Wase 2

Na iLesilesi ni Parofita o Josefa Simici

Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai e tauyavutaki ena ivakatakila ni Kalou ka soli mai vua na Parofita o Josefa Simici.

Na Bula nei Heber J. Grant

Na ivakadinadina nei Heber J. Grant me baleta na Parofita o Josefa Simici e tekivu sara mai na nona se gone ena nodrau tukuna vua ko tinana kei na itokani nei tinana ko Eliza R. Snow na veika erau a sotava kei na parofita. Na nona ivakadinadina baleta na Parofita e a vakaukauwataki talega mai na ivakadinadina nei Peresitedi Brigham Young, John Taylor, Wilford Woodruff, Lorenzo Snow, kei Joseph F. Smith—o ira ka ra veikilai vakavoleka sara kei Josefa Simici. E a kaya ko Peresitedi Grant, “Ena ivakadinadina nei tinaqu kei na drau vakacaca ka ra kila na Parofita o Josefa, ka vakakina mai na ivakatakila ni Yalo ni Kalou vei au, au kila ni Parofita ni Kalou ko Josefa Simici.”¹

Ena gauna kece ni nona veiqaravi vaka iApositolo ka vakakina vaka Peresitedi ni Lotu, e dau taleitaka vakalevu ko Heber J. Grant me vakadinadinataka na Parofita o Josefa Simici kei na Vakalesui tale mai ni Kosipeli. E a kaya: “E sega ni dua na tamata me nona na marau dina ena nona vakadinadinataka na nona kila ni bula na Kalou ni sai Jisu na Karisito ka Parofita ni Kalou ko Josefa Simici, me vakataki au. Au marautaka.”²

Ena gauna e a veiqaravi tiko kina ko Elder Grant ena Kuoramu ni Apositolo Le Tinikarua, na nona ivakadinadina baleta na Parofita o Josefa e a vukea na veisau nei tuakana ko Fred ka rau tamavata, “ka a sa sabalia, sega ni veikauwaitaki, ka vakaveitalia, ka vakaraitaka vakaidina ni sega ni taleitaka na kosipeli i Jisu Karisito.”³ E a tiko ko Elder Grant ena Salt Lake Tabernacle ena dua na siga, ka vakarau tiko me vosa, qai raici Fred ni curu mai e loma ni vale. E a nanuma lesu ka vaka:

“Niu … raici Fred ena imatai ni gauna ena Tabernacle, ka vakila ni vaqara tiko na Kalou baleta na rarama kei na kila ni ilesilesi vakalou ni cakacaka oqo, e cuva na uluqu kau masu ni kevaka au a kerei meu vosa vei ira na lewevuqa, ena vakauqeti au na Turaga ena ivakatakila ni Nona Yalotabu, meu vosa ena dua na kena iwalewale me na mai vakaraitaka vei au na tuakaqu niu a vosa sivita na noqu kaukauwa vakaiau, niu a vakauqeti mai vua na Turaga. Au kila ni kevaka me na vakatusa vakakina, sa na rawa vei au meu dusia vei koya ni solia vua na Kalou e dua na ivakadinadina ni vakalou na cakacaka oqo.”

Ni sa nona gauna me vosa kina, e a lako yani ki na itutu ni vunau ko Elder Grant ka dolava e dua na ivola me vukei koya ena vosa e sa vakarautaka mai me mai solia. Sa qai tukuna vei ira na ivavakoso, “Au sega ni rawa ni tukuna vei kemuni na vuna, ia e sega vakadua ena noqu bula taucoko meu gadreva vakalevu na veiuqeti ni Turaga me vaka au gadreva edaidai.” E “kerea na nodra vakabauta kei na nodra masu na tamata” ka tomana na nona kerekere lo me vakauqeti. Ni oti na nona vosa ena 30 na miniti, e a lesu tale ki na nona idabedabe. Ea qai kaya vakaoqo e muri:

“Niu sa dabe ni oti na noqu vosa, au qai nanuma mai ni se davo ka dola tu ga na noqu ivola ena itutu ni vunau. Ko Peresitedi George Q. Cannon [iMatai ni Daunivakasala ki na Mataveiliutaki Taumada] e a dabe toka e dakuqu…, kau rogoca ni kaya vakaikoya: ‘Vinaka Turaga ena kaukauwa ni ivakadinadina ko ya!’ Niu rogoca oqori, au qai nanuma niu a guilecava na ivunau kau a vakarautaka meu solia, ka sa tasova ga mai na wai ni mata me vaka na uca, kau vakataqara ena duruqu ka ubia na mataqu ena ligaqu, me ra kakua ni raica na volekati au na noqu tagi vaka e dua na gone. Au vakila ena noqu rogoca na vosa nei George Q. Cannon ni a rogoca ka sauma na noqu masu na Kalou. Au kila ni a tarai na yaloi tuakaqu.

