Chʼol 20
Li kubʼihaʼ
Li taqlahom naq taakubʼeeq li qahaʼ
-
Kʼaʼut naq tento taakubʼeeq li qahaʼ?
Anajwan, joʼ saʼ xkutankil li Jesus, wankebʼ junjunq li raqal chi naʼlebʼ ut li kʼojobʼanbʼil kʼanjel re li evangelio li tento taqatzol ut taqapaabʼ. Jun raqal chi naʼlebʼ re li evangelio naraj naxye jun paabʼahom malaj jun kʼutbʼil naʼlebʼ li tzʼaqal yaal. Jun kʼojobʼanbʼil kʼanjel aʼan jun li kʼanjel tuqtu xtiikal, li naʼux choqʼ re li loqʼonink. Ebʼ li wibʼ chi naʼlebʼ li wankebʼ choqʼ xbʼeen raqal chi naʼlebʼ re li evangelio, aʼanebʼ xpaabʼankil li Qaawaʼ Jesukristo ut li jalbʼa-kʼaʼuxlej. Li kubʼihaʼ aʼan li xbʼeen kʼojobʼanbʼil kʼanjel re li evangelio. Jun li naʼlebʼ kixkʼe li Qaawaʼ rehebʼ lix Apostol aʼan: “Ayuqex bʼiʼ, ut kʼehomaqebʼ choqʼ intzolom chixjunilebʼ li tenamit. Teekubʼsihebʼ xhaʼ saʼ xkʼabʼaʼ li Yuwaʼbʼej, li Kʼajolbʼej ut li Santil Musiqʼej, ut kʼutumaq chiruhebʼ xpaabʼankil chixjunil li xexintaqla wiʼ” (Mateo 28:19–20).
Tento taakubʼeeq qahaʼ choqʼ re risikinkil li qamaak
Naq naqatikibʼ xpaabʼankil li Jesukristo, naqajal li qakʼaʼuxl, ut nakubʼe li qahaʼ, nakuyman li qamaak saʼ xkʼabʼaʼ li xtojbʼal rix li maak kixbʼaanu li Jesukristo.
Saʼebʼ li loqʼlaj hu, naqil naq “koxʼokaq laj Jwan aj kubʼsihom haʼ saʼ li chaqi chʼochʼ, yoo chixyeebʼal rehebʼ chixjunil naq tento teʼxyotʼ xchʼool teʼxjal xkʼaʼuxl ut teʼkubʼsiiq xhaʼ re naq li Dios tixkuy tixsach lix maakebʼ” (Markos 1:4). Li Apostol aj Pedro kixye: “Cheyotʼ eechʼool chejal eekʼaʼuxl ut chikubʼeeq eehaʼ chejunjunqal saʼ xkʼabʼaʼ li Jesus li Kristo, re teʼkuymanq teʼsachmanq lee maak” (Hechos 2:38). Chirix naq kijaleʼ xchʼool laj Pablo, laj Ananias kixye re: “Waklin ut chikubʼeeq laa haʼ! … ut chʼajebʼ laa maak” (Hechos 22:16).
Tento taakubʼeeq qahaʼ re tooʼok choqʼ komon saʼ lix Iglees li Jesukristo
Chixjunilebʼ li teʼxtuulanobʼresi ribʼ chiru li Dios, ut teʼajoq re kubʼeek xhaʼ, ut … jalbʼilebʼ xkʼaʼuxl chi yaal chirix chixjunilebʼ lix maak … teʼkʼuleʼq rikʼin kubʼihaʼ saʼ lix iglees” (Tz. ut S. 20:37).
Tento taakubʼeeq qahaʼ re taaruuq taqakʼul li maatan re li Santil Musiqʼej
Li Qaawaʼ kixye: “Wi tatsutqʼiiq chaq wikʼin, ut … taajal aakʼaʼuxl chirix chixjunil li qʼetok aatin aabʼaan, ut taakubʼeeq aahaʼ, saʼ ajwiʼ li haʼ, saʼ lix kʼabʼaʼ li Walal Junaj Chiribʼil, … taakʼul li maatan re li Santil Musiqʼej” (Moises 6:52).
