Ngaahi Pulusinga Kimuʻá
Ngaahi Maʻuʻanga Tokoní


Ngaahi Maʻuʻanga Tokoní

Fakatau, Fakatau, Fakatau

Taufetongi ʻi hono lau ʻo e meʻa ko ʻení.

TOKOTAHA FAKAMATALÁ: Manatuʻi ʻa Kuame, ʻa e tangata mo e siaine ʻi he vaʻakaú? Naʻá ne fokotuʻu ha pisinisi naʻe ngali ola lelei moʻoni. Pea naʻe ʻiloa ia ko ha tokotaha tuʻuaki lelei. ʻA ia naʻe fenāpasi moʻoni, ko ia?

Naʻá ne ngaohi ʻa e lole siainé pea fakakaukau ke kamata leva. Naʻe ʻalu leva ki he tuliki hala ofi ki hono ʻapí ʻi fai ʻene lelei tahá. Ka naʻe ʻikai afe mai ha taha. Ko e toe lahi ange ʻene feingá, ko e ʻene toe kovi angé ia. Naʻe aʻu ʻo kaila ki he kakaí:

“Hei, ko ha lole lelei ʻeni! ʻOku ifo ʻaupito! Feʻunga tonu mo hoʻo fie maʻú! Sai, fakatau ʻa e taha kau ʻoatu ʻa e ua! Hei. …”

Ka naʻe ʻikai teitei sio ʻa e kakaí ia ki ai. Naʻe mātuʻaki loto-foʻi pea foki ia ʻoku teʻeki hoko ʻa e kai hoʻataá. Ko e hā naʻe fehālaakí?

Naʻe tangutu ʻa Kuame ʻo fakakaukau. Kuo fehālaaki? Naʻe kovi ʻene koloá? Fēfē ʻa e tangata naʻá ne ʻoange ʻa e foʻi fakakaukaú—ko ha tangata loi nai? Peá ne toki manatuʻi leva ʻa e meʻa naʻe talaange ʻe he tangata ko iá fekauʻaki mo ʻene fakatotolo fakamāketi ki he kau fakataú—meʻa naʻa nau saiʻia aí, taimi ʻo e ʻahó, feituʻú, founga ʻenau fakatau mo e ngaahi kaungāmeʻá, —mo e meʻa naʻe mahuʻinga kiate kinautolú! Naʻe fuʻu fie maʻu ʻe Kuame ke ne fakatau atu ʻo ngali ai ia ʻa e meʻa naʻe mahuʻinga tahá—ko hono fakaleleiʻi ha palopalema maʻá e kau fakataú!

Naʻá ne toe kamata foʻou leva pe ko e meʻa ʻeni naʻá ne faí:

—Naʻe tali kae ʻoua kuo hoʻatā mo efiafi ki he taimi naʻe fie maʻu ai ʻa e he kakaí ha kiʻi fakaneifuá.

—Naʻá ne fili ha feituʻu naʻe tokolahi ai ʻa e kakaí.

—Naʻe fakakaukau ke ne tā ha ngaahi fasi mālie ke tohoakiʻi mai e tokangá pea aʻu ʻo hiva—ʻa ia naʻe makehe moʻoni! Naʻe kamata ke malimali ʻa e kakaí.

—Peá ne tufotufa ha lole taʻetotongi ki ha kau fafine naʻe ʻākilotoa ʻe hanau ngaahi kaungāmeʻa—peá ne fehuʻi leʻo lahi ange pe ʻoku nau saiʻia ai. Naʻe ola lelei ia!

ʻI he lahi ange ʻa e fakataú, naʻe fakakaukau leva ke ne kiʻi hikiʻi hake ʻa e mahuʻingá—pea naʻe ʻikai ke lāunga ha taha! Peá ne ʻahiʻahiʻi leva ke fakamaʻamaʻa ʻi he fakatau lahí, ka naʻe holo ai ʻene tupú kae ʻikai lahi ʻa e fakataú, pea taʻofi leva. Naʻá ne toe ʻilo foki ʻi ha founga fakamamahi ʻa e lōloa ʻo e kei lelei ʻa ʻene lolé ʻi he loto ʻaisi fakamokomokó— naʻe ʻikai ke saiʻia ʻa e kau fakataú ʻi he siaine ʻoku moluú!

‘I he’ene foki ki ‘api he pō ko iá, na’e lahi ‘ene ngaahi fakakaukau ki ha ngaahi pousitā tu’uaki ki he “Tangata Fakatau Siaine Hivá.” Te ne lava ‘o fakatau ‘i ha ngaahi paati! Te ne lava ‘o fakatau ‘i ha ngaahi kātoanga! Te ne lava … kae kehe, na’e ki’i ‘ā’āvea ai. Ka ‘okú ke fakatokanga’i ‘a e founga ‘o ‘ene ako ke tānaki atu ‘a e me’a ‘oku mahu’ingá ki he’ene kau fakataú?