“Au a solia taucoko na noqu tolusagavulu na miniti ki na ivakadinadina ni noqu kila ni bula na Kalou, ni sai Jisu na Karisito, kei na kena totoka ka uasivi na nona veiqaravi na Parofita o Josefa Simici, vakadinadinataka na kila e solia vei au na Kalou ni ko Josefa Simici e parofita vakaidina ni Kalou bula ka dina.

“Na mataka ka tarava, e a lako mai ki noqu valenivolavola ko tuakaqu ka kaya, ‘Heber, au a tiko ena dua na soqoni e nanoa kau rogoca na nomu vunau.’

“Au a kaya, ‘E se qai matai ni gauna mo rogoci tacimu kina ni vunau?’

“’O, e sega, ’ e a kaya, ‘Au sa rogoci iko ena vuqa na gauna. Au dau curu bera mai ka lako sara ki tuba ni se bera ni oti na soqoni. Ia ko sega ni bau vosa me vaka ko kitaka e nanoa. Ko vosa sivita na nomu kaukauwa vakaiiko. Ko vakauqeti mai Vua na Turaga.’ Sa ikoya oqo na vosa tautauvata kei na kena kau a tukuna ena siga e nanoa, ena noqu masu Vua na Turaga!

“Au a kaya vua, ‘Ko se masuta tikoga e dua na ivakadinadina ni kosipeli?’

“E a kaya, ‘Io, kau sa voleka mai ni lialia.’

“Au a taroga, ‘Na cava au a vunautaka e nanoa?’.

“E a sauma, ‘Ko kila na ka ko a vunautaka.’

“Au a kaya, ‘Io, tukuna mai vei au.’

“’Ko a vunautaka na itavi vakalou nona na Parofita o Josefa Simici.’

“Au a sauma, ‘Kau a vakauqeti sivia na noqu kaukauwa vakaiau, ko se sega ni bau rogoci au meu vosa me vaka kau a kitaka ena noa. Ko nuitaka tiko me na kauta mai e dua na iwau na Kalou ka vakadavori iko kina ki ra? Na ivakadinadina cava tale ko vinakata me baleta na kosipeli i Jisu Karisito me vaka na tamata ka vosa sivita na nona kaukauwa vakaikoya ena ruku ni veivakauqeti ni Kalou, ni vakadinadinataka na itavi vakalou nona na Parofita o Josefa Simici?’

“Na Sigatabu ka tarava e a kerei au me papitaiso.”⁴

iVakavuvuli nei Heber J. Grant

Mai vua na Parofita o Josefa Simici e a vakalesuya mai na Kalou na taucoko ni kosipeli

Na itukutuku ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ki vuravura sa ikoya ni bula tiko na Kalou, ni sa i Jisu na Luvena, ka rau a rairai vua na gonetagane o Josefa Simici, ka yalataka vua ni sa ikoya sa na digitaka na Kalou me vakayagataki ena kena vakalesui mai na kosipeli dina ki vuravura.⁵

Ni oti na vakoti [i Jisu] kei na nodratou mate na iapositolo ka digitaka, ka ra a vakamatei ena ligadra ka ra veisaqasaqa kei na dina ka vakatavulica, e vaka me sega ni yaco na nona itavi kei na kaulotu; ia ni toso tiko na gauna, ka sa qai kilai vinaka mai na ivakavuvuli ni Lotu Vakarisito, era vuki Vua ko ira na tamata me nodra ivurevure ni rarama kei na kaukauwa ka maroroi kina na vakabauta ena nona itavi kei na kaulotu, me kena ivakaraitaki ni Lotu Vakarisito e sa yaco me kaukauwa duadua ena bula kei na vakatoroicaketaki ni vuravura.

