A iDrodro ka iVakaruru
Eda tukuna na Lotu me noda ivakaruru, noda idrodro. E tu ena Lotu na veitaqomaki kei na veimaroroi.
Ena ika 26 ni Julai, 1847, na ikatolu ni nodra siga ena buca (na kena ikarua e Sigatabu), o Brigham Young, vata kei ira na Le Tinikarua kei ira eso tale, era a kabata e dua na ulunivanua rauta ni dua veimama na maile mai na vanua au duri tu kina oqo. Era nanuma ni oqo e dua na vanua vinaka me vakarewataki kina e dua na ivakatakilakila ki na veimatanitu. E dara tiko o Heber C. Kimball e dua na itavoi dromodromo. Era vesuka ki na ititoko nei Willard Richard ka qai vakarewataka, e dua na ivakatakilakila ki na veimatanitu. E qai vakatoka o Brigham Young me Ensign Peak.1
Ni ra siro sobu yani ki na nodra qiqidreti sa voleka tu ni kasura, ki na vica wale na ka era a kauta voli mai ena 2000 na maile, kei ira na nodra lewe ni ilakolako oca. E sega ni vakaukauwataki ira tiko na veika era taukena, ia na veika era kila.
Era kila ni ra iApositolo ni Turaga ko Jisu Karisito. Era kila ni sa soli vei ira na matabete mai vei ira na agilosi daukau itukutuku. Era kila ni tu vei ira na ivakaro kei na veiyalayalati me ra vakarautaka na veigauna vinaka me baleta na nodra vakabulai tawamudu kei na nodra vakacerecerei na kawatamata. Era kila deivaki ni na vukei ira na Yalo Tabu.
Era vakaogai ira ena cuki were, era tara vale me ivakaruru mai na vulaibatabata sa voleka ni yaco mai. Era vakavakarau talega me baleti ira era sa tu oqo ena bucabuca ka muri ira mai ki na vanua vou oqo ni vakasoqoni vata.
E dua na ivakatakila ka a volai ena ciwa na yabaki yani ki liu, e dusimaki ira me ra: “Tucake ka rarama mai; io me cila yani na nomudou rarama me ivakaraitaki vei ira na veimatanitu;
“Ia me ra vakasoqoni vata yani ki na vanua ko Saioni kei na kena veiiteki; io me nodra idrodro ka nodra ivakaruru mai na cava; me ra taqomaki kina ni sa sovaraki mai ki vuravura na cudru waqawaqa” (V&V 115:5–6).
Me ra na “rarama,” ka “ivakarau.”
Na ivakarau, e tauyavutaki ena ivakatakila, ena kunei ena ivolanikalou ena ivunau ni kosipeli i Jisu Karisito. Na ivakavuvuli ni bula vakosipeli eda muria era conaki ena ivunau, kei na kena ivakarau e sala vata kei na ivakavuvuli. Eda vauci ki na ivakarau ena veiyalayalati, me vaka e cakacakataki ena veicakacaka vakalotu ni kosipeli mai vei ira era sa ciqoma na matabete kei na idola ni kena dodonu.
Era a sega ni galala na veitacini yalodina o ya, eda sega talega ni galala o keda, me da veisautaka na ivakarau se me da vakawalena. Me da na bula kina.
E sega ni dua na iwali se dua na ka ni veivakacegui me rawa ni da kaya ga ni ra sega soti ni dua na ka. Eda kila kece ni ra dua na ka, ni sa “soli vua na tamata me kila na vinaka mai na ca” (2 Nifai 2:5).
Kevaka eda sa cakava na kena vinaka duadua eda rawata, me da kakua ni yalolailai. Ni da sa yaco koso, me vaka e dau yaco vei keda, se da tarabe, ni na rawa ni yaco, sa dau tu ga na wainimate ni veivutuni kei na veivosoti.
Me da vakavuvulitaka vei ira na luveda na ivakatagedegede savasava me ra levea na mataqali bula tawasavasava kecega. Na kaukauwa vakamareqeti e tu e yagodra “me ra qai vakayagataka ga na tagane kei na yalewa, era sa vakamau vakalawa me ra veiwatini.”2 Me da na yalodina tikoga ena gauna ni vakamau.
