Mau hōho’a nō te fa’aro’o
Bob ’e Lori Thurston
’Ua tāvini rāua i roto i te misiōni nō Cambodia Phnom Penh
« I te tō māua ’itera’a ē, ’ua pi’ihia māua e tāvini i te misiōni nō Cambodia Phnom Penh, ’ua ta’i roa māua. ’Ua ’ana’anatae roa māua ! » ’Ua parau te taea’e Bob Thurston. « ’Aita māua i mana’o ia Cambodia, ’auē rā tao’a hōro’a ! ’Auē ïa ha’amaita’ira’a ! » ’Ua parau te tuahine Thurston.
E tā’amura’a ta’a ’ē tō Thurston mā ’e te nūna’a nō Cambodia. « ’Ua here māua ia rātou, ’e ’ua putapū ato’a mai māua i tō rātou here ia māua », ’ua nā ’ō te tuahine Thurston. « ’Ua fa’a’ite mai te nūna’a nō Cambodia i te hāmani maita’i rahi ia māua. »
I roto i te mau hōpoi’a nā rāua i roto i tā rāua misiōni, e mea poihere nā Thurston mā te mau taime hāhaerera’a i te mau melo i tō rātou fare.
Tē ha’amana’o nei te tuahine Thurston i te hi’ora’a i te feiā tāna i tāvini i Cambodia ’a mana’o ai : « E tīa’i maoro noa vau ’ia ’ite ia ’oe i muri mai i teie orara’a, ’ei reira e noa’a ai iā’u ’ia parau ia ’outou i tō’u mau mana’o ato’a ia ’oe ’e tō’u here ia ’oe. »
I roto i tā rāua misiōni mātāmua, ’ua ha’api’i mai ’o Bob ’e Lori Thurston ē e ti’a te aupura’a mau e tupu noa atu ā te fifi nō te reo ’e te peu tumu, inaha e tamari’i ana’e tātou nā te Atua.
Leslie Nilsson, taʼata pata hōhoʼa
Bob :
Hou māua Lori ’a fa’aipoipo ai, ’ua paraparau māua nō te haerera’a e tāvini i te hō’ē misiōni ’ia haere māua i te tau fa’afa’aeara’a. Māua to’opiti tei tāvini i te hō’ē misiōni. ’Ua tāvini Lori i Kobe, i Tāpōnē, ’e ’ua tāvini au i Brisbane, i Auterāria. I te pirira’a atu māua i te tau fa’afa’aeara’a, ’ua parau māua i tā māua mau tamari’i ’ua hina’aro māua e tāvini e rave rahi misiōni.
’Ua fāna’o māua i te haerera’a e mea ’āpī noa ā māua. I te fa’aro’ora’a māua ē, ’aita i roa’a i te tahi nau ta’ata fa’aipoipo ’ia haere e tāvini i te tahi mau vāhi mai te mau fenua veve nō tō rātou ea ’e te tahi ato’a mau fifi, ’ua mana’o māua : « ’Aita ā tō māua 60 matahiti. E ea maita’i tō māua, teie māua nei ! »
’Ua haere au i tā’u tau fa’afa’aeara’a e piti noa mahana i muri mai i tō’u 56 matahiti. ’Ua fāri’i māua i tā māua pi’ira’a misiōni, tē rave noa ra vau i te ’ohipa. I te ’īritira’a māua i tā māua pi’ira’a ’e tō māua ’itera’a ē, ’ua pi’ihia māua e tāvini i te misiōni nō Cambodia Phnom Penh, ’ua ta’i roa māua. ’Ua ’ana’anatae roa māua.
Lori :
’Aita māua i mana’o roa ia Cambodia. ’Ua mana’o roa vau e haere māua i ’Āfirita ’aore rā te tahi vāhi mai te reira. ’Ua ha’amata māua i te feruri : « Terā ïa, e aha te ’ohipa i mua ia māua ? » ’Aita māua i mana’o ia Cambodia, ’auē rā tao’a hōro’a ! ’Auē ïa ha’amaita’ira’a ! E mea māramarama a’e te Fatu ia māua. ’Ua tono ’oia ia māua i te vāhi tītauhia ia māua ’ia haere.
