Jolomil ch’utub’aj-ib’
K’ulb’ilat sa’ li iglees re sahil ch’oolej
Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2024


13:2

K’ulb’ilat sa’ li iglees re sahil ch’oolej

Xb’aan lix yu’am ut lix k’anjel li qaKolonel Jesukristo re xtojb’al qix, laa’o naru—ut tento raj—taasaho’q sa’ qach’ool q’axal wi’chik chiru yalaq chik tenamit sa’ li ruchich’och’!

Kikub’e inha’ sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan sa’ li ewu re li Ralankil re 1987, 37 chihab’ chaq. A’an jun kutan jwal chaab’il sa’ lin yu’am, ut sa’ lin junelikil b’eenik, ut jwal ninb’antioxin reheb’ li wamiiw li ke’xkawresi li b’e ut keb’ink’am sa’ xha’il lin ak’ yo’lajik.

Ma xkub’siik aaha’ ewer malaj k’iila chihab’ chaq, ma nim malaj ka’ch’in li ch’utleb’aal kab’l nakatwulak wi’, ma nakak’ul li loq’laj wa’ak re xjultikankil li Kolonel sa’ Tailandes malaj Suajili, laa’in nawaj raj xyeeb’al aawe, k’ulb’ilat sa’ li iglees re sahil ch’oolej. K’ulb’ilat sa’ li iglees re sahil ch’oolej!

Li iglees re sahil ch’oolej

Xb’aan lix k’uub’anb’il na’leb’ li qaChoxahil Yuwa’ choq’ re chixjunileb’ li ralal xk’ajol, ut xb’aan lix yu’am ut lix k’anjel li qaKolonel Jesukristo re xtojb’al qix, laa’o naru—ut tento raj—taasaho’q qach’ool q’axal wi’chik chiru yalaq chik tenamit sa’ li ruchich’och’! Us ta nokohe’xten li kaq-sut-iq’ re li yu’am sa’ jun ch’a’ajkilanb’il ruchich’och’, naru naqach’oolani li sahil ch’oolej ut tuqtuukilal li nak’i ut nakana xb’aan li qayo’onihom rik’in li Kristo ut li qanawom chirix li qana’aj sa’ li k’uub’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil.

Li xb’eenil apostol re li Qaawa’, li Awa’b’ej Russell M. Nelson, na’aatinak chirix li sahil ch’oolejil li nachal rik’in xk’eeb’al li Jesukristo xb’een wa sa’ li qayu’am sa’ haye’ chixjunileb’ li aatin naxwotz chalen chaq li rokik jo’ Awa’b’ej re li Iglees. A’an kixk’os ru chi ch’olch’o: “Li sahil ch’oolejil nachal rik’in a’an ut sa’ xk’ab’a’ a’an. … Choq’ reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan, li Jesukristo a’an li sahil ch’oolejil!”

Laa’o komon sa’ lix Iglees li Jesukristo. Laa’o komon sa’ li iglees re sahil ch’oolej! Ut maab’ar chik taak’utunq raj xnimal xsahil qach’ool sa’ komonil chiru naq naqach’utub’ qib’ rajlal domingo sa’ li ch’utam re li loq’laj wa’ak re xloq’oninkil lix yo’leb’aal chixjunil li sahil ch’oolejil. Arin naqach’utub’ qib’ jo’ junkab’al qib’ sa’ li qateep malaj uq’ej re xjultikankil li loq’laj wa’ak re li Qaawa’, li qakolb’al chiru li maak ut li kamk, ut lix nimla usilal li Kolonel. Arin nokochal re xk’ulb’al li sahil ch’oolej, li kole’k, li kuyuk maak, li b’antioxink, ut li k’ulub’aak li wan rik’in li Jesukristo!

Li musiq’ej a’in re saho’k sa’ komonil rik’in li Kristo, ma a’an li nakataw? Ma a’an li nakak’am? Maare nakak’oxla naq a’in maak’a’ na’ok wi’ aawik’in, malaj naq ak k’aynaqat rik’in li nab’aanuman chalen chaq junxil. A’b’an chiqajunilo naru nokotz’aqon, maak’a’ naxye qachihab’ chi moko qab’oqb’al, re xk’eeb’al naq li qach’utam re li loq’laj wa’ak nujenaqaq rik’in sahil ch’oolej, jayalinb’ilaq rik’in li Kristo, ut sahaq choq’ reheb’ chixjunil, yo’yooq rik’in jun musiq’ej re sahil oxloq’.

