq saʼ li junkabʼal.
-
Xtzolbʼal li wank chi chaabʼil qachʼool, chi wank choqʼ aj kuyunel, chi oybʼenink chi najt, ut chi wanq choqʼ aj rahonel (chiʼilmanq Moroni 7:45–48).
-
Wulak saʼebʼ li chʼutam re li Iglees rajlal (chiʼilmanq Tz. ut S. 59:9–10).
-
Xbʼaanunkil joʼ kixye li Qaawaʼ saʼ Tz. ut S. 88:119: “Kʼuubʼahomaq eeribʼ; kawresihomaq chixjunil li kʼaʼru naʼajman; ut xaqabʼomaq jun ochoch, aʼanaq ajwiʼ rochochil li tijok, rochochil li kuyuk saʼ, rochochil li paabʼaal, rochochil li tzolok, rochochil li loqʼalil, rochochil li tustuukilal, rochoch li Dios.”
-
Xtzʼiibʼankil jun resilal li qajunkabʼal, xbʼaanunkil saʼ komonil li kʼanjel saʼ li santil ochoch, ut xkʼulbʼal li kʼojobʼanbʼil kʼanjel re li santil ochoch.
Li junkabʼal aʼan li jun chi chʼutam qʼaxal aajel ru saʼ Lix Iglees li Jesukristo rehebʼ laj Santil Paabʼanel saʼ Rosoʼjikebʼ li Kutan. Wan li Iglees choqʼ re xtenʼqʼankilebʼ li junkabʼal chixkʼulbʼal li junelikil osobʼtesink ut li taqenaqil loqʼal. Ebʼ li jar chʼutam ut kʼanjel saʼ li Iglees yiibʼanbʼilebʼ re qakawobʼresinkil chiqajunqal ut re qatenqʼankil chi wank chi junelik saʼ junkabʼal.
-
Kʼaʼru nekeʼru chixbʼaanunkil li junkabʼal re teʼxkuy xnumsinkil li chʼaʼajkilal?
-
Chan ru xawil laaʼat naq li kʼanjel joʼ li tijok saʼ junkabʼal, xtzolbʼalebʼ li loqʼlaj hu saʼ junkabʼal, li qʼojyin re junkabʼal, li waʼak joʼ junkabʼal, ut li qʼojyin re junkabʼal nakatxtenqʼa?
Ebʼ li loqʼlaj hu ut jalanebʼ chik li hu
-
Moises 2:27–28 (ebʼ li winq ut ixq keʼyoʼobʼtesiik ut keʼosobʼtesiik)
-
Genesis 2:24 (li winq taajiloq rikʼin li rixaqil)
-
Tz. ut S. 49:15–16 (li Dios kikʼojobʼank re li sumlaak)
-
Efesios 6:4 (tzolebʼ li alal kʼajolbʼej saʼ tiikilal)
-
Tz. ut S. 132:15–21 (li sumlaak re junelik)
-
Tz. ut S. 88:119–126 (chan ru usaak saʼ junkabʼal)
-
Tz. ut S. 93:40–50 (li Qaawaʼ naxtaqlahebʼ li naʼbʼej yuwaʼbʼej chixkʼiresinkilebʼ lix kokʼal saʼ li saqen ut li yaal)
-
“La familia: Una proclamación para el mundo” (natawman saʼ LDS.org ut saʼ naabʼalebʼ lix huhil li Iglees, joʼ li Liahona, octubre 1998, perel 24; Para la Fortaleza de la Juventud: Cumplir nuestro deber a Dios 36550 002, perel 44; ut Leales a la fe: Una referencia del Evangelio 36863 002, perel 88–90)