Pahpa Nohno oh Serih Kan
Sapwellimen Samatail Nanleng pilahn en popohl mahsanihong kumwail duwen ihs komwail oh kahrepen amwail mour.
Riei kempoakepahi lih oko, ia wen kaperen en tiepenehn kapokon lap kapw wet en lih akan en Mwomwohdiso me sounpar waluhkohda. Kitail karongehier padahk kesemwpwal akan sang irail kaun en lih akan oh sang rehn Presiden Henry B. Eyring. Ngei oh Presiden Eyring pereniki doadoahk pahn kaweid en Presiden Russell M. Nelson, oh se kaskasik sapwellime mahsen en kaudiahl me e pahn ketin mahsanih nan sapwellime padahk.
I.
Seri kan wia atail kisakis keieu kesemwpwal sang rehn Koht—atail kapai laud. Ahpw kitail mihmi nan ansou ehu me lih tohto sohte men iang nainiki oh apwaliada serih kan. Me tohto irail me kin kapwandahla arail men pwopwoud lau insenarail kan kin pweida. Irail kan me mihier ni sounpar en pwopwoud nan atail Mwomwohdisoht wie tohtohlahr mwurin sounpar riau koaros, oh nempehn ipwidi en seri ong toweh kan en Mwomwohdisoht wie tikitikla. Nan United States oh ekei wehi teikan sohsohpai wen malaulau en seri kan me pahn laudla pwehn sawas apwalih irail me likeilapalahr kan.1 Pohnangin persent 40 en seri me ipwidi nan United States me arail nohno kan sohte pwopwoud. Seri pwukat kin ahniki kahpwal. Wiepe pwukat uhong mehlel Sapwellimen Sahmo pilahn en komour.
II.
Lih en Souleng en Imwin-rahn akan wehwehkihier me wia nohno men iei arail pwukoa keieu kesemwpwal, arail peren me keieu laud. Presiden Gorden B. Hinckley koasoia: “Lih akan kilangehr arail pweidah kan, me kin keieu kaperen ong irailnan wasahn kouson oh peneinei. Koht ketin podokediengehr lih akan mehkot sarawi ehu me kin kasalehda ni kehlail, ni kisin wekdeklah kan, ni meleilei, ni me mwahu kan, ni mwakelekel, ni mehlel, oh ni limpoak. Soangen wiewia kaselel pwukat koaros kin kasalehda wen mehlel oh me kin wia mehkot keieu kaperenehng pwukoahn nohno men.”
E doulahte mahsani: “Pwukoah keiu laud me lih akan ahniki iei en apwalih, kaskuhlih, oh koangoangoahki seri kan en ahniki mour pwung oh mehlel. Sohte mehkot me kak rasehng pwukoa wet.”2
Nohno kan, oh riei kan, se poakohng kumwail oh dahme kumwail kin wiahng kiht koaros.
Nan padahk kesempwal en pahr 2015 me ketihtihki “Pekpek ohng Riei lih akan,” Presiden Russell M. Nelson koasoia:
“Wein Koht sohte pahn kak unsekla ma sohte lih akan me kin wiahda inou sarawi kan oh momourki, lih akan me kak koasoiki manaman oh mweimwei en Koht!
“Rahnwet, … kitail anahne lih akan me ese wiahda mehkot kesempwal kan en pweida sang ni arail pwoson oh me ahniki eimah en kelehdi wiewia mwahu kan oh peneinei kan nan sampah kasoumwau dipan wet. Kitail anahne lih akan me loaloapwot en apwahpwalih Sapwellimen Koht seri kan ong ni ahl en inou kolahng mour soutuk; lih akan me ese mwomwen alehdi kaudiahl, me wehwehki manaman oh popohl en inou kan en tehnpas sarawi; lih akan me kin ese peki manaman akan en nanleng pwehn doare oh kakehlailih seri oh peneinei kan; lih akan me sohte kin masak padahk.3
Padahk kesemwpwal pwukat kohsang “Peneinei: Kalohk ehu ohng Sampah,” me Mwomwohdiso kopwurupwurdo wet alehdisang kaweid kan en pilahn en komour me wiawidahr mwohn kepikipik en sampah wet.
III.