Li sahil oxloq’

Li sahil oxloq’? “Ma yaal naq wan a’an?” maare chankat. Yaal, ut! K’a’jo’ naq naqara, naqanima ru, ut naqoxloq’i li qaDios, ut li oxloq’ a’an na’alan sa’ raam li ani nasaho’ xch’ool rik’in xnumtajenaqil lix rahom, li rusilal, ut lix kolb’al li Kristo! Li sahil oxloq’ a’in chiru li Qaawa’ tento naq taak’ihanq sa’eb’ li qasantil ch’utam re li loq’laj wa’ak.

A’b’anan, choq’ reheb’ naab’al, li oxloq’ ka’ajwi’ naraj naxye a’in: xb’asb’al li quq’ chiru li qamaqab’, xxulub’ankil li qajolom, xtz’apb’al li qu, ut ink’a’ reek’asinkil qib’—chi junelik! Maare us a’an re xtzolb’aleb’ li kok’al jwal neke’reek’asi rib’eb’, a’b’an naq nokok’i ut nokotzolok, chiqak’e reetal naq li oxloq’ jwal nim wi’chik chiru yal a’an. Ma chi jo’kan toowanq wi ta li Kolonel taawanq raj sa’ qayanq? Ink’a’, xb’aan naq “k’a’jo’ xnimal li sahilal [wan sa’ xsutam a’an]”!

Yaal naq choq’ re naab’aleb’ qe, li jalaak a’in sa’ li ch’utam re li loq’laj wa’ak hoonal taaraj.

Xjalanil li wulak rik’in li loq’onink

Ink’a’ nokoch’utla chiru li hilob’aal kutan yal re wulak sa’ li ch’utam re li loq’laj wa’ak ut xyeeb’al us, xoowulak. Naqach’utub’ qib’ re loq’onink. Jwal jalan jalanqeb’ li na’leb’ a’an. Li wulak naraj naxye naq wanko sa’ jun na’ajej. A’ut li loq’onink naraj naxye xnimankil ru li Dios chi anchal qach’ool toja’ ut naq toojalaaq!

Sa’ li na’ajej chi uub’ej ut sa’ li ch’uut

Wi ch’utch’uuko re xjultikankil li Kolonel ut li tojb’al-ix kixk’e, tento naq taak’utmanq sa’ xnaq’ qu li sahil ch’oolej ut b’antioxink. Jun sut, li Elder F. Enzio Busche kixseraq’i jun hoonal naq kiwan a’an jo’ awa’b’ej re uq’ej ut jun ch’ina al sa’ li ch’uut kixka’ya ut kixpatz’ chi kaw xyaab’ xkux, “K’a’ut naq chunchu aran li winq jwal josq’ li ru?” Eb’ li chunchuukeb’ sa’ li na’ajej chi uub’ej—eb’ laj aatinanel, laj jolominel, ut laj b’ichanel—ut eb’ li ch’utch’uukeb’ taq’a neke’xk’ut rik’ineb’ li xnaq’ ru ma “k’ulb’ilo sa’ li iglees re sahil ch’oolej” malaj ink’a’!

Xb’ichankileb’ li b’ich

Naq nokob’ichan, ma naqajunaji qib’ re xnimankil ru li qaDios ut qaRey, maak’a’ naxye chan ru lix yaab’ qakux, malaj ma yal naqahasb’aheb’ li aatin malaj ink’a’ nokob’ichan? Tz’iib’anb’il sa’ li loq’laj hu naq “lix bʼichebʼ li tiikebʼ xchʼool wan choqʼ tij chiru [li Dios],” li nasaho’ wi’ xch’ool. Jo’kan ut, b’ichanqo! Qanimahaq ru a’an!

Eb’ li aatin ut li xnawom ch’oolej

Li qaatin ut lix nawom qach’ool naqawotz jayalinb’ilaq rik’in li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo ut li ruuchinihom xyu’aminkil lix evangelio sa’ tuulanil, a’ li uuchinihom li “kiʼ wiʼchik chiru chixjunil kʼaʼru kiʼ.” Chi jo’kan naq “naqayal xsahil … toj reetal naq toonujaq, re naq ink’a’ tootz’okaaq, chi moko taachaqiq qe,” ut naseeb’o’ li qiiq xb’aan li sahil ch’oolejil chirix li Ralal.

