Jolomil ch’utub’aj-ib’
Li yo’onink naq’axok-u
Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2024


13:32

Li yo’onink naq’axok-u

Li yo’onink, a’an jun li maatan yo’yo, ut naniman naq naqakawresi li qapaab’aal chirix li Jesukristo.

Ex was wiitz’in sa’ chixjunil li ruchich’och’, naq natikla anajwan li chaab’il hoonal re li jolomil ch’utub’aj-ib’, ch’olch’o naq li rilob’aal choxa yoo chaq chiqilb’al. Taqab’i xyaab’ xkux li Qaawa’ rik’ineb’ lix moos; taqeek’a xwankil li Santil Musiq’ej re “b’eresink, k’amok b’e, [ut] k’ojob’ank ch’oolej,” ut taakawresiiq li qapaab’aal.

Oxib’ chihab’ chaq anajwan, li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixtikib’ li ch’utub’aj-ib’ rik’in xyeeb’al li aatin a’in: “Li saq ruhil k’utb’esinb’il na’leb’ choq’ reheb’ lix patz’om lee raam tixb’aanu naq li ch’utub’aj-ib’ a’in jwal sahaq ut ink’a’ taasachq sa’ eech’ool. Wi maji’ nekesik’ xtenq’ li Santil Musiq’ej re teerab’i li taaraj li Qaawa’ naq teerab’i chiruheb’ li wiib’ kutan a’in, nekexinb’oq naq teeb’aanu anajwan. Yalomaq eeq’e re naq li ch’utub’aj-ib’ a’in a’anaq jun hoonal re xyalb’al xsahil li raatin li Qaawa’ li te’xwotz lix moos.”

Li loq’laj hu naxlaq’ab’ oxib’ li aatin sa’ komonil: li paab’aal, li yo’onink, ut li rahok. Li yo’onink, a’an jun li maatan k’a’jo’ xloq’al k’eeb’il xb’aan li Dios.

Li aatin yo’onink nayeeman sa’ Ingles chirix li k’a’ru taqaj naq taak’ulmanq. Maare taqaye, “Ninyo’oni naq maak’a’aq li hab’,” malaj “Ninyo’oni naq too’elq chi uub’ej.” Anajwan, laa’in tin’aatinaq chirix li qayo’onihom li wan rik’in li Jesukristo ut li evangelio k’ojob’anb’il wi’chik, ut “li k’a’ru naqoyb’eni chi k’ojk’o qach’ool chirix … li usilal yeechi’inb’il sa’ xk’ab’a’ li qatiikilal.”

Li qayo’onihom chirix li junelik yu’am

Naru naqayo’oni li junelik yu’am sa’ xk’ab’a’ li rusilal li Kristo ut sa’ xk’ab’a’ li b’e naqasik’ ru xk’amb’al, li nokoxtenq’a chi q’ajk sa’ qachoxahil hiilal ut chi wank sa’ tuqtuukilal chi junelik rik’in li qaChoxahil Yuwa’, lix Raarookil Alal, li qakomon ut li qamiiw li tiikeb’ chi paab’ank, ut li ani tiikeb’ xch’ool li ke’wan yalaq b’ar ut yalaq jo’q’e.

Sa’ ruchich’och’, naqanumsi li sahil ch’oolej ut li rahil ch’oolej naq wanko sa’ yale’k-ix. Nokoxik chi uub’ej rik’in xpaab’ankil li Jesukristo naq yooko chixq’axb’al ru li qamaak, li qach’a’ajkilal, li qaalenkil, li k’a’ru ink’a’ tiik, ut li k’a’ru ch’a’aj sa’ li yu’am a’in.

Naq naqakawresi li qapaab’aal chirix li Jesukristo, noko’ilok toj chirix li qach’a’ajkilal ut naqil li usilal yeechi’inb’il toj sa’ li junelik q’e kutan. Chanchan jun li saqen li naniman, li yo’onink naxsaqenob’resi ru li q’ojyin sa’ ruchich’och’, ut naqil li loq’alil li toj taqak’ul moqon.

