Wase 5

Veivakacegui ena Auwa ni Mate

Na sautu kei na vakacegu ni Tamada mai Lomalagi e rawa ni ka ni veivakabulai vei ira era rarawataka na mate ni daulomani.

Na Bula nei Heber J. Grant

“Ena gauna ni tauvimate se mate, ” e a vola ko Lucy Grant Cannon, e dua na luvei Peresitedi Heber J. Grant yalewa, na “vosota nei tamaqu e totoka vakaoti. Ena gauna e a davo vakadede tu kina ka sivia e dua na yabaki ena tauvimate na luvena tagane [yabaki 7 ko Heber Stringham Grant] ka dau mosi tu vakalevu ena iotioti ni vula ni nona bula sa dau davo ko tamaqu ena yasa ni nona loga me vica vata na auwa ka vakalogalogavinakataki koya. Ena dau tiko ena nona rumu vata kei koya ena kena levu ga e rawata, ia ena gauna e sa vakacegu kina e a rawarawa na nona ciqoma na nona lako dina ga ni kila me vaka na kawa vakavuravura sa na rairai sega na luvena tagane me mai kauta na yacana. Na nona vakabauta, ka rairai vei keda ni taucoko, e ivakaukauwa ena veigauna kece ni neitou bula.”¹

Ni vosataka ko Peresitedi Grant na rarawa ka yaco ena nona mate e dua na daulomani, e vosa ko koya ena kila ka yaco mai na veika ka yaco ena nona bula. Me ikuri ni luvena ko Heber, e ono tale na lewe ni nona vuvale era mate e liu vei koya. Ena gauna e yabaki ciwa, e a mate ko tamana. Ena yabaki 1893, e a mate kina na watina ko Lucy ni se qai yabaki 34 ni oti e tolu na yabaki na nona ravuta tiko e dua na mate dredre. Na mate nei Daniel Wells Grant, yabaki lima, ka luvena tagane duadua sa vo, e a yaco mai ni oti tale e rua na yabaki. Ena yabaki 1908, ni oti ga vakalailai na nodrau a kaulotu ki Iurope ko Peresitedi Grant kei na watina ko Emily, e a leqa o Emily ena kenisa ni kete. Ni oti ga e dua na yabaki, e a vakalolokutaka ko Peresitedi Grant na mate nei tinana. Ena yabaki 1929, ni oti e tinikadua na yabaki mai na nona tabaki me Peresitedi ni Lotu, e a mate na luvena yalewa ko Emily ni sa yabaki 33.

E vakila vinaka na veiyali oqo ko Peresitedi Grant. Ena nona a tauvimate tiko o Lucy, e a vola ko koya ena nona journal: “E vakila o Lucy ni na sega ni rawa ni bula ka keirau sa veivosaki sara vakabibi edaidai ka keirau sa veitagicaki ena neirau sa vakarau veibiu. Au vakila ni na sega ni vakavotaki na nona bula.”²

Dina ga ni a yaco na ka e a leqataka ni na mate na watina, e a kunea ko Peresitedi Grant na inuinui kei na yalo vakacegu ena nona nuitaka na dina ni kosipeli. E a tukuna ni sega ni bau tiko ena veibulu vua e dua na lewe ni Lotu yalodina me sega ni vakavinavinaka vua na Turaga “ena vuku ni kosipeli i Jisu Karisito, kei na vakacegu kei na veivakavinakataki ka solia vei keda ena auwa ni rarawa kei na mate.”³ E tukuna na nona vakila na “vakacegu kei na veivakalogaloga- nivinakataki” oqo ena mate nei luvena tagane ko Heber. “Au kila ni gauna e a mate kina na luvequ tagane sa oti (e rua ga na noqu) ena gauna ko ya e tu kina ena neitou loma ni vale e dua na veivakacegui levu, na yalo vakacegu kei na marau ka sivia na veika era kila ko ira era sega ni kila na kosipeli kei na vakacegu ka kauta mai ki yaloda.”⁴

iVakavuvuli nei Heber J. Grant

Na dina tawamudu e rawa ni vakacegui keda ni ra mate na noda daulomani.