Ni toso tiko na gauna sa yaco na veisei ena lotu makawa. Na lawa ka vauca na lotu ka tauyavutaka na iVakabula, e a vakadukadukalitaki, na cakacaka vakalotu era veisautaki, na veiyalayalati tawamudu e a voroki [raica Aisea 24:5]. Era sa vakatavuvulitaka na vunau ni tamata me ivakavuvuli [raica Maciu 15:9]; e dua na mataqali lotu e a tauyavutaki ka vakatokai na Lotu Vakarisito, ia e sega kina na kaukauwa ni Kalou ka rokataka na lotu makawa. E ubia na vuravura na butobuto Vakayalo kei na butobuto loaloa na vakasama ni tamata [raica Aisea 60:2].

E a yaco mai e dua tale na gauna bibi ena itukutuku makawa kei vuravura. Sa yaco mai na gauna, sa yalataka oti na Turaga, ka ra vosataka na nona parofita, ni duatale na kosipeli ni itabagauna sa na vakacurumi mai, ni na vakalesui mai kina na kosipeli ni matanitu, ka vunautaki ki vuravura taucoko, me ivakadinadina ki na tamata kecega ni bera ni yaco mai na ivakataotioti.

Era sa marau tale na lomalagi, era sa veitukuniyaka tale na lewei lomalagi na lewa ni Tamada kivei ira na luvena ka ra tu oqo e vuravura, ka ra vakamarautaki na tamata ni sa yaco mai na iCavacava ni Tabagauna.

Ko Josefa Simici na mata ka raica na Turaga ni dodonu me tekivutaka na cakacaka levu ni gauna oqo. Erau a basika mai vua na Tamada kei na Luvena ena dua na raivotu vakalomalagi, e a soli vei koya na idola ni matabete tawamudu, kei na lewa me vakadewataka vei ira tale na so, kei na yalayala ni na sega ni kautani tale vakadua na matabete mai vuravura, me yacova ni sa vakayacori oti na inaki nei Tamada.⁶

E levu na vanua au sa sotavi ira kina na tamata ka ra vakadikeva na noda vakabauta. E so vei ira era kaya: “E rawa niu vakadinata na ka kece ko ni vakatavulica ke sega walega na tamata oqo ko Josefa Simici. Kevaka walega mo ni kauti koya laivi!”

Ena sega ni yaco mai na siga me da na kitaka na ka ko ya. Sa na tautauvata me da biuti Jisu Karisito laivi, ni luve ni Kalou bula. E dua vei rau, e raica dina na Kalou ko Josefa Simici ka veivosaki dina kei Koya, ka vakatakilai Jisu Karisito vua na gonetagane o Josefa Simici ko koya na Kalou, ka tukuna dina vei Josefa Simici ko Jisu Karisito ni na vakayagataki ko koya ena liga ni Kalou me tauyavutaka tale ena vuravura na kosipeli dina i Jisu Karisito—se na Lotu Momani, e kacivi kina, e italanoa buli. Na Lotu Momani e sega ni italanoa buli! Sa ikoya na kaukauwa ni Kalou ki na veivakabulai. Sa ikoya na Lotu i Jisu Karisito, tauyavutaki ena Nona veiliutaki, kei na vakatitiqa kece ni vuravura e sega ni veisautaka rawa na yavu ni dina ka semavata kei na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai.

Era vakabauta kece na Yalododonu Edaidai ni a rairai mai na Kalou vua na gonetagane ko Josefa Simici, ka ra vakabauta kece na Yalododonu Edaidai ni a vakatakilai Jisu Karisito na Kalou vua na gonetagane ko Josefa Simici me : “Noqu Gone ni Toko: rogoci Koya.” [Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:17.]⁷

Na yavu taucoko ni Lotu oqo e dabe dei ena veivakauqeti ni Kalou bula ena vuku i Josefa Simici na Parofita.⁸

Na iMatai ni Raivotu i Josefa Simici e toqa na itekitekivu ni “dua na cakacaka uasivi ka vakurabui vakaidina.”

Na ka lagilagi duadua ka yaco ena itukutuku kei vuravura mai na gauna a bula voli kina na iVakabula e vuravura, sa ikoya na nona raica na Kalou me rau mai sikova na vuravura kei na Nona Gone ni Toko, na Luvena e Duabau ga, na noda Dauveivueti ka iVakabula, ka me rairai vua na gonetagane ko Josefa.⁹

Na lagilagi ni Kalou e vakarurugi Josefa Simici, kei na Kalou sara ga, ena lagilagi kei na Nona cecere, vata kei na Luvena e Duabau ga, Jiova, e a vakaraitaki Koya ena raivotu, kei na domona vakaidina vakatauca vei Josefa me na vakayagataki ko koya ena kena vakacurumi mai na kosipeli levu taudua ni veitabagauna.