Li yo’onihom na’el chaq rik’in li Dios

Chalen chalen, li qaChoxahil Yuwa’ ut lix Raarookil Alal neke’rosob’tesi li tiikeb’ xch’ool rik’in xk’eeb’al xyo’onihom.

Chirix naq ke’el sa’ li awimq, jun li anjel kixk’ut chiru laj Adan ut li xEva naq taachalq li Jesukristo. Li yo’onink kixsaqenob’resi ru xyu’ameb’. Chan laj Adan, “Teeb’il xnaq’ wu, ut sa’ li yu’am a’in taawanq xsahil inch’ool.” Li xEva ki’aatinak chirix “li sahil ch’oolejil re lix tojb’al rixeb’, ut li junelik yu’am li naxk’e li Dios re chixjunileb’ li neke’ab’in chiru.”

Jo’ chanru naq li Santil Musiq’ej kixk’e xyo’onihom laj Adan, li wankilal re lix Musiq’ li Qaawa’ naxwaklesi xch’ooleb’ laj paab’anel anajwan, ut naxk’ut chi saqen ru naq tz’aqal yaal li junelik yu’am.

Li Kolonel naxtaqla qe jun aj K’ojob’anel Ch’oolej, a’an li Santil Musiq’ej, li naxk’e li qapaab’aal, li qayo’onihom, ut tuqtuukil usilal, ink’a’ “kama’ li naxk’e li ruchich’och’.”

“Sa’ li ruchich’och’,” chan li Kolonel, “teek’ul rahilal, a’b’anan kawaq eech’ool [lemtz’aq ru lee yo’onihom]; Laa’in xinq’ax ru xwankil li ruchich’och’.”

Naq ch’a’aj wanko, rik’in paab’aal naqakanab’ qib’ sa’ ruq’ li Qaawa’. Naqaye, “Mi’uxk taxaq li nawaj laa’in, a’b’an li nakawaj laa’at.” Naqeek’a naq sa xch’ool li Dios chirix lix tuulanil li qach’ool, ut naqoyb’eni naq li Dios tixtaqla li tuqtuukil usilal sa’ li hoonal ak xk’oxla chaq.

Li apostol aj Pablo kixye, “Li Dios li naxk’e qayo’onihom chinujob’resinq eere rik’in … sahil ch’oolej ut tuqtuukilal … , re naq numtajenaqaq lee yo’onihom,” chi “sa sa’ lee ch’ool rik’in yo’onink; ut rik’in xkuyb’al li raaxiik’;” xb’aan xwankil li Santil Musiq’ej.”

Jun na’leb’ chirix li yo’onihom

Li profeet aj Moroni kiwan xnawom chirix li yo’onink rik’in li Kristo us ta wan sa’ ch’a’ajkilal. Kixye li aatin a’in re xch’olob’ankil li ch’a’ajkilal kixk’ul:

“Injunes wankin. …” Maak’a’ … b’ar tinxik.”

“Ink’a’ nink’e wib’ chi nawe’k … maare anchal tine’xkamsi.”

Naq wan sa’ li nimla rahilal a’an, laj Moroni kixtz’iib’a li aatin kixye lix yuwa’ chirix li yo’onink:

“Wi jun winq wan xpaab’aal, tento taawanq xyo’onihom; xb’aan naq wi maak’a’ li paab’aal ink’a’ naru nawan li yo’onink.”

“Kʼaʼru li teeyoʼoni? … Teeyo’oni sa’ xk’ab’a’ lix tojb’al rix li maak xb’aan li Kristo ut lix wankil lix waklijik chi yo’yo, naq texwaklesiiq sa’ li yu’am chi junelik.”