’Ua tāvini māua i te misiōni tauturura’a i te ao nei. ’Ua ’ohipa māua i ni’a i te tahi mau ’ōpuara’a a te fa’anahora’a LDS Charities, ’ua fa’a’ī māua i te parau fa’a’ite ’e ’ua ani i te tahi mau ’ōpuara’a ’āpī. ’Ua hi’opo’a ato’a māua i te mau ’ōpuara’a tahito mai te mau ’āpo’o pape tei ’ōhia piti matahiti i ma’iri. ’Ua riro ato’a māua i te tāvinira’a i te tahi atu mau rāve’a.
’Ua haere māua i te mau ’āmuira’a titi ’e mata’eina’a nō tē tauturu i te ha’api’ipi’ira’a i te mau feiā fa’atere ’e te mau misiōnare, ’ua tere hi’opo’a māua i te mau fare a te mau misiōnare ’e ’ua hāhaere ato’a i te mau melo i tō rātou fare. ’Ua rau te mau mea tā māua i rave nō te tauturura’a i te terera’a maita’i o te misiōni.
’Aita e piti mahana hō’ē ā ’ohipa. I te tahi mau mahana tei te fenua ’aihere mātou, te pape ’aore rā te vari i ni’a roa i te turi ’āvae. I te tahi atu mau mahana, e fa’aea māua i te piha tōro’a o te misiōni. Nā muri i nā misiōnare nō te ’ohipa ha’apararera’a parau, ’ua haere mātou i te fa’aterera’a hau nō te mau ha’apa’ora’a ’e’ē ’e te mau ha’apa’ora’a fa’aro’o. I Cambodia, e ’ere te parau nō te mau ha’apa’ora’a ’e’ē i te parau ’ino. ’O te fa’aro’o Buddha te ha’apa’ora’a mana—’e te tahi mau pu’era’a, e ha’apa’ora’a ’e’ē ïa. ’Ua haere mātou i te fa’aterera’a hau nō tē tauturu i te ha’amau i te parau ē, e fa’anahora’a maita’i Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a Nei ’e e nehenehe e ti’aturihia.
’Ua ha’amau mātou i te hō’ē aura’a au ’e rātou, ’e ’oi’oi roa rātou i te pi’ira’a mai nō te tauturu. E pi’i mai rātou ma te parau ē : « ’Ua tupu te vai pu’e ’e ’ua hina’aro mātou i te mā’a nō 200 ’utuāfare tei tauihia te vāhi fa’aeara’a. » I ’ite rātōu ē, e ti’a ’ia tūru’i i ni’a i te ’Ēkālesia nō te noa’a ’oi’oi mai te mau tauiha’a i te vāhi tītauhia te reira, ’e nō te mau mea ’aita tā rātou.
E aha tā māua i ’apo mai i Cambodia ? Te mea tā ’outou e parau mai, ’ua nā roto atu paha māua ! ’Ua pārahi māua i ni’a i te mau tahua ha’eha’a roa—te rahira’a taime e repo ’aore rā e ’ofe—i roto i te mau fare ha’eha’a roa a’e. ’Ua haere ato’a māua i te mau fare aora’i o te mau ti’a nō te fa’aterera’a hau. ’Ua tāvini ato’a ’o Bob i roto i te hō’ē peresideni ’āma’a nō te tahi taime.
Bob :
’Ua pi’i mai te peresideni misiōni iā’u ma te parau ē : « Hey, ’ua hina’aro vau ’ia riro ’oe ’ei tauturu piti i roto i te ’āma’a. » Hō’ē matahiti ’e te ’āfa i muri mai, tei roto vau i te piha tā’atira’a o te hiero nō te Hiero nō Hong Kong (Taina), māua te peresideni ’āma’a. Tē nā roto ra ’oia i te hiero nō te taime mātāmua ! ’Ua fa’aherehere tōna ’utuāfare i te moni ’e e hitu tāmatara’a nō te haere i te hiero, ’ua tupu rā te tahi ’ati ’aore rā ’ua ma’ihia rātou. ’Ua tupu noa mai te hō’ē mea. Hitu matahiti i muri mai, e 40 tara noa tā rātou i fa’aherehere.
