Kua ni Rere ena Caka Vinaka

Mai vei Peresited Henry B. Eyring

iMatai ni Daunivakasala ena Mataveiliutaki Taumada

E tukuna vei keda na Turaga ni da tu ena vakabauta ena Nona uluvatu, ena seyavu na lomalomarua kei na rere; ena levu cake na gagadre ni caka vinaka.

Kemuni na taciqu kei na ganequ sa noqu masu malumalumu me na tiko vata kei keda na Yalo ni Turaga ena noqu vosa nikua. Sa sinai na yaloqu ena vakavinavinaka vua na Turaga, o koya e Nona na Lotu oqo, ena veivakauqeti eda sa kila ena masu ni yalodina, vunau vakauqeti kei na lagasere vaka-agilosi ena koniferedi oqo.

Ena Epereli sa oti, a wasea kina o Peresitedi Thomas S. Monson e dua na itukutuku ka lauta na yalo e vuravura taucoko, oka kina na noqu. A vosa baleta na mana ni iVola i Momani. A uqeti keda me da vulica, vakananuma titobu, ka bulataka na kena ivakavuvuli. A yalataka o koya kevaka eda solia na gauna e veisiga me vulici ka vakananumi titobu ka rokovi na ivakaro era lewe tu ni iVola i Momani, eda na taukena e dua na ivakadinadina bulabula ni kena dina, ka na taqomaki keda yani vakavinaka ena gauna ni leqaleqa na kena ivakadinadina veitokani ni Karisito bula. (Raica na “Na Mana ni iVola i Momani,” Liaona, Me 2017, 86–87.)

Me vaka e vuqa vei kemuni, au rogoca na vosa ni parofita me domo ni Turaga vei au. Vakakina, me vaka talega e vuqa vei kemuni, au sa lewa meu muria na veimalanivosa oya. Ia qo, me tekivu sara mai na gauna au se gonetagane lailai kina, au sa vakila na ivakadinadina ni iVola i Momani na vosa ni Kalou, ni rau a rairai mai na Tamana kei na Luvena ka veivosaki vata kei Josefa Simici, ka ra qai rairai mai na iApositolo makawa vua na Parofita o Josefa me ra vakalesuya mai na idola vakamatabete ki na Lotu ni Turaga.

Ena ivakadinadina oya, au sa dau wilika na iVola i Momani e veisiga ena sivia ni 50 na yabaki. O koya au a rairai nanuma beka kina ni a vosa tiko o Peresitedi Monson vua tale e dua. Ia, me vaka e vuqa vei kemuni, au vakila ni nona veivakayaloqaqataki kei na nona yalayala na parofita e sureti au meu sasaga vakaukauwa cake. E vuqa vei kemuni sa cakava na ka au a cakava: masu ena inaki levu cake, vakananuma titobu vakabibi cake na ivolanikalou, ka tovolea vakaukauwa cake me da qarava na Turaga kei ira tale eso ena Vukuna.

Na vuana marautaki vei au, kei na vuqa vei kemuni, sai koya na yalayala ni parofita. O ira vei keda era a katona na ivakasala vakauqeti oqo era sa rogoca vakamatata cake na Yalo. Eda sa kunea na kaukauwa levu cake me da vorata na veitemaki ka vakila vakalevu cake na vakabauti Jisu Karisito sa vakaturi cake, ena Nona kosipeli, kei na Nona Lotu bula.

Ena dua na gauna ni sa levu cake tikoga na leqaleqa e vuravura, na levu cake ni ivakadinadina oqori sa vakasavi tani kina na lomalomarua kei na rere ka kauta mai vei keda na yalo vakacegu. E rua tale na revurevu vakasakiti ni noqu rogoca na ivakasala nei Peresitedi Monson: Matai, na Yalo a yalataka o koya sa vakatubura e dua na yalo ni nanamaki ki na veika e tu mai liu, ena gauna sara mada ga sa levu cake tiko kina na tikoyavavala e vuravura. Kei na, ikarua, sa solia vei au na Turaga—kei iko—me da vakila vakalevu cake Nona loloma ena vukudra era sotava tu na leqa. Eda sa vakila na levu cake ni gagadre me da lako ka vueti ira na tani. Na gagadre oqori e uto tu ni nona veiqaravi kei na veivakavulici o Peresitedi Monson.

