Wase 9

Na Reki ena Cakacaka ni Kaulotu

E dua na itavi uasivi e tu vei keda ena noda vunautaka na kosipeli i Jisu Karisito. Na vakayacori ni itavi oqo e kauta mai na reki kei na vakacegu e lomada.

Na Bula nei Heber J. Grant

Ena nona bula taucoko vakatamata bula e a vakaitavitaki koya kina o Peresitedi Heber J. Grant ena cakacaka ni kaulotu, veiwaseitaka na kosipeli vata kei ira na lewe ni matavuvale, itokani, kei na veiwekani vakabisinisi. Na imatai ni nona gauna donu me qarava kina na ilesilesi vakadaukaulotu e a lako mai ena yabaki 1901, ena nona a kacivi me liutaka na imatai ni kaulotu e Japani.

E a vakanamata o Peresitedi Grant ena nona kacivi ki Japani vata kei na nona kakavaki ka mamakutu. E a vola: “E tiko na noqu vosota ena vakabauta ni oqo sa ikoya e dua vei ira na kaulotu e uasivi duadua na kena rawa vakavinaka ka tauyavutaki ena Lotu. Ena lako toka vakamalua na kena icakacaka ena imatai ni gauna ia na tatamusuki ena vakaitamera sara ka na veivakurabuitaki e vuravura ena veiyabaki sa tu mai liu.”¹

O Peresitedi Heber J. Grant vata kei iratou na lewe tolu na daukaulotu, eratou a vakayagataki Japani ena kena vunautaki yani kina na kosipeli ena Okosita ni 1901 oti era a qai cakacaka vagumatua ia na kena dina e “vakamalua.” Ena nona sa vagalalataki mai na nona ilesilesi o Peresitedi Grant ena Sepiteba ni 1903, e a papitaisotaka walega e lewe rua na tamata. Ena koniferedi raraba ni Okotova 1903, e a solia kina na nona ivolatukutuku:

“E ka ni rarawa ni sega ni rawa vei au meu tukuna ni keitou sa vakayacora e so na ka veivakurabuitaki e Japani. Meu vakadodonutaka sara vei kemuni, au vakaraitaka ni sa rui lailai dina sara ga na ka au rawata, me vaka niu iliuliu ni kaulotu o ya, ka sa rui lailai na veika e rawa—me da tauri ira mada era saumaki—mai na lewe vica na iTalatala Qase era a vakau me ra lai cakacaka e kea, se o ira na ganequ era a tiko vata voli kei au. Ena gauna vata talega, e tu na veivakadeitaki e lomaqu ni se vo tale tiko na cakacaka vakaitamera ka bibi me vakayacori ena vanua o ya. O ira na lewenivanua era tamata totoka dina vakaoti.”²

Ni oti tale e ruasagavulu kadua na yabaki, o Peresitedi Grant kei iratou na nona daunivakasala ena Mataveiliutaki Taumada eratou a qai sogota na kaulotu, e baleta vakatabakidua ni sa “sega sara ga na ka e yaco ena sasaga ni kaulotu” e kea.³ E a qai dola tale na kaulotu ena yabaki 1948.

Ena i ka 18 ni Me 1996, ni oti e 48 na yabaki ena kena a dola tale na kaulotu, e a laki veisiko ki Japani o Peresitedi Gordon B. Hinckley ka lai vosa ena dua na ivavakoso vakaitamera ni so vei ira era sa tucake tu ga ena dua na soqo ni yasanibuka. Ena gauna o ya, sa dua na valetabu e Japani, kei na lewe ni Lotu e kea e sa tubu cake ka sivia na 100, 000 na lewenilotu ena 25 na iteki kei na 9 na tabana ni kaulotu. E nanuma lesu tale o Peresitedi Hinckley na ivakatekivu ni cakacaka e Japani ka vakadikeva: “Kevaka me a tiko eke ena gauna oqo o Peresitedi Grant, ena tagi ena vakavinavinaka, me vaka na noqu vakila talega vakaiau ena noqu vakaraica tu na matamuni. … Au raica na kaukauwa kau se sega vakadua ni bau tadra me tu ena vanua oqo.”⁴

iVakavuvuli nei Heber J. Grant

E sa noda itavi ka noda galala me da wasea na kosipeli.

