2017
Na Turaga sa Liutaka Tiko na Nona Lotu
November 2017


Na Turaga sa Liutaka Tiko na Nona Lotu

Na veiliutaki ni Turaga ena Nona Lotu e gadrevi kina nodra vakabauta cecere ka tudei mai vei ira kece era qaravi Koya e vuravura.

Kemuni na taciqu lomani na lewe ni matabete ni Kalou, nikua au gadreva meu vosa baleta na sala totoka e liutaka kina na Turaga na Nona matanitu e vuravura. Ko ni sa kila tiko na kena yavu taumada. Sa noqu masu ni na vakadeitaka vei iko na Yalo Tabu.

iMatai, sa iliuliu ni Lotu o Jisu Karisito e vuravura taucoko.

iKarua, e liutaka Nona Lotu nikua ni vosa vei ira na turaga era vakatokai me ra parofita ena ivakatakila.

iKatolu, e solia na ivakatakila vei ira na Nona parofita taumada, ka se cakava tiko, ka na cakava tikoga.

iKava, e solia na ivakatakila veivakadeitaki vei ira era liutaki tiko mai vei ira na Nona parofita.

Mai na yavu taumada oqori, eda kila kina na veiliutaki ena Nona Lotu na Turaga e gadrevi kina na vakabauta cecere ka tudei mai vei ira kece era qaravi Koya e vuravura.

Me vakataka, ena vakabauta eda vakadinata ni Turaga sa tucaketale sa raica tiko na matailalai ni Nona matanitu ena veisiga. Ena vakabauta eda sa vakadinata ni sa kacivi ira na tamata wale o Koya ki na itutu nuitaki. Ena vakabauta eda vakadinata ni sa kilai ira na tamata o Koya sa kacivi ira vakadodonu, nodra gugumatua kei na rawa-ka, ka sega ni cala ena Nona veikacivi.

Era na matadredre se kure ulu beka eso ena ivavakoso—oqo o ira era nanuma nodra a kacivi me ra veiqaravi a cala beka vakakina o ira era nanuma eso era kila e veicalati nodra tikina ena matanitu ni Turaga. Na noqu ivakasala kivei ira oqo o ya mo kakua ni vakalelewa me yacova ni sa matata vei iko na rai ni Turaga. Na lewa ga mo cakava o ya, ni sa rawa vei iko mo ciqoma na ivakatakila ka cakacaka kina ena qaqa.

Ena vakabauta ga ena caka kina. Ena gadrevi na vakabauta cecere cake me vakadinata ni Turaga sa kacivi ira na tamata wale me liutaki kemuni. Sa noqu inaki nikua meu tara cake nomu vakabauta ni Kalou sa dusimaki iko mo qaravi Koya. Ka sa bibi talega, noqu nuitaka meu tara cake nomu vakabauta ni Turaga sa vakauqeti ira na tamata wale sa kaciva me ra nomuni iliuliu.

O na nanuma beka, ni vakabauta vakaoqo e sega ni bibi ki na gumatua ni Lotu kei na matanitu ni Turaga. Ia, o na kunea—se na vanua cava o tiko kina ena yatu ni veiqaravi ni matabete, mai vua na parofita ni Turaga ki na dua na lewe vou ni Matabete i Eroni—sa ka bibi kina na vakabauta.

Meda tekivu ena ibalebale ni vakabauta kivua na peresitedi ni kuoramu ni ivakavuvuli. Sa ka bibi me vakabauta na Turaga ni sa kacivi koya, ka kila na malumalumu kei na kaukauwa nei ivakavuvuli o ya. Me na vakabauta tiko ni o koya sa veikacivi tiko sa ciqoma mai na ivakatakila ena Yalo ni Turaga. Oi rau na nona daunivakasala kei na lewe ni kuoramu mera vakabauta vakaoqo ka muri koya ena nuidei qaqa.

Au a raica na nuidei vakaoqo ni dabe e dua na cauravou kei iratou na nona mataveiliutaki ni kuoramu ni dikoni ena mataka ni Siga Tabu. A kacivi o koya me nodratou vunivola vou. Era veivakasalataki na mataveiliutaki gone oqo. E ratou veivosakitaka na sala me caka kina na gagadre nei bisopi me vakalesui mai ki lotu e dua na cauravou luluqa vakalotu. Ni oti na masu kei na veivosaki, e ratou a lesi vunivola me gole ki na vale nei cauravou o ya sa sega tu ni mai soqoni me sureti koya mai.