Met I pahn koasoiheng me pwulopwul kan. Riei peinakapw ko, pwehki amwail wehwehki duwen rongamwahu kopwurupwurdo en Sises Krais, kumwail weksang mehteikan. Amwail marain pahn sewesei kumwail en kak dadaurete oh powehdi kahpwal akan en kekeirdahn mour. Sangete ni amwail tikitik kumwail kin patehng kemwekid kei me sewesedahr amwail koaiek, me iangahki nting, lokaia, oh pilahn. Kumwail eselahr kepwukoah kan oh mwomwen amwail pahn sohpeisang kasongsong kan en likamw, mwalauhn, pirap, de pil doadoahngki mehn kasahliel kan.
Mwomwen amwail weksang mehteikan sansal nan ropirop ehu me pid duwen me pwulopwul kan en Amerika oh palien sarawi me wiawi nan University en North Carolina. Nan wasah kis nan pwuken Charlotte Observer kasalehda me ropirop diarada me irail me pwulopwul kan en Mormon kin kak kakohng en apwali kapwunod kan en me mah sang irail mehn imperail kan. Iren pwuhk wet kaimwsengkihla me “Irail Mormon kan kin kak keisang wiewia suwed kan, mwahu nan sukuhl oh kin ahniki madamadau mwahu ohng ehu rahn.” Emen soun ropirop ko me tuhwongehr pali laud en neitail me pwulopwul kan ahpw koasoia, “Kerenieng wasa koaros me se kilangehr, e sansalehr me: irail Mormon kan me tep.”4
Dahme kumwail kin kakehngki powehdi kahpwal kan? Peinakapw kan, met pwehki kumwail wehwehki Sapwellimen Sahm Nanleng pilahn en popohl soutuk. Met kasalehiong kumwail ihs kumwail oh ia kahrepen amwail mour. Me pwulopwul men me ahniki soangen wehwe wet kin tepin kak apwaliala kahpwal kan oh pilada me pwung. Kumwail ese me Kauno kak sewesei kumwail en kak powehdi kahpwal kan koaros me pahn lelohng kumwail.
Pil ehu kahrepen amwail udahn kesempwal iei kumwail wehwehki me kumwail wia Sapwellimen Sahm Nanleng seri kan me E kin poakoahng. I ese me kumwail ese koul me nda “Dearest Children, God is Near You.” Iet ire keieu en koul me kitail koaros koulkihier oh pil kamehlele:
Seri kesempwal kan, Koht karanih kumwail,
Doandoarei kumwail nihpwong oh ni rahn,
Oh wiahkin uhk Sapwellime oh kapaiukada,
Ma ke pahn nantiheng pilada me pwung.5
Padahk riau me mih nan ireu: Keieu, Samatail Nanleng karanih kitail oh kin sinsilei kitail ni rahn oh nihpwong. Medewe mwahu! Koht poakohng kitail, E karanih kitail, oh E sinsilei kitail. Keriau, E pahn kapai kitailda ma kitail pahn “nantiheng pilada me pwung.” Ia uwen nsenamwahu me e pahn wiahng kitail nan ansoun pwunod oh apwal kan!
Ehng, kumwail peinakapw kan, kumwail kapaidahr oh kumwail inenen mwahu, ahpw kumwail duwehte Sapwellimen Sahm Nanleng seri kan me anahne “nantiheng pilada me pwung.”
Wasaht I kak kiheng kumwail soangen kaweihd tohto, ahpw I pilada ien koasoia soangte riahu.
Keieu en ahi kaweid pahn pid selpohn kan. Sang ni wiepen ropirop ehu me wiawi nan sahpw laud kan kedierekedahr me pali laud en me pwulopwul kan nan United States koasoia me pali laud en arail ansou irail kin wie doadoahngki neirail selpohn kan. Tohtohsang persent 40 kasalehda me irail kin pwunod ma irail kin dohsang neirail selpohn kan.6 Met me inenen rek rehn serepein kan sang pwutak kan. Riei serepein ko—oh pil lih akan—kumwail pahn kapaida ma kumwail pahn katikala amwail doadoahngki selpohn kan.
Keriau en ahi kaweid pil inenen kesempwal. Kadek ohng mehtei kan. Kadek wia ehu mehkot me palilaud en neitail me pwulopwul kan wihwiahier. Ekei irail sang nan wasa teikan kasalehiong kitail ehr ia mwomwe. Kitail aledier sawas sang rehn irail me pwulopwul kan arail kin kadek ohng irail me kin anahne sawas oh limpoak. Ni soahng tohtoh me kumwail kilahr soangen sawaso oh kaseledahr soangen limpoak ohng mehteikan. Se kasik me koaros pahn kak kahlmengih kumwail.