Au vinakata meu vakabibitaka me vaka ni da sa duabauga na tamata e duabauga na ka cecere duadua me da cakava, sa ikoya na noda kacivaka e vuravura me ra veivutunitaka na nodra ivalavala ca, ka lako mai vua na Kalou. Sa ikoya na noda itavi ka tiko duadua e cake mai vei ira tale e so me da lako yani ka vunautaka na kosipeli ni Turaga o Jisu Karisito, kei na vakalesui tale mai ki vuravura na yavu ni bula kei na veivakabulai. Na kerekere era sa lako mai ena veiyasai vuravura taucoko me levu cake na daukaulotu. Na Yalododonu Edaidai e dodonu me ra lewa vakavinaka na nodra bula kei na nodra ilavo me rawa ni na levu cake na iwiliwili era na vakarau ka vinakata, vakabibi o ira era sa qase ka levu cake na nodra kila, vata kei na dua na ivakadinadina kei na kila ka ni cakacaka vakalou oqo, me lako yani [ena] kaulotu. … E tu vei keda na cakacaka dina ni mataniciva talei. E tu vei keda na ka e levu cake sara na kena yaga mai na iyau taucoko kei na itukutuku ni vakadidike ka taukena tu ko vuravura. E tu vei keda na yavu ni bula kei na veivakabulai. Na imatai ni ivakaro uasivi sa ikoya me da lomana na Turaga na noda Kalou ena lomada taucoko, kei na yaloda taucoko, vakanananu kei na kaukauwa; kei na kena ikarua e tautauvata talega, mo lomana na kainomu me vaka ko sa lomani iko [raica Maciu 22:37–39]. Na sala uasivi duadua ena vuravura me da vakaraitaka kina na noda loloma vei ira na kainoda sa ikoya me da lako yani ka vunautaka na kosipeli ni Turaga o Jisu Karisito.⁵

Na vueti ni yalo, okati kina na dui yaloda vakaikeda, sa ikoya e dua na cakacaka uasivi mai vei ira na veika kece sara eda rawa ni cakava ni sa rui bibi ka yaga vakalevu sara, ka na rawa me kauta mai vei keda na veivakalougatataki ni Tamada kei na veika vinaka mai vua na noda Turaga ka iVakabula, o Jisu Karisito.⁶

Sa ikoya oqo na ilesilesi ka lesi vei keda me da vakasalataki ira na veivanua me ra lako mai vei Karisito ka ciqoma na kena yaga na Nona veisorovaki lagilagi. Na ka eda vakatoka me “Bula Vakamomani, ” e sa tu ena vuravura me vakavinakataka na vuravura. Na ivalavala ni daukaulotu e sega tale ni dua na kena inaki me veivakalougatataki ga ka yaga. E sega ni veisaqasaqa se veileti vata kaya na veivakabauta vakalotu ena gauna oqo. E tutaka na vakacegu, na vakacegu ni Kalou “sa uasivia na ka kecega e kilai rawa.” [raica Filipai 4:7.] E sa tu vakarau me caka vinaka ena veisala kecega e rawa. E vakamamasu me suka lesu mai ki na vakabauta “sa soli e liu vei ira sa lotu, ” [raica Juta 1:3] na vakabauta ni dua na gaunisala ka na rawa me taqomaki kina na tamata mai na ivalavala ca ni vuravura ka yaco me ra bula vakalou na tamata ena mata ni Kalou, na Tamada kei Jisu Karisito, na Luvena, “Na Vu-ni- Bula kei na Rarama kei Vuravura.” [V&V 10:70.]⁷

Eda kila ni imatai ni itavi ka bibi duadua vei keda sa ikoya na noda lomani Jiova na noda Kalou ena lomada taucoko, yaloda taucoko, kei na noda nanuma kecega; kena ikarua me da lomani ira na kainoda. E sega ni dua na tamata ena vuravura taucoko me wasewasei na kedra iwiliwili, era solia tiko na ivakadinadina ena nodra lomani ira na kainodra, kei na gagadre ni nodra veika vinaka, me vakataki ira na Yalododonu Edaidai. Na noda cakacaka ni kaulotu e vunautaka ena vuravura taucoko na noda yalo gu ena solibula vakailavo ka cakacaka vata kei na sega ni vakanuinui me na saumi vakavuravura, ena nodra vakabulai vakayalo na luvena na Tamada mai lomalagi.⁸