Tento taakubʼeeq qahaʼ re xkʼutbʼal naq tooʼabʼinq chiru li chaqʼrabʼ
Li Jesukristo kiwan chi maakʼaʼ xmaak, aʼut Aʼan toj kixkʼul li kubʼihaʼ. Aʼan kixye naq aajel ru lix kubʼihaʼ re xtzʼaqobʼresinkil ru anchal li tiikilal (chiʼilmanq Mateo 3:15). Li Profeet aj Nefi kixye naq li Qaawaʼ kixye re: “Taaqehomaqin laaʼin, ut bʼaanuhomaq li kʼaʼaq re ru kineeril chixbʼaanunkil … chi anchal li rajom eechʼool, chi maajun kaʼpakʼalil ut maajun bʼalaqʼil nekebʼaanu chiru li Dios, chi tiik bʼan eerajom, rikʼin xjalbʼal eekʼaʼuxl chirix lee maak, rikʼin xkʼutbʼal xyaalal re li Yuwaʼbʼej naq wan eechʼool chixkʼulbʼal saʼ eebʼeen lix kʼabʼaʼ li Kristo rikʼin kubʼihaʼ” (2 Nefi 31:12–13).
Tento taakubʼeeq qahaʼ re tooʼok saʼ li choxahil awaʼbʼejihom
Li Jesus kixye: “Ani napaabʼank we, ut nakubʼe xhaʼ, aʼan ajwiʼ taakoleʼq; ut aʼanebʼ aʼan li teʼeechaninq re li rawaʼbʼejihom li Dios. Ut ani inkʼaʼ napaabʼank we, ut inkʼaʼ nakubʼe xhaʼ, taakʼeheʼq saʼ tojbʼa-maak” (3 Nefi 11:33–34). Li kubʼihaʼ aʼan li okebʼaal nokoʼok wiʼ saʼ li bʼe li naxik saʼ li choxahil awaʼbʼejihom (chiʼilmanq 2 Nefi 31:17–18).
Chan ru tento taaʼuxq li kubʼihaʼ
-
Chan ru naq tento taqabʼaanu li kubʼihaʼ?
Jun ajwiʼ ru chan ru tzʼaqal naq tento taaʼuxq li kubʼihaʼ. Li Jesus kixkʼutbʼesi chiru laj Jose Smith li Profeet naq jun li winq li xkʼuluk re tzʼaqal xwankil li tijonelil re taakubʼsinq haʼ “taakubʼeeq saʼ li haʼ rochbʼeen li winq malaj ixq li xkʼe ribʼ choqʼ re li kubʼihaʼ. … Tojaʼ ut naq tixsubʼ li winq malaj ixq aʼan saʼ li haʼ, ut taaʼelq chaq wiʼchik saʼ li haʼ” (Tz. ut S. 20:73–74). Naʼajman ru naq taasubʼeʼq chi tzʼaqal saʼ li haʼ. Li Apostol aj Pablo kixkʼut naq li subʼeʼk saʼ li haʼ ut li elk wiʼchik, aʼan reetalil li kamk, li muqeʼk, ut li wakliik chi yoʼyo. Chirix li kubʼihaʼ naqatikibʼ jun li akʼ yuʼam. Laj Pablo kixye:
“Malaj inkʼaʼ nekenaw naq li joʼ kʼihal kubʼenaq qahaʼ saʼ xkʼabʼaʼ li Kristo Jesus, qech kamik Aʼan naq xkubʼeek qahaʼ?
“Saʼ xkʼabʼaʼ li kubʼihaʼ qechmuqik li Kristo saʼ lix kamik, re naq kamaʼ li Kristo kiwaklesiik wiʼchik chi yoʼyo saʼ xyanqebʼ li kamenaq xbʼaan xnimal xwankil li Yuwaʼbʼej, joʼkan ajwiʼ laaʼo choowanq saʼ akʼ yuʼam.
“Wi nokoosumwank rikʼin li Kristo saʼ xkʼabʼaʼ jun kamk joʼ li kixkʼul Aʼan, sumwanqo ajwiʼ rikʼin Aʼan saʼ lix waklijik chi yoʼyo” (Romanos 6:3–5).
Li kubʼihaʼ kaʼajwiʼ wan xwankil wi naʼux chi subʼbʼil rubʼel haʼ, xbʼaan li ani kʼeebʼil tzʼaqal xwankil.
-
Kʼaʼut naq aajel ru naq kʼeebʼilaq li wankilal re xbʼaanunkil jun li kubʼihaʼ?
-
Chan ru naq li kubʼihaʼ chi subʼbʼil saʼ li haʼ chanchan lix muqlajik ut lix Waklijik chi Yoʼyo li Kolonel?
Li kubʼihaʼ naq tzʼaqal li qachihabʼ re tooruuq chi tenebʼaak
-
Ani tento taakubʼeeq xhaʼ?