Ex was wiitz’in, li yo’onink, a’an jun li maatan yo’yo, ut naniman naq naqakawresi li qapaab’aal chirix li Jesukristo. “Li paabʼaal, aʼan xkawub’ li kʼaʼru yoʼoninbʼil.” Naqanimob’resi xkawub’ li qapaab’aal naq nokotijok, naq noko’ok sa’ sumwank, naq noko’ab’in chiru li taqlahom, naq junelik naqatzeka xsahil raatin li loq’laj hu ut raatineb’ li yo’yookil profeet, naq naqak’ul li loq’laj wa’ak, naq nokok’anjelak chiruheb’ li qas qiitz’in, ut naq nokoloq’onin rajlal xamaan rik’ineb’ li qech aj santil paab’anel.

Rochochil li yo’onink

Re xkawresinkil li qayo’onihom naq yoo chi tamk li maa’usilal, li Qaawa’ kixtaqlaheb’ lix profeet chixjek’inkileb’ li santil ochoch yalaq b’ar sa’ li ruchich’och’.

Naq noko’ok sa’ rochoch li Qaawa’, naqeek’a lix Musiq’ li Dios, ut naxk’ojob’ xyaalal li qayo’onihom.

Li santil ochoch naxch’olob’ xyaalal naq yamyo xsa’ li muqleb’aal kamenaq, ut naq wan qayu’am chirix li tz’apleb’ t’ikr.

Choq’ re li ani maak’a’ xsum aatin, li k’anjel sa’ santil ochoch naxk’ut xyaalal naq chixjunileb’ li tiikeb’ xch’ool te’xk’ul chixjunileb’ li usilal yeechi’inb’il xb’aan li Dios.

Jwal sa naqeek’a li yo’onink naq jun li saaj sumal nawiq’la chiru li artal re naq te’tz’ape’q sa’ junajil choq’ re li junelik q’e kutan.

Jwal nim li naru taqayo’oni rik’ineb’ li usilal yeechi’inb’il choq’ reheb’ li qalal qak’ajol, maak’a’ naxye chan ru wankeb’ anajwan.

Maajun li rahilal, maajun li yajel, maajun li maa’usilal, maajun li tawasiik naru tixmoy ru li qayo’onihom naq yooko chixpaab’ankil ut chixchapb’al chi kaw li qasumwank rik’in li Dios sa’ rochoch li Qaawa’. A’an rochochil li saqen, ut rochochil li yo’onink.

Naq tz’eqb’il li yo’onihom

Na’el xya’al li qu naq naqil li rahil ch’oolej rik’ineb’ li ani maak’a’eb’ xyo’onihom rik’in li Kristo.

Laa’in xwil jun li sumal li junxil ke’wan xpaab’aal chirix li Kristo a’b’an ke’xkanab’ li paab’aal a’an. Xe’ru chi xik chi uub’ej sa’ li ruchich’och’, ut xe’saho’ xch’ool xb’aan naq seeb’ xk’a’uxl sa’ li na’leb’ xe’tz’eq wi’ xpaab’aal.

Anchal us wankeb’, toj reetal naq li b’eelomej, li toj saaj xyu’am ut kaw rib’, chi junpaat xyajer ut xkam. Chanchan xtz’apb’al ru li saq’e xb’aan li po, xe’xram ru li saqen re li Kristo, jo’kan naq xrame’ ajwi’ ru lix yo’onihom. Li ixaqilb’ej, chi maak’a’ xpaab’aal, x’ok chi sachk xna’leb’, chi moko kawresinb’il ta, ut ink’a’ naru chixk’ojob’ankileb’ xch’ool lix kok’al. Us kiwan sa’ xyu’am naq kixtz’il rix yal sa’ xk’a’uxl, toj reetal naq sachamil xnawom chirix li k’a’ru tixk’ul wulajaq chik. Xq’ojyino’ ru lix k’a’uxl, ut xsach lix xch’ool.

Li yo’onihom sa’ xyi li nimla rahilal

A’b’anan, inyehaq resil jalan chik li junkab’al li xe’wan xyo’onihom rik’in li Kristo us ta xe’xk’ul li nimla rahilal.