Na cauravou yadua e dodonu … me gadreva me na soli koya me cakacaka ena nona igu taucoko, me rawa kina vua me rawata na veika taucoko sara e rawa me vakayacora ena kena tauyavutaki na dina ni kosipeli me vakataudeitaki ena dela ivuravura.⁹

Era kaya na tamata: “Keimami sega ni kila rawa na nodra kaukauwa na ‘Bula Vakamomani, ’ keimami sega ni kila rawa se cava na vuna [e udolu] na cauravou kei na goneyalewa ena dua na iwase ni gauna, ena nodra ilavo ga vakataki ira se ena ilavo ni nodra matavuvale, era na lako yani ki vuravura, me ra solia na nodra gauna, sega na ilavo, ka ra sega ni saumi, me ra vunautaka yani na kosipeli, era vakayalia na ilavo e rawa ni ra rawata kevaka me ra a tikoga e vale ka cakacaka, era dui sauma ga na nodra ilakolako, me ra vunautaka na nomuni vakabauta.” E rawa ni ra kila vakayadudua na Yalododonu Edaidai na ka oqo. Era kila na ka oqo baleta ni o ira na cauravou kei na goneyalewa oqori ka ra lako yani me ra vunautaka na kosipeli, era bulataka; era vakayacora vakaidina na veika e gadrevi ka a virikotora na iVakabula “me da lomani Jiova na noda Kalou ena lomada taucoko, na yaloda taucoko, kei na noda nanuma kecega, ” ka tarava na ivakaro cecere, “me da lomani ira na kainoda me vaka eda sa lomani keda.”¹⁰

E dodonu me da nanuma tiko ni Turaga e a kaya vei keda ni sa ikoya na noda itavi me da vunauci ira na wekada ka vunautaka yani na kosipeli oqo—na itavi o ya e noda taucoko—e dodonu me da daukaulotu. …

Me da vakasamataka taucoko sara ni cakacaka oqo e noda o keda vakayadudua, ka me da cakava taucoko ena noda kaukauwa me toso ki liu.¹¹

Na cakacaka ni daukaulotu e kauta mai na reki dina ena loma ni tamata.

Au vakabauta ni Yalododonu Edaidai vakayadua ka sa ciqoma oti e dua na ivakadinadina ni cakacaka vakalou e a vakaitavitaki koya kina e tu vei koya [na] vakila vata ga ka yacovi Alama—na gagadre me rogoca o vuravura taucoko na ivakadinadina ni kosipeli ni Turaga o Jisu Karisito [raica Alama 29:1–9]. Ena gauna era ciqoma kina na turaga kei na marama e dua na ivakadinadina ni ilesilesi vakalou nei Parofita o Josefa Simici, era lomaleqataka ni o vuravura taucoko e dodonu me tautauvata talega na nodra kila, ka vakabauta. Era kauwai ni kosipeli e dodonu me lako kivei ira vakayadua na yalodina. E sa sega ni dua tale na cakacaka ena vuravura taucoko me kauta mai ki na yalo ni tamata, au vakatautauvatataka tiko mai kei na veika au sotava vakaiau, na reki vakalevu cake, vakacegu kei na veivinakati mai na kena vunautaki na kosipeli nei Jisu Karisito.¹²

E sega ni dua na iwase ni cakacaka ni Kalou e vuravura ena gauna oqo me tautauvata kei ira na ilawalawa tamata mamarau, yalo galala, vakacegu ka ra veiqaravi tiko ena kaulotu. Na veiqaravi sa ikoya na idola dina ni reki. Ni dua e solia tiko na nona veiqaravi me vinaka se vakavinakataki kina na tamata taucoko ga, ni dua e cakacaka wale tiko ka sega ni saumi, vata kei na sega na vakanuinui me saumi vakavuravura, e sa qai lako e kea e dua na dina, na reki vakaidina ena yalo ni tamata.¹³

