Yalomalua ka Yalomalumalumu
Mai vei Elder David A. Bednar
Ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua
Na yalomalua e dua na itovo matata ni noda Dauveivueti, ka dau vakatakilakilataki ena totolo kei na matata ni veiciqomi na lomasoli kei na yalorawarawa, kei na nomu rawa ni tarovi iko vakataki iko.
Au dau rekitaka na madigi meda tokoni ira na noda iliuliu ni Lotu, kau kidavaki Elder Gong kei Elder Soares vakataucoko ki na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua. Na nomuni veiqaravi ena vakalougatataki ira na tamata yadua kei na matavuvale e vuravura raraba, ka’u sa marautaka vakalevu ni’u na veiqaravi ka vuli mai vei rau.
Sa noqu masu ni na vakavulica ka vakararamataka vei keda na Yalo Tabu ena noda vulica vata na bibi ni dua na ituvaki vakalou ni bula ni noda iVakabula1 meda sasagataka yadua meda vakatatamuria.
Au na vakaraitaka mada e vica na kena ivakaraitaki ka vakamatatataka na ivakarau va-Karisito oqo, ka’u na qai vakamacalataka vakamatata na itovo ni bula yadua, ena dua tale na gauna e muri ena noqu itukutuku.Yalovinaka, vakarogoca vakamalua na ivakaraitaki yadua ka qai vakasamataka vata kei au eso na isaunitaro ki na veitaro era rawa ni tarogi.
iVakaraitaki #1. Na Cauravou Vutuniyau kei Amuleki
Ena Veiyalayalati Vou, eda vulica me baleta na cauravou vutuniyau ka tarogi Jisu, “Vakavuvuli vinaka, a cava na ka vinaka me’u kitaka, me’u rawata kina na bula tawamudu?”2 E vakaroti koya taumada na iVakabula me muria na ivunau. E a qai solia tale na iVakavuvuli e dua tale na ikuri ni ivakaro ki na nona gagadre saraga o koya kei na nona ituvaki.
“Sa kaya vua o Jisu, Kevaka ko vinakata mo vinaka sara, mo lako ka volitaka na nomu iyau, ka solia vei ira na dravudravua, ko na qai vakaiyau mai lomalagi: ia mo lako mai ka muri au.”
“Ia ni sa rogoca na vosa oqo na cauravou, sa lako tani a sa rarawa na lomana: ni sa levu na nonai yau.”3
Vakatautauvatataka na veika e tukuna na cauravou vutuniyau kei na veika e cakava o Amuleki, me vaka e vakamacalataki ena iVola i Momani. E dua na tamata daucakacaka ka vutuniyau o Amuleki ka vuqa na nona mataqali kei na itokani.4 E vakamacalataki koya me dua na tamata e dau kacivi vakavuqa ka sega ni rogoca; e dua na tamata e kila tu na veika mai vua na Kalou, ia e sega ni via kila.5 E tamata vinaka, ia e kauta tu na yalona o Amuleki na veika ni vuravura oqo me vaka na cauravou vutuniyau e vakamacalataki ena Veiyalayalati Vou.
E dina ga nidau yalo kaukauwa tu e liu, e talairawarawa ki na domo ni agilosi o Amuleki, e ciqoma na parofita o Alama ki na nona vale, ka vakarautaka na veika me ivaqa vua. E vakayadrati vakayalo ena gauna ni nona veisiko tiko e kea o Alama ka qai kacivi me vunautaka na kosipeli. E qai biuta tu “na koula, kei na siliva, kei na nona iyau talei kecega … me baleta na vosa ni Kalou, [ka qai] cati koya na nona itokani kei na tamana kei ira na nona mataqali.”6
Na cava o nanuma e rawa ni vakamacalataka na duidui e tiko mai na isaunitaro nei cauravou vutuniyau kei Amuleki?
iVakaraitaki #2. Paorani
Ena gauna ni dua na ivalu levu e vakamacalataki ena iVola i Momani, e dua na veisau ivola e yaco vei rau o Moronai, na kavetani ni mataivalu ni Nifaiti, kei Paorani, na daunilewa ka kovana ni vanua. Moronai, nodra mataivalu ka sota kaya tiko na dredre baleta ni sega tiko ni veitokoni vinaka mai na matanitu, ka vola vei Paorani “au na tukuna e vica na ka me’u beitaki kemuni kina”7 ka qai beitaki koya kei ira na nona itokani vakailiuliu ena yalowele, vucesa vakalevu, vakawelewele, ka dauveiveretaki.8
A rawarawa vei Paorani me a cakitaki Moronai kei na nona veibeitaki sega ni dodonu, ia a qai sega ni vakayacora vakakina. E sauma yani ena yalo vinaka ka qai vakamacalataka ni a dua na veivorati e yaco ki na matanitu ka sega ni kila o Moronai. Ka qai cauraka o Paorani:
Raica au sa kaya vakaidina vei iko, Moronai ni’u sega sara ni marautaka na leqa levu ko ni sotava tiko, io, sa vakararawataka sara na yaloqu. …
“… Ia oqo, ko sa vakalewai au vakaca sara mai, ena nomu ivola, ia e sega ni dua na ka ko ya; ka’u sega sara ni cudru kina, ia au sa rekitaka ga na dina kei na dodonu ni yalomu.”9
Na cava o nanuma me baleta na ivakamacala e biuta o Paorani ki nai sau ni nona ivola ni veibeitaki nei Moronai?