Jun xka’k’aal chihab’ chaq anajwan, lin sobriin aj Ben Andersen ut ut li rixaqil, li xRobbie, xyo’la jun xk’uula’al li xk’ame’ sa’ hospital rik’in jun li helicoptero toj sa’ li tenamit Lago Salado. Xinwulak sa’ li hospital, ut aj Ben xch’olob’ chiwu li nimla yajel li kiwan sa’ raam lix k’uula’al, li naru ajwi’ tixkamsi. Xqak’e li quq’ sa’ xb’een xch’ina jolom laj Trey. Li Qaawa’ xrosob’tesi re naq maji’ taakamq.

Xcho’e’ li raam laj Trey sa’ li xb’een xaaman re lix yu’am, ut toj xcho’e’ ajwi’ k’iila sut chik. Chirix k’iila chihab’, ke’xk’e reetal naq tento te’xcho’ re naq te’xnumsi jalan chik li aamej sa’ xtib’el. Ramro xkana lix metz’ew sa’ tib’elej, a’b’anan lix paab’aal xhelaak. Chan laj Trey, “Maajun sut nintoqʼob’a wu injunes, xb’aan naq junelik ninnaw naq aajel ru xpaab’ankil li Jesukristo ut xnawb’al li na’leb’ kixk’uub’ li Dios choq’ re li qakolb’al.”

Laj Trey Andersen

Sa’ lix celular laj Trey xk’uula li aatin a’in, yeeb’il chaq xb’aan li Awa’b’ej Nelson: “Lix sahil li qach’ool ink’a’ nayo’la sa’ li k’a’ru naqak’ul. Nayo’la b’an sa’ li k’a’ru naqataaqe.”

Laj Trey Andersen

Chan laj Trey: “Junelik nawoyb’eni xb’aanunkil li mision sa’ lin yu’am, a’b’an … eb’ li doctor ink’a’ tine’xkanab’ chixb’aanunkil li mision toj reetal tinket jun chihab’ incho’b’al. … Ak xink’ojob’ lin paab’aal chirix li Jesukristo.”

Xsaho’ xch’ool laj Trey naq xe’xk’e xna’aj sa’ li nimla tzoleb’aal BYU re naq taa’ok chixtzolb’al li contabilidad sa’ li chihab’ a’in, ut jwal xsaho’ wi’chik sa’ li po julio naq xk’ul xb’oqb’al sa’ telefono li ak xroyb’eni chaq, ut xe’xye re naq taaxik sa’ hospital re naq tixk’ul li ak’ aamej.

“Yal jun chihab’ chik,” chan laj Trey, “ut wanqin sa’ li mision.”

Naq x’ok sa’ li cho’leb’aal, xe’royb’eni naq taa’elq chi chaab’il chixjunil. A’b’anan, naq yookeb’ chixcho’b’al, xe’ok sa’ nimla ch’a’ajkilal, ut laj Trey maajo’q’e x’aj wi’chik ru.

Chan li xna’, li xRobbie: “Jwal ra xoowan sa’ viernes … ink’a’ naqataw ru k’a’ru li xqak’ul. … Jwal ewu xinwar xb’aan naq xinkana chi k’oxlak. … A’b’an li sabado, x’aj li wu chi jwal sa sa’ lin ch’ool. Ink’a’ yal xk’ojla inch’ool, chi moko xinb’alaq’i wib’. Xsaho’ inch’ool chirix li walal, ut xinsaho’ jo’ lix na’. … Laj Ben ak x’aj chaq ru, ut naq xoo’ok chi aatinak, chan laj Ben naq a’an ajwi’ x’aj ru rik’in li nimla sahil ch’oolejil a’an.”

Li xRobbie ut laj Ben Andersen

Chan laj Ben: “Xtuqla li waam ut li Dios xinixtzol rik’in lix Santil Musiq’.” X’aj wu sa’ li 4:00 re eq’la, ut xinnujak rik’in nimla tuqtuukil usilal ut sahil ch’oolej. Chan ru na’ux a’in? … Jwal ra lix kamik laj Trey, ut jwal nink’oxla a’an. A’b’an li Qaawa’ ink’a’ nokoxkanab’ chi maak’a’ xk’ojob’ankil qach’ool. Ninwoyb’eni naq toosaho’q wi’chik sa’ komonil.”