Sa vakacava na vakaloloma kei na nodra rarawa ko ira era sega ni rai sivita rawa na ibulubulu vakavo na itekitekivu ni bogi tawamudu kei na veilecayaki. Vei ira era vakabauta, ko mate sa tiko na nona bati gaga kei na ibulubulu na nona gumatua. Vei ira, na lagilagi mada ga ni vuravura oqo sa ikoya na iotioti ni kataremoremo ni kadrala ena butobuto sega ni mudu rawa.

Ia, vua na tamata vakabauta na mate sa ikoya na kena tomani tale na bula ka muduka tani ena nona lako mai ki vuravura.⁵

Au sega ni rawa ni nanumi iratou na noqu daulomani, na tinaqu lomani kei ira ka ra sa gole yani, me ra tiko ena ibulubulu. Au marautaka na veikilai era marautaka kei na lasa e nodra tiko ena nodra sota kei ira na nodra daulomani ena yasana kadua.⁶

Eda sega ni dau vakarautaka na mate veitalia na gauna e yaco mai kina. Au kila ni ena noqu kisi au sa yalataka ni dina ga ni a bulabula vinaka ko tinaqu ka rawa me bula me dua na drau na yabaki, ka dua na kurabui levu ni a mate tinikarua na yabaki e liu mai na kena ka nanumi.

Au dau vakavinavinakataka na kosipeli i Jisu Karisito, na inaki ni bula kei na veivakabulai, ia au sega ni dau vakavinavinakataka na dina me vaka ena gauna vakaoqo [veibulu]. Na kila dodonu ni da Yalododonu Edaidai e vakalou kina na cakacaka eda qarava tiko, na vakadeitaki vakaidina ni gauna e oti kina na bula, kevaka eda a dina e noda na marau kei na galala ni lesu tale ki na kedra maliwa na wekada lomani ka ra sa liu yani, ka da na veikilai kei na Tamada vakalomalagi, noda Dauniveisorovaki, na Parofita o Josefa Simici, na Peteriaki o Hyrum kei ira kece na turaga kei na marama kilai ka ra solia tu na nodra bula ena ka oqo, ka kauta mai na vakacegu kei na marau ena gauna vakaoqo ki na yaloda, kau kila ni sega ni dua na vosa ka tu vei au se vua e dua tale me vakamacalataka vakavinaka.⁷

Vua e dua na Yalododonu Edaidai, e dina ni kauta mai na rarawa ki noda lomanivale kei na yaloda na mate, na rarawa ko ya e tautauvata na ka eda vakila ni da kacivi me da veitalatala kei na dua eda lomana ka lako ena kaulotu se toki ki na dua na vanua ena dua na gauna. Na rarawa vakaitamera au raica vei ira ka ra sega ni kila na dina, au vakabauta ni sega ni lako mai ena yalo ni Yalododonu Edaidai dina.⁸

Au veivutunitaka ena vuqa na gauna, ena gauna ni taqaya kei na leqa ka lako mai vei ira eda dau qoroya ka lomana, ka sega ni rawa ni da laveta mai na tabadra na rarawa ka ra sa lutu kina, ni ra kacivi me ra veibiu kei ira era lomana.

Ia eda kila ni Tamada mai lomalagi e rawa ni vauca na yalo sa kavoro ka rawa ni vakayalia na rarawa ka rawa ni dusia ki liu ena marau kei na vakavinavinaka na veivakalougatataki ka na lako mai ena talairawarawa ki na Kosipeli ni Turaga ko Jisu Karisito, ni da kila ka kila deivaki ni sa lewa ni Tamada mai lomalagi ni da na bula tiko ka sa bera ni oti na noda bula ena gauna e biu kina na bula vakavuravura oqo ena ibulubulu.

