Makahuluganon nga Pagtudlo sa Panimalay

Ni Darren E. Schmidt

Upat ka mga paagi unsaon nato pagtudlo ang atong mga anak sa importanting mga leksyon sa kinabuhi.

Ang pagpahimulos sa nindot nga mga higayon sa pagtudlo sa among walo ka mga anak nahimong mahagiton ug magantihon. Apan ang pagkasayud nga “ang panimalay mao ang una ug ang labing epektibo nga dapit alang sa mga bata nga magkat-on sa mga leksyon sa kinabuhi,”¹ ang akong asawa ug ako naningkamot pag-ayo sa pagtabang sa among mga anak nga makakat-on niadto nga mga leksyon. Ania ang pipila ka mga baruganan nga nakatabang pag-ayo kanamo.

Pagbuhat sa Pinakamaayo nga mga Butang

Sa dihang ang among mga anak mas naapil sa mga kalihokan, ang pagprayoridad nahimong mas gikinahanglan. Si Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipahinumdom kanato nga “tungod lamang kay ang usa ka butang maayo kini dili igo nga rason sa pagbuhat niini. … Pipila sa mga butang mas maayo kay sa maayo, og kini mao ang mga butang nga nagkinahanglan nga unang hatagan og pagtagad sa atong mga kinabuhi.” Siya midugang sa pag-ingon: “Ang mga ginikanan kinahanglang molihok sa pagbilin og panahon alang sa pag-ampo sa pamilya, pagtuon sa kasulatan sa pamilya, family home evening, ug ubang bililhon nga panag-uban ug tinagsa ang oras kada bata nga mobugkos sa pamilya nga maghiusa ug motabang sa mga anak sa pagmahal sa mga butang nga adunay mahangturong bili. Ang mga ginikanan kinahanglang motudlo sa pag-una sa ebanghelyo pinaagi sa unsay ilang gibuhat uban sa ilang mga anak.”²

Kini napamatud-an nga maayong tambag alang sa among pamilya. Sa dihang ang akong asawa ug ako midesisyon nga ang mga kalihokan sa among mga anak diha sa gawas usa ka butang nga angayang pamalandungan ug paga-ampoan, pipila sa mga butang nga among gihunahuna nga importante nahimong dili diay kinahanglanon. Hilabihan kong natingala sa dihang gipangutana nako ang among mga anak kon gusto ba nila nga moapil sa basketball team nga ako ang ilang coach. Ang ilang tubag kay, “Dili tingali ko,” uban sa, “Pa, aduna kitay basketbolan sa atubangan sa atong balay, ug ganahan ming modula uban nimo ug kita makigdula sa atong mga silingan. Mas naa namo ang bola!”

Pagtuon ug Pagsunod sa mga Kasulatan

Adunay dakong kalainan tali sa pagbasa sa mga kasulatan ug sa pagtuon niini. Ang propeta sa karaan nga si Josue mitudlo nga ang kalampusan sa pagtuon sa mga kasulatan mahitabo kon kita “magpalandong niana sa adlaw ug sa gabii” ug sa “pagbuhat sumala sa tanan nga gisulat dinha” (Josue 1:8; emphasis gidugang). Atol sa among pagtuon sa kasulatan sa pamilya, kami nagmalampuson pag-ayo kon among gahinan og panahon ang among mga anak sa pagpamalandong og piho nga mga pangutana ug dayon sa pagdapit kanila sa “pagbuhat sumala sa tanan nga gisulat.”

Usa ka gabii kami nangaon og lamiang pagkaon sa gawas ug nagbasa sa Basahon ni Mormon kabahin sa pagkalaglag sa mga Nephite. Mibati ko sa pagpangutana sa akong mga anak ngano kaha ang mga Nephite nahimong hilabihan kadautan. Ang sayis anyos nga si Celeste miingon nga ang mga Nephite ug Lamanite mihunong sa ilang inadlaw nga mga pag-ampo. Kaming tanan miuyon nga ang paglaglag sa mga Nephite nagsugod sa pagkalimot sa pag-ampo ug uban pang susamang gagmay nga mga butang. Nianang higayona, nakahunahuna ko sa pagdapit sa akong mga anak sa pag-ampo nga mas mahunahunaon ug kinasingkasing.

Pagkasunod adlaw nangutana ko kanila kon kumusta ang ilang mga pag-ampo. Kini nakahatag kanila og oportunidad sa pagpakigbahin sa ilang mga kasinatian ug nakahatag kanako og oportunidad nga padayon nakong ikapaambit ang pagpamatuod kabahin sa pag-ampo. Dili tanang kasinatian sa pagtuon sa kasulatan sa pamilya nindot sama niini, apan kon kami adunay mga diskusyon ug mga pagdapit sa pagbuhat isip kabahin sa among pagtuon, ang mga kasulatan nahimong mas makahuluganon.