E yalataka na Turaga ni na lomani ira na tani kei na yaloqaqa vua na o Parofita Josefa Simici kei Oliva Kaudari ni sa vaka e veivakadrukai na itavi e tu e matadrau. E kaya na Turaga ni na yaco mai ena nodrau vakabauti Koya ni nodrau uluvatu na yaloqaqa e gadrevi:

“Drau kakua ni rere ni kitaka na ka vinaka, ni veika ga drau sa kaburaka, na ka ga oqori drau na tamusuka tale; o koya, kevaka drau sa kaburaka na veika vinaka drau na tamusuka talega na veika vinaka me kena isau vei kemudrau.

“O koya ni kakua ni rere na qelenisipi lalai cakavinaka laivi vuravura kei eli me rau cokovata ka saqati iko ni kevaka ko sa tarai cake ena noqu uluvatu ena sega sara ni rawa ni ra qaqa.

“Raica au sa vosoti kemudrau; mo drau lako, ka kakua ni ivalavala ca tale, mo drau yalomatua sara ka kitaka na cakacaka au sa vakarota vei kemudrau.

“Drau vakararavi tikoga mai vei au ena vakasama kece, kakua ni vakatitiqa, ka kakua ni rere.

“Drau nanuma tiko na we ni moto e sarisariqu kei na we ni ivako ena ligaqu kei na yavaqu ia mo drau yalodina ka muria sara na noqu ivakaro ia drau na rawata vakaidina na matanitu” (V&V 6:33–37).

A tukuna na Turaga vei ira Nona iliuliu ena Veivakalesui mai ka tukuna vei keda o Koya ni da tu ena vakabauta ena Nona uluvatu, ena seyavu na lomalomarua kei na rere; ena levu cake na gagadre ni caka vinaka. Ni da ciqoma na veisureti nei Peresitedi Monson me da tea e yaloda e dua na ivakadinadina kei Jisu Karisito, eda na rawata na mana, na gagadre, kei na yaloqaqa me da laki veivueti vei ira na tani ka sega ni kauwai ena noda leqa.

Au sa raica oti vakavuqa na vakabauta kei na yaloqaqa oqori ena nodra sotava na veivakatovolei dredre na Yalododonu Edaidai vakabauta. Dua na ivakaraitaki, au a tiko voli mai Idaho ena kena kacabote na Teton Dam ena 5 ni June, 1976. A lako sobu mai e dua na lalaga wai. Era drotaka nodra itikotiko e udolu vakaudolu. Era vakarusai e udolu vakaudolu na itikotiko kei na bisinisi.E kurabuitaki, ni lailai mai na 15 na tamata era a mate.

Na ka au raica kina au sa dau raica oti ena veigauna era tudei kina na Yalododonu Edaidai ena uluvatu ni ivakadinadina kei Jisu Karisito. Baleta ni ra sega ni vakatitiqataka ni yadravi ira voli o Koya, era sega kina ni rere. Era vakanadakuya na nodra veivakatovolei me ra vueti ira na tani. Era vakayacora mai na nodra lomana na Turaga, ka ra sega ni taroga e dua na kena isau.

Kena ivakaraitaki, ena kacabote ni Teton Dam, erau a gade voli ena dua na vanua vicavata na maile mai nodrau itikotiko e dua na veiwatini Yalododonu Edaidai. Ena gauna erau rogoca kina na itukutuku ena retio, erau vakatotolo lesu ki Rexburg. Erau a sega ni vakadodonu sara ki na nodrau itikotiko me rau raica kevaka sa vakarusai, erau a vaqara na nodrau bisopi. A tiko voli o koya ena dua na vale ka vakayagataki tiko me vanua ni vakacegu. A veivuke tiko ena nodra dusimaki na liga ni cakacaka sega ni saumi (volodia) era sa yacoyaco tiko yani enabasi dromodromo ni vuli.

Erau lako yani vua na bisopi ka kaya, “Keirau se qai lesu mai. Bisopi, evei me keirau lako kina me keirau veivuke? A solia vei rau na yacadra e dua na matavuvale. Erau a nima soso tiko kei na wai na veiwatini oqo mai na dua na vale ki na dua tale. Erau cakacaka mai na mataka caca ki na karobo ena vica vata na siga. Erau qai cegu ena dua na gauna me rau laki raica nodrau itikotiko. Sa kauta na waluvu, ka sega ni biuta tu e dua na ka me samaki. Erau sauvuki totolo ka lesu tale vei Bisopi. Erau taroga, “Bisopi e tiko beka e dua me keirau vukea?”