E toru taime i roto i tā māua misiōni, māua i te tauturura’a i te feiā mo’a i Cambodia ’ia haere i te hiero. ’Ua rave māua e rave rahi mau peresideni ’āma’a tei rave noa na te mau uiuira’a nō te hiero ’aita rā rātou iho i haere a’enei i te hiero. Teie ri’i a’e i Cambodia, tē tauturu nei nā ta’ata fa’aipoipo i teie mau ’utuāfare i ni’a i tō rātou tere i te hiero. Tītauhia te tahi ta’ata i pīha’i iho ia rātou nō te mea ’aita rātou i rave a’enei i te manureva. E rave rahi ’aita i nā ni’a a’enei i te pere’o’o mata’eina’a ! ’E tītauhia ’ia reva rātou i Hong Kong ’e ’ia haere i te hiero. E mea fifi nā rātou ’ia rave i te reira ’o rātou ana’e. Tē māuruuru nei mātou i te ’Āfata moni tauturu nō te feiā haere hiero tei tauturu mai e ha’apa’o ia rātou.
Lori :
E nehenehe te rirora’a ’ei melo nō te ’Ēkālesia i Cambodia ’ei ’ohipa fifi mau. I Cambodia, ’aita terā ferurira’a i te Sābati. Te mau ta’ata ato’a e haere mai i te purera’a, tītauhia ia rātou ’ia fa’atusia nō te haere mai.
’Oia ato’a, i Cambodia e ono i ni’a i te hānere e mahometa ’e e piti noa i ni’a i te hānere e keresetiano—te toe’a e fa’aro’o Buddha ana’e tō rātou. E mea fifi mau te tauira’a mai te orara’a fa’aro’o Buddha i te orara’a fa’aro’o keresetiano. Tē ’ere nei vetahi i te ’ohipa, ’e nō te rahira’a o te taime, e ’apehia rātou e te mau ta’ata i reira.
E fifi rahi ato’a te tuha’a ’ahuru. I te mau po’ipo’i ato’a, e haere mai te mau mōnahi nō tē ani i te tahi ma’a raiti ’aore rā i te tahi ma’a moni, ’e ’ua mātau roa te ta’ata i te reira. Nō te rave rā i te tahi tuha’a o tā ’oe moni ’ohipa nō te ’aufau i te tuha’a ’ahuru, e fifi rahi ïa.
E rave rahi tei pe’ape’a roa i roto i tō rātou orara’a. Nō te Khmer Rouge, te fa’aterera’a communiste tei fa’atere ia Cambodia i te hope’a o te mau matahiti 70, te mau ta’ata ato’a tei hau i te 40 matahiti, e ’ā’amu ri’ari’a tōna. ’Aita vau i fārerei i te hō’ē ta’ata ’aita i māuiui i te reira. Nō te mau ta’ata ato’a, e mau melo o te ’utuāfare tei ha’apohehia. Noa atu ā ’ua nā roto rātou i te mau ’ohipa ri’ari’a, ’ua māere roa vau i te huru rātou i te ’ōteo-fa’ahou-ra’a mai, tō rātou hina’aro ’ia tāmata noa. I muri rā i tō rātou pūai nō te ’ōteo-fa’ahou-ra’a, e rave rahi e mea iti tō rātou hi’ora’a tāna ia rātou iho. E rave rahi e mana’o ra ē, e ’ere rātou i te mea faufa’a ’aore rā i te mea maita’i nō te hō’ē mea.
E mea fa’ahiahia te hi’ora’a nāhea te ’evanelia a Iesu Mesia i te tauturura’a ia rātou ’ia puā mai. ’Ia ’ite rātou ē, hau atu i te rirora’a ’ei ta’ata fa’ahiahia, e tamari’i ato’a rātou nā te Atua, e nā ’ō mai rātou : « Pāpū ? I teienei e ’ohipa tā’u e nehenehe e tauturu atu ».
E riro mau te ’Ēkālesia i te puā i Cambodia. E mau ta’ata fa’ahiahia tei arata’ihia i roto i te ’Ēkālesia. E mau pionie te feiā mo’a i reira, ’e rātou e fāri’i mau nei i te ’evanelia, e mea ha’amaita’ihia rātou e rave rahi huru maoti tō rātou ’itera’a i te parau nō te Fa’aora. E mea fa’ahiahia mau.
E rave rahi melo ’e te mau pāroita pūai ’ati a’e i te hō’ē vāhi tei pi’ihia « Te mou’a pehu », e vāhi fa’aru’era’a pehu i reira te mau ta’ata e ora ra. Te mau melo i reira, e mau feiā ’ohi pehu ’e te putu pehu. E noa’a tā rātou moni nā roto i te ha’amaita’ira’a i te ’ūrina ’e te aluminium tā rātou e ’ite ra i ni’a i te fa’aru’era’a pehu. Tē ora ra rātou i roto i te tahi mau fare na’ina’i tā māua i haere atu e rave rahi taime.