Me da muria na lawa ni ikatini. Me da qarava na noda itavi ena Lotu. Eda soqoni ena veimacawa me da vakavouya na noda veiyalayalati ka rawata me noda na yalayala ena qaqa ni masu rawarawa ka tabu me baleta na madrai kei na wai. Me da rokova na matabete ka talairawarawa ki na veiyalayalati kei na veicakacaka vakalotu.
O ira na veitacini o ya ena Ensign Peak era kila ni ra na bulataka na bula rawarawa ga ka me laurai mai matadra na irairai kei Karisito (raica Alama 5:14).
Era kila ni iteki na idrodro ka ivakaruru, ia ena gauna ko ya se bera kina ni duabulu na iteki e tu e vuravura. Era kila ni nodra itavi me ra tauyavutaka na veiiteki kei Saioni ena veimatanitu e vuravura.
Era a vakataroga beka na mataqali cudru se cava beka vakacava ena sovaraki mai ka ra se bera ni sotava. Era sa vosota na veisaqasaqa ca sara, na veika rerevaki, kei na batikadi. Sa vakamai na nodra veivale, ka tauri na nodra iyauqaqa. Era sa vakasevi tani mai na nodra veivale ena veigauna eso. Era a kila ena gauna ko ya, me vaka na noda sa kila tu oqo, ni na sega ni vakaiyalayala na veisaqasaqa. Ena veisau beka na kena iwalewale, ia ena sega ni oti. Ena sega ni oti na mataqali dredre era na sotava na Yalododonu taumada. Ena duidui beka na dredre vovou, ia ena sega ga ni lailai sobu, era sa rawata kina na nodra kila.
Oqo na veiteki kei Saioni sa udolu na kena iwiliwili ka sa tu e vuravura raraba. O ira na lewenilotu sa milioni na kedra iwiliwili ka tubu tikoga. Ena sega ni tarovi rawa e dua vei ira oqo, oqo na cakacaka ni Turaga. Era sa tu na lewenilotu ena 160 na veimatanitu e vuravura ka vosataka e sivia ni 200 na vosa.
Eso era nuiqawaqawataka na veika e waraki keda tu kei na Lotu e vuravura. Sa butobuto cake tikoga mai ena bula savasava kei na bula vakayalo. Kevaka eda na soqoni vata mai ena Lotu, bulataka na ivakavuvuli rawarawa ni kosipeli, bulataka na bula savasava, rokova na Vosa ni Vuku, qarava na noda itavi ena matabete kei na itavi tale eso, e sega ni dodonu me da nuiqawaqawa tiko. Na Vosa ni Vuku e idola ni bulabula vakayalo kei na ivakatakila. Levea na ti, kofi, alakaolo, tavako, kei na waigaga.
E rawa ni da bula ena vanua eda gadreva, ka da cakava na kena vinaka duadua eda rawata me da bula kina, me rawarawa tu ga se vutuniyau. Eda galala me da cakava na veika ga eda vinakata ena noda bula, vakadeitaka na Nona veivakadonui se na nona kauwai o Koya sa Cecere Sara, ka yalodei ena veidusimaki vakayalo e veigauna.
Na iteki yadua e idrodro, ivakaruru ka ivakarau. Sa tu ena iteki na veika kece e gadrevi me baleta na nodra vakabulai kei na nodra vakacerecerei o ira kece era curuma yani na kena veiqaravi, ka ra sa voleka sara yani na valetabu.
E sega ni cava rawa na veisaqasaqa. Eda sa dau vakadewataki ka nanumi cala o keda ena keda itukutuku, eso e ca ka veisaqasaqa sara kei na ivakavuvuli kei Jisu Karisito kei na Nona kosipeli. Ena so na gauna, ko ira na iliuliu vakalotu, ko ira sara mada ga na isoqosoqo lotu eso, era saqati keda. Era cakava na veika eda sega ni dau cakava. Eda sega ni dau veidusi se veivakasewasewani vei ira na tani me vaka era dau cakava vei keda.
Ena gauna sara ga oqo eso na italanoa tawamacala era vakadewataki mai ka talevi tale ena vuqa na gauna ka ra sa vakabauti. E dua vei ira oqori o ira na Momani era vakaileu.
Ena vica na yabaki sa oti au a tiko ena dua na bose ena dua na koronivuli levu mai Oregon. Era tiko kina e dua na bisopi ni Katolika, e dua na rapai, e dua na italatala ni Esikopalani, dua na italatala ni Evangelist, kei na dua na iliuliu vakalotu ni Unitarian, kei au.