Na cakamana oqori ni yaloqaqa galuvaki kei na loloma cecere—na loloma savasava i Karisito—sa dau tokaruataki e veiyabaki kei na vuravura taucoko. A yaco ena gauna rerevaki ni veivakacacani kei na vakatovolei ena gauna nei Parofita Josefa Simici e Missouri. A yaco ena nona liutaka oBrigham Young na lako yani mai Nauvu ka kacivi ira na Yalododonu ki na veivanua lala ena ra taucoko kei Amerika, me ra veivukei ena taraicake ni Saioni ni Turaga.

Kevaka o wilika na nodra itukutuku ena ivolaniveisiga na ivuvu oqori, o na raica na cakacaka mana ni vakabauta ni vakasavi tani na vakatitiqa kei na rere. O na wilika baleti ira na Yalododonu nodra biuta tu na veika e baleti ira me ra vukea e dua tale ena vukuna na Turaga, ni bera ni ra qai lesu tale vei ira nodra sipi se nodra qele se bera tu ni siviyara.

Au raica na cakamana vata oqori ena vica ga na siga sa oti ni nadaku na Cagilaba o Irma mai Puerto Rico, Saint Thomas, kei Florida, era veitokani na Yalododonu Edaidai kei na veilotu, ilawalawa vakaitikotiko e kea, kei na veitabana ni matanitu me tekivu na sasaga ni sasamaki.

Me vaka noqu itokani mai Rexburg, e dua na veiwatini sega ni lewenilotu mai Florida erau a vakanamata ena veiqaravi vei ira na lewenivanua ka sega ni leqataka nodrau itikotiko. Ni ra mai veivuke eso na itokani veivolekati Yalododonu Edaidai me vagalalataki na vunikau lelevu e rau sogota tu nodrau icurucuru ni motoka, erau qai vakamacalataka ni rau sa vakadrukai ka rau gole kina me veivuke vei ira na tani, ena vakabauta ni na solia na Turaga na veivuke e gadrevi ena nodrau itikotiko. Qai tukuna o tagane ni ra se bera yani na noda lewe ni Lotu me ra veivuke, erau a masumasu tiko vakaveiwatini. Erau sa ciqoma e dua na kenaa isau ni na yaco mai na veivuke. E yaco mai ena vica na auwa ni se bera na veivakadeitaki oya.

Au sa mai rogoca na ripote ni sa tekivu kacivi tiko o ira na Yalododonu Edaidai era darama tu na siqeleti dromodromo ka volai tu kina na Helping Hands “Na Agilosi Dromodromo.” E dua na Yalododonu Edaidai a kauta na nona motoka me qaravi ena kena vanua, ka qai vakamacalataka na turaga ka vukei koya ni “sotava na veika vakayalo” e vakila nira mai vagalalataka tiko dua na vunikau ka bale tu ena nona lomani bai, eso na tamata era vakasiqeleti dromodromo, e kaya o koya, ni ra “lagata vei au e dua na sere me baleta na au luveni Kalou.”

E dua tale na lewenivanua mai Florida—sega talega ni lewena noda vakabauta—a talanoataka ni ra lako yani i nona vale na Yalododonu Edaidai ni cakacaka tiko ena nona lomanibai vakacacani ka vakila na druka, katakata sivia, ka sa voleka ni lako na wainimatana. Era cakava na voladia, ena nona vosa, “e dua na cakamana savasava.” Era veiqaravi sega walega ena gumatua ia ena veidredrevaki, ka sega ni ciqoma e dua na ka me kena isau.

Au raica na gugumatua oya ka rogoca na veidredrevaki ena, yakavibogi ni Vakarauwai, au veitalanoa kei na dua na ilawalawa Yalododonu Edaidai mai Florida. Era cegu vakalalai ena nodra sasamaki na voladia me rauta ga niu lululu vei ira. Era tukuna ni 60 na lewe ni nodra iteki mai Georgia era tuva e dua na lalawa me ra mai lewena na veivueti e Florida ena bogi ena noa.

Era biuti Georgia ena 4 ena mataka, draiva ena vicavata na auwa, cakacaka ena siga taucoko ki na bogi, ka nakita me ra cakacaka tale ena siga ka tarava.

