Junajil rik’in li Kristo: Wulak chi wank choq’ ratz’amil li ruchich’och’

Xb’aan li Elder José A. Teixeira

Re lix Awa’b’ejil li Setenta

Naq junajo rik’in li Qaawa’ li qayu’am naxk’ut xlemtz’unkil ut nokowulak choq ratz’amil li ruchich’och’.

Li Kolonel kixk’ut naq wi laa’o “nokob’oqe’ choq’ re [lix] evangelio li junelik nakana, ut noko’ok sa’ sumwank rik’in jun sumwank li junelik nakana, [k’eeb’ilo] sa’ ajl jo’ ratz’amil li ruchich’och’.” Li atz’am wiib’ xk’uub’ankil li junajinb’il rib’ chirib’il rib’. Moko naru ta naq atz’amaqo qajunes qib’; wi laa’o li ratz’amil li ruchich’och’, tento naq junaqo rik’in li Qaawa’, ut a’an li nawil naq wankin sa’ xyanqeb’ li komon re li Iglees sa’ chixjunil li ruchich’och’—nawileb’ li komon tiikeb’ sa’ li Iglees juneb’ rik’in li Qaawa’, wankeb’ rajom chi k’anjelak chiruheb’ li jalan ut wankeb’ choq’ ratz’amil li ruchich’och’.

Li xyalb’al eeq’e a’an jun lemtz’il eetalil. Lee k’anjel ajb’il ut b’antioxinb’il.

Eb’ li saaj neke’xk’ut xkawileb’ xch’ool ut rajomeb’ re k’anjelak. Neke’xk’ulub’a chi saheb’ xch’ool k’anjelak rik’in resilal li junkab’al, ut rula’aninkil chi kok’ aj xsa’ li rochoch li Qaawa’. Li rajomeb’ chixk’eeb’aleb’ lix hoonal ut lix metz’eweb’ re k’anjelak sa’ mision sa’ chixjunil li ruchich’och’ naxk’ut xchamal lix paab’aaleb’ li nakana chi junelik. Moko ka’aj ta wi’ neke’tz’aqon, neke’xte b’an ajwi’ li b’e re wulak jo’ tzolom junaj rik’in li Jesukristo. Lix k’anjeleb’ naxk’ut li saqen ut li oyb’enihom ut naxtoch’ naab’al yu’amej. Choq’ eere, laa’ex lix saajilal li Iglees, naqab’antioxi eere li rajom eech’ool chi k’anjelak. Moko ka’aj ta wi’ ajb’il eeru sa’ li chalel kutan, ajb’il b’an ajwi’ eeru anajwan. Ut laa’ex ratz’amil li ruchich’och’!

Ninra li Qaawa’ Jesukristo ut naweek’a li wosobtesinkil rik’in li hoonal k’eeb’il we re k’anjelak eerochb’een sa’ lix Iglees li Qaawa’. Li qajunajil ut qakawilal, li nachal rik’in wotzb’il paab’aal, naxk’e chiqanaw naq maajun wa wanqo qajunes sa’ li qab’eenik. Sa’ junajil, tooruuq chixkab’lankil li rawa’b’ejihom li Dios rik’in li k’anjelak, li rahok, ut li kawil paab’aal.

Naq li Jesukristo kik’utuk chiruheb’ li tenamit aran chire li palaw Galilea, chi kok’ aj xsa’ kiroksi li eetalil k’aynaqo chirilb’al sa’ qasutam re xk’utb’al li musiq’ejil yaal. Jun reheb’ li k’a’aq re ru a’in, a’an li atz’am. Li Jesus kixye, “Laa’ex ratz’amil li ruchich’och’,”² jun li na’leb’ chaab’il ut aajel ru sa’ chaq lix kutankileb’ li kristiaan li neke’xtaw ru x’aajelil li atz’am.

Li junxil k’anjel re xokok atz’am aran Algarve, sa’ rokeb’aal li saq’e re lin tenamit, Portugal, nokoxsutq’isi naab’al mil chihab’ chaq anajwan, sa’ xkutankileb’ chaq laj Romano. Lix yiib’ankil chaq li atz’am sa’ chaq li kutan a’an xb’aaneb’ laj trab’aaj, nawb’ileb’ ru jo’ aj marnoto, moko naab’al ta lix jalanil anajwan. Eb’ laj trab’aaj a’in neke’roksi lix seeb’al re k’anjelak ut neke’xb’aanu lix trab’aaj rik’ineb’ tz’aqal li ruq’, xe’xkanab’ reetalil lix k’anjeleb’ li toj nab’aanuman chirix xnumik k’iila chihab’.