A sega ni kilai cauravou o vunivola, ia a kila ni dua na itubutubu nei cauravou, a luluqa vakalotu tale tu ga ka sega ni lewenilotu o kena ikarua. A yalo maqusa o vunivola ia a sega ni rere. E kila tiko ni parofita ni Kalou sa kerei ira na lewe ni matabete mera kauti ira lesu mai na sipi sa yali. Ka sa rogoca na nodratou masu na nona mataveiliutaki. A rogoca ni ratou sa duavata ena yaca i cauravou ki na yacana.

Au a raica ni sa gole yani o vunivola e gaunisala ki na vale nei cauravou luluqa vakalotu o ya. A lako vakamalua yani me vaka e a lako yani ki na veika rerevaki. Ia a lesu mai gaunisala vata kei cauravou, ena matamamarau. Au vakabauta ni a sega tu ni kila ena gauna o ya, ia a lako ena vakabauta ni sa talai koya na Turaga. A tiko ga vua na vakabauta o ya ka sa tubu tiko vua ena yabaki ni lako ki kaulotu, tama, liuliu ni caravou, ka bisopi sara.

Meda veivosakitaka mada na ibalebale ni vakabauta vakaoqo vei bisopi.Eso na gauna e kacivi o bisopi me veiqaravi ira eso era kilai koya vakavinaka. Era kila tu nona malumalumu kei na kaukauwa vakayalo na lewe ni tabanalevu, ka ra kila ni so tale ena tabanalevu a dodonu me kacivi—o ira era vuli vinaka cake, ganiti cake, totoka cake, se rairai vinaka.

E dodonu me ra kila na lewenilotu oqo ni veikacivi ni bisopi sa mai vua na Turaga, ena ivakatakila. Ni sega nodra vakabauta, ena dredre vei bisopi sa kacivi koya na Kalou me vakatakilai vua na ka me vukei ira kina. Ena sega ni qaqa ke sega na nodra vakabauta na lewenilotu era a tokoni koya.

Ka ni marau, na veibasai e ka dina talega. Nanumi na italai ni Turaga o Penijamini na Tui, a liutaki ira nona tamata ki na veivutuni. A malumalumu na yalodra na tamata ena nodra vakabauta ni sa kacivi koya na Kalou, dina ni tu nona malumalumu, sa vosa mai vua na Kalou. Nanuma tiko na ka era kaya na tamata: “Io, keimami sa vakabauta na vosa kece ko ni sa vosataka vei keimami; … keimami sa kila talega ni ra sa ka vakaidina sara, ni sa vakayacora na Yalo ni Turaga Kaukauwa e dua na veisau levu vei keimami, se ki na lomai keimami, ka sa sega tale kina ni tiko vei keimami e dua na gagadre me kitaka na ka ca, ia me keimami kitaka tiko ga na veika vinaka” (Mosaia 5:2).

Me rawa-ka e dua na iliuliu ena cakacaka ni Turaga, mera nuitaka na tamata ni sa kacivi koya na Kalou ka uabaleta na nodra raica tiko nona malumalumu kei na luluqa vakatamata. Nanuma tiko beka nona a vakamacalataka na Tui o Penijamini na nona ilesilesi:

“Au a sega ni vakarota mo ni lako mai ki ke mo ni rerevaki au kina, se mo ni nanuma ni’u sa uasivi cake mai vua e dua tale na tamata.

“Ia au sa vakataki kemuni ga, ka’u sa vakatovolei tu mai na veimataqali malumalumu kecega ni yago kei na vakasama; ia au sa digitaki mai vei ira na tamata oqo, ka sa vakatabui au ko tamaqu, ka sa vakatarai mai na liga ni Turaga, me’u daunilewa ka tui vei ira na tamata oqo; ka’u sa maroroi ka taqomaki tu mai ena nona kaukauwa e sega ni vakatautauvatataki rawa, me’u qaravi kemuni ena igu taucoko, kei na vakasama, kei na kaukauwa kecega sa solia vei au na Turaga.” (Mosaia 2:10–11).

Na nomu iliuliu ena Lotu ni Turaga e rairai malumalumu ka vakatamata se kaukauwa ka veivakauqeti. Na kena dina ni iliuliu yadua sa tu vua na ituvaki vakaoqori ka so tale.Na ka ena vukei ira na italai ni Turaga era sa kacivi mera liuliu o ya meda raici ira vaka na Turaga ni a kacivi ira.