E sega ni yaco e dua na ka me ivakaraitaki ni tukutuku ko ya, ivukivuki totoka se ivukivuki ni vakaraitaki ka, e dua ga na ka rawarawa, bibi, cecere na kena lagilagi ka sega ni tukuni rawa na kena uasivi.

Na domo ni Turaga, ka galu tu ena dua na gauna dede sara, sa rogo tale. Na itukutuku vakalou ko ya, e dau tukuni vakavuqa, sa soli mai: “Oqo na Noqu Gone ni Toko. Rogoci Koya!” Na ituvaki ni Tamada kei na Luvena e Duabau ga e a vakaraitaki tale mai me ra kilai rau kina na tamata.¹⁰

Na ka oqo e toqa na itekitekivu ni “dua na cakacaka uasivi ka vakurabui vakaidina, ” ka a tukuna taumada ko Aisea na parofita [raica Aisea 29:13–14], ka vakadeitaka ko Taniela [raica Taniela 2:29–44] ka qai tukuna tale ko Joni na Dauvakatakila [raica Ai Vakatakila 14:6–7]. Na nodrau veisiko mai na Tamada kei na Luvena, ka mai digitaki Josefa me iliuliu ni icavacava ni Tabagauna, e toqa na itekitekivu ni cakacaka oqo, ka qai vakaikuritaka oqo na nodra rairai mai na agilosi kei na vuqa na italai vakalomalagi ka vakatikori vei Josefa na kaukauwa ni Matabete, na lewa me cakacaka ena yaca ni Kalou—me vakatakila na kosipeli i Jisu Karisito ena lewa vakalou vei ira na tamata, kei na ivakasala vakalou me vakarautaka ka tauyavutaka na Lotu dina i Karisito ena gauna edaidai.¹¹

Ena yalo malumalumu, ka kila vinaka tu na itavi levu e okati kina, eda vakadinadinataka kina vei ira na lewe ivuravura ni nodrau rairai mai na Tamada kei na Luvena vua na Parofita o Josefa Simici, ena mataka ni 1820, na kosipeli levu duadua ni itabagauna e a vakacurumi mai, e dua na itabagauna ni rarama, ramase mai na iserau ni Kalou, cilava na nodra vakasama na tamata, ka vakalevutaka na vuku kei na yalomatua, ka sa ikoya na lagilagi ni Kalou.¹²

Na veidola ni matabete e a vakalesui mai vua na Parofita o Josefa Simici.

“Keimami vakabauta ni sa kilikili me lesia na tamata na Kalou ena parofisai, kei na veitabaki ni liga, me soli kina vua na kaukauwa me vunautaka na itukutuku vinaka ka vakayacora na veicakacaka tabu vakalotu.” [Yavu ni Vakabauta 1:5.]

Ka keimami tukuna ki vuravura taucoko… ni tu vei keda na lewa ko ya. Eda tukuna ni ko koya dina na tamata ka papitaisotaka na iVakabula kei vuravura, ka kilai me ko Joni na Dauveipapitaisotaki, e a lako mai ki vuravura, tabaka na ligana ena ulu i Josefa Simici kei Oliver Cowdery, ka solia vei rau na Matabete i Eroni se Matabete lailai, ka tiko kina na lewa me veipapitaisotaki. Ni sa solia oti vei rau na veibuli vakabete oqo, sa qai tukuna vei rau me rau veipapitaisotaki vakairau, ka yalataka talega vei rau ni ratou na mai sikovi rau ko Pita, Jemesa kei Joni, ko iratou na iapositolo nona na Turaga o Jisu Karisito, ka tu vua ena veiliutaki ni Lotu ni oti na mate ena kauveilatai, ka ratou na mai solia vei rau na itutu vakaiapositolo, na Melikiseteki, se Matabete cecere.