Kevaka e gadrevi vakakina, o ira vakayadua na italai ni Kalou vata kei na kila ka ni Kosipeli, e dodonu me ra yalo gu ka solia na nodra bula ena itavi oqo, ni sa ikoya na cakacaka dina ni iVakavuvuli, na yavu ni bula kei na veivakabulai, na Kosipeli ni noda Turaga ka iVakabula, o Jisu Karisito. Ena noda sa yacova mai na taucoko ni vakasamataki na dina ni tu vei keda na cakacaka dina ni Mataniciva Talei, ni Kosipeli e dodonu me da solia vei ira na tamata e vuravura e kena ibalebale na bula tawamudu vei ira era ciqoma ka bulataka ena vakabauta; ena gauna eda vakasamataka kina na ka oqo, kei na gauna eda vakasamataka kina na ka e baleta na ivakaraitakika soli vua na Parofita o Josefa Simici kei Oliver Cowdery, ena nona kaya na Turaga: “Ia kevaka drau sa vunau tiko ena nomudrau bula taucoko ka sa saumaki mai kina e dua na tamata, sa na vuabale sara na nomudrau marau ena matanitu i Tamaqu! Ia kevaka e sa vuabale na nomudrau marau ni drau sa vakabula mai e dua ki na matanitu i Tamaqu, sa na uasivi sara na nomudrau marau kevaka drau sa vakabula rawa e lewe vuqa.” [V&V 18:15–16]; eda sa na qai tekivu me da vakasamataka ka kila deivaki na cecere ni cakacaka oqo.¹⁴

Au rarawataki ira na turaga se marama ka ra se sega vakadua ni bau sotava na kamikamica ni reki e basika mai vei ira na daukaulotu ka ra vunautaka na kosipeli i Jisu Karisito, ka ra kauti ira mai na yalodina ki na dua na kila ka ni veika dina, ka ra rogoca na kena cavuti na vakamuduo kei na vakavinavinaka ka lako mai na lomadra ko ira era a kau mai ena nona cakacaka me kilai rawa kina ni dua tiko na tawamudu ni bula. Au rarawataki ira talega era se sega vakadua ni dau sotava na kamikamica ni reki e basika mai ena nodra dodoliga yani ka vukei ira era gadreva tu na veivuke. Au vakadeitaka ni levu cake sara na veivakalougataki [ena] basika mai vei keda mai na noda dau solisoli me vakatautauvatani ena kumukumuni; e sega ni dua na vakatitiqa ena veika oqo ena noqu vakasama. E levu cake sara talega na veivakalougatataki [ena] basika mai vei keda ena noda lako yani ka vunautaka na kosipeli i Jisu Karisito, kei na cakacaka ni nodra vakabulai na yalo ni tamata, mai na kena rawa ni basika mai vei keda ena noda kila walega na dina ni noda vakabauta vakalotu, oti me da qai tikoga e vale ka veimaliwai kei na cakacaka ni veika ni bula ena veisiga, ka kumukumuna vata na iyau ni vuravura ka vakarusai vata kei na kena vakayagataki. E dua na leqa vakaitamera sa ikoya na kena vakawasoma na noda mataboko ena veika e yaga vakalevu duadua me da cakava ena cakacaka ka talei duadua ena mata ni Tamada Vakalomalagi.¹⁵

Mai na kaukauwa walega ni Yalo Tabu e rawa kina me da vunautaka na kosipeli ka vukea na vakaukauwataki ni nodra ivakadinadina na curuvou.

Au via tukuna vei kemuni ni o ira taucoko na daukaulotu oqori ka ra a lako yani ka ra vunautaka na kosipeli … era a tabaka na uludra, na ligadra na italai digitaki ni Kalou, o ira na turaga ka ra tu vei ira na nona lewa; kei na veiyasa ni vuravura raraba, ena veivanua kei na veidraki, mai na vanua ena vualiku ka rawa ni laurai kina na matanisiga ena bogilevu tutu ki na Ceva kei Aferika, na vanua cava ga era lakova, na Yalo Tabu ni Kalou bula e tiko vata kei ira. Mai na veivanua yadua kei na veidraki yadua o ira na turaga kei na marama era sa ciqoma na ivakadinadina ni Yalo Tabu, ka ra sa ciqoma ka bulataka na kosipeli.¹⁶

Au a lako ki Grantsville, na tabanalevu duadua e Tooele ena iteki o Saioni, kau a kerea na Turaga me tautauvata sara ga na itovo ni vakanananu nei Oliver Cowdery ena nona a tukuna vua na Turaga, “Au via vakavakadewa, ” e qai kaya vua na Turaga ni rawa me vakavakadewa. Ia, ni sa sega ni rawata, e a qai kainaki vei koya e muri, ni a sega ni vakasamataka vakavinaka taumada, ka a sega talega ni kerea, kei na nona sega ni vakayacora na nona itavi [raica V&V 9:7–8]. … Au tucake ka vosa me lima na miniti, kau sa buno vakalevu, au vakabauta, me vaka ga au a toni ena dua na uciwai, sa sega sara niu vakasamataka rawa e dua na ka. Au sa guce saraga, me kena ivosavosataki, ena noqu vosa, me vaka e rawa ni cakava e dua na tamata bula vakayago. …