Na Turaga sa raici ira vakauasivi Nona italai. Sa raica tu na nodra gugumatua kei na mataka. Ka kila vinaka tu ni rawa me veisau na kedra ituvaki. Ka sa kila talega ni rawa ni ra veisau ena ka era sotava vata kei ira na tamata era liutaka.

O ni a sotava beka na gauna ko ni a qaqacotaki kina mai vei ira na tamata o a kacivi mo qarava. Au a kacivi meu bisopi ni itabagone qase cake. Au sega ni kila e a inaki beka ni Turaga me baleta na veisau meu vukei Koya me yaco vei ira se na veisau a kila o Koya me yaco vei au.

Sa laki yaco meu sega tu ni kila vinaka, ni vuqa vei ira na itabagone oqo ena tabanalevu o ya era cakacaka me vaka sa kacivi au na Kalou baleti ira. Era raica na noqu malumalumu ka ra sega ni kauwai.

Au nanuma e dua na cauravou a kere ivakasala baleta na digidigi ni nona vuli. E sa qai matai ni nona yabaki ni vuli ena dua na univesiti vinaka. Ni oti e dua na macawa na noqu solia na ivakasala, e tuva o koya e dua na gauna me rawa ni keirau mai veitalanoa.

Ni yaco mai ena valenivolavola, au a kurabui ni a taroga, “Bisopi e rawa ni daru masu ni bera nodaru veivosaki? Rawa ni daru tekiduru? Rawa beka niu masu?”

Au kurabui ena ka a kerea. Ia au kurabui cake ena nona masu. A vakatoka oqo: “Tamaqu Vakalomalagi, ko ni kila ni a vakasalataki au o Bisopi Eyring ena macawa sa oti, ka sega ni yaco rawa. Yalovinaka ni vakauqeti koya me kila na ka meu na cakava oqo.”

O na dredrevaka beka o ya, ia au a sega. Sa kila oti tu o koya na ka e vinakata vua na Turaga me cakava. Ia a rokova na ilesilesi nei bisopi ena Lotu ni Turaga ka rairai gadreva meu yalonuidei cake meu ciqoma na ivakatakila ena veikacivi o ya.

A cakacaka. Ni keirau sa duri cake ka dabe tale, a yaco vei au na ivakatakila. Au kaya vua niu sa vakila na ka e vinakata na Turaga me cakava o koya. E a se qai yabaki 18 ga o koya, ia e yalomatua vakayalo nona yabaki.

Sa kila oti tu ni sega ni gadrevi me lako vei bisopi ena leqa vaka o ya. Ia sa vulica me tokona na italai ni Turaga ni tiko mada ga nona malumalumu vakatamata. A mani yaco me peresitedi ni iteki. Sa tu vua na lesoni keirau a vulica vata: ke o vakabauta ni Turaga sa liutaka tiko na Nona Lotu ena ivakatakila kivei ira na italai luluqa sa kaciva o Koya, ena dolava na Turaga na katuba ni lomalagi vua, vakakina vei kemuni.

Mai na ka o ya, sa tau vei au na lesoni, ni nodra vakabauta na tamata eda qarava, eso na gauna e levu cake mai na noda vakabauta, sa kauta mai na ivakatakila ena veiqaravi ni Turaga.

A dua tale na lesoni vei au. Ke a vakalewai au o cauravou o ya ena vuku ni noqu a sega ni solia taumada vua na ivakasala vinaka, a sega ni rawa vua me mai taro tale. Sa vakakina, ni digitaka me kua ni vakalewai au, a ciqoma na veivakadeitaki a gadreva.

Ia a dua tale na lesoni vinaka au a sotava kina. Na ka au kila, a sega ni tukuna e dua ena tabanalevu niu a sega ni vakasala vakavinaka e liu. Ke a cakava o ya, a rawa me luluqa nodra vakabauta ena tabanalevu me ra nuitaka na veivakauqeti i bisopi.