Era vakamacalataka tiko na ka kece oqo ena matadredre kei na yalomarau. Na dredre ga au rawa ni vakila oya nodra vinakata me sa rauta na vakavinavinaka me rawa ni ra lesu tale ki cakacaka. Sa yavalata tale o peresitedi ni iteki nona idini ni varo ka varota tiko e dua na vunikau sa davo tu ka laveta tiko e dua na bisopi na tolotolo ni kau ena gauna keitou vodo kina ena neitou lori me keitou gole ki na dua tale na timi ni veivueti.

Ni keitou biubiu mai na ikarua ni vanua oya, a lako mai e dua na turaga ki na motoka, luvata nona isala, ka vakavinavinakataki ira na voladia. E kaya mai, “Au sega ni lewena nomudou lotu. Au sega ni vakabauta rawa na veika o ni sa vakayacora vei keimami. Me vakalougatataki kemuni na Kalou.” E matadredre ga na voladia ni YDE ka tu e yasana ka vakariqa taba, me vaka ni sega ni dodonu me vakacaucautaki.

Ni ra lako mai na voladia mai Georgia me ra mai vukea na turaga oqo ka sega ni vakabauta rawa, e drau vakadrau na Yalododonu Edaidai mai na vanua vakacacani vakalevu oya e Florida era lakova e vica na drau na maile ki na dua tale na yasai Florida era rogoca ni a vakacacani sara vakaca.

Ena siga oya, au nanuma, ka kila vakavinaka cake, na nona malanivosa na Parofita o Josefa Simici: Na tamata e sa vakasinaiti tu ena loloma ni Kalou, e sega ni tiko vakacegu ni sa vakalougatataka duadua ga na nona matavuvale, ia e rai yani ki vuravura taucoko ka maqusa me vakalougatataka na kawatamata taucoko” (Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu: Josefa Simici [2007], 426).

Eda raica na loloma oqori ena nodra bula na Yalododonu Edaidai ena veivanua kecega.Ena veigauna kece e yaco kina e dua na leqa vakasauri ena dua ga na yasai vuravura, era dau cau na Yalododonu Edaidai ka voladia ki na sasaga ni veivuke raraba ni Lotu. E dau gadrevi vakavudua na kerekere. Na ka dina, ena so na gauna, keimami qai kerei ira tale era sa vakarau tu me ra lako ki na vanua ni vakacegu me ra wawa mada vakalailai me yacova ni ra sa vakarau o ira era liutaka tiko na cakacaka me ra ciqomi ira.

Na gagadre oya ni veivuke e vua ni tamata sa rawata e dua na ivakadinadina kei Jisu Karisito, Nona Kosipeli, Nona Lotu vakalesui mai, kei na Nona parofita. Oqori na vuna era sega ni vakatitiqa se rere kina na tamata ni Turaga. Oqori na vuna era voladia kina na daukaulotu me ra veiqaravi ena veitutu kecega ni vuravura. Oqori na vuna era dau masu kina vata kei ira nodra itubutubu na gone ena vukudra na tani. Oqori na vuna era bolei ira kina na nodra itabagone o ira na iliuliu me ra vakayacora na kerekere nei Peresitedi Monson me ra luvuci ira ena iVola i Momani ki utodra. A basika na vuana sega ena nodra uqeti mai vei ira na iliuliu ia mai vei ira na itabagone era cakacakataka tiko nodra vakabauta. Na vakabauta oya ni cakacakataki—ka gadreva na solibula guilecavi koya—e kauta mai na veisau ni yalo ka vakatara vei ira me ra vakila na loloma ni Kalou.

Ia na yaloda ena veisau tudei tu, ni da muria tikoga na ivakasala ni parofita. Kevaka sa mudu noda tovolea ni oti ga e dua na soligu, ena seyavu yani na veisau.

O ira na Yalododonu Edaidai yalodina era sa vakalevutaka cake nodra vakabauta na Turaga o Jisu Karisito, na iVola i Momani ni vosa ni Kalou, kei na vakalesui mai ni idola vakamatabete ena Nona Lotu dina. Na levu cake ni ivakadinadina oqori sa solia na yaloqaqa kei na kauwai vakalevu cake vei ira na luve ni Kalou tale eso. Ia na bolebole kei na madigi sa tu mai liu ena gadreva e levu cake tale.