Li xwulak waqxaqibʼ chihabʼ xyuʼam, ut tzʼaqal xnaʼlebʼ re taawanq chi tenebʼanbʼil, tento taakubʼeeq xhaʼ. Wankebʼ li iglees li nekeʼyehok re naq ebʼ li kokʼal li kaʼchʼinebʼ xyuʼam tento teʼkubʼeeq xhaʼ. Aʼin moko naxkʼam ta ribʼ rikʼin li kixkʼut li Kolonel. Naq li Jesus kiʼaatinak chirixebʼ li kokʼal, kixye: “li kamaʼebʼ aʼan, rehebʼ lix nimajwal wankilal li choxa” (Mateo 19:14).
Li profeet aj Mormon kixye naq aʼan eetzʼunk chiru li Dios xkubʼsinkil xhaʼebʼ li kokʼal li kaʼchʼinebʼ xyuʼam, xbʼaan naq ebʼ aʼan inkʼaʼ nekeʼru chi maakobʼk. Joʼkan ajwiʼ, moko naʼajman ta ru li kubʼihaʼ choqʼ rehebʼ li wankebʼ xmajelalebʼ xjolom ut inkʼaʼ nekeʼru chixnawbʼal ru li us ut li inkʼaʼ us (Moroni 8:9–22).
Chixjunilebʼ li jun chʼol chik tento teʼkubʼeeq xhaʼ. Tento taqakʼul li kʼojobʼanbʼil kʼanjel re li kubʼihaʼ ut taqapaabʼ junelik li sumwank nokoʼok wiʼ saʼ li hoonal aʼan.
-
Kʼaʼru naru taaye re junaq aawas aawiitzʼin li nakʼoxlank re naq ebʼ li kʼulahal nekeʼraj ru li kubʼihaʼ?
Wan li sumwank nokoʼok wiʼ naq nakubʼe li qahaʼ
Saʼebʼ li loqʼlaj hu wankebʼ naabʼal li aatin chirix li kubʼihaʼ. Saʼ jun rehebʼ li aatin aʼin, li profeet aj Alma kixye naq li paabʼaal ut li jalbʼa-kʼaʼuxlej nokoxkawresi chixkʼulbʼal li kubʼihaʼ. Aʼan kixye naq joʼqʼe nakubʼe li qahaʼ, nokoʼok saʼ jun sumwank rikʼin li Qaawaʼ. Wan kʼaʼaq re ru naqaye naq taqabʼaanu, ut li Dios naxyeechiʼi qosobʼtesinkil choqʼ reeqaj.
Laj Alma kixye naq tento taqaj kʼabʼaʼiik joʼ xtenamit li Dios. Tento taawanq qachʼool chixtenqʼankil qibʼ ut xkʼojobʼankil qachʼool chiqibʼil qibʼ. Tento tooxaqliiq joʼ aj yehol nawom chirix li Dios saʼ chixjunil hoonal, ut saʼ chixjunil li kʼaʼaq re ru, ut saʼ chixjunil li naʼajej. Wi naqabʼaanu aʼin ut nakubʼe li qahaʼ, li Dios tixkuyebʼ li qamaak. Laj Alma kixye aʼin rehebʼ li ani keʼpaabʼank re li raatin chirix li evangelio:
“Kʼehomaq reetal, wahiʼ li haʼ Mormon. … ut anajwan, joʼ wan eerajom ok saʼ lix korral li Dios, ut xtenamit aʼan texkʼabʼaʼiiq, … kʼaʼ bʼiʼ ru texchʼaʼajkoʼq wiʼ naq taakubʼeeq eehaʼ saʼ lix kʼabʼaʼ li Qaawaʼ, re xkʼutbʼal xyaalal chiru aʼan naq okenaqex saʼ jun sumwank rikʼin aʼan, naq texkʼanjelaq chiru ut teepaabʼ lix taqlahom, re naq aʼan tixhoy lix Musiqʼ chi numtajenaq wiʼchik saʼ eebʼeen?” (Mosiah 18:8, 10). Ebʼ li tenamit keʼxpoqpoqi li ruqʼ xbʼaan xsahilebʼ xchʼool, ut keʼxye naq teʼraj kubʼeek xhaʼ. Laj Alma kixkubʼsihebʼ xhaʼ saʼ li Haʼ Mormon. (Chiʼilmanq Mosiah 18:7–17).
Laj Alma kixkʼut naq joʼqʼe nakubʼe li qahaʼ, nokoʼok saʼ sumwank rikʼin li Qaawaʼ naq:
-
Tooʼok saʼ xkorral li Dios.