Au a qai [e muri] taubaletaka e vica na maile mai na valenibose o ya, lako yani ki veikau, ena kedra maliwa na ibinibini co mamaca, ena gauna e sa yawa vinaka kina na vanua au lakova, meu vakadeitaka ni sega ni dua e raici au, au tekiduru sobu e yasa ni ibinibini co kau tagi ena yalo raramusumusu. Au kerea na Kalou me vosoti au ena noqu a guilecava ni tamata e sega ni rawa me vunautaka na Kosipeli i Jisu Karisito vata kei na kaukauwa, vata kei na veivakasaurarataki, ia ena veivakauqeti ena nodra vakalougatataki walega ena kaukauwa ka lako mai vua na Kalou; kau qai tukuna vua e kea, me vaka e dua na gonetagane, kevaka me na rawa ni vosoti au ena noqu dokadoka, kevaka me na rawa ni vosoti au ena noqu raitayaloyalotaka tu kevaka e sega na nona Yalo Tabu na tamata e rawa ga me vunautaka na dina kei na kena kunei na yalo ni tamata me ra ciqoma, me yacova na noqu mate au na tovolea meu nanuma evei na vanua e lako mai kina na ivakaraitaki, ena gauna eda vunautaka tiko kina na kosipeli ni Turaga o Jisu Karisito, na yavu ni bula kei na veivakabulai ena vakatakilai tale e vuravura.

Au vakavinavinakataka meu kaya ni loma ni vasagavulu na yabaki sa oti yani, e se sega vakadua me yacovi au e dua na yalo raramusumusu me tautauvata na siga o ya; na cava e vuna? E baleta ni se sega vakadua, meu vakavinavinakataka na Turaga, ena noqu tucake tu vata kei na vakasama ni dua na tamata e rawa ni tara na yalodra o ira era vakarorogo tiko … vakavo ga ni tamata ena taukena na Yalo Tabu ni Kalou bula, ka rawa kina vua me wasea na ivakadinadina ni sa ikoya oqo na dina ka daru vakaitavi kina o iko kei au.¹⁷

“Keimami vakabauta na isolisoli ni vosataka na vosa tani e so” kei na vakadewataki ni vosa kei na veika vakaoqori [raica na Yavu ni Vakabauta 1:7]. O Karl G. Maeser—e dua na Yalododonu Edaidai ka sa rui yalodina—mai na tebenigusuna e tukuna kina vei au e dua na ka e a yaco. … E kaya: “Baraca Grant, na bogi au a papitaiso kina au rai cake ki lomalagi ka kaya: ‘Oi kemuni, na Kalou, au sa kunea, kau vakabauta ni dina, na kosipeli ni Luvemuni o Jisu Karisito. Au sa vakaraitaka na noqu talairawarawa kina ena noqu lako sobu ena lomaniwai ni veipaitaisotaki. Solia kivei au e dua na ivakatakila, soli kivei au e dua na ivakadinadina vakatabakidua ni yalo ena noqu sa kunea na dina, kei na noqu vakamamasu vei kemuni kevaka e gadrevi vakakina na noqu bula me toso ki liu na inaki oqo.’”