Foki ki he peesi 148

Fakamāketí?

Fili ha taha peá ke fakatātaaʻi ʻa e meʻa ko ʻení.

NĀOMI: ʻEi, Malia. Fie afe mai pē ke talaatu ʻemau fiefia ke fakatau fuaʻimoa meia koé. ʻOku faingamālie ange!

MALIA: Mālō, Nāomi! ʻOku mahuʻinga kiate au ke fiefia ʻeku kau fakataú.

NĀOMI: ʻOku fēfē pisinisí?

MALIA: Tui ʻoku sai pē. Kuó u talanoa mo ʻeku kau fakataú—mo ha kau maʻu pisinisi ʻe niʻihi. Pea kuó u ako ha meʻa lahi. Ko hono moʻoní, naʻá ku ʻilo te u lava ʻo fakatau huʻakau mo e fuaʻimoa.

NĀOMI: ʻOku fēfē meʻa ko iá?

MALIA: ʻOku saisai pē. Ka ʻoku ʻikai ke u lava ʻo maʻu ha kakai feʻunga ke nau afe mai. Te ke fie fakatau atu maʻaku?

NĀOMI: ʻIkai! ʻOku tupulaki ʻemau pisinisí pea ʻoku mau fuʻu femoʻuekina. Naʻe ʻi ai haku kaungāmeʻa naʻe tokoni mai ʻi ha ngaahi fakakaukau fakamāketi, pea kuo meimei liunga ua ʻa e fakataú!

MALIA: Fakamāketí?

NĀOMI: ʻIo. Ne mau kamata ʻaki haʻamau fakakaukau lahi ange ki heʻemau kau fakataú mo ha founga ke maʻu ai ha kakai tokolahi ange hangē ko kinautolú. Hili ia pea mau ʻahiʻahiʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi fakakaukaú pea mau maʻu ha tolu naʻe ngāue lelei moʻoni. ʻOku mau kei feinga pē mo ʻahiʻahiʻi.

MALIA: Naʻá ku ʻahiʻahʻi ʻa e taha.

NAOMI: Ko e hā ia?

MALIA: Naʻe hū mai ha tangata ʻo fakalotoʻi au ke u fakatau ha ngaahi kaati pisinisi.

NĀOMI: Naʻe ʻaonga?

MALIA: Hala ʻatā, ka naʻe ʻaonga ia ki he taha naʻá ne fakatau mai ʻa e kātí!

NĀOMI: Fanongo mai, te u lava ʻo tokoni atu ʻi ha ngaahi fakakaukau fakamāketi kapau ʻokú ke fie maʻu … pea he ʻikai ke u fakatau atu ha meʻa kiate koe.

MALIA: Ngali lelei ia!

Foki ki he peesi 152

Kātaki ʻo Fakatau ha Meʻa!

Fili ha taha pea fakatātaaʻi ʻa e meʻa ko ʻení.

TOKOTAHA FAKAMATALÁ: ʻOku haʻu ha taha fakatau kia Malia.

MALIA: [ʻI hʻene fakakaukaú] Kuo faifai pea haʻu ki heni ha taha fakatau. Kātaki ʻo fakatau ha meʻa! Fakamolemole.

SAMUELA: [ʻI heʻene fakakaukaú] ʻOku feinga moʻoni ʻa e fefiné ni ke u fakatau. He ʻikai ke u lava ʻo fakatau pē kae ʻoua ʻe siofi peheʻi au?

MALIA: [ʻI heʻene fakakaukaú] Kātaki ʻo fakatau ʻa e fuaʻimoa ko ʻeé! ʻOku ou fie maʻu paʻanga.

SAMUELA: [ʻI heʻene fakakaukau] ʻOku fakaʻau ke faikehe moʻoni ʻeni. Te u ʻalu au.

MALIA: [ʻI heʻene fakakaukaú] Ko e hā? ʻIkai! Naʻá ku mei maʻu ha paʻanga lelei ai.

[ʻOku kaila leʻo lahi atu] ʻE lava ke u tokoni atu?

SAMUELA: ʻIkai, mālō.

TOKOTAHA FAKAMATALÁ: Toe haʻu ha taha fakatau ʻe taha kia Malia.

LŪSIA: [ʻI heʻene fakakaukaú] Mahalo ʻe maʻu heni ʻa e meʻa ʻoku ou fie maʻú. ʻOku totonu ke u kumi.

MALIA: [ʻI heʻene fakakaukaú] ʻIo, ko e taha fakatau ʻeni ʻe taha. Ngali ʻoku ʻi ai ʻene paʻanga. Kātaki, fakamolemole ʻo fakatau ha faʻahinga meʻa pē.

[Lea leʻo lahi atu] ʻE lava ke u tokoni atu?

LŪSIA: Ko ʻeku sio pē.