-
Taqakʼam riiqebʼ li qas qiitzʼin.
-
Tooxaqliiq joʼ aj yehol nawom chirix li Dios saʼ chixjunil hoonal ut saʼ chixjunil li naʼajej.
-
Tookʼanjelaq chiru li Dios ut taqapaabʼebʼ lix taqlahom.
Naq nakubʼe li qahaʼ ut naqapaabʼ li sumwank re li kubʼihaʼ, li Qaawaʼ naxyeechiʼi naq:
-
Tixkuy li qamaak (chiʼilmanq Hechos 2:38; Tz. ut S. 49:13).
-
Tixhoy lix Musiqʼ chi numtajenaq wiʼchik saʼ qabʼeen (chiʼilmanq Mosiah 18:10).
-
Wulaj wulaj tixkʼam li qabʼe ut tixkʼe qatenqʼankil rikʼin li Santil Musiqʼej (chiʼilmanq Hechos 2:38; Tz. ut S. 20:77).
-
Toxkanabʼ chi wakliik saʼ li xbʼeen wakliik chi yoʼyo (chiʼilmanq Mosiah 18:9).
-
Tixkʼe li qayuʼam chi junelik (chiʼilmanq Mosiah 18:9).
-
Kʼaʼru nakakʼoxla laaʼat naq naraj naxye xkʼambʼal li qiiq chiqibʼil qibʼ? xaqliik joʼ aj yehol nawom chirix li Dios saʼ chixjunil hoonal ut saʼ chixjunil li naʼajej?
Li kubʼihaʼ naxkʼe qe jun akʼ tiklajik
Rikʼin li kubʼihaʼ naqatikibʼ jun li akʼil yuʼam. Xbʼaan aʼin, naqaye naq aʼan yoʼlaak xkaʼ wa. Li Jesus kixye naq wi inkʼaʼ nokoyoʼla rikʼin haʼ ut rikʼin li Musiqʼej, inkʼaʼ nokoru chi ok saʼ lix awaʼbʼejihom li Dios (chiʼilmanq Jwan 3:3–5). Kichʼolobʼaman li naʼlebʼ aʼin chi chʼolchʼo ru chiru laj Adan:
“Joʼ chanru xexyoʼla saʼ li ruchichʼochʼ rikʼin haʼ, ut kikʼ, ut li musiqʼej, li kinyiibʼ chaq, ut chi joʼkan rikʼin chaq li poqs xexʼok choqʼ yoʼyookil aamej, chi joʼkan ajwiʼ tento texyoʼlaaq wiʼchik saʼ li awaʼbʼejihom re choxa, rikʼin haʼ, ut rikʼin li Musiqʼej, ut texchʼajeʼq rikʼin kikʼ, aʼ lix kikʼel ajwiʼ li Junaj Yoʼlajenaq chiwu” (Moises 6:59).
Li Apostol aj Pablo kixye naq chirix lix kubʼik li qahaʼ, tento taqatikibʼ jun akʼ yuʼam: “saʼ xkʼabʼaʼ li kubʼihaʼ qechmuqik li Kristo saʼ lix kamik, … joʼkan ajwiʼ laaʼo choowanq saʼ akʼ yuʼam” (Romanos 6:4). Jun nimla osobʼtesink naqakʼul rikʼin li kubʼihaʼ, aʼan naq naru tootiklaaq wiʼchik saʼ li bʼe li toxkʼam saʼ li naqajayali choqʼ re li junelik qʼe kutan.
-
Chan ru naq xattikla wiʼchik rikʼin li kubʼihaʼ?
Ebʼ li loqʼlaj hu
-
2 Nefi 31:4–7 (kʼaʼut naq wan li kubʼihaʼ, ut kʼaʼut naq aajel ru)
-
3 Nefi 11:21–27; Tz. ut S. 20:72–74 (chan ru xbʼaanunkil li kubʼihaʼ)
-
Hechos 2:38–39 (chikubʼeeq eehaʼ re taaʼisimanq li maak)
-
Moroni 8:8–12; Tz. ut S. 20:71–72 (li kubʼihaʼ moko tenebʼanbʼil ta saʼ xbʼeenebʼ li kokʼal li kaʼchʼinebʼ xyuʼam; tenebʼanbʼil saʼ xbʼeen chixjunilebʼ li nekeʼxjal xkʼaʼuxlebʼ)
-
Alma 7:14–16 (li kubʼihaʼ aʼan jun chʼajeʼk, ut jun okik saʼ sumwank re xkʼulbʼal li junelik yuʼam)