Eda sega ni rawa ni raica na kena matailalai, ia eda kila na iyaloyalo levu. Eda sa kila ni ena iotioti ni gauna, ena tikoyavavala vakalevu na vuravura. Eda kila ena loma ni leqa cava ga ena yaco mai, ena liutaki ira na Yalododonu Edaidai yalodina na Turaga me ra kauta yani na kosipeli i Jisu Karisito ki na veimataniu, veimataqali duivosavosa kei ira na tamata. Ka da kila ni o ira na tisaipeli dina ni Turaga era na bula kilikili ka tuvakarau me ra ciqomi Koya ena Nona lesu tale mai. Me da kakua ni rere.

Ia, na levu ni vakabauta kei na yaloqaqa eda sa tara rawa e yaloda, na Turaga e namaka e levu tale na ka mai vei keda—kei na itabatamata e taravi keda mai. Ena gadrevi me ra kaukauwa ka yaloqaqa cake baleta ni ra na cakava o ira na veika cecere ka dredre cake mai na veika eda sa cakava. Ka ra na sotava na veisaqasaqa levu cake tikoga mai vua na meca ni yaloda.

Na sala ni nanamaki ni da toso i liu a solia na Turaga: “Drau vakararavi tiko ga mai vei au ena vakasama kece; kakua ni vakatitiqa ka kakua ni rere” (V&V 6:36). A tukuna vei keda o Peresitedi Monson na kena icakacaka qori. Me da vakananuma titobu ka bulataka na iVola i Momani kei na nodra vosa na parofita. Masu Tikoga Mo dau vakadinata. Qarava na Turaga ena yaloda taucoko, noda igu, vakasama kei na noda kaukauwa kecega. Me da masuta ena igu taucoko ni utoda na isolisoli ni loloma cecere, na loloma savasava i Karisito (raica Moronai 7:47–48). Ia e bibi duadua, me da tudei ka tomana tikoga noda muria na ivakasala vakaparofita

Ni sa dredre na sala, e rawa ni da ravi ki na yalayala ni Turaga—na yalayala a vakananuma vei keda o Peresitedi Monson ena nona dau cavuta wasoma na nona vosa oqo na iVakabula: “Ia ko koya sa ciqomi kemudou, au sa tiko talega kina koi au, niu na liu e matamudou. Au na tiko e yasamudou imatau ka tiko talega e yasamudou imawi, ia na Yaloqu ena tiko e yalomudou; era na vakavolivoliti kemudou na noqu agilosi ka laveti kemudou cake” (V&V 84:88).

Au vakadinadinataka ni liu e matamu na Turaga ena gauna o qarava tiko kina Nona cakacaka. Ena so na gauna sai iko na agilosi ena tala na Turaga me laveta cake e dua tale. Ena so na gauna sai iko era na vakavolivolita na agilosi me ra laveti iko cake. Ia ena veigauna kecega ena tiko e yalomu na Yalona, me vaka sa yalataki vei iko ena veisoqoni kece sara ni sakaramede. Na ka walega mo cakava mo talairawarawa ki na Nona ivakaro.

Na veisiga vinaka duadua sa tu mai liu me baleta na matanitu ni Kalou e vuravura. Na veisaqasaqa ena vaqaqacotaka noda vakabauti Jisu Karisito, me vaka sa dau yaco vakakina me tekivu mai na nona gauna na Parofita o Josefa Simici. Na vakabauta ena dau vakadruka tu ga na rere e veigauna. Ni da tu vata e vakavurea na duavata. Ka na rogoci ka saumi na nomu masu e vukudra na vakaleqai mai vua na Kalou dauloloma. E sega vakadua ni dau sosovu se moce o Koya.

Au wasea na noqu ivakadinadina ni bula tiko na Kalou na Tamada ka vinakati iko mo lako yani Vua ki vale. Oqo na Lotu dina ni Turaga o Jisu Karisito. E kilai iko o Koya, e lomani iko o Koya, ka dau wanonovi iko voli o Koya. A sorovaka na noda ivalavala ca kei na ivalavala ca ni luvena kece na Tamada Vakalomalagi. Na sala duadua ga ki na bula tawamudu sai koya me da vakamuri Koya ena noda bula kei na noda veiqaravi vei ira na tani.

Au vakadinadinataka oqo ka laiva vei kemuni na noqu veivakalougatataki kei na noqu loloma. Ena yaca tabu i Jisu Karisito, emeni.