iVakaraitaki #3. Peresitedi Russell M. Nelson kei Peresitedi Henry B. Eyring
Ena koniferedi raraba ena ono na vula sa oti, e vakamacalataka o Peresitedi Russell M. Nelson nai sau ni nona veisureti o Peresitedi Thomas S. Monson, me vulica, vakasamataka vakatitobu, ka bulataka na dina e tiko ena loma ni Vola i Momani. E tukuna o koya, “Au sa tovolea me’u vakamuria na nona ivakasala. Ena maliwa ni veika tale eso, au sa tuva toka na veika e baleta na iVola i Momani, na veika e vakadeitaka, na veika e saqata, na veika e vakataucokotaka, na veika e vakamatatataka, kei na veika e vakatakila. Niu tirova na iVola i Momani ena iloilo eso oya sa dua na cakacaka vakavure vuku ka veivakauqeti! Au vakatura vei kemuni yadua.”10
E vakabibitaka talega ena nona bula, o Peresitedi Henry B. Eyring na kerekere nei Peresitedi Monson. E vakaraitaka o koya:
“Au sa dau wilika na iVola i Momani e veisiga ni sivia e 50 na yabaki. O koya au a rairai nanuma beka kina ni a vosa tiko o Peresitedi Monson vua tale e dua. Ia, me vaka e vuqa vei kemuni, au vakila ni nona veivakayaloqaqataki kei na nona yalayala na parofita e sureti au meu sasaga sara vakaukauwa kina. …
“Na vuana marautaki vei au, kei na vuqa vei kemuni, sai koya na yalayala ni parofita.”11
Na cava o nanuma e rawa ni vakamacalataka na totolo ni ciqomi ena yalovinaka na veisureti nei Peresitedi Monson mai vei rau nai liuliu e rua oqo ni Lotu ni Turaga?
Au sega ni vakatura tiko ni isau kaukauwa ni veika vakayalo nei Amuleki, Paorani, Peresitedi Nelson kei Peresitedi Eyring e vakamacalataka ga eke e dua nai vakarau va-Karisito. E dina sara, e vuqa na itovo kei na veika e sotavi veisemati e vakavuna na yalomatua vakayalo e raitayaloyalotaki ena nodra bula o iratou na va na italai vakaturaga oqo. Ia nai Vakabula kei ira Nona parofita era sa vakamatatataka e dua nai vakarau bibi e dodonu meda kila sara vakavinaka o keda yadua ka sasagataka meda bulataka ena noda bula.
Yalomalumalumu
Yalovinaka raica na ivakarau e vakayagataka na Turaga me vakamacalataki Koya kina ena ivolanikalou oqo: “Vakataqara vei kemudou na noqui vua, ka vuli vei au, niu sa yalomalua ka yalomalumalumu: dou na kunea kina na vakacegu ni yalomudou.”12
E veivakavulici, ni digitaka nai Vakabula me vakabibitaka na yalomalumalumu mai vei ira kece na ivakarau ni bula kei na itovo savasava e a rawa saraga Vua me digia ga mai e dua e rawa.
E dua nai walewale vata oqori e laurai mai ena ivakatakila ka ciqoma na Parofita o Josefa Simici ena 1829. A kaya, “mo vuli vei au, ka muria na noqu vosa; mo vakarorogo vua na noqu Yalotabu mo rawata kina na noqu vakacegu.”13
Na yalomalua e dua na itovo matata ni noda Dauveivueti ka sa kilai tani ni ciqoma, ena lomasoli kei na yalorawarawa, kei na nomu rawa ni tarovi Koya vakataki Koya. Na ivakarau oqo ena vukei keda meda kila vakavinaka cake na nodra ivakarau ni isau ni veika e vakaroti o Amuleki, Paorani, Peresitedi Nelson, kei Peresitedi Eyring.
Me ivakaraitaki, e rau vakamuria vakatotolo sara ena yalododonu o Peresitedi Nelson kei Peresitedi Eyring ki na veivakauqeti nei Peresitedi Monson meda wilika na iVola i Momani. E dina ga ni rau veiqaravi tiko na rua na turaga oqo ena ilesilesi bibi ka kilai ena Lotu ka sa vulica vakagumatua ena veiyabaki sa oti, erau vakaraitaka ena nodrau ivakarau e sega ni dua na vakataratutu se vakilai ni vakalevulevui koya.