Eda vakaraitaka ki na vuravura taucoko ni ratou a lako dina mai ka da sa taura oti na lewa ko ya, ko ira kece na vakatitiqa ni vuravura era sega ni rawa ni veisautaka na dina ni veisiko e rua ko ya, —na veibuli vakabete e rua. Kevaka era dina na veika oqo, na vakatitiqa e sega ni rawa ni veisautaka. Me da kaburaka ni oqo era ka dina.¹³

Na vua ni Vakalesui tale mai e vakadinadinataka na itavi nei Josefa Simici.

Na ivakaraitaki cecere duadua ni vakalou na imatai ni raivotu, vakakina na nodra rairai mai na agilosi kei na so tale na italai kivei Josefa na Parofita ni oti na imatai ni raivotu, sa ikoya na macala ni veika ka yaco ka lako mai ena veitukutuku ka soli mai kei na lewa ka vakatikori. Na kosipeli ena kena savasava e sa vakalesui mai ki vuravura. Na itukutuku talei me baleti ira na tamata makawa ni vanua levu oqo, na iVola i Momani, e sa kautani mai na kena ivunivuni ena Delana mai Kumora, ka vakatawana na taucoko ni kosipeli me vaka e a vakatavulica na Turaga ka ivakabula, ko Jisu Karisito, ena vanua oqo ko Amerika. Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai e a tauyavutaki ena 6 ni Epereli, 1830 mai na koro ko Fayette, Seneca County, New York, ka sa tubu…, veitalia ga na veivakacacani kei na veika me vakataotaka ka sa dau sotava vakawasoma.¹⁴

Ni da tu vakadua ka vakasamataka na cakacaka uasivi ka vakayacora na Parofita o Josefa, ena so na gauna au dau vakananuma se rawa vakacava vua e dua na tamata kila ka me rawa ni raica na bula ni tamata oqo, rawa ni kila na nona tiko vakavesu, na vakaukauwataki ni nona veitokiyaki, na veivakacacani, na sova ni kuluta kei na vuti ni manumanu vuka vua, na itotogi mate ka sa vakadewataki vua, ka qai wilika na veika talei ka tu vei keda ena Vunau kei na Veiyalayalati, ka sega ni vakadinata na veivakauqeti ni Turaga ena veika e rawata.

Au sega ni kila rawa me dua na tamata vuku me rawa ni vakasamataka ni sega ni veivuke vua e dua na Turaga me rawa ni vola na iVola i Momani, ka sa tu oqo vei keda ena loma ni sivia e dua na drau na yabaki ka sa vosota na vakatovolei ena gauna kece ko ya, ka sega ni kauwaitaka na veivakacacani ka vakayacori kina, ena dua na ka se dua tale. Edaidai na ivola ko ya, ka vakadewataka ko Josefa Simici me inakinaki ni Turaga, e cecere duadua. Sa ikoya na cakacaka ni kaulotu levu duadua ka tu vei keda me tukuni kina na kosipeli; e sega tale ni dua na ka me rau vakatautauvatani.¹⁵

Na Lotu oqo… e dua na cakacaka uasivi ka veivakurabui vakaidina. E sega tale ni dua na ka me rau tautauvata e vuravura, baleta ni ko Jisu Karisito, na Luve ni Kalou e tauyavutaka, ka sa kena iliuliu; baleta ni ko Jisu Karisito e a vakatakilai koya vua na Parofita kei Oliver Cowdery, kei ira tale e so; ka baleta me isau ni masu, e a solia kina na Kalou, ena vuravura taucoko ena vanua e sa lakova na kosipeli, na vuku kei na ivakadinadina yadua me baleta na vakalou ni cakacaka eda sa qarava tiko.¹⁶

Na ulunivanua ni vale ni Turaga ena tauyavutaki ena dela ni veiulunivanua, ka ra na drodro yani kina na veimatanitu kecega [raica Aisea 2:2]. Ena vuku ni veivakalougatataki ni Turaga ena nodra cakacaka vakaukauwa na vanua dravuisiga ena vakamalumalumutaki ka se me vaka na rosi. Na vanua liwa lala ena marau baleti ira. [Raica Aisea 35:1.] Na veikoro lelevu era tauyavutaki, na ivurevure ni wai era tadola mai ka sa solia na bula ki na vanua dravuisiga, na ivakatagi, kei na domodra na gone e rogo e gaunisala ka sa oti na veivakalolomataki kei na vakanomodi ka dau yaco tu kina ena veiyabaki sa oti.