A veisureti ki na dua na ikatalau na peresitedi ni koronivuli, o Dr Bennett. E taroga e dua vei ira se na ikavica ni watiqu au kauta yani. Au tukuna vei ira ni dua ga na watiqu. Ena dua na sekodi, au nanuma ni nakiti meu vakamaduataki. Qai dua e taroga na bisopi ni Katolika se kauta mai na watina.
Na ikarua ni taro e taroga mai o Dr. Bennett vei au: “E dina beka ni ra vakaileu na Momani?”
Au matadredredre ka kaya, “Au seruta na uluqu, me kakua ni laurai.”
E biuta e uluna na ligana O Dr. Bennett, ka sa cou sara tu ga vakadua na uluna, ka kaya, “Dou na sega ni rawa ni tukuna niu Momani!”
E matalia duadua, ni o ira ga na tamata vuku era kaya tiko ni da sega ni Lotu Vakarisito. E tukuna tiko oqori ni lailai sara se sega sara ga ni dua na ka era kila me baleti keda. Sa dina sara na ivakavuvuli ni da na sega ni rawa ni laveti keda cake ena noda vakalailaitaki ira na kena vo.
Eso era nanuma ni veivakatagedegede cecere ena tarova na tubu. E kena veibasai sara ga. Na ivakatagedegede cecere e makeneta. Eda luvena kece na Kalou, ka na dreti keda na dina kei na vinaka.
Eda sotava na bolebole ni susuga cake na veimatavuvale e vuravura ena o loaloa ni ca. Eso na noda lewenilotu era veilecayaki ka so na gauna era vakataroga: E tiko beka e dua na vanua me da dro kina mai na veika kecega oqo? E tiko beka e dua na koro se dua na yasana se dua na matanitu e taqomaki vinaka, ka na vakarurugi kina e dua? Na kena isau vakararaba e sega. Na idrodro kei na ivakaruru e tu ena vanua era tiko kina na noda lewenilotu.
E parofisaitaka na iVola i Momani, “Io sa na qai tekivu na cakacaka i Tamaqu ena veimatanitu, ia ena vakarautaki na sala me ra soqoni vata tale kina na nona tamata ki na vanua era sa taukena” (3 Nifai 21:28).
O ira era lako mai vuravura ki na Lotu, era muria na ivunau, rokova na matabete, ka yaco me ra bulabula kina, era sa kunea na ivakaruru.
Ena vica na macawa sa oti ena dua na neimami bose, a taleva lesu kina vei keimami o Elder Robert C. Oaks, e dua vei ira na Vitu na Peresitedi ni Vitusagavulu (e dua na jenarali va na kalokalo vakacegu ka a komada ni mataivalu waqavuka ni NATO e Lomai Iurope), me baleta e dua na veidinadinati ka ra sainitaka e 10 na matanitu ena manuwa na Missouri ena Toba ko Tokio ena ika 2 ni Sepiteba, 1945, a mudu kina na iKarua ni iValu Levu. Eso vei keimami, keimami tu mai Esia ena gauna ko ya. E kaya ko Elder (Jenarali) Oaks, “Au sega mada ga ni rawa ni vakasamataka e dua na ituvaki ena gauna oqo me rawa ni yaco kina e dua na bose vakaoqo se sainitaki kina e dua na veidinadinati vakaoqo me mudu kina na ivalu vakabatikadi kei na ca eda vakaitavi kina. E sega ni mataqali ivalu vakaoqori.”
Me da kakua ni rere, ena vuravura ka na sega ni oti kina na veivala. Na ivalu ni veisaqasaqa ka a parofisaitaki ena ivakatakila sa tomani tiko nikua. Me da marau ka vinaka tikoga. Me da kakua ni rere. Na rere e veibasai ni vakabauta.
Eda kila ni noda bulabula ena Lotu e conaki koto ena matavuvale. Ena veivanua cava ga era tu kina na lewenilotu e vuravura, sa dodonu me ra tauyavutaka e dua na matavuvale me ra na kidavaki ka vakamareqeti kina na gone ni ra “isolisoli ni Kalou” (Same 127:3). Na matavuvale ni Yalododonu Edaidai bula kilikili e ivakarau ki vuravura.