E veivakalougatataki vakalevu ni Nona vuku na Kalou kei na ivakatakila e solia na Tamada mai lomalagi, e noda na yalayala ni yalo kei na yago, ena dua na gauna, erau na sota tale, veitalia na sega niu vakabauta ena vuravura edaidai—ka sa levu sara ga na vakatitiqa kei na tawa vakabauta ena veika e baleta oqo. E soli vei keda na yalayala ena vuku ni ivakatakila ka soli mai vua na Turaga na noda Kalou, ni oqo na inaki ni Kalou, me rau na duavata tale ka tawamudu na yago kei na yalo ka na lako mai na gauna, mai na veivakalougatataki kei na loloma ni Kalou, ni da na sega tale ni rarawa ia ni da sa vakamalumalumutaka na ka kecega oqo ka ra veivakatovolei ka veivakararawataki, ka da na tucake ena iserau ni Kalou bula, vakasinaiti ena marau kei na vakacegu kei na vakavinavinaka.⁹

E vakaukauwataki keda na Turaga ni da vakadinadinataka na ligana ka ciqoma na Nona lewa.

E levu na ka ena vuravura oqo e sega ni rawa ni vakamacalataki. E dredre vei au meu kila na cava na vuna ena vuku ni Kalou, … na rua ga na luvequ tagane me rau kacivi ruarua tani ka me sa yaco ga vei au na yacaqu me vaka na nanuma vakavuravura. Ena yasana kadua, na Kosipeli e sa rui dau veituberi cake, ka veitalaia na nodrau yali na luvequ tagane e rua oqo, au sega vakadua ni vosa kudrukudru e yaloqu se qara meu vaqara cala. E dua na ka baleta na Kosipeli ka vakavuna me ra vakadinadinataka na Kalou ena bula kei na mate, ena marau kei na rarawa, ena sautu kei na leqa. E a tukuna na Turaga ni marautaki ira ga ka ra vakadinadinataka na ligana ena ka kecega [raica V&V 59:21].¹⁰

Au rawa ni vakadinadinataka ena noqu kila taucoko ni sega ni dua tale na ka na Yalo ga ni Turaga e rawa ni kauta mai na sautu kei na vakacegu vei au kau a vakila ena gauna e a mate kina na [luvequ] ko Heber. Au dau loloma ena noqu ivakarau. Au lomana na iotioti ka luvequ tagane bula duadua ena yaloqu taucoko. Au a sa [tara] toka na inuinui lelevu ena ka au nanuma me rawata. Au via raica me kaulotu me vunautaka na kosipeli i Jisu Karisito, kau nuitaka me na dua na kaukauwa ni vinaka e vuravura, ia veitalia na veika kece au nanuma me baleta na luvequ, au a rawa, ena veivakalougatataki ni Turaga, meu raici koya ni mate ka sega ni turu na wai ni mataqu. E sega ni dua na kaukauwa e vuravura me rawa ni solia vei au na yalo vakacegu oqo. O koya ga na Kalou. Kau sega ni rawa ni tukuna se vola me sega ni vakasinaiti na yaloqu ena vakavinavinaka, ka sivita e dua tale na kaukauwa ka soli vei au meu vakaraitaka na ka au vakila.¹¹

Me da dau nanuma tiko, baleta ni rau dina ka veivakacegui, ni nona mate e dua na tamata yalodina e sega ni dua na ka me tautauvata kei na yali ni veiuqeti ni yalo vinaka. Na bula tawamudu sa icocovi levu, ka na noda, ia na marau ni Tamada mai lomalagi me kidavaki keda ena levu, kevaka eda caka dodonu, ka sega ni dua na ka me levu sara ka rawa ni caka ena bula oqo mai vua e dua ga, me vaka na cakadodonu. Ena rogoca na Turaga ka sauma na masu eda vakacabora Vua ka solia vei keda na veika eda masulaka tiko kevaka eda na vinaka kina. Ena sega ka se sega vakadua ni laivi ira era qaravi Koya ena yalodina taucoko; ia me da dau vakarau tu ga me da tukuna: Tamaqu, me yaco ga na Nomuni lewa.”¹²