Era sa tara na valetabu ka vakayacori kina na cakacaka ni veivakabulai ka sa vakayacori tiko mai vei ira e vuqa vakavuqa na bula kei na mate. …

Rai lesuvi ki na tauyavutaki ni Lotu, ka yaco e na ruku ni yalomalumalumu, ki na vuravura, veika e yaco ka sega ni laurai, ka tarava yani na veitabagauna ni veivakacacani, dravudravua, kei na vakaloloma, e rawa li ni vakalasui ni dua na cakacaka uasivi e sa vakayacori, na nona yalayala na Turaga e sa yaco, kei na Nona kaukauwa me vakayacori na veika e sa biuta kina na ligana me kitaka [e sa] vakatakilai.

Na lagilagi kei na vakarokoroko me nona tikoga na noda Kalou na Tamada, ena vuku i Jisu Karisito, na Luvena, ka sega ni mudu, ni sa iKoya na dauvolaivola ka vola taucoko.¹⁷

Na kosipeli i Jisu Karisito kau sa taura ka ko ni sa taura sa ikoya dina sara ga na yavu ni bula kei na veivakabulai ka sa vakaraitaki tale mai ki vuravura. Sa ikoya vata ga na kosipeli ka vunautaka na noda Turaga ka iVakavuvuli ko Jisu Karisito. …

Au kila ni bula na Kalou. Au kila ni ko Jisu e Karisito. Au kila ni ko Josefa Simici e a parofita ni Kalou. Au a sa dodoka yani na ligaqu. Au a sa betia na vua ni kosipeli. Au a sa kania, ka ra sa kamikamica, io, sa uasivi sara mai na ka kecega sa kamikamica. Au kila ni Kalou e digitaka na Nona Parofita ko Josefa Simici ka solia vua na ivakasala kei na lewa me tauyavutaka na cakacaka oqo, ka sa ikoya na kaukauwa kei na igu nei Josefa Simici e sa vakilai oqo me vaka e a yalataka na agilosi [Moronai]. Na yacana e kilai ena vinaka se ca e vuravura taucoko [raica Josefa Simici—Na iTukutuku 1:33], ia na ca vei ira walega ka ra vakacacani koya. Ko ira era kilai koya, ko ira era kila na nona ivakavuvuli, kila ni nona bula e savasava ka nona ivakavuvuli sa ikoya dina na lawa ni Kalou. …

Au kaya tale: Oqo na kosipeli vata ga ka vunautaka na noda Turaga ka iVakavuvuli ko Jisu Karisito, ka solia kina na Nona bula ena ivakadinadina, ka vakakina na nona bula na noda Parofita kei na Peteriaki [Josefa kei Hyrum Simici] ka soli me ivakadinadina ni vakalou na cakacaka oqo ka da sa kitaka kece tiko. Na Lotu Momani, me vaka e kacivi kina, sa ikoya na kosipeli dina ni Turaga o Jisu Karisito. E sa solia mai vei au na Kalou e dua na ivakadinadina ni veika oqo.¹⁸

Vakatutu ni Vuli kei na Veivosaki

Na cava na vuna e dua kina na tikina bibi ni ivakadinadina ni kosipeli na ivakadinadina ni Parofita o Josefa Simici?
E rawa vakacava ni da rawata e dua na ivakadinadina vakaikeda ena vakalou ni itavi nei Josefa Simici? Na cava e vakaukauwataka na nomu ivakadinadina baleta na Parofita o Josefa Simici?
Na duidui cava e kitaka ena noda bula na noda vakadinadinataka na Parofita o Josefa Simici?
Na cava e so na dina ko vulica baleta na tamada vakalomalagi kei Jisu Karisito ena nomu vakananuma na veika me baleta na iMatai ni raivotu? (Raica Josefa Simici—Na iTukutuku 1:11–20.) E vukei iko vakacava na nomu kila ni “Na Kalou sara ga e raica ni dodonu me rau mai sikova na vuravura kei na Nona itoko, na Luvena e Duabau ga”?
Na sala cava e “itabagauna ni rarama” kina na gauna edaidai? Na ivakaraitaki cava ni rarama ko raica e vuravura edaidai?
Na cava e bibi kina me vakalesui tale mai na matabete? Na veivakalougatataki cava e rawa ni da marautaka edaidai baleta na kena vakalesui tale mai na matabete?
E rawa vakacava vua na itukutuku ni Vakalesui tale mai me solia vei keda na inuinui ena vuravura ni leqa eda bula tiko kina?