E soli koya saraga ki na inaki ni Kalou o Amuleki, ciqoma na veikacivi me vunautaka na kosipeli, ka biuta vakatikitiki na logaloga vinaka ni nona ituvaki ni bula kei na veiwekani kilai. E vakalougatataki o Paorani ena rai matua kei na kaukauwa ni nona rawa ni vosota vakadede ka cakacaka kina me ka kakua ni sauma totolo ena ca me vaka e vakamacalataka o koya vei Moronai na bolebole e tubu cake mai, ni a dua na veivorati ki na matanitu.
Nai vakarau va-Karisito ni yalomalua e dau tauri cala tu ena vuravura eda bula tiko kina oqo. Na yalomalua e ivakaraitaki ni kaukauwa, sega ni malumalumu; na cakacakataki ni ka, sega ni ciqoma wale tu ga; qaqa, sega ni vakarerei rawarawa; dau vosota na ka, ka sega ni rawa ni yalana na veika e vakaraitaka; vakarokoroko, sega ni vakalevuilevui koya; ka ivalavala malua, sega ni valavala kaukauwa. Na tamata yalomalua e sega ni dau vakacudrui vakarawarawa, veidabui, se vakatulewa kaukauwa ka dau marautaka na nodra rawaka na tani.
Ia na yalomalumalumu e vakaraitaka na vakararavi vua na Kalou kei na gadrevi ni Nona veidusimaki kei na veitokoni e veigauna, e dua nai tovo duidui ni yalomalua sai koya na veiciqomi vakayalo me vuli mai na Yalo Tabu kei ira na tamata ena sega beka ni rairai vuku, kila-ka ena veika e sotava, se vuli vinaka, ka sega beka ni taura tu e dua na itutu bibi, se o ira beka era sega saraga ni bau votu vei iko me ra na rawa ni vakaitavi. Nanumi Nemani, e kavetani ni mataivalu ni tui mai Siria, e biuta vakatikitiki na nona qaciqacia ka ciqoma ena yalomalua nai vakasala ni nona tamata cakacaka me talairawarawa vua na parofita o Ilaisa ka savati koya vakavitu ena uciwai na Joritani.14 Na yalomalua e dua na ivakavuvuli e veitaqomaki mai na vakamatabokotaki ena dokadoka ka dau tubu cake mai ena itutu kilai, itutu bibi, kaukauwa ni lewa, iyau, kei na veivakacerecerei vakasivia.
Yalomalua—e dua na iVakarau va-Karisito ka iSolisoli Vakayalo
Na yalomalua e dua na ivakarau e tauyavutaki mai ena gagadre, ka vakayacori ena digidigi dodonu, ka dau sasagataka tikoga me bokoci na noda ivalavala ca.15 E dua nai solisoli vakayalo eda rawa ni vakasaqara vakadodonu.16 Meda nanuma tiko, nai naki e dau soli mai kina na veivakalougatataki oqo, sai koya saraga me vinaka ka qaravi ira kina na luve ni Kalou.17
Ni da sa lako mai ka muria nai Vakabula, eda na vakalevutaki ka tubura tiko na noda na rawa ni vakataki Koya vakalevu sara. Eda sa vakaukauwataki mai na yalo vata na itovo ni tarovi iko vakataki iko ena matau ka malumu. Sai koya oqori, na yalomalua e ivakarau eda na vakaraitaka ni da sa tisaipeli ni Vakavuvuli ka sega walega ni dua na ka eda cakava tu.
E “vakavulici ko Mosese ena nodra vuku kecega na kai Ijipita, a sa kaukauwa e na nona vosa kei na cakacaka.”18 Ia sa “yalomalumalumu, vei kecega sa tiko e vuravura.”19 Na nona vuku kei na veika e rawata e rawa ni vakavuna me dokadoka. Ia, na ivakarau ni bula kei na isolisoli vakayalo ni yalomalua ka vakalougatataki tu kina o koya e vakalailaitaka na qaciqacia ena nona bula ka vakalevulevu i Mosese ni sai yaragi me rawati kina nai naki ni Kalou.
Nai Vakaraitaki ni Yalomalua sai Koya nai Vakavuvuli
Na ivakaraitaki levu duadua ni yalomalua e kune ena Nona bula nai Vakabula.
Na Dauveivueti Cecere,ka “lako sobu mai ki ra sara”20 ka vakararawataki, davea na dra, ka mate “me vakasavasavataki keda mai na ka kecega sa sega ni dodonu,”21 ka vuya na yavadra na Nona tisaipeli.22 Na yalomalua vakaoqori e dua na ivakaraitaki uasivi ni Turaga ni sai talai ka iliuliu talega.