Au a vakabauta sara ga ena noqu vakasama kei na vu ni yaloqu, ena gauna e biuti au kina na imatai ni watiqu ni sa mate, ni sa Nona lewa na turaga me sa kacivi tani. Au cuva ena yalo malumalumu ena nona mate. E raica na Turaga ni dodonu ena gauna ko ya me soli vua e dua vei iratou na luvequ lalai e dua na ivakadinadina ni mate nei tinana e lewa ni turaga.

Ni vo e dua na auwa me mate na watiqu, au a kacivi iratou mai na gone ki na nona rumu ka tukuna vei iratou ni sa vakarau mate ko tinadratou me ratou vakamoce vua. E dua vei iratou na gone yalewa lailai, rauta ni yabaki tinikarua, e a kaya vei au: “Tamaqu, au sega ni vinakata me mate ko tinaqu. Au a tiko vata kei iko mai valenibula mai San Francisco me ono na vula, vuqa na gauna ni dau rarawa ko tinaqu ko [dau] masulaki koya ka dau oti sara na nona mosi ka moce sara. Au vinakata mo biuta na ligamu vei tinaqu ka vakabulai koya.”

Au tukuna vua na luvequ lailai eda na mate kece ena dua na gauna, kau vakabauta ena yaloqu ni gauna nei tinana sa yaco mai. Eratou a mani biuta kece na rumu.

Au a qai tekiduru e yasa ni loga nei watiqu (ka sa sega ni vakilai koya tu ena gauna oqo) kau kaya vua na Turaga niu vakadinadinataka na ligana ena bula, ena mate, ena marau, ena rarawa, ena sautu, ena leqa. Au vakavinavinakataki Koya ena kila ka tu vei au ni watiqu e noqu ka tawamudu, ni kosipeli i Jisu Karisito e sa vakalesui mai niu kila ni kaukauwa kei na lewa ni Matabete eke ena vuravura ena rawa kina vei au me noqu vakadua na watiqu kevaka meu dina me vakataki koya. Au a tukuna vua na Turaga ni lailai na noqu kaukauwa me mate na watiqu ka saga na nodratou vakabauta na luvequ lalai ena cakacaka tabu ni kosipeli i Jisu Karisito, kau qai vakamamasu vua na Turaga ena kaukauwa kece ka tu vei au, me solia vua na luvequ yalewa lailai ko ya na kila ni a Nona vakasama ka Nona lewa me sa mate na tinana.

Ena loma ni dua na auwa e sa mai takali yani na watiqu, kau kacivi iratou lesu tale mai na gone. Na luvequ tagane ka rauta ni yabaki lima veimama se ono e sa tagi sara vakaukauwa, e a lako mai na gone yalewa lailai yabaki tinikarua roqoti koya e ligana ka kaya: “Kakua ni rarawa, kakua ni tagi Heber, ena gauna edatou curu kina ki tuba na domo ni Turaga mai lomalagi e a kaya vei au, “Ena mate ni tinamu sa yaco kina na lewa ni Turaga.”

Ni tukuna mada vei au na noqu itokani, niu sega ni kila ni Kalou e rogoca ka sauma na masu! Tukuna vei au niu sega ni kila ni ena auwa ni leqa na Yalododonu Edaidai era vakacegui ka vakalougatataki ka vakacegui ka sega ni vaka e so tale na tamata!¹³

Na mate e dua na tiki bibi ni bula vakavuravura ka dua na ikalawa ki na noda tubu tawamudu.