Bob :
I te hō’ē mahana, ’ua fa’aro’o māua i te hō’ē pehe pūai, ’ua ’ite ihora māua i te hō’ē pūhapa tē fa’ati’ahia ra. I Cambodia, te aura’a nō te reira, ’oia ho’i, ’ua fa’aipoipo te hō’ē ta’ata ’aore rā ’ua pohe.
Lori :
’Ua fa’aro’o ihora māua ē, ’ua pohe te metua vahine e pae ’aore rā e ono tamari’i. ʼAita e tāne fa’aipoipo. Nō ara noa mai ra te mau tamari’i, ’ite a’era rātou ē, ’ua fa’aru’e mai tō rātou māmā.
Tē ta’i ra hō’ē o te mau tamāhine. ’Ua parau mai te hō’ē huri parau ē, tē nā ’ō ra ’oia : « ’O vau te matahiapo. E teie tō’u mau taea’e ’e mau tuahine. ’Aita vau i ’ite e aha tē rave ».
’Ua haru noa mai au iāna i roto i tō’u nā rima. Nāhea pa’i e ’ore ai ? Nō mo’e noa iho nei tōna metua vahine. ’Ua paraparau peretāne atu vau iāna i te nā-’ō-ra’a : « ’Ua ’ite au ē, ’aita ’oe e ta’a ra iā’u, tē parau atu nei rā vau ia ’oe, e ’ite fa’ahou ’oe i tō ’oe metua vahine. E ’āfaro mai te mau mea. E’ita ’oe e vaiiho-’ōtahi-noa-hia.
E rave rahi ho’i mau ’ohipa mai te reira tei fa’atupu nō māua i te tā’amura’a ta’a ’ē ’e te nūna’a nō Cambodia.
’Ua putapū ato’a mai māua i tō rātou here ia māua. ’Ua fa’a’ite mai te nūna’a nō Cambodia i te hāmani maita’i rahi ia māua. ’Ua here māua ia rātou nō te mea e mau tamari’i rātou nā te Atua. E mau taea’e ’e e mau tuahine rātou nō māua.
I mua i te tahi mau ta’ata, tē ha’amana’o ra vau i te mana’ora’a : « E tīa’i maoro noa vau ’ia ’ite ia ’oe i muri mai i teie orara’a, ’ei reira e noa’a ai iā’u ’ia parau ia ’outou i tō’u mau mana’o ato’a ia ’oe ’e tō’u here ia ’oe, ’e tō’u fa’ahiahia ia ’oe, e’ita ho’i tā’u e nehenehe e parau i teienei. »
’Ua ha’amaita’i tā māua misiōni ia māua e rave rahi huru. Tē parau nei vetahi ē : « ’Aita vau i ’ite e nehenehe ānei tā’u e tāvini i te hō’ē misiōni. E’ita e haere iā’u ’ia vaiiho i ta’u mau mo’otua ». E pae tā māua mo’otua tamāroa tā māua i vaiiho, e pae, e maha, e toru, e piti ’e hō’ē matahiti. E piti mo’otua tamāhine tei fānauhia i te revara’a māua. E fa’aherehere au e piti tāreta i’oa o tā’u misiōni i Cambodia nō te hōro’a i ta’u nā ’aiū tamāhine, ’ia ’ite mai rāua ē, ’aita māmā rū’au i reira nō te mea tē rave ra ’oia i tā te Fatu i hina’aro iāna ’ia rave.
Bob :
E rave rahi rāve’a nō tē tāvini i te Fatu ’ei misiōnare. Tē poihere nei māua i tā Elder JeffreyR. Holland i parau nō ni’a i te mau misiōnare matahiti pa’ari. ’Ua nā ’ō ’oia : « Tē fafau atu nei au ia ’outou ē e rave ’outou i te mau mea nō [tō ’outou ’utuāfare] ’a tāvini ai i te Fatu, i te mau ao hope’a ’ore ra, ’o tē ’ore roa e nehenehe ia ’outou e rave ’āhani e fa’aea ’outou i te fare nō te fa’aea noa i pīha’i iho ia rātou. ’Aita atu ïa e tao’a faufa’a rahi a’e tā te mau metua tupuna e nehenehe e hōro’a i tā rātou mau hua’ai maori rā te ’ohipa ’e te parau ē « i roto i teie ’utuāfare e tāvini matou i te misiōni !’ [« We Are All Enlisted », Liahona, Nov. 2011, 46.] »