Li junxil k’anjel a’in nab’aanuman rik’in li awimq nak’ab’a’iman “rutz’u’ujil li atz’am.” Re xyalb’al xsahil chi tz’aqal re ru lix sik’b’al li rutz’u’ujil li atz’am, aajel ru xnawb’al li nak’ulman sa’ xsutam b’ar wi’ nak’i. Li b’ulb’ux re Algarve a’an chaab’il na’ajej re risinkil li atz’am. Li ha’ re palaw naxsik’ xb’e ut naxch’utub’ rib’ sa’eb’ li jul li moko chameb’ ta, nawb’ileb’ ru jo’ salinas, b’ar wi’ nachaqik xb’aan li saq’e. Naq yoo chi chaqik li ha’, li rutz’u’ujil li atz’am naxyiib’ li jayil lem sa’ xb’een li salina. Eb’ li kok’ jayil lem a’in jwal ch’ina-useb’ ut chaab’ileb’ rilb’al ut xujxujeb’. Eb’ laj marnoto neke’xxok li lem sa’ li ha’ rik’in k’anjeleb’aal kawresinb’il choq’ re a’an, jun k’anjel li naraj seeb’al. Aran Portugal, li chaab’il atz’am a’in nawb’il ru jo’ “atz’am re crema” xb’aan naq naq’una jo’ li crema li na’el rik’in li leech. Li atz’am a’in jwal ajb’il xb’aan lix chaab’ilal ut xsahil, li nab’aanunk re naq oksinb’il xb’aaneb’ laj k’uub’anel.

Jo’ eb’ laj marnoto li neke’xyal xq’e chirisinkil li chaab’il atz’am, jo’kan ajwi’ laa’o, jo’ xtenamit li Qaawa’ re li sumwank, aajel ru naq taqayal qaq’e naq li qarahom ut eetalil a’anaq jun reetalil lix rahom li qaKolonel, Jesukristo.

Sa’ li najter ruchich’och’, li atz’am moko yal re ta k’ehok sahob’l—jwal aajel b’an ru re k’uulank ut nareetali li saqilal ut li sumwank. Li kristiaan neke’xnaw naq li atz’am aajel ru re xk’uulankil li k’a’aq re ru ut re k’ehok sahob’l. Neke’xtaw ajwi’ ru naq li atz’am tixtz’eq xsahob’l wi’ naxjunaji rib’ malaj naha’er.

Jo’ naq li atz’am naru na’oso’ xsahob’l, laa’o ajwi’ naru naqatz’eq li musiq’ej wan qik’in wi yal maak’a’ naqaj re li qapaab’aal chirix li Jesukristo. Maare nak’utun naq maak’a’ qajalanil , a’b’an wi maak’a’ li qapaab’aal naqatz’eq li wankilal re xk’eeb’al xjalanil li ruchich’och’ ut ink’a’ nokotzolok rik’in xchaab’ilaleb’ li ani wankeb’ sa’ qasutam.

Jo’kan b’i’, chan ru tooruuq chixk’ulb’al qametz’ew ut qakawilal re xk’eeb’al xjalanil ut li jalaak naroyb’eni li ruchich’och’ anajwan? Chan ru taqak’uula li tzolomil ut wank choq’ jun chaab’il eetalil?

Toj wan sa’ ink’a’uxl li raatin li qaraarookil profeet naq kixye: “Li Dios naraj naq took’anjelaq sa’ junajil ut taaqatenq’a qib’ chiqib’il qib’. Xb’aan a’in naq nokoxk’e sa’ junkab’al ut nokoxk’uub’ sa’ teep ut oqech. Xb’aan a’in naq naxpatz’ naq taqatenq’a ut taqil qib’ chiqib’il qib’. Xb’aan a’in naq naxpatz’ naq toowanq sa’ li ruchich’och’, a’ut naq moko reho ta li ruchich’och’.”

Naq li qayu’am nujenaq rik’in ajom ut k’anjel, moko naqakanab’ ta chaab’ilo’k sa’ musiq’ej; chi junpak’al chik, naq li qayu’am maak’a’ rajom re xb’aanunkil chaab’il k’anjel choq’ reheb’ li qas qiitz’in ut ink’a’ naqasik’ li hoonal re na’leb’ak, ut k’anjelak chi kok’ aj xsa’, naqakamsi qib’ sa’ xk’ab’a’ li yal k’a’ru naqaj ut naqab’aanu rik’in xk’eeb’al sa’ xiwxiw li qasahob’l. Lix b’anol a’an, a’an naq taqayal qaq’e chi k’anjelak, chi wan qajom re xb’aanunkil li us ut xchaab’ilob’resinkil li qayu’am ut li na’ajej wanko wi’.

Ex raarookil was wiitz’in, a’an jun xnimal osob’tesink naq laa’o xcha’al lix Iglees li Jesukristo ut naq wan qahoonal re k’anjelak sa’ lix Iglees. Li qayu’am naru nawan xjalanil, a’b’an chiqajunilo naru naqab’aanu li jalaak.