Li loqʼlaj waʼak

Lix loq’laj ch’oolil li qach’utam a’an naq taa’osob’tesiiq ut taak’ule’q li loq’laj wa’ak, rik’in li wa ut li ha’ jo’ reetalil lix maatan li Qaawa’ re xtojb’al rix li maak, ut li tz’aqal ajom naqach’utub’ wi’ qib’. A’an a’in “jun santil hoonal re ak’ob’resiik sa’ musiq’ej,” naq naqak’ut wi’chik xyaalal naq naqaj xk’ulb’al sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Jesukristo ut naqa’ak’ob’resi li sumwank re xjultikankil junelik li Kolonel ut xpaab’ankileb’ lix taqlahom.

Wan naq naqak’ul li loq’laj wa’ak chi aalob’resinb’il qach’ool ut li qiiq. Wan naq naqak’ul chi seeb’ob’resinb’il li qiiq ut chi ach’ab’anb’ilo chiru qak’a’uxl ut qach’a’ajkilal. Naq naqab’i chi us li rosob’tesinkil li wa ut li ha’ ut naqak’uleb’ li loq’laj eetalil a’an, maare too’eek’asiiq chixk’oxlankil lix mayej li Kolonel, li rahilal kixk’ul aran Getsemani ut chiru li krus, ut li rahil ch’oolej ut rahilal kixk’ul sa’ qak’ab’a’. A’an tixk’ojob’ li qaam naq naqab’ak’ li qarahilal rik’in li re a’an. Wan naq, nasach qach’ool chixb’antioxinkil li “nimla sahil ch’oolejil q’axal ki’” xb’aan li naxk’e lix nimla maatan li Jesus chi uxk sa’ li qayu’am ut chi junelik! Taasaho’q qach’ool chirix li taachalq chalel—xjunajinkil wi’chik qib’ rik’in li qaraarookil Yuwa’ ut li qaKolonel.

Maare k’aynaqo chixpaab’ankil naq li rajom li loq’laj wa’ak a’an xk’eeb’al qib’ sa’ li qachunleb’aal re xk’oxlankil chixjunil li ink’a’ us xqab’aanu chiru li xamaan xnume’. Chiqajalaq li na’leb’ a’an! Sa’ li ch’anch’ookilal, naru nokok’oxlak chirix li k’iila hoonal naq li Qaawa’ xooxtaaqe rik’in lix sachb’a-ch’oolejil rahom chiru li xamaan a’an! Naru naqak’oxla li naraj naxye “xtawb’al li sahil ch’oolejil re xjalb’al qak’a’uxl wulaj wulaj.” Naru nokob’antioxin xb’aaneb’ li hoonal kooxtenq’a wi’ li Kolonel rik’ineb’ li qach’a’ajkilal ut li qachaab’ilal, ut li hoonal kiqeek’a wi’ li rusilal, lix kuyb’al, ut lix wankilal chixk’eeb’al qametz’ew re numtaak sa’ xb’een li qach’a’ajkilal ut xkuyb’aleb’ li qiiq rik’in kuyum ut sahil ch’oolej.

Yaal naq naqak’oxlaheb’ li rahilal ut maa’usilal ke’xnumsi laj Tojol qix sa’ xk’ab’a’ li qamaak, ut a’an naxk’e x’anchalil qak’a’uxl. A’b’an wan naq nokokana aran—sa’ li awimq, chiru li krus, chi sa’ li muqleb’aal. Ink’a’ nokotaqe’ rik’in sahil ch’oolej xb’aan lix teeb’al li muqleb’aal, lix q’axb’al ru li kamk, ut lix q’axom ru li Kristo sa’ xb’een chixjunil li taaramoq raj qe chixk’ulb’al tuqtuukilal ut chi q’ajk sa’ li qachoxahil ochoch. Ma nokoyaab’ak xb’aan xrahil qach’ool malaj re b’antioxink sa’ xhoonalil li loq’laj wa’ak, chiqab’aanu chi sachso qach’ool xb’aan li chaab’il esilal re lix maatan li Yuwa’b’ej re li Ralal!

Eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej wankeb’ xkok’al toj kok’eb’ malaj wankeb’ xmajelal

Ex na’b’ej yuwa’b’ej li wankeb’ lee kok’al li toj kok’eb’ malaj li wankeb’ xmajelal, wan naq moko wan ta eech’anch’ookil hoonal re k’oxlak sa’ xhoonalil li loq’laj wa’ak. A’b’an, sa’ kok’ hoonal chiru li xamaan, naru nekek’ut rik’in lee b’aanuhom li rahok, li b’antioxink, ut li sahil ch’oolejil nekereek’a choq’ re ut rik’in li Kolonel naq nekech’oolaniheb’ rajlal lix kok’ karneer a’an. Maajun xyalb’al eeq’e sa’ xb’aanunkil a’in nasach. Li Dios k’a’jo’ naq naxk’e reetal li nekeb’aanu.

Li ch’utam re junkab’al, re teep, ut re uq’ej

Jo’kan ajwi’ sa’ li qajunkab’al naru too’ok chixnimob’resinkil li qayo’onihom ut li qajom chirix li hoonal nokowan sa’ li iglees. Sa’ li ch’utam re junkab’al, naru naqatz’il rix chan ru naq li junjunq naru taatenq’anq chixb’oqb’al chixjunileb’ sa’ li iglees re sahil ch’oolej. Naru naqak’uub’ ut naqoyb’eni saho’k xb’aan li naqak’ul sa’ li iglees.

Li ch’utam re teep ut uq’ej naru neke’xk’uub’ ut neke’xyoob’ li sahil oxloq’ sa’ li ch’utam re li loq’laj wa’ak, rik’in xk’eeb’al reetal li naru nab’aanuman ut nak’utman re tenq’ank.

Sahil ch’oolejil

Li sahil ch’oolejil moko juntaq’eet ta choq’ reheb’ chixjunil. Wankeb’ li neke’saho’ xch’ool naq k’ulb’ileb’ rik’in sahilal sa’ li okeb’aal. Wankeb’ chik li neke’saho’ naq wan ani nase’ek rik’ineb’ ut nachunla chixk’atqeb’ rik’in jun aamej q’un ut teeto. Choq’ re li ani nareek’a naq tz’eqtaananb’il, q’axal aajel ru xq’ixnal li k’ulub’aak chi jo’kan. Sa’ roso’jik, naru naqapatz’ qib’ k’a’ru taaraj li Kolonel naq taa’uxq chiru li ch’utam re li loq’laj wa’ak. Chan raj ru taaraj naq chixjunjunqaleb’ li ralal xk’ajol te’k’ulub’aaq, te’ch’oolaniiq, ut te’rahe’q? K’a’ raj ru taaraj naq taqeek’a naq toochalq re ak’ob’resiik rik’in xjultikankil ut xloq’oninkil ru a’an?

Ch’otonel aatin

Sa’ xtiklajik lin b’ehil re paab’aal, li sahil ch’oolej rik’in li Kristo a’an li nimla na’leb’ xb’een wa kintaw, ut a’an kixjal lin yu’am. Wi maji’ nakataw li sahil ch’oolejil a’in, chap aab’e chixsik’b’al. A’an a’in jun b’oqok re xk’ulb’al lix maatan li Kolonel re tuqtuukilal, saqen, ut sahil ch’oolejil—re xyalb’al xsahil, re xsachb’al aach’ool chirix, ut re saho’k sa’ aach’ool rik’in rajlal domingo.

Laj Ammon sa’ lix Hu laj Mormon kixk’ut li naweek’a laa’in sa’ inch’ool naq kixye:

“Anajwan ma maakʼaʼ tabʼiʼ rajbʼal naq taasahoʼq qachʼool? Relik chi yaal, ninye eere, maajun wa wanjenaqebʼ [jun tenamit] li wan xnimal rajbʼal re teʼsahoʼq xchʼool joʼ laaʼo, chalen chaq naq kitikla li ruchichʼochʼ; relik chi yaal, ut numtajenaq xsahil inchʼool, toj reetal ninnima wibʼ rikʼin lin Dios; xbʼaan naq aʼan wan rikʼin chixjunil li wankilal, chixjunil li chaabʼil naʼlebʼ, ut chixjunil li naʼlebʼank; aʼan naxtaw xyaalal chixjunil li kʼaʼaq re ru, ut aʼan jun Dios aj uxtaan, toj saʼ li kolbʼa-ibʼ, choqʼ rehebʼ li teʼxjal xkʼaʼuxl ut teʼpaabʼanq re lix kʼabʼaʼ.

“Anajwan wi nimank-ibʼ aʼin, tinnima ajwiʼ wibʼ; xbʼaan naq aʼin lin yuʼam ut lin saqen, … lix sahil inchʼool, ut lin nimla bʼantioxihom.”