Au a saga meu kua ni vakalewai ira na italai ni Turaga se tukuna na nodra malumalumu. Kau sa saga meu vakavulica o ya ena ivakaraitaki vei ira na luvequ. A wasea o Peresitedi James E. Faust e dua na ivakavuvuli kau saga tiko e dua na noqu. Au sa solia vei kemuni:

“Sa gadrevi meda … duavata ka tokoni ira na noda iliuliu baleta … ni ra sa “kacivi ka digitaki” talega. O ira taucoko na lewe ni Lotu sa rawa me ra vakasalataki mai vua e dua na bisopi se peresitedi ni tabana, e dua na peresitedi ni iteki se tabana ni kaulotu kei koya na Peresitedi ni Lotu kei ira na nona ilawalawa. E sega ni dua vei ira na veitacini oqo a kerea me kacivi. E sega ni dua e vinaka sara. Ia sai ira ga na italai ni Turaga, ena Nona veikacivi vei ira era sa vakadonui ki na veivakauqeti. Sa dodonu meda tokoni ira, o ira era sa kacivi, tokoni, ka tabaki.

“… Na nodra beci o ira na iliuliu vakalotu e sa vakavuna vei ira e vuqa me ra sotava na malumalumu kei na lutu vakayalo. E dodonu meda kakua ni raica eso na nodra cala makawa, malumalumu se dukadukali o ira na tamata era sa kacivi mera vakatulewa vei keda, ka tutaka na ilesilesi era taura tu” (“Called and Chosen,” Liaona, Nove. 2005, 54–55).

Na ivakasala o ya sa vakalougatataki ira na italai ni Kalou.

Ena gauna e liu ni Lotu ni Turaga, era tukuna na iliuliu voleka vua na Parofita Josefa Simici na veika a cala kina. Dina ni ra sa raica na ka kece ka kila na nona tu vata kei na Turaga, e tete vaka na mate veitauvi na nodra veivakacacani kei na vuvu. Dua vei ira na Tinikarua sa tuva vei keda na ivakatagede kece ni vakabauta kei na dina me noda ke da via qarava na matanitu ni Turaga.

Oqo na ripote: “E vica na italatala qase a kaciva e dua na soqoni ena valetabu vei ira kece era nanuma ni sa Parofita lutu o Josefa Simici. Era sa lewa mera lesi David Whitmer me sa iliuliu vou ni Lotu. … Ni sa rogoca na veiba e saqati kina na Parofita, a tucake o Brigham [Young] ka kaya, ‘E parofita o Josefa, kau kila dina, ke ra vakalialia se vosacataki koya ena kena levu era rawata; era sega ni vakarusa rawa na ilesilesi ni Parofita ni Kalou, era na rawa ga ni vakarusa nodra lewa, musuka na uwa e vauci ira vua na Parofita kei na Kalou, ka dromuci ira ki eli’” (Church History in the Fulness of Times Student Manual [Church Educational System manual, 2003], 2nd ed., 174; see also Teachings of Presidents of the Church: Brigham Young [1997], 79).

E tiko e dua na uwa e vauci keda vua na Turaga ena noda veiqaravi. E cici mai na vanua cava ga eda kacivi kina meda qarava kina na matanitu, yaco sara vei ira sa kacivi mera liutaki keda ena matabete, vua na parofita, sa vauci vua na Turaga. Ena taura na vakabauta kei na yalomalumalumu meda veiqaravi ena vanua eda sa kacivi kin, meda nuitaka na Turaga sa kacivi keda kei ira sa liutaki keda, ka tokoni ira ena taucoko ni vakabauta.

Ena tiko na gauna, me vaka ena gauna mai Kirtland, ni da na gadreva na vakabauta kei na dodonu ni dua na Brigham Young me tucake ena vuku ni Turaga sa kacivi keda, meda dina vua na Nona parofita kei na iliuliu sa vakatikori ira.

Sa noqu ivakadinadina vakalou ena reki ni Turaga o Jisu Karisito sa veiliutaki tiko. Sa liutaka tiko na Nona Lotu kei ira Nona italai. Au vakadinadinataka ni o Thomas S. Monson e tamata duadua ga e taura ka vakayagataka na idola ni matabete tabu e vuravura ena gauna oqo. Sa noqu masu ni na vakalougatataki o ira na italai yalomalua era veiqaravi ena lomasoli kei na vinaka ena Lotu vakalesui mai i Jisu Karisito, ka liutaka sara tikoga o Koya. Au vakadinadinataka ni o Josefa Simici a raica na Kalou kei Jisu Karisito. Rau a vosa vua. A vakalesuimai na idola ni matabete mera vakalougatataki kina na luvena na Tamada Vakalomalagi. Sa noda ilesilesi ka noda itavi meda veiqaravi ena noda vanua ena inaki ni Turaga. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.