Li yo’onink yeechi’inb’il

Lay Trey kixtz’iib’a sa’ lix diario li raatin li Awa’b’ej Nelson re li jolomil ch’utub’aj-ib’, li naxye: “Chanchan naq ink’a’ naru naqeek’a li sahil ch’oolejil naq jun li alalb’ej wan lix yajel maak’a’ xb’an malaj naq naqatz’eq li qatrab’aaj malaj li qasum aatin nokoxb’alaq’i. A’b’anan, a’an tz’aqal li sahil ch’oolejil naxyeechi’i li Kolonel. Li sahil ch’oolejil naxk’e a’an wan chi junelik, xyeeb’al qe naq li “qatawasinkil yal chiru jun ch’ina k’amok taawanq” [Tzol’leb’ ut Sumwank 121:7] ut taaq’axtesiiq choq’ re qatenq’ankil.”

Ex was wiitz’in, li tuqtuukil usilal li nekesik’ maare ink’a’ taachalq jo’q’e teeraj, a’b’an ninye eere naq wi nekekanab’ eerib’ sa’ ruq’ li Qaawa’, lix tuqtuukilal toj taachalq.

Qach’oolanihaq li qapaab’aal, ut chiqatiikisi qib’ chi uub’ej rik’in tz’aqal xlemtz’unkil li yo’onink. Ninch’olob’ xyaalal naq li qayo’onihom, a’an li Jesukristo. Rik’in li Jesus, taatz’aqloq ru chixjunil li naqayo’oni chi tiik li qach’ool. A’an li Dios re yo’onink—ut li yo’onink naq’axok-u. Yo’yo li Jesus, ut nakatxra. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.

Eb’ li raqalil

  1. Russell M. Nelson, “Li k’utb’esinb’il na’leb’ choq’ re li Iglees ut choq’ re qayu’am,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2018.

  2. Russell M. Nelson, “Saq ruhil yaal, saq ruhil tzol’leb’ ut saq ruhil k’utb’esinb’il na’leb’,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2021.

  3. “Ma nakak’e reetal naq sa’ li loq’laj hu, ink’a’ mas nayeeman resil li yo’onink yal xjunes rib’? K’iila sut, laq’lo li yo’onink rik’in li paab’aal. Li yo’onink ut li paab’aal neke’laq’man rik’in li rahok. K’a’ut? Rik’in naq aajel ru li yo’onink choq’ re li paab’aal; aajel ru li paab’aal choq’ re li yo’onink; aajel ru li paab’aal ut li yo’onink choq’ re li rahok (chi’ilmanq 1 Korintios 13:13, Alma 7:24, Ether 12:28, Tzol’leb’ ut Sumwank 4:5). Neke’ranab’ rib’ chirib’ileb’ rib’ chanchaneb’ li roq jun li chunleb’. Wankeb’ li oxib’ sa’ komonil rik’in laj Kolol qe.

    “Wan xxe’il li paab’aal rik’in li Jesukristo. Wan xch’oolil li yo’onink sa’ xtojb’al rix li maak. Li rahok nak’utun sa’ li “saq ruhil rahok narahok wi’ li Kristo” (chi’ilmanq Moroni 7:47). Tz’ulb’ileb’ li oxib’ chi na’leb’ a’in chanchan xnoq’il jun li k’am, ut wan naq ink’a’ naru xtz’ilb’aleb’ rix sa’ junjunqal. Chi junajinb’ileb’, a’aneb’ li qab’ak’leb’ rik’in li choxahil awa’b’ejihom” (Russell M. Nelson, “A More Excellent Hope” [devocional sa’ li Universidad Brigham Young, 8 enero, 1995], speeches.byu.edu).