Pagtabang sa mga Bata nga Mahimong Responsable

Kami nahimong mas epektibo sa paghatag og mga buluhaton sa among mga anak ug sa pagtugot kanila nga masayran nila ang mga detalye nga sila-sila lang. Kon atong tugutan ang atong mga anak nga moapil ug motabang sa paghimo og mga desisyon sa pamilya, sila mahimong mas aktibo nga mga partisipante. Sila usab makapalambo og pagbati nga nanag-iya ug pagkamay tulubagon ug sa ingon nakakat-on sa “pagbuhat og daghan nga mga butang diha sa ilang kaugalingon nga gawasnon nga kabubut-on, ug magpahinabo sa daghan nga pagkamatarung” (D&P 58:27). Ania ang pipila ka mga butang nga nakatabang sa among mga anak nga mahimong responsable:

Pagtabang kanila sa pag-andam og leksyon, kasulatan, o talento nga ilang gusto para sa family home evening.
Pagtugot kanila sa pagpili og himno aron kantahon sa tanan atol sa pagtuon sa kasulatan sa pamilya ug sa pagdapit sa usa ka bata sa pag-ampo.
Pagtugot kanila sa pagtabang sa pagplano ug mahimong responsable sa usa ka bahin sa pagbiyahe sa pamilya.
Pagpahigayon og family council nga may kalabutan sa panalapi ug patabanga sila sa paghimo og mga desisyon kabahin sa mga palaliton.
Pagtudlo kanila kon unsaon pagbuhat ang usa ka piho nga trabaho ug sila ang tigdumala nianang trabahoa sa usa ka semana.
Paghimo og binulan nga proyekto sa pamilya sa pagserbisyo ug sila ang padesisyona kon kinsang pamilya ang tabangan.
Papuli-puliha sila sa pagpili og usa ka tawo nga bisitahon sa usa ka Dominggo.
Papilia sila og usa ka kalihokan sa pamilya sa piho nga gabii atol sa bulan.

Paggiya Kanila

May mga higayon nga ang akong asawa ug ako mibati nga sama sa mga tigbantay og karnero nga nagtapok sa among mga anak para sa pag-ampo o sa pagtuon sa kasulatan. May mga higayon usab nga gibati namo ang maayong pagbati samtang kami matinud-anong naggiya ug nag-amuma sa among gamay nga pundok. Kon kami dili magmabinantayon, dili namo mabantayan kining mga higayon sa paggiya.

Usa niining higayon nahitabo samtang nagpakatulog ko sa among mga anak sa ilang higdaanan. Usa sa akong anak nga lalaki nangutana, “Pa, unsay makatintal nimo?”

Nakurat ko sa pangutana.

Dayon siya miingon, “Naghisgot kami kon unsa ang makatintal nato, ug naghunahuna kami kon unsa ang makatintal nimo.”

Nasayud ko nga kini mao ang labing maayo nga higayon sa pagtudlo kanila, apan gikapoy ko sa daghan kaayong gitrabaho. Wala kaayo ko maganahi nga makig-istorya og seryoso ngadto sa duha nako ka anak nga lalaki kay gabii na kaayo, ilabi na kay ting-eskwela.

Apan nahinumdumam nako ang istorya sa Manluluwas diha sa atabay. Gani human og lakaw og 30 ka milya (48 km) o sobra pa, Siya migahin og panahon sa pagtudlo sa usa ka babaye nga taga-Samaria (tan-awa sa Juan 4). Mihukom ko nga tingali mao kini ang usa niadtong mga higayon diha sa “atabay”, busa milingkod ko ug nangutana kanila kon sila ba naghunahuna nga sala kon tintalon. Adunay taas nga kahilum, ug dayon nagsugod mi sa pag-istoryahanay ug pagpaminaw sa usag usa. Gitudloan nako sila kabahin sa pagtintal ni Satanas sa Manluluwas (tan-awa sa Mateo 4) ug mipamatuod kanila sa mga panalangin sa pagbuntog sa tintasyon.

Usa kadto sa espesyal nga higayon isip usa ka ginikanan. Nakatulog mi nga ulahi na kay sa sagad, apan ang hingpit nga kalipay nga akong nabati angay ra sa sakripisyo nga kulang og katulog.

“Usa sa atong mga dinalian nga oportunidad mao ang pagtubag sa bata kon siya matinguhaong nangutana, hinumdumi nga dili sila kanunay mangutana, nga dili sila kanunay matudloan, nga dili sila kanunay maminaw,” mitudlo si Elder Richard L. Evans (1906–71) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles. “Ug sa kasagaran mag-agad kita sa ilang mga kahimtang, ug sa ilang panahon, ug dili kanunay sa atong mga kahimtang, ug sa atong panahon. … Kon ilang makita nga sila makasalig kanato sa ilang ginagmay nga mga pangutana, sa dili madugay sila mosalig kanato sa ilang mas lawom nga mga pangutana.”³

Pinili ug Gitabangan sa Ginoo

Ang responsibilidad sa pag-amuma sa mga anak sa Dios bug-at kaayo. Kon mobati ko nga dili takus isip usa ka ginikanan, pahinumduman nako ang akong kaugalingon sa usa ka butang nga gisulti ni Elder Neal A. Maxwell (1926–2004) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles: “Ang sama nga Dios nga mipahimutang nianang bitoon sa tukma nga kahimtang sa liboang katuigan sa wala pa kini makita sa Bethlehem sa pagsaulog sa pagkatawo sa Bata ang naghatag og samang atensyon sa paghan-ay kanatong tanan sa tukma nga tawhanong kahimtang aron kita, kon atong itugot, mopahayag sa atong tagsa-tagsa nga kinabuhi, aron ang atong kahayag dili lang mogiya sa uban apan mopainit usab kanila.”⁴

Kini nga pahayag makapadasig kanako kon mawad-an ko og kadasig. Kini nakahatag sa akong asawa ug kanako og kaisug sa among mga abilidad isip mga ginikanan, nasayud nga ang among mga anak gipahimutang sa among “orbit” alang sa usa ka katuyoan ug nga ang Langitnong Amahan misalig kanamo.

Unta Iyang panalanginan ang inyong pamilya samtang kamo dungan nga magkat-on sa ebanghelyo, magtabang sa inyong mga anak nga mahimong responsible, ug mopahimulos niadtong nindot nga mga higayon sa pagtudlo.

Ang Nawala nga Karnero, ni Del Parson