MALIA: ʻOkú ke fie maʻu ha fuaʻimoa? Ko e fuaʻimoa ʻeni mei he fangamoa lelei tahá … pea ʻoku ʻi ai foki mo ʻeku huʻakau foʻou.

[ʻI heʻene fakakaukaú] He ʻikai ke ne lava ʻo totongi ʻeni. Mahalo pē te ne fakatau kātoa.

LŪSIA: ʻIkai. ʻOku … ʻikai ko e meʻa ia ʻoku ou kumí.

MALIA: ʻOku toe lahi ʻa e huʻakaú.

LŪSIA: ʻIkai, mālō.

MALIA: ʻOku totonu ke ke fakatau ia. ʻOku kei foʻou mo maʻa pea ko e lelei taha ia ʻi he …

LŪSIA: ʻOku sai pē ia. Mālō pē; te u ʻalu au.

Foki ki he peesi 154

Fehuʻi, Fakafanongo, Fokotuʻu Ange

Fili ha taha pea fakatātaaʻi ʻa e meʻa ko ʻení:

MALIA: Mālō e Lelei, ko Malia au. Ko hai ho hingoá?

SILIVIA: Ko Silivia au.

MALIA: ʻOkú ke ʻi hení koeʻuhí ko e fakamaʻamaʻá? ʻOku mau foaki ha foʻi moa kapau te ke fakatau ʻa e nima!

SILIVIA: ʻIo, mālō.

MALIA: Naʻá ke ʻilo fēfē ʻa e fakamaʻamaʻá?

SILIVIA: Naʻe talamai ʻe hoku kaungāmeʻá. Naʻá ne talamai naʻa mou tufa taʻetotongi ʻa e fuaʻimoá mo e huʻakaú ʻaneafi. Pea naʻá ne pehē ʻoku kei foʻou!

MALIA: Tō-atu. ʻOku ou fiefia heʻene saiʻia aí. ʻOku foʻou mo ifo maʻu pē ʻemau koloá. Ko e fuaʻimoa leva ʻe fiha ʻokú ke fie maʻú?

SILIVIA: Mahalo pē … ko e nima.

MALIA: Sai, tuku ke mau ʻomi ia kia koe. … Ka ne u fakatokangaʻi naʻá ke kiʻi momou. Fakakaukau pe ko e fiha te ke fakataú?

SILIVIA: Ko ia. ʻE hiki mai hoku tuongaʻané ke mau nofo ʻapongipongi. ʻOku ʻikai te u ʻilo pe te u fafangaʻi fēfeeʻi ʻa e taha kotoa. Ka ʻoku ʻikai ke toe ʻi ai haʻane fili.

MALIA: ʻOku mahino. Ka, ʻe tāpuekina koe ʻi hoʻo tokoní. Ko e hā ʻa e meʻakai te ke ʻaí?

SILIVIA: ʻOku ʻikai ke u fakapapauʻi. Naʻá ku pehē ke ngāue ʻaki ʻemau kiʻi paʻanga he pangikeé ke fakatau ha kiki ke ua ʻaki ʻa e fuaʻimoá. ʻE fie maʻu lahi ke u tuhotuhani ia.

MALIA: ʻOku mahino kiate au. ʻOku ʻikai ke mau maʻu ha meʻa feʻunga ki ha kiki lahi, pea ʻoku ou fakaʻaongaʻi pē ʻemau fuaʻimoá. ʻOku ou heu fakataha ia mo e vesitapoló pea tānaki atu ha huʻakau. ʻOku ou maʻu heni ha huʻakau, pea ʻoku maʻu ʻe hoku kaungāmeʻa ʻi he kauhala ʻe tahá ha vesitapolo kei foʻou. Te ke lava ʻo fafanga ha tokolahi ʻaki ha meʻa siʻisiʻi ʻi he founga ko iá. Te ke fie maʻu ha fuaʻimoa mo ha huʻakau lahi ange? ʻOku kiʻi fuʻu lahi … ka ʻoku maʻamaʻa ange ia ʻi he kikí!

SILIVIA: Ko ha fakakaukau lelei ia. Mālō ʻaupito! Toko tahataha ke fafangaʻi! ʻIo, te u fie maʻu ha fuaʻimoa mo ha huʻakau lahi ange.

MALIA: Ki he toko tahatahá, te u fokotuʻu atu ʻa e valu … peá ke kei maʻu pē mo e fuaʻimoa taʻetototngí!

SILIVIA: Mahalo te u toe foki mai pē ʻapongipongi.

MALIA: ʻE sai pē ia. Te u kei ʻi heni pē. Ka, he ʻikai ke ke maʻu ʻa e fuaʻimoa taʻetotongí. ʻE lava ke u faʻo ia ʻi ha kato maʻau?

SILIVIA: ʻIo, ʻokú ke tonu koe. ʻOku ʻaonga lahi. Mālō.

Foki ki he peesi 154

Ngaahi Fakamatalá

Paaki