  4. Temas del evangelio, “Esperanza,” Biblioteca del Evangelio

  5. “Joʼkan ut, ani napaabʼank re li Dios, taaruuq tixyoʼoni chi chʼolchʼo xchʼool jun ruchichʼochʼ li chaabʼil wiʼchik; … jun naʼajej saʼ xnim uqʼ li Dios, ut nachal aʼ yoʼonink aʼan xbʼaan paabʼaal, naxkʼe jun xaqlebʼ choqʼ re li raamebʼ li winq, rikʼin wiʼ teʼwanq chi chapcho, xaqxooqebʼ junelik” (Eter 12:4).

  6. Li Elder Dieter F. Uchtdorf kixye: “Inyehaq naq ninnaw naq nak’ulman li depresion ut xkomon chik li yajel re k’a’uxlej, naq tz’aqal yaal li ch’a’ajkilal a’an, ut naq ink’a’ nak’ira a’an yal rik’in “xyalb’al qaq’e re naq sahaq qach’ool.” Sa’ li kutan a’in ink’a’ nawaj xyeeb’al naq maak’a’eb’ li yajel a’in, malaj naq moko ch’a’aj ta a’an. Wi wan jun aach’a’ajkilal jo’ a’an, naraho’ inch’ool aawochb’een, ut ninxaqli aawik’in. Wankeb’ junjunqeb’ li kristiaan li tento naq te’xsik’ junaq aj b’anonel li tzolb’il ut yalb’il xq’e chixb’anb’aleb’ li yajel re k’a’uxlej. Us naq taqab’antioxi li tenq’ a’in” (“Jun sahil ch’oolejil li taqenaq wi’chik,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2024).

  7. Li qaChoxahil Yuwa’ kixye naq lix k’anjel ut lix loq’al, a’an xk’eeb’al chi uxmank li qayu’am chi junelik (chi’ilmanq Moises 1:39).

  8. Chi’ilmanq Moises 5.

  9. Moises 5:10.

  10. Moises 5:11.

  11. Chiʼilmanq Moises 5:9.

  12. Jwan 14:27.

  13. Jwan 16:33.

  14. Chi’ilmanq Lukas 22:42.

  15. Romanos 15:13.

  16. Romanos 12:12.

  17. Romanos 15:13.

  18. Mormon 8:5.

  19. Moroni 1:1.

  20. Moroni 7:42.

  21. Moroni 7:41.

  22. Hebreos 11:1. Sa’ li Santil Hu chi jaltesinb’il ru xb’aan laj Jose Smith naxye, “Li paab’aal a’an lix k’ojob’ankil qach’ool chirix li k’a’aq re ru yo’oninb’il, lix k’utb’al xyaalal li k’a’ru moko ilb’il ta” (sa’ li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu). Naqil xk’ojob’ankil li qapaab’aal rik’in li usilal neke’xk’ul li ani neke’xpaab’ lix sumwank rik’in li Qaawa’.

  23. Russell M. Nelson, “Li sahil ch’oolejil ut kole’k sa’ musiq’ejil,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2016.

  24. Aatin kixk’e li xRobbie Andersen sa’ li k’anjel re xmuqb’al li ralal, laj Trey Andersen, 12 agosto, 2024. Xcho’e’ laj Trey sa’ 31 julio, 2024. Xkam sa’ li kutan 3 agosto, 2024.

  25. Aatin kixk’e laj Ben Andersen sa’ li k’anjel re xmuqb’al li ralal, laj Trey Andersen, 12 agosto, 2024.

  26. Russell M. Nelson, “Li sahil ch’oolejil ut kole’k sa’ musiq’ejil.”

  27. Chi’ilmanq 2 Nefi 31:20. Li yo’onink yeeb’il resil xb’aan laj Nefi wan chi tz’aqal ut chi lemtz’ ru xb’aan naq wan xch’oolil rik’in li Kristo. Tz’aqal re ru li Jesus, ut lix tojb’al rix li maak, li naxyeechi’i li yo’onink, a’an ajwi’ tz’aqal re ru.