K’ulb’ilat sa’ li iglees re sahil ch’oolej! Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.

Eb’ li raqalil

  1. Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixye: “Li sahil ch’oolejil jwal nim xwankil ut xk’eeb’al qib’ sa’ xyi a’an naxb’aanu naq lix wankil li Dios taawulaq sa’ li qayu’am. Jo’ sa’ chixjunil, li Jesukristo a’an xnimal ru aj k’amol qab’e, “li ani, xb’aan li sahil ch’oolej wan chiru, kixk’ul rahilal sa’ li krus” [Hebreos 12:2]. K’oxlahomaq a’an! Re xkuyb’al li k’a’ru jwal ra ink’a’ kuyb’il sa’ li ruchich’och’, laj Kolol qe kixk’e rib’ sa’ xyi li sahil ch’oolejil! Ut k’a’ru li sahil ch’oolejil kik’ehe’ chiru a’an? Chi yaal naq a’an li sahil ch’oolejil re qasaqob’resinkil, qak’irtesinkil, ut qakawob’resinkil; li sahil ch’oolejil re xtojb’al rix lix maak chixjunil li te’xjal raj xk’a’uxl; li sahil ch’oolejil re xb’aanunkil naq laa’ex ut laa’in naru tooq’ajq sa’ li qochochnal—chi saq qu ut chi k’ulub’ejo—re wank rik’in li qaChoxahil Na’ Yuwa’ ut li qajunkab’al. Wi naqak’e qib’ sa’ xyi li sahil ch’oolejil li taqak’ul laa’o malaj li ani naqaraheb’, k’a’ru naru taqakuy li naqak’oxla naq jwal ra, xiwxiw, ink’a’ tiik ru, malaj li k’a’ru yal ink’a’ naru taab’aanumanq?” (“Li sahil ch’oolejil ut kole’k sa’ musiq’ejil,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2016).

  2. Salmos 16:11.

  3. F. Enzio Busche, “Lessons from the Lamb of God,” Religious Educator, vol. 9, no. 2 (2008), 3.

  4. Tzol’leb’ ut Sumwank 25:12

  5. Chi’ilmanq Salmos 100:1.

  6. Alma 32:42.

  7. Chiʼilmanq Alma 33:23.

  8. Jolomil K’anjenel Hu: Li k’anjelak sa’ lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan, 29.2.1.1, Biblioteca del Evangelio.

  9. Chi’ilmanq Russell M. Nelson, li raatin sa’ li ch’utam choq’ reheb’ laj jolominel re mision, junio 2019; yeeb’il sa’ Dale G. Renlund, “Jun teneb’ank-ib’ rik’in li Jesukristo li ink’a’ natoqe’,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2019.

  10. Li Awa’b’ej Gordon B. Hinckley kixye: “Naq laa’at, jo’ aj tij, nakatwiq’la chiru xmeex li loq’laj wa’ak ut nakaye li tij, li kik’utb’esiman, laa’at nakak’e chixjunileb’ li kristiaan rub’el sumwank rik’in li Qaawa’. Ma ka’ch’in li na’leb’ a’in? A’an q’axal aajel ut nim ru” (“The Aaronic Priesthood—a Gift from God,” Ensign, mayo 1988, 46).

    “Eb’ li neke’xkawresi, neke’rosob’tesi, malaj neke’xjek’i li loq’laj wa’ak yookeb’ chixk’eeb’al li k’ojob’anb’il k’anjel a’in reheb’ li ras riitz’in sa’ xk’ab’a’ li Qaawa’. Li junjunq nak’amok re li tijonelil tento tixb’aanu li k’anjel a’in chi tiik xk’a’uxl ut rik’in oxloq’. Tento naq saab’esinb’il rib’, saq ru, ut ramb’il chi us rik’in xt’ikr. Li rilob’aal li kristiaan tento tixk’utb’esi lix loq’alil li k’ojob’anb’il k’anjel” (“Priesthood Ordinances and Blessings,” Family Guidebook [2006], 22).

  11. Alma 36:21.

  12. Russell M. Nelson, “Li wankilal re tiikisiik chi uub’ej sa’ Musiq’ej,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2022.

  13. Chi’ilmanq Mosiah 24:13–15.

  14. Chi’ilmanq Jwan 3:16–17.

  15. Alma 26:35–37.