Na sautu kei na vakacegu ni tamada mai lomalagi me kauta mai na nona veivakabulai vei ira kece era kacivi me ra rarawa ka vakararawataki. Ka me da vakaukauwataki ena kila ni noda vakalougatataki e sega ni kena ibalebale ni da na vagalalataki mai na inuinui rarawa kece kei na dredre ni bula. E tu kece vei keda, ia e vuqa na noda leqa e duidui. Au se sega mada ni sotava na mataqali veivakatovolei ka ra sotava na so tale, ia au sa sotava talega e vuqa. Ena, noqu se tamata gone, sa yali na watiqu kei rau na luvequ tagane, au a sa tovolea tiko vakaidina mai na vu ni yaloqu meu muria na ivakaro ni Kalou, ka ra vakamuria na lewe ni noqu vuvale kei na Vosa ni Vuku ka vakaivotavota ki na kalougata ni bula. Au sa bau vakatovolei sara vakaca ka temaki, ia au vakavinavinaka meu tukuna ni veivakatovolei kei na veitemaki e sega ni vakaitamera me sega ni rawa niu vosota, ia ena yaloqu taucoko au nuitaka ni na sega ni dua tale na ka me da vosota me sega ni da vakalougatataki mai vua na Turaga ena kaukauwa me da vorata.¹⁴

Koi keda ena Lotu oqo e sa tukuna vei keda na Turaga ni bera ni da lako mai ki na vuravura oqo e a dua na noda bula ka cici lesu tale ki na tawamudu; ni ena noda a yalo tu eda a bulataka e dua na bula ni bera na noda lako mai ki ke, ka da vakarautaki keda mai kina ena bula e vuravura, ia ni da sa yalodina ena imatai ni matanitu eda taukena, eda lako mai ki vuravura me da vulica na lesoni, sotava na mosi, vosota na vakatovolei, ka rawata na qaqa ena bula vakavuravura, ni gauna me solia cake kina na bula na yagoda vakavuravura, e lesu tale na yaloda me laki taura tale na bula vakayalo eda sa biuta yani me da lako mai ki na bula vakavuravura. Ka da na ia tiko, taracake tiko na veika eda rawata ena noda imatai ni bula vakayalo, na imatai ni matanitu eda taukena, kei na noda bula vakavuravura, sa ikarua ni matanitu eda taukena, tubu tiko ena tawamudu sega ni oti rawa ka muri mai, me yacova ni da yacova na inaki e vakarautaka na Turaga: “Mo dou vinaka sara, me vaka sa vinaka sara na Tamamudou sa tiko mai lomalagi.” [Maciu 5:48.]¹⁵

Vakatutu ni Vuli kei na Veivosaki

Ni da rarawataka na nona sa yali e dua na noda daulomani, na ivakavuvuli cava ni inaki ni veivakabulai e rawa ni da vuki kina me da vakacegui?
E tukuna ko Peresitedi Grant baleta na luvena yalewa, ka soli vua na vakacegu, mai “na domo ni Turaga mai lomalagi” ena auwa ni mate nei tinana. Na sala cava soti tale e vakacegui keda kina na turaga? Ko sa bau vakacegui vakacava ena gauna e yali kina e dua na nomu daulomani?
Na veivakalougatataki cava e lako mai ena noda vakadinadinataka na ligana ena noda bula, ena gauna mada ga eda vakatovolei tiko kina?
E a tukuna ko Peresitedi Grant ni “da vakalougatataki e sega ni kena ibalebale ni da na dau vagalalataki tu ga mai na rarawa kei na dredre ni bula.” Na cava e sa rui bibi kina me da kila na ivakavuvuli oqo? Na sala cava e rawa kina me kauti keda na veivakatovolei ki na veivakalougatataki?
E rawa vakacava me da vakarautaki keda oqo me da na ciqoma na “vakacegu kei na tiko vinaka ni Tamada mai lomalagi” kei na Nona “kaukauwa ni veivakabulai” ena noda gauna ni vakatovolei kei na yaluma?

family at cemetery — “Na vakacegu kei na tiko vinaka ni Tamada mai lomalagi me soli mai na Nona kaukauwa ni veivakabulai vei ira kece era kacivi me ra lolosi ka vakararawataki.