E vakarautaka o Jisu na ivakaraitaki uasivi duadua ni iwalewale ni noda sotava na dredre ena yalododonu kei na lomasoli vakataucoko ena Nona vakararawataki kaukauwa e Kecisemani.
“Ia ni sa yaco ena yasana ko ya sa kaya vei ira [Nona tisaipeli], dou Masu me kakua ni rawai kemudou na vere.
“Sa … tekiduru, ka masu,
“Ka kaya, Tamaqu, kevaka ko ni sa vinakata, ni kauta tani vei au na bilo oqo: ia me kakua ni yaco na noqu lewa, me yaco ga na nomuni lewa.”23
Na yalomalua ni Vakabula ena gauna bibi tawamudu kei na rawarawa kei na yaluma ni veika e sotava tiko oqo e vakaraitaka vei keda yadua na bibi ni noda vakaliuca na vuku ni Kalou mai na noda vuku ga o keda.
Na kena yaco tiko ga ena sala e sega ni veiveisau na lomasoli vakataucoko kei na Nona rawa ni tarovi Koya vakataki Koya na Turaga e sega walega ni veivakauqeti uasivi e veidusimaki talega vei keda kece. Ena gauna sa yaco yani ki Kecisemani me vesuki Jisu e dua na ilawalawa turaga era cakacaka vakayadra e valetabu kei ira na mataivalu ni Roma, sa qai ucuna ko Saimoni Pita nai seleiwau sa tu vua, ka yavita kina na tamata ni bete levu ka taya laivi na daligana i matau.24 Sa tara na daligana nai Vakabula ka vakabula.25 E rawa saraga ni da raica ni a dolele yani o Koya ka vakalougatataki koya sa lako mai me vesuki Koya ka vakayagataka na kaukauwa vakalomalagi vata ga e na rawa ni vakayagataki me tarova na Nona mai vesu ka vakoti.
Vakasamataka talega na nona mai beitaki tu ka vakacacani nai Vakavuvuli vei Pailate me rawa ni vakoti.26 E vakaraitaka o Jisu ena gauna e cakitaki kina o Koya “Ko sa nauma beka e sega ni rawa vei au me’u masuti Tamaqu, ka na solia sara mai vei au ko koya na agilose e tinikarua nai vavakoso ka mani vakacaca?”27 Ia, “na nodra Turaganilewa Tawamudu na bula kei na mate”28 e na sala e sega ni rawa ni vakamatatataki rawa e a lewai vua e dua e lesi vakapolitiki ena bula oqo. “A sa sega ni sauma tale ko [Jisu] e dua tale na vosa; a sa kurabui vakalevu kina kovana.”29 Na yalomalua ni Vakabula e ivakadinadina ni Nona bula vakaivakarau, na kaukauwa ni vosota vakadede, kei na nona sega ni via vakayagataka na Nona kaukauwa tawamudu ena vukuna.
Yalayala kei na iVakadinadina
E raica o Momani ni yalomalua e yavu ka ivurevure ni veika vakayalo kei na kena isolisoli.
“O koya gona kevaka e dua sa tu vua na vakabauta, sa tu tale ga vua na inuinui; ni kevaka sa sega na vakabauta, sa sega tale ga ni rawa ni dua na inuinui.
“Ka raica, au sa kaya tale vei kemudou, ni na sega ni rawa ni tu vua na vakabauta kei na inuinui kevaka sa sega vua na yalomalua kei na yalo lokumi.
“Ia kevaka sa vakakina, sa tawayaga na nona vakabauta kei na vakanuinui, ni sa sega sara e vakadonuya na Kalou o koya ga sa yalomalua ka yalo lokumi; ia ko koya sa yalomalua ka yalo lokumi ka vakatusa ena kaukauwa ni Yalo Tabu ni sa Karisito ko Jisu, sa tu vua na loloma uasivi; ni kevaka sa sega vua na loloma uasivi, sa ka wale ga ko koya; o koya sa dodonu kina me tu vua na loloma uasivi.”30
E cauraka nai Vakabula, “Sa kalougata ko ira sa yalomalua: ni ra na taukena na vuravura.”31 Na yalomalua e tiki bibi ni ituvaki vakalou ka na rawa ni ciqomi ka tauyavutaki ena noda bula ena vuku ni kei na Veisorovaki ni Vakabula.
Au vakadinadinataka ni o Jisu Karisito sa noda Dauveivueti tucake tale mai na mate ka Dauveivueti bula. Ka’u sa yalataka ni o Koya ena dusimaki, taqomaki ka vakaqaqacotaki keda ena nodra lako voli ena yalomalua ni Yalona. Au tukuna eke na noqu ivakadinadina ni veika dina kei na yalayala oqo ena yaca tabu ni Turaga o Jisu Karisito, emeni.