Pil ni ansouohte, kitail ese me kahpwal akan kin kasongosongih kitailen kin sohte ahniki kadek, oh miehte soangen karasaras pwukat me tohtoh, me pil sansal rehn irail seri kan oh me pwulopwul kan. Soangen wiewia tohtoh me kin kasalehda aramas emen eh sohte ahniki kadek me rasohng, tiahk sued, uhpeneh kan, de ehupenehn pwihn ehu pwehn uhwong mehteikan. Soangen karasaras pwukat kin kak kamedekehla mehn impemwail kan de kempoakepahmwail kan. Riei peinakapw kan, e sohte wia kupwuren Kauno kitail en wihwia suwed ehng mehtei kan.
Iet ehu karasaras. Mie pwutak emen, me kohdo kousonla Utah, mehteikan kin kapailoke pwehki e weksang koaros, me ekei pak e kin loakaiahki peihn ah lokaia. E kalokolok pahn pwihn en tiahk suwed kei me lau kahrehieng ah wiahda mehkot me e kohkihla nan imweteng ki erein rahn 70 samwa pwehn awih koasondi en ansou me e pahn pwuralahng nan peihn ah wasa. I sehse dahme nohn kedirapwa me pwulopwul pwukat, me tohto irail wia tohn Souleng en Imwin-rahn akan duwei kumwail, ahpw I kak kilang wahn arail tiahk suwed, rehn emen Sapwellimen Koht seri. Kisin wiewia suwed kan kak kahrehda lepelepen kahpwal laud.
Ni ansou me I rongada soai wet, I karasahieng dahme Presiden Nelson padahngki, nan kapokon en me pwulopwul me ahpwte neko. Pwehn peki rehmwail oh kumwail pwihn pwulopwul teikan en iang sawaskapokonepene mehn Isrehl kan, e koasoia: “Kasalehda amwail weksang mehteikan; Dehr idawehn mour en sampah. Kumwail oh ngei ese me kumwail me pahn wia kamarain pen sampah. Eri, Kauno kupwurki mwomwomwail, ngilemwail, amwail wiewia, oh mwomwen amwail likou en duwehte tohn papah mehlel en Sises Krais.”7
Sounpei en me pwulopwul kan, Presiden Nelson lukei kumwail en dehr mwomwsuwed pene nan pwungamwail. Irail pahn idawehn en Sounkomouro kaweid en ehuieng mehtei kan ni limpoak oh kin ahniki mahk.
Nan ehu kapokon lap, Presiden Gordon B. Hinckley, mahsanihong pali laud en kumwail me ipwidier ansouo me “kumwail inenen wia peinakapw kaselel kei me kin nanantihieng en momourki rongamwahu wet.” E kawehwehda mwomwarail duwehte ei pil pahn kawehweh kumwail:
“Irail kin kadek pene nan pwungarail. Irail kin kakehlail ih emen emen. Irail wia kapai ehu ohng arail pahpa nohno oh nan imwarail kan. Irail pahn wiala lih ekei oh pahn loaloapwoatehng dahme wia mehn kakehlparail.”8
Ni ei wia ladu en Kauno, I ndahiong kumwail peinakapw kan, sampah wet anahnei kumwail oh amwail limpoak. Kadek pene nan pwungamwail. Sises padahkihong kitail en poakpene oh wiahieng mehtei kan dahme kitail men irail en wiahng kitail. Ni atail pahn nantiheng ahniki kadek, kitail pahn karaniala Kauno oh Sapwellime kapai kan.
Riei lih oko, ma kumwail kin iang wia mwekid sohte mwahu, menlau nantiheng en uhdihsang oh sewese mehtei kan en pil uhdi. Met me wia ahi iren kaweid, oh I pwilikihdi rehmwail nin duwen soun papah en Kaun Sises Krais pwehki Sapwellime Ngehn me kaweid kin ie ien ehukihong kumwail ire kesempwal pwukat. I kadehdehki Sises Krais, atail Sounkomour, me ketin padahkihong kitail en kin poakoahng mehteikan duwehte E kin ketin poakoahng kitail. I kapakapki me kitail pahn wia met, ni mwaren Sises Krais, ahmen.