E sega walega ni da bula ena ivakatagedegede cecere duadua, ia oi keda yadua me da ivakarau, me da dua na idrodro, ka ivakaruru. Me “caudre vakakina na [noda] rarama e matadra na tamata me ra raica na [noda] cakacaka vinaka, ka vakarokorokotaka na Tamada sa tiko mai lomalagi” (Maciu 5:16; raica talega 3 Nifai 12:16).
Na nodra bolebole kei na nodra sasaga na veitabatamata sa sivi yani sa kauta mai vei keda ena noda gauna na taucoko ni kosipeli i Jisu Karisito, na dodonu me qaravi kina na veika kece. E yaco vata kece mai ena itabagauna oqo ni taucoko ni gauna ka na vakataucokotaki kina na veika kece ka vakarautaki na vuravura me baleta na nona lako mai na Turaga.
Eda tiki ni cakacaka oqo me vakataki ira na turaga o ya ka ra a sereka na itavoi dromodromo mai na ititoko nei Willard Richards ka siro yani mai na Ensign Peak. E cecebuya tu na itavoi, ka tukuna na vakasoqoni levu ka sa parofisaitaki tu ena ivolanikalou makawa kei na kena ena gauna oqo.
Eda tukuna na Lotu me noda ivakaruru, noda idrodro. E tu ena Lotu na veitaqomaki kei na veimaroroi. E conaki ena kosipeli i Jisu Karisito. Era vulica na Yalododonu Edaidai me ra rai vei ira me ra raica na kaukauwa veisereki ni iVakabula ni kawatamata. Na ivakavuvuli ni kosipeli ka vakavuvulitaki ena Lotu ka vulici mai na ivolanikalou sa yaco me idusidusi vei keda yadua kei na noda matavuvale.
Eda kila ni veivuvale eda tauyavutaka, kei na nodra na noda kawa, ena ivakaruru ka tukuni ena ivakatakila—na “rarama,” na “ivakarau,” na “ivakatakilakila” ki na veimatanitu kecega, ka “ivakaruru” mai na cava (raica V&V 115:5–6; Aisea 11:12; 2 Nifai 21:12).
Na ivakatakilakila me da vakasoqoni kina o keda kece sai Jisu Karisito na Luve ni Kalou, na Le Duabau ga nei Tamana, o koya e Nona na Lotu oqo, na yacana eda sa taura kei na nona dodonu eda kauta.
Eda rai ki liu ena vakabauta. Eda sa raica e vuqa na veika ena noda gauna ni bula ka na yaco e vuqa sara na ka ena gadrevi kina na noda yaloqaqa ka vakalevutaka na noda vakabauta. Me da “reki, ka marau vakalevu: ni sa levu na kena isau vei [keda] mai lomalagi” (Maciu 5:12).
Dau taqomaka ena lomasoli na itukutuku ni Lotu, ka kakua ni “maduataka na itukutuku vinaka i [Jisu] Karisito ni sai koya oqo na kaukauwa ni Kalou me vakabulai kina ko ira yadua era sa vakabauta” (Roma 1:16). Taqomaka ena yaloda taucoko na itukutuku ni Lotu.
Eda na sotava na bolebole, ni da sega ni rawa ni levea. Ka vakavuvulitaka na kosipeli i Jisu Karisito, ka vakavuvulitaki Koya ni noda iVakabula, ka noda iVakaruru, na noda Dauveivueti.
Kevaka a rauta me ivakatakilakila ki vuravura e dua na itavoi dromodromo, sa na rawa vei ira na tagane walega ka tu vei ira na matabete kei na yalewa walega kei ira na gone walega ena veimatavuvale walega, ka ra bulataka na kosipeli ena kena vinaka duadua era rawata e vuravura raraba, me ra caudre yani ka yaco me ivakarau, me idrodro, ka ivakaruru mai na veika cava ga ena sovaraki mai ki vuravura.
“Ia eda sa tukuni Karisito ka rekitaki Karisito, ka vunautaki Karisito ka parofisaitaki Karisito; ia eda sa vola na ka sa vakatakilai vei keda, me ra kila kina na noda kawa na sala me bokoci kina na nodra ivalavala ca” (2 Nifai 25:26).
Ena vuavuaivinaka na Lotu oqo. Ena ia tikoga. Au vakadeitaka na veika oqo. Au wasea na ivakadinadina oqo ena yaca i Jisu Karisito, emeni.