Chijultiko’q eere eb’ laj marnoto, eb’ laj yiib’anel atz’am; neke’roksi k’anjeleb’aal li moko xnimal ta ru re risinkil li chaab’il lem, li chaab’il atz’am! Laa’o ajwi’ naru naqab’aanu kok’ k’anjel li naru, rik’in xnumik li hoonal, chixkawresinkil li qawanjik jo’ tzolom ut li ajom chi k’anjelak chiru li Jesukristo. A’aneb’ a’in kaahib’ li na’leb’ li moko ch’a’ajeb’ ta a’b’an nim xwankil li nokoru chixyalb’al wi’ qaq’e chi wank choq’ ratz’amil li ruchich’och’:

Chiwanq li rochoch li Qaawa’ sa’ xyi li qaloq’onihom. Anajwan naq eb’ li santil ochoch wankeb’ chik chi nach’, xyalb’al qaq’e chi k’anjelak sa’ li rochoch li Qaawa’ tooxtenq’a chixkanab’ankil qib’ sa’ li k’a’ru jwal aajel ru ut xkanab’ankil li qayu’am rik’in li Kristo. Sa’ li santil ochoch naqataw lix ch’ool li qapaab’aal chirix li Jesukristo ut li raam li qaloq’onihom chirix a’an.
Chiqak’e qatenq’ re xkawob’resinkil xch’ooleb’ li qas qiitz’in re naq te’xyu’ami li evangelio. Naru naqakawob’resi xch’ool li qajunkab’al rik’in xyalb’al qaq’e rajlal ut wanq qajom re xyu’aminkileb’ lix raqalil li paab’aal sa’ junesal ut sa’ junkab’alej.
Wanq qach’ool re k’anjelak ut okenk sa’ li Iglees. Li k’anjelak sa’eb’ li na’jej wanko wi’ nokoxk’am chixtenq’ankil qib’ chiqib’il qib’ ut chi k’iik sa’ komonil. Yaal naq li k’anjelak moko junelik ta ch’olch’o, a’b’an junelik naxk’e xsahil qach’ool.
Ut sa’ roso’jik, chiqoksiheb’ li k’anjeleb’aal sa’ ulul ch’iich’ chi wan rajb’al. Sa’ li qakutankil, eb’ li k’anjeleb’aal sa’ ulul ch’iich’ nokoxjunaji jo’ moko qilom ta junxil. Jo’ naab’al eere laa’ex, laa’in ajwi’ nawoksi re aatinak rik’ineb’ li komon sa’ li Iglees, ut rik’in lin junkab’al ut eb’ li wamiiw. Naq nawaatinaheb’ naweek’a naq nach’in rik’ineb’; naru naqak’e xkawil qach’ool chiqib’il qib’ sa’ li ch’a’ajkilal naq maak’a’o sa’ tib’elej. Eb’ li k’anjeleb’aal a’in a’aneb’ jun osob’tesink, a’b’an eb’ li k’anjeb’aal a’in naru ajwi’ neke’najtob’resink qe rik’in li k’a’ru wan xyaalal ut chi yaal naru nokoxt’an chixsachb’al qahoonal sa’ li k’a’aq re ru maak’a’ aj-e qe. Xyalb’al qaq’e chi wank jo’ ratz’amil li ruchich’och’ moko a’an ta ka’ajwi’ xjek’b’al ru jun kaxmu aj waqib’ pulgada.

Wi naqak’e li rochoch li Qaawa’ sa’ xyi li qayu’am, naqakawob’resi xch’ool li qas qiitz’in re xyu’aminkil li evangelio, naqak’ulub’a li b’oqleb’ chi k’anjelak ut naqoksi li ulul ch’iich’ chi wan rajb’al, naru naqak’uula qik’in li aajelil ru musiq’ej. Li atz’am chi saq ru wan xwankil re k’ehok sahob’l ut k’uulank, jo’ ajwi’ li qapaab’aal rik’in li Jesukristo wan xwankil ut wi kolb’il rix rik’in xyalb’al qaq’e sa’ li k’anjel ut li rahom aj Kristiano.

Naq junajo rik’in li Qaawa’ li qayu’am naxk’ut xlemtz’unkil ut nokowulak choq ratz’amil li ruchich’och’. Sa’ li yalok q’e a’in, moko ka’aj ta wi’ naqak’e xb’ihomal li qayu’am naqak’e b’an ajwi’ xmetz’ew li qajunkab’al ut li qasutam. Nintz’aama naq taqayal qaq’e re wank chi nach’ rik’in li Qaawa’ ut maajun wa chiqatz’eqaq li qasahob’l; re naq laaq’o li atz’am jo’ naraj li Qaawa’. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.