Ena gauna oya e a peresitedi tiko kina ni kaulotu mai Iurope, ena itikotiko liu e Liverpool, Igiladi, o Baraca Franklin D. Richards [ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua]. E a lako ki Jamani me tiko ena nodra papitaiso na imatai ni curuvou ena kosipeli ni vanua levu o ya. Ena nona taubale tiko ki na nona itikotiko mai na vanua e a papitaiso kina, e vica toka na kilomita na kena yawa, e tukuna o Baraca Maeser e dua na gagadre me veivosaki ena duidui ni ivakavuvuli ni kosipeli, ena veivuke ni dua na dauvakadewa vosa. O Baraca William Budge sa ikoya na dauvakadewa vosa o ya. … E sega tu ni kila na vosa vakavalagi o Baraca Maeser, e a qai taro ena vosa vaka-Jamani, o Baraca Richards, e sega ni kila na vosa vaka- Jamani, e a saumi taro vakavalagi; o Baraca Budge me vakadewataka na taro kei na kena isau mai vei daunivakadewa vosa, e a kaya o Baraca Richards: “Kua ni vakadewataka na veitaro oqori, au sa kila;” ni oti o ya e kaya o Baraca Maeser: “Kua ni vakadewataka na isau ni taro oqori, au sa kila.” Eratou veivosaki tiko ena nodratou taubaletaka tiko e vica vata na kilomita, na veitaro vaka-Jamani, na kena isau vakavalagi; erau veilecavi ivosavosa. Ena nodratou yacova yani na Uciwai Elbe kei na nodratou sa kosova tiko na wavu eratou sa veitawasei; ena nodratou yaco yani ki tai kadua e a taroga e dua na taro o Baraca Maeser, e qai kaya o Baraca Richards: “Vakadewataka, Baraca Budge.” Ena kena saumi mai, e a kaya o Baraca Maeser: “Vakadewataka.” Na nona taro ka tarava: “E sa vakacava tiko, Apositolo Richards, edatou a sa veikilai vakaikedatou, ia qo edatou sa sega ni veikilai? E qai kaya vua o Baraca Richards ni dua vei ira na vuanikau ni kosipeli i Jisu Karisito sa ikoya na isolisoli ni vosataka na vosa tani eso kei na kena vakadewataki. Oti e qai kaya: “Na Kalou e sa solia vei kedaru ena bogi oqo na dodonu me daru kania e dua na vuanikau ni kosipeli mai na kena vakadewataki na vosa. Baraca Maeser, sa tiko vei iko e dua na ivakadinadina mai vua na Kalou ni o sa kunea na dina.”

E kaya vei au o Baraca Maeser: “Au sautaninini me vaka e dua na draunikau, au qai rai cake ki lomalagi ka kaya: ‘Oi kemuni, na Kalou, au sa ciqoma na ivakadinadina kau a kerea, kei na noqu yalataka vei kemuni na noqu bula, ke gadrevi vakakina, ena vuku ni inaki oqo’”¹⁸

Vakatutu ni Vuli kei na Veivosaki

Na veivakalougatataki cava e lako mai vei keda ena noda wasea na kosipeli i Jisu Karisito? Na cava o vakila me vaka na nomu raici ira na lewe ni matavuvale kei ira na nomu itokani ena nodra ciqoma ka bulataka na kosipeli?
Na cava e namaka na Turaga vei ira na Nona Yalododonu ena nodra kauta yani na Nona itukutuku ki na vuravura? E rawa vakacava me da vakatubura na vakabauta kei na veiuqeti me da wasea na kosipeli?
E rawa vakacava me da tuvana na veika me liu taumada me na rawa kina na gauna donu ni wasei na kosipeli? Ena rawa vakacava me veisau na gauna donu ni daukaulotu ena duidui ni ivakatagedegede ni noda bula?
Na cava na vuna e sega ni rawa kina me vunautaki na dina ni kosipeli ni yali na kaukauwa ni Yalo Tabu? Na veigaunisala cava soti e sa vukei iko kina na Yalo Tabu ena nomu wasea na kosipeli?
O Karl G. Maeser e a ciqoma na veivakadeitaki ni nona ivakadinadina kune vou ena gauna e a soli kina vei rau kei Elder Franklin D. Richards na isolisoli ni vakadewataki ni vosa. Na isolisoli cava soti tale ni Yalo Tabu e rawa me da vakasaqara ena noda segata me vakaukauwataki na noda ivakadinadina kei na nodra ivakadinadina na tani? (Raica na V&V 46:8–26.)
Na cava erau a cakava o Baraca Maeser kei Elder Richards ka vakavuna na kena vakadeitaki na ivakadinadina nei Baraca Maeser? E rawa vakacava me da vukei ira na qai curuvou ena kena vakaukauwataki na nodra ivakadinadina?

missionaries in Japan — Mawi ki na imatau: Goro Takahashi, e nodra itokani na daukaulotu ena gauna e liu mai Japani, kei ira na Talatala Qase o Louis A. Kelsch, Horace S. Ensign, Heber J. Grant kei Alma O. Taylor. O Talatala Qase Grant e veiqaravi me peresitedi ni imatai ni kaulotu e Japani mai na i ka 12 ni Okosita 1901 ki na i ka 